-
Dobra osobiste pracownika należy szanować
Należyty szacunek dla dóbr osobistych pracownika to jedna z podstawowych zasad prawa pracy. Pracodawca, który jej nie przestrzega, musi liczyć się, że taka postawa może zaprowadzić go wprost do sądu. Art. 11 K.p. zobowiązuje pracodawcę do poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika. Zgodnie z art. 23 K.c., dobrami osobistymi, które ...
-
Równe traktowanie a wykształcenie pracowników
Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do przestrzegania zasad równego traktowania w zatrudnieniu, zakazując jednocześnie dyskryminacji. Zastanówmy się, czy szef, który różnicuje ze względu na wykształcenie wynagrodzenia pracowników piastujących te same stanowiska, nie naraża się na zarzut naruszenia przepisów prawa pracy. Firma X zatrudnia na ...
-
Rodzaj umowy o pracę: zmiana musi nastąpić na piśmie
Trzecia umowa na czas określony z mocy prawa, tj. automatycznie, bez względu na wolę stron stosunku pracy, przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Zastanówmy się, czy pracownik powinien domagać się potwierdzenia owej zmiany na piśmie? W myśl art. 25 K.p., zawarcie kolejnej umowy na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z ...
-
Ochrona pracy kobiet: mianowanie, powołanie, praca nakładcza
Trwałość stosunku pracy kobiet w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego objęta jest szczególną ochroną. Zastanówmy się jednak, czy szczególne przywileje przysługują także pracownicom, które zatrudnione są w oparciu o inną podstawę prawną niż umowa o pracę. Przypomnijmy, zgodnie z art. 177 § 1 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać ...
-
Zespół powypadkowy - powołanie i kompetencje
W sytuacji, gdy pracownik ulega wypadkowi przy pracy pracodawca musi wypełnić szereg obowiązków nałożonych na niego przez regulacje prawa pracy. Jednym z nich jest m.in. powołanie zespołu powypadkowego. Przyjrzyjmy się szczegółowym przepisom w tym zakresie. Wypadek przy pracy generuje po stronie pracodawcy różne powinności. Najogólniejsze z nich ...
-
Umowa na czas określony a przyczyny wypowiedzenia
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca nie ma obowiązku podawania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony. Czy oznacza to jednak, że sąd pracy rozpatrując prawidłowość takiego wypowiedzenia nie poświęci ani chwili uwagi powodowi, dla którego firma postanowiła rozstać się z pracownikiem? Pracodawca musi ...
-
Złe warunki bhp a powstrzymanie się od pracy
Stosowanie się do poleceń przełożonego to jeden z podstawowych obowiązków pracowniczych. Jeżeli jednak warunki pracy godzą w przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy lub stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia, pracownik ma prawo nie wykonać pracy. Zgodnie z art. 100 K.p. pracownik jest zobowiązany starannie i sumiennie ...
-
Ile obowiązuje przerwa na karmienie piersią?
Pracownica urodziła dziecko. Do kiedy ma prawo korzystać z przerwy na karmienie piersią? Jak powinna udowadniać nam, że nadal karmi dziecko? Co jaki czas powinna dostarczyć zaświadczenie lekarskie? Pracownica ma prawo korzystać z przerw przez cały okres karmienia dziecka. W przepisach nie określono formy i czasokresów potwierdzania przez ...
-
Okres wypowiedzenia: wydłużenie wymaga zapisu
Kodeks pracy przewiduje możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia. W świetle jego przepisów pracodawca ma również prawo do wydłużenia okresu wypowiedzenia pracownikowi, którego stanowisko związane jest z odpowiedzialnością materialną. Należy jednak pamiętać, aby postanowienia w tej kwestii znalazły swe odzwierciedlenie w umowie o pracę. Rozpatrzmy ...
