-
Praca w niedziele a dodatek nocny i za nadgodziny
Rozważmy następujący przypadek: pracownicy naszej firmy (ochroniarze) są zatrudnieni na zmiany, również w niedziele. Jeden z nich pracuje w niektóre weekendy w taki sposób, że przychodzi w niedzielę o godz. 22.00 i kończy pracę w poniedziałek o godz. 6.00. Zażądał on, aby za pracę w niedziele od godz. 22.00 do godz. 24.00 płacić mu jak za godziny ...
-
Prawa autorskie a praca na etat
Zatrudnieni w firmach programiści, architekci czy np. ilustratorzy czasopism opracowują w ramach swych obowiązków pracowniczych autorskie projekty, z których ich przełożony może korzystać. Powstałe utwory chroni prawo autorskie. O ile autorskie prawa osobiste zawsze należą do twórcy, o tyle trzeba pamiętać, że prawa majątkowe do utworu przeważnie ...
-
Prawa pracownika a nieterminowa wypłata wynagrodzenia
Niewątpliwie terminowa i prawidłowa wypłata wynagrodzenia to jedna z najważniejszych powinności pracodawcy. Pracownik, wobec którego naruszono ten obowiązek, ma możliwość skutecznie dochodzić swoich praw. Wynagrodzenie za pracę, jako na ogół jedyne źródło utrzymania zatrudnionego i jego rodziny, podlega bowiem szczególnej ochronie. Ogólne reguły ...
-
Czas pracy: jakie kary za naruszenie przepisów?
Kodeks Pracy zapewnia dość kompleksową ochronę dobru, jakim jest czas pracy podwładnych. Pracodawcy powinni pamiętać, że już samo naruszenie przepisów o czasie pracy jest wykroczeniem i to bez względu na to, czy pracownik poniósł z tego powodu szkodę, czy też nie. Zgodnie z art. 281 pkt 5 K.p., naruszenie przez pracodawcę lub osobę działającą w ...
-
Ochrona pracy kobiet: mianowanie, powołanie, praca nakładcza
Trwałość stosunku pracy kobiet w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego objęta jest szczególną ochroną. Zastanówmy się jednak, czy szczególne przywileje przysługują także pracownicom, które zatrudnione są w oparciu o inną podstawę prawną niż umowa o pracę. Przypomnijmy, zgodnie z art. 177 § 1 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać ...
-
Akta osobowe: dostęp a ochrona danych pracownika
Pracodawca zobligowany jest do prowadzenie akt osobowych każdego pracownika. Jednocześnie musi pamiętać o konieczności udostępniania dokumentacji pracowniczej zainteresowanym, do których należy nie tylko pracownik, ale i np. inspektor Państwowej Inspekcji Pracy. Niezwykle ważne są przy tym reguły wynikające z obowiązku ochrony danych osobowych. ...
-
Spadły koszty zatrudnienia pracowników 50+
Ledwie upłynął styczeń, a w 2009 r. już weszły w życie trzy zmiany Kodeksu pracy. W dniu 1 stycznia podwyższone zostały wymiary urlopów macierzyńskich, 18 stycznia weszły