-
Ochrona przedemerytalna a wypowiedzenie umowy o pracę
Przepisy Kodeksu pracy ograniczają uprawnienia pracodawcy w zakresie wypowiadania umów o pracę pracownikom, którzy korzystają z ochrony emerytalnej. Co do zasady, wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi, nad którym rozpięto emerytalny parasol ochronny, jest właściwie niemożliwe. W pewnych sytuacjach można natomiast wypowiedzieć mu warunki pracy i ...
-
Wadliwa praca a prawo do wynagrodzenia
W życiu codziennym pomyłki przytrafiają się niemal każdemu. Podobnie dzieje się w pracy. Jeżeli pracownik wadliwie wykonał powierzone mu zadanie, pracodawca ma prawo wyciągnąć konsekwencje. Jak to wygląda w praktyce? Zgodnie z art. 22 § 1 K.p., wraz z nawiązaniem stosunku pracy pracownik zobowiązuje się m.in. do wykonywania określonego rodzaju ...
-
Zatrudnianie dzieci: kiedy jest możliwe?
Zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym, zatrudnianie małoletnich pracowników, którzy nie osiągnęli jeszcze 16 roku życia, jest zabronione. Istnieją jednak wyjątkowe sytuacje, w których można zatrudnić nawet pięciolatka. Rozpatrzmy więc, kto i na jakich zasadach może to zrobić. Wynikający z art. 190 § 2 K.p. zakaz zatrudniania małoletnich ma ...
-
Czym jest czas pracy i co się do niego wlicza?
Do czasu pracy wlicza się nie tylko okres faktycznego świadczenia pracy ale również pewne okresy, w trakcie których pracownik wprawdzie nie wykonuje swoich zwykłych obowiązków, a mimo to pozostaje w dyspozycji pracodawcy. Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym ...
-
Regulamin pracy - podstawowe informacje
Regulamin pracy to organizacyjno - porządkowy akt prawny, który obowiązuje u danego pracodawcy. Nie każda firma musi go jednak posiadać. Ustawodawca zobligował do wprowadzenia regulaminu jedynie określone grono pracodawców zatrudniających ponad 20 osób, u których w zakresie organizacji i porządku w procesie pracy nie obowiązują postanowienia ...
-
Delegacje zagraniczne: które prawo obowiązuje?
Pracodawca delegujący swojego podwładnego do pracy w UE powinien wspólnie z nim podjąć decyzję odnośnie prawa, któremu podwładny będzie podlegać poza granicami naszego kraju. Trzeba jednak pamiętać, że wybór ten nie jest w pełni swobodny. Ustawodawca narzuca tu bowiem pewne warunki, którym należy sprostać. Wraz z wejściem Polski do Unii ...
-
Trzecia umowa na czas wykonania określonej pracy
Jeżeli pracownik zawiera z pracodawcą trzecią umowę o pracę na czas określony, to jest ona (po spełnieniu pewnych warunków) równoznaczna w skutkach prawnych umowie na czas nieokreślony. Zastanówmy się, czy takie same skutki wywołuje podpisanie trzeciej umowy zawartej na czas wykonania określonej pracy. Art. 25 K.p. rozróżnia kilka rodzajów umów o ...
-
Umowa o pracę: jak można ją modyfikować?
Umowa o pracę reguluje wzajemne prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy. Treść umowy nie jest jednak niezmienna. Obowiązujące przepisy pozwalają bowiem pracodawcy na dokonywanie w niej pewnych zmian. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób szef może modyfikować postanowienia umowy o pracę. Wypowiedzenie zmieniające Jednym ze sposobów poczynienia zmian w ...
-
Odpowiedzialność pracodawcy a mienie pracownika
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, szef musi zapewnić podwładnym bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Obowiązek ten obejmuje w niektórych przypadkach również sprawowanie pieczy nad rzeczami należącymi do pracownika. Kiedy pracodawca ponosi odpowiedzialność za mienie zatrudnionych? Wraz z nawiązaniem stosunku pracy firma przyjmuje na siebie ...