-
Odmowa przyjęcia wypowiedzenia a rozwiązanie umowy
W dniu dzisiejszym nasz pracownik, w połowie swojego dnia pracy, w obecności świadków, odmówił podpisania wypowiedzenia umowy z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia. Wiem, że jutro wybiera się do lekarza. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że przyniesie zwolnienie lekarskie. Jak to potraktować? W tym przypadku oświadczenie o ...
-
Godziny nadliczbowe a ciąża pracownicy
Rozpatrzmy następującą sytuację: jedna z pracownic firmy X poinformowała pracodawcę, że jest w ciąży. Jednocześnie zapewniła, że czuje się dobrze i nic nie stoi na przeszkodzie, aby nadal pełniła swe obowiązki służbowe w godzinach nadliczbowych i nocnych. Wyraziła nawet chęć podpisania stosownego oświadczenia w tej sprawie. Czy w związku z taką ...
-
Urlop na poratowanie zdrowia nauczyciela
Urlop na poratowanie zdrowia to przywilej, z którego mogą skorzystać wyłącznie nauczyciele oraz kilka innych grup zawodowych (np. sędziowie). Prawo do uzyskania takiego urlopu uzależnione jest jednak od spełnienia kilku warunków. Dla kogo? Możliwość udania się na urlop dla poratowania kondycji psychofizycznej przysługuje nauczycielom, którzy ...
-
Umowa o zakazie konkurencji: odstąpienie pracodawcy
Sąd nie ma prawa badać zasadności decyzji pracodawcy o odstąpieniu od umowy o zakazie konkurencji. W dniu 4 lutego 2009 roku Sąd Najwyższy ("SN") orzekł, że tylko od pracodawcy zależy czy chce być dalej związany umową o niepodejmowaniu działalności konkurencyjnej. SN rozsądził spór dotyczący wypłaty odszkodowania za niepodejmowanie działalności ...
-
Współodpowiedzialność materialna - podstawowe informacje
Zgodnie z art. 125 § 1 K.p., określony zespół pracowników może przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone mu łącznie z obowiązkiem wyliczenia się. Taki system organizacji pracy sprawdza się zwłaszcza w sklepach i magazynach, gdzie dość często dochodzi do powstania niedoborów. Należy jednak pamiętać, że ustawodawca przewidział ...
-
Wiek emerytalny: wypowiedzenie umowy to dyskryminacja?
Osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę - tak stwierdził Sąd Najwyższy ("SN") w uchwale z dnia 21 stycznia 2009 roku o sygn. akt II PZP 13/08. Rzecznik Praw Obywatelskich zadał SN pytanie prawne, w którym żądał on odpowiedzi, czy samo osiągnięcie ...
-
Urlop na żądanie: czy zawsze można go żądać?
W każdym roku kalendarzowym pracownik ma prawo domagać się od pracodawcy dodatkowych 4 dni wolnych od pracy, czyli tzw. urlopu na żądanie. Instytucja ta nie przysparza większych kłopotów interpretacyjnych. W niektórych jednak przypadkach nagły urlop może godzić w pracowniczy obowiązek dbania o dobro zakładu pracy. Przyjrzyjmy się następującej ...
-
Kara porządkowa a złe wyniki pracy
Pracownik działu marketingu odpowiedzialny za pozyskiwanie nowych klientów od kilku miesięcy osiąga niezadowalające pracodawcę wyniki. Rezultaty jego pracy są o wiele gorsze niż pozostałych osób zatrudnionych na tym samym stanowisku. Wobec powyższego szef postanowił zdyscyplinować nieefektywnego podwładnego wymierzając mu karę nagany. Czy ...
-
Urlop macierzyński: po powrocie dotychczasowy etat
Od 1 stycznia 2009 r. obowiązują nowe przepisy Kodeksu pracy w zakresie uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem. Skonkretyzowana została m.in. sytuacja osób powracających z urlopu macierzyńskiego. Na mocy nowelizacji pracodawca ma obowiązek dopuścić takie osoby do pracy na dotychczasowym stanowisku. Do tej pory tego rodzaju przywilej ...
