Odwołane oraz przekierowane loty z powodu mgły. Jakie prawa pasażera i obowiązki przewoźnika?

Przeczytaj także: 20 lat ochrony praw pasażerów lotniczych

Problemy związane z mgłą na lotniskach

Mgła jest prawdziwym wyzwaniem dla lotnisk. Wpływa na widoczność, co utrudnia lądowanie i starty samolotów. Lotniska stosują różnorodne systemy nawigacyjne, takie jak ILS (Instrument Landing System), aby wspierać lądowania w ograniczonej widoczności, jednak gdy mgła jest wyjątkowo gęsta, możliwości te stają się niewystarczające. Z tego powodu część lotów musi zostać przekierowana na inne lotniska, a niektóre, zwłaszcza krótkodystansowe połączenia są odwoływane.

Najbardziej dotknięte porty lotnicze

Początek listopada przyniósł intensywne mgły, które zakłóciły ruch lotniczy na wielu europejskich lotniskach. Gęste mgły były szczególnie uciążliwe dla operacji lotniczych, powodując odwołania oraz przekierowania lotów w Hiszpanii, Macedonii oraz opóźnienia w wielu innych portach lotniczych. Do najbardziej dotkniętych lotnisk należy m.in. Madryt, Barcelona, a także w Polsce Warszawa, Kraków i Gdańsk.

Problemy z lotami w Polsce

Także w Polsce pierwsze dni listopada 2024 roku przyniosły gęste mgły, co spowodowało liczne opóźnienia i przekierowania lotów. Na największych lotniskach, takich jak Lotnisko Chopina w Warszawie, Rzeszów-Jasionka, czy Kraków-Balice, mgła utrudniała starty i lądowania, wpływając na przepustowość i punktualność lotów.

Przykładowo, wiele porannych lotów w Warszawie było przekierowanych do pobliskich portów lotniczych lub opóźnionych o kilka godzin. Loty do Londynu, Frankfurtu i kilku miast wewnątrz Polski zostały szczególnie dotknięte. Podobne problemy wystąpiły na lotnisku Kraków-Balice, gdzie niektóre loty międzynarodowe zostały opóźnione lub przekierowane do alternatywnych lokalizacji w związku z nieprzewidywalnymi warunkami atmosferycznymi

Brak możliwości odszkodowań dla pasażerów

W sytuacjach, gdzie odwołania lub opóźnienia lotów są skutkiem nadzwyczajnych okoliczności takich jak mgła, przewoźnicy lotniczy są zazwyczaj zwolnieni z obowiązku wypłaty odszkodowań zgodnie z Rozporządzeniem EC 261/2004. Pasażerowie mogą jednak liczyć na wsparcie w formie posiłków, napojów czy zakwaterowania, gdy opóźnienia przekraczają dwie godziny.

Stresujące doświadczenie dla pasażerów to przekierowanie lotu na inne lotnisko

Dla pasażerów, którzy doświadczają przekierowania lotu na inne lotnisko, sytuacja ta może być szczególnie stresująca. W momencie, gdy samolot nie może wylądować na pierwotnie zaplanowanym lotnisku z powodu niekorzystnych warunków pogodowych, takich jak gęsta mgła, pasażerowie nie tylko muszą zmierzyć się z opóźnieniem, ale również z koniecznością dotarcia do innego portu lotniczego. To może wiązać się z dodatkowymi trudnościami, zwłaszcza w przypadku lotów międzynarodowych, w których zmiana lotniska może obejmować długie i czasochłonne przejazdy, w tym również przez miasto lub nawet na inne kontynenty, jeśli lot był międzynarodowy.

Dodatkowo, niepewność związana z opóźnieniem i przekierowaniem może powodować stres i niepokój wśród pasażerów. Wiele osób obawia się, że nie dotrze na czas do swojego miejsca docelowego lub przegapi inne zaplanowane połączenia. Choć zmiana lotniska jest czasami nieunikniona, pasażerowie mają szereg praw, które mogą pomóc złagodzić skutki tej sytuacji.