-
Odpowiedzialność pracodawcy a szkoda wyrządzona osobie trzeciej
Jeżeli pracownik podczas wykonywania obowiązków służbowych wyrządzi szkodę osobie trzeciej, obowiązek jej naprawienia spadnie tylko i wyłącznie na pracodawcę, który dopiero później będzie miał możliwość wyciągnięcia konsekwencji od podwładnego. Zgodnie z art. 120 K.p., w razie gdy pracownik w czasie wykonywania obowiązków pracowniczych wyrządzi ...
-
Udzielenie czasu wolnego a dnia wolnego
Udzielenie pracownikowi czasu wolnego (art. 1512 kp) oraz udzielenie dnia wolnego za pracę w dniu wolnym z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy (art. 1513 kp) to dwie zupełnie różne formy rekompensat. Wielu pracodawców jednak je myli i próbuje godziny nadliczbowe rekompensować dniem wolnym lub odwrotnie. Wątpliwości też często powstają na tle terminu, ...
-
Unijna nowelizacja kodeksu pracy
W dniu 16.10.2008 r. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy, której celem jest dalsze dostosowywanie przepisów KP do prawa unijnego, w szczególności w zakresie równego traktowania w zatrudnieniu oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Z uchwalonego obecnie projektu ustawy wyłączone zostały przepisy o czasie pracy, które - zgodnie z rządowymi ...
-
Świadczenia ZFŚS a sytuacja materialna pracownika
Naczelną zasadą obowiązującą przy podziale ulgowych usług i świadczeń oraz dopłat z funduszu socjalnego jest to, iż ich przyznanie oraz wysokość uzależniona jest od tzw. kryteriów socjalnych, tj. sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osób uprawnionych do korzystania z funduszu (art. 8 ust. 1 ustawy z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu ...
-
Dobra osobiste pracownika należy szanować
Należyty szacunek dla dóbr osobistych pracownika to jedna z podstawowych zasad prawa pracy. Pracodawca, który jej nie przestrzega, musi liczyć się, że taka postawa może zaprowadzić go wprost do sądu. Art. 11 K.p. zobowiązuje pracodawcę do poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika. Zgodnie z art. 23 K.c., dobrami osobistymi, które ...
-
Równe traktowanie a wykształcenie pracowników
Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do przestrzegania zasad równego traktowania w zatrudnieniu, zakazując jednocześnie dyskryminacji. Zastanówmy się, czy szef, który różnicuje ze względu na wykształcenie wynagrodzenia pracowników piastujących te same stanowiska, nie naraża się na zarzut naruszenia przepisów prawa pracy. Firma X zatrudnia na ...
-
Rodzaj umowy o pracę: zmiana musi nastąpić na piśmie
Trzecia umowa na czas określony z mocy prawa, tj. automatycznie, bez względu na wolę stron stosunku pracy, przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Zastanówmy się, czy pracownik powinien domagać się potwierdzenia owej zmiany na piśmie? W myśl art. 25 K.p., zawarcie kolejnej umowy na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z ...
-
Ochrona pracy kobiet: mianowanie, powołanie, praca nakładcza
Trwałość stosunku pracy kobiet w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego objęta jest szczególną ochroną. Zastanówmy się jednak, czy szczególne przywileje przysługują także pracownicom, które zatrudnione są w oparciu o inną podstawę prawną niż umowa o pracę. Przypomnijmy, zgodnie z art. 177 § 1 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać ...
-
Zespół powypadkowy - powołanie i kompetencje
W sytuacji, gdy pracownik ulega wypadkowi przy pracy pracodawca musi wypełnić szereg obowiązków nałożonych na niego przez regulacje prawa pracy. Jednym z nich jest m.in. powołanie zespołu powypadkowego. Przyjrzyjmy się szczegółowym przepisom w tym zakresie. Wypadek przy pracy generuje po stronie pracodawcy różne powinności. Najogólniejsze z nich ...