-
System pracy w ruchu ciągłym a praca zmianowa
Fakt funkcjonowania firmy przez 24 godz. na dobę nie uzasadnia zastosowania systemu pracy w ruchu ciągłym. Można go bowiem wprowadzić tylko w szczególnych przypadkach. Jednak tam gdzie nie można zastosować ruchu ciągłego ratunkiem może być praca zmianowa w systemie podstawowym lub równoważnym. Są to dwie różne organizacje czasu pracy - często ...
-
Zróżnicowanie płac musi mieć obiektywne powody
Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: pracownica biura rachunkowego z 19-letnim stażem otrzymuje pensję w wysokości 1800 zł netto. Od dwóch miesięcy firma zatrudnia również na równorzędnych stanowiskach "młody narybek", który od pierwszego dnia pracy zarabia o 100 zł więcej niż wieloletnia księgowa. Pracownica zarzuca pracodawcy nierówne ...
-
Spory ze stosunku pracy a ugoda sądowa
Strony stosunku pracy, między którymi doszło do sporu, mogą i powinny starać się rozstrzygnąć go polubownie. Jeżeli to się nie udaje, sprawa najczęściej trafia na wokandę sądu. Warto pamiętać, że nawet wtedy nie jest jeszcze za późno, aby pójść na wzajemne ustępstwa- właśnie temu służy m.in. ugoda sądowa. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że ...
-
Zakaz konkurencji a Kodeks spółek handlowych
Kodeks pracy ujmuje kwestię zakazu konkurencji dość ogólnie. Wiele postanowień z tego zakresu, dotyczących poszczególnych grup pracowniczych, wynika z innych aktów prawnych. Chodzi tu m.in. o Kodeks spółek handlowych (dalej: "ustawa"), w którym ujęto szczegółowe regulacje dotyczące zakazu konkurencji w różnych rodzajach spółek. Zakaz konkurencji ...
-
Wypowiedzenie umowy o pracę e-mailem?
Poczta elektroniczna szturmem weszła do powszechnego użycia, stając się jednocześnie codziennym środkiem komunikacji między pracodawcami a zatrudnionymi. Zastanówmy się jednak, czy tą drogą można dokonywać istotnych czynności prawnych, np. wypowiedzenia umowy o pracę? Elektroniczne wypowiedzenie ważne, ale… Odpowiedzi na to pytanie na próżno ...
-
Kodeks pracy a wygaśnięcie umowy o pracę
W przepisach Kodeksu pracy przewidziane są dwie możliwości ustania stosunku pracy: rozwiązanie i wygaśnięcie. Do rozwiązania może dojść zarówno przez czynność dwustronną (porozumienie stron), jak i jednostronną- np. wypowiedzenie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika. Natomiast dla wygaśnięcia umowy decydujący jest przepis prawa oraz ...
-
BHP: wykaz prac wymagających asekuracji w gestii szefa
Do niedawna pracodawcy, którzy chcieli dowiedzieć się, jakie prace powinny być wykonywane przez co najmniej dwóch pracowników, sięgali do stosownego rozporządzenia w tej sprawie. Wraz z nowelizacją Kodeksu pracy przepisy w tym zakresie uległy jednak zmianie- od 18 stycznia 2009 r. to szef ma obowiązek samodzielnego ustalenia wykazu prac ...
-
Umowa zlecenie może okazać się umową o pracę
Rozpatrzmy następującą sytuację: Pracownik zawarł z pracodawcą umowę cywilnoprawną. Pomimo, że łączący ich stosunek nazwany został "umową zleceniem", jego obowiązki w niczym nie odbiegają od pracy kolegów zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Czy pracownik ten ma podstawy uznać, że pracuje w oparciu o taką umowę? Stosownie do art. 2 K.p. ...
-
Wypadek samochodowy: odpowiedzialność pracownika
Nasz pracownik, który podpisał umowę o odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie, pod wpływem alkoholu (na co są dokumenty policyjne) rozbił samochód służbowy. Faktura za naprawę wyniosła 20.000 zł. Czy w tym przypadku pracodawca może obciążyć pracownika do pełnej wysokości wyrządzonej szkody, czyli do kwoty 20.000 zł? Jeżeli samochód ...
-
Spory za stosunku pracy: koszty sądowe
Spory za stosunku pracy niejednokrotnie znajdują swój finał na wokandzie sądu pracy. Przyjrzyjmy się, na jakie koszty sądowe powinien być przygotowany pracownik, którego przygoda z pracodawcą kończy się przed obliczem wymiaru sprawiedliwości. W poszukiwaniu przepisów dotyczących zasad i trybu pobierania kosztów sądowych w sprawach z zakresu prawa ...
-
Zabiegi rehabilitacyjne a zwolnienie od pracy
Rozpatrzmy następującą sytuację: podczas urlopu w górach pracownik uległ poważnemu wypadkowi. Stopień skomplikowania złamania sprawia, że lekarz widzi potrzebę trzymiesięcznej rehabilitacji. Termin ćwiczeń powoduje z kolei, że zatrudniony musi 3 razy w tygodniu wychodzić z firmy godzinę wcześniej. Czy na pracodawcy ciąży obowiązek zwolnienia go z ...
-
Rezygnacja z urlopu wychowawczego a likwidacja stanowiska pracy
Z dniem 1 stycznia 2009 r. wprowadzono ochronę pracowników, którzy będąc uprawnieni do urlopu wychowawczego zdecydowali się z niego nie korzystać, lecz wykonywać pracę w zmniejszonym wymiarze czasu pracy. Czy ochrona ta obejmuje również zwolnienia indywidualne przeprowadzane zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami ...
-
Termin wypłaty wynagrodzenia: jak go zmienić?
Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: pracodawca podjął decyzję o przesunięciu terminu wypłacania wynagrodzeń. Dotychczas pracownicy otrzymywali pensje w ostatnim dniu miesiąca za miesiąc bieżący. Po zmianie wypłata ma następować dziesiątego dnia następnego miesiąca. Jak w prawidłowy sposób wprowadzić modyfikacje w tym zakresie, jeżeli termin ...
-
BHP w firmie: pomieszczenia i stanowiska pracy
Pomieszczenia oraz stanowiska pracy powinny przede wszystkim sprzyjać komfortowi zatrudnionych. Dlatego też niedopuszczalne jest np. aby na jednego pracownika przypadało mniej niż 2 mkw. wolnej powierzchni podłogi. Niebagatelne znaczenie ma również wysokość pomieszczeń oraz prawidłowe oświetlenie. Zastanówmy się, na co trzeba zwrócić uwagę ...
-
Niższe wykształcenie=mniejsze wynagrodzenie za pracę?
Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: w firmie funkcjonuje regulamin wynagradzania, w którym znalazło się również miejsce dla tabeli stanowisk, zaszeregowań oraz wymagań w zakresie kwalifikacji personelu. Funkcja głównego specjalisty została zaszeregowana do kategorii IX. Pracodawca wymaga dodatkowo, aby osoba ją piastująca legitymowała się ...
-
Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy
Nie ulega wątpliwości, że zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę jest dopuszczalne za jego zgodą. Pracodawca może zwolnić pracownika za jego zgodą z obowiązku świadczenia pracy w każdym terminie i na każdy okres. Wnika to m.in. z zasady zgodnie z którą nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie ...
-
Umowa o pracę: rodzaj pracy niezbędnym elementem
Umowa o pracę to niezwykle ważny dokument, dlatego niebagatelne znaczenie ma jej stosowna treść. Ustawodawca narzuca, aby w jej postanowieniach znalazło się miejsce dla określenia rodzaju pracy, którą wykonuje pracownik. Niezawarcie tego elementu przesądza o nieważności umowy. Zastanówmy się zatem, jak prawidłowo oznaczyć rodzaj pracy. Rodzaju ...