Prawa pasażerów w przypadku przekierowania lotu - komentarz eksperta ds. pasażerów Davida Janoszki z AirCashBack

Trudne warunki meteorologiczne same w sobie zwalniają przewoźnika lotniczego z obowiązku wypłaty zryczałtowanego odszkodowania na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004 (tj. kwot 250 euro, 400 euro czy 600 euro), albowiem nie jest to okoliczność, na którą przewoźnik może mieć jakikolwiek wpływ. Niemniej samo wystąpienie takiej nadzwyczajnej okoliczności nie prowadzi automatycznie do braku konieczności zagwarantowania pasażerom jakiejkolwiek pomocy czy opieki przez przewoźnika lotniczego.

Jak tłumaczy prawnik David Janoszka z AirCashBack, w przypadku przekierowania lotu na lotnisko alternatywne – przy założeniu, że lot będzie dalej kontynuowany do miejsca docelowego – przewoźnik lotniczy zawsze zobowiązany jest udzielić pasażerom opieki w formie posiłków i napojów, a jeżeli zachodzi konieczność oczekiwania na lot przez noc, przewoźnik musi dodatkowo zagwarantować zakwaterowanie w hotelu i transport pomiędzy hotelem a lotniskiem.

Jeżeli zaś lot ląduje na lotnisku alternatywnym mieszczącym się stosunkowo blisko miejsca docelowego (np. w Katowicach zamiast w Krakowie), przewoźnik lotniczy ponosi koszt transportu pasażera z tego lotniska alternatywnego do lotniska docelowego albo do innego pobliskiego miejsca uzgodnionego z pasażerem (np. jego domu). Pasażer może również żądać od przewoźnika zagwarantowania rezerwacji na lot do miejsca docelowego, o ile taki jest w ogóle wykonywany.

W powyższych sytuacjach bez znaczenia pozostaje, czy zaburzenie lotu było przez kogokolwiek zawinione. Dlatego też brak zagwarantowania którejkolwiek z wymienionych form opieki przez przewoźnika lotniczego pozwala pasażerowi ponieść tego typu wydatki samodzielnie, w drodze samopomocy, żądając następnie ich zwrotu od linii lotniczej. W tym celu niezbędne jest przede wszystkim zachowanie potwierdzenia poniesienia danego kosztu (odpowiednie w tym zakresie będą paragony z potwierdzeniem zapłaty czy faktury).

Obowiązki przewoźnika przy przekierowaniu lotu

Kiedy pasażerowie doświadczają przekierowania lotu na inne lotnisko z powodu złych warunków pogodowych, takich jak mgła, mają oni określone prawa, które zapewniają im odpowiednią opiekę i rekompensatę. Zgodnie z unijnym Rozporządzeniem EC 261/2004, pasażerowie mają prawo do różnych form wsparcia w takiej sytuacji:

1. Transport do pierwotnego lotniska. Jeżeli lot zostaje przekierowany na inne lotnisko, przewoźnik jest zobowiązany do zapewnienia pasażerowi transportu do pierwotnie zaplanowanego portu lotniczego. Może to obejmować transport drogowy (autobusy, taksówki) lub inne dostępne środki transportu.
2. Opieka na lotnisku. W przypadku opóźnienia, które przekracza dwie godziny, pasażerowie mają prawo do opieki, która obejmuje darmowe posiłki i napoje. Jeśli opóźnienie wymaga noclegu, przewoźnik musi zapewnić również zakwaterowanie oraz transport do hotelu.
3. Odszkodowanie. W zależności od długości opóźnienia i okoliczności, pasażerowie mogą mieć prawo do odszkodowania. Jednak w przypadku nadzwyczajnych okoliczności, takich jak mgła, linie lotnicze mogą być zwolnione z obowiązku wypłaty odszkodowania, ale nadal mają obowiązek zapewnienia opieki.
4. Informacja i komunikacja. Przewoźnicy mają również obowiązek informowania pasażerów o zaistniałej sytuacji i przekierowaniu na inne lotnisko, aby podróżni mogli odpowiednio dostosować swoje plany.

Pasażerowie powinni znać swoje prawa, aby móc skutecznie domagać się odpowiedniej opieki i pomocy w takich sytuacjach. Warto również skontaktować się z linią lotniczą, aby upewnić się, że wszystkie obowiązki przewoźnika zostały spełnione.