-
Umowa na czas określony a przyczyny wypowiedzenia
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca nie ma obowiązku podawania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony. Czy oznacza to jednak, że sąd pracy rozpatrując prawidłowość takiego wypowiedzenia nie poświęci ani chwili uwagi powodowi, dla którego firma postanowiła rozstać się z pracownikiem? Pracodawca musi ...
-
Złe warunki bhp a powstrzymanie się od pracy
Stosowanie się do poleceń przełożonego to jeden z podstawowych obowiązków pracowniczych. Jeżeli jednak warunki pracy godzą w przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy lub stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia, pracownik ma prawo nie wykonać pracy. Zgodnie z art. 100 K.p. pracownik jest zobowiązany starannie i sumiennie ...
-
Ile obowiązuje przerwa na karmienie piersią?
Pracownica urodziła dziecko. Do kiedy ma prawo korzystać z przerwy na karmienie piersią? Jak powinna udowadniać nam, że nadal karmi dziecko? Co jaki czas powinna dostarczyć zaświadczenie lekarskie? Pracownica ma prawo korzystać z przerw przez cały okres karmienia dziecka. W przepisach nie określono formy i czasokresów potwierdzania przez ...
-
Okres wypowiedzenia: wydłużenie wymaga zapisu
Kodeks pracy przewiduje możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia. W świetle jego przepisów pracodawca ma również prawo do wydłużenia okresu wypowiedzenia pracownikowi, którego stanowisko związane jest z odpowiedzialnością materialną. Należy jednak pamiętać, aby postanowienia w tej kwestii znalazły swe odzwierciedlenie w umowie o pracę. Rozpatrzmy ...
-
Odmowa przyjęcia wypowiedzenia a rozwiązanie umowy
W dniu dzisiejszym nasz pracownik, w połowie swojego dnia pracy, w obecności świadków, odmówił podpisania wypowiedzenia umowy z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia. Wiem, że jutro wybiera się do lekarza. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że przyniesie zwolnienie lekarskie. Jak to potraktować? W tym przypadku oświadczenie o ...
-
Godziny nadliczbowe a ciąża pracownicy
Rozpatrzmy następującą sytuację: jedna z pracownic firmy X poinformowała pracodawcę, że jest w ciąży. Jednocześnie zapewniła, że czuje się dobrze i nic nie stoi na przeszkodzie, aby nadal pełniła swe obowiązki służbowe w godzinach nadliczbowych i nocnych. Wyraziła nawet chęć podpisania stosownego oświadczenia w tej sprawie. Czy w związku z taką ...
-
Urlop na poratowanie zdrowia nauczyciela
Urlop na poratowanie zdrowia to przywilej, z którego mogą skorzystać wyłącznie nauczyciele oraz kilka innych grup zawodowych (np. sędziowie). Prawo do uzyskania takiego urlopu uzależnione jest jednak od spełnienia kilku warunków. Dla kogo? Możliwość udania się na urlop dla poratowania kondycji psychofizycznej przysługuje nauczycielom, którzy ...
-
Umowa o zakazie konkurencji: odstąpienie pracodawcy
Sąd nie ma prawa badać zasadności decyzji pracodawcy o odstąpieniu od umowy o zakazie konkurencji. W dniu 4 lutego 2009 roku Sąd Najwyższy ("SN") orzekł, że tylko od pracodawcy zależy czy chce być dalej związany umową o niepodejmowaniu działalności konkurencyjnej. SN rozsądził spór dotyczący wypłaty odszkodowania za niepodejmowanie działalności ...
-
Współodpowiedzialność materialna - podstawowe informacje
Zgodnie z art. 125 § 1 K.p., określony zespół pracowników może przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone mu łącznie z obowiązkiem wyliczenia się. Taki system organizacji pracy sprawdza się zwłaszcza w sklepach i magazynach, gdzie dość często dochodzi do powstania niedoborów. Należy jednak pamiętać, że ustawodawca przewidział ...
-
Wiek emerytalny: wypowiedzenie umowy to dyskryminacja?
Osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę - tak stwierdził Sąd Najwyższy ("SN") w uchwale z dnia 21 stycznia 2009 roku o sygn. akt II PZP 13/08. Rzecznik Praw Obywatelskich zadał SN pytanie prawne, w którym żądał on odpowiedzi, czy samo osiągnięcie ...
-
Urlop na żądanie: czy zawsze można go żądać?
W każdym roku kalendarzowym pracownik ma prawo domagać się od pracodawcy dodatkowych 4 dni wolnych od pracy, czyli tzw. urlopu na żądanie. Instytucja ta nie przysparza większych kłopotów interpretacyjnych. W niektórych jednak przypadkach nagły urlop może godzić w pracowniczy obowiązek dbania o dobro zakładu pracy. Przyjrzyjmy się następującej ...
-
Kara porządkowa a złe wyniki pracy
Pracownik działu marketingu odpowiedzialny za pozyskiwanie nowych klientów od kilku miesięcy osiąga niezadowalające pracodawcę wyniki. Rezultaty jego pracy są o wiele gorsze niż pozostałych osób zatrudnionych na tym samym stanowisku. Wobec powyższego szef postanowił zdyscyplinować nieefektywnego podwładnego wymierzając mu karę nagany. Czy ...
-
Urlop macierzyński: po powrocie dotychczasowy etat
Od 1 stycznia 2009 r. obowiązują nowe przepisy Kodeksu pracy w zakresie uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem. Skonkretyzowana została m.in. sytuacja osób powracających z urlopu macierzyńskiego. Na mocy nowelizacji pracodawca ma obowiązek dopuścić takie osoby do pracy na dotychczasowym stanowisku. Do tej pory tego rodzaju przywilej ...
-
System pracy w ruchu ciągłym a praca zmianowa
Fakt funkcjonowania firmy przez 24 godz. na dobę nie uzasadnia zastosowania systemu pracy w ruchu ciągłym. Można go bowiem wprowadzić tylko w szczególnych przypadkach. Jednak tam gdzie nie można zastosować ruchu ciągłego ratunkiem może być praca zmianowa w systemie podstawowym lub równoważnym. Są to dwie różne organizacje czasu pracy - często ...
-
Zróżnicowanie płac musi mieć obiektywne powody
Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: pracownica biura rachunkowego z 19-letnim stażem otrzymuje pensję w wysokości 1800 zł netto. Od dwóch miesięcy firma zatrudnia również na równorzędnych stanowiskach "młody narybek", który od pierwszego dnia pracy zarabia o 100 zł więcej niż wieloletnia księgowa. Pracownica zarzuca pracodawcy nierówne ...
-
Spory ze stosunku pracy a ugoda sądowa
Strony stosunku pracy, między którymi doszło do sporu, mogą i powinny starać się rozstrzygnąć go polubownie. Jeżeli to się nie udaje, sprawa najczęściej trafia na wokandę sądu. Warto pamiętać, że nawet wtedy nie jest jeszcze za późno, aby pójść na wzajemne ustępstwa- właśnie temu służy m.in. ugoda sądowa. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że ...
-
Zakaz konkurencji a Kodeks spółek handlowych
Kodeks pracy ujmuje kwestię zakazu konkurencji dość ogólnie. Wiele postanowień z tego zakresu, dotyczących poszczególnych grup pracowniczych, wynika z innych aktów prawnych. Chodzi tu m.in. o Kodeks spółek handlowych (dalej: "ustawa"), w którym ujęto szczegółowe regulacje dotyczące zakazu konkurencji w różnych rodzajach spółek. Zakaz konkurencji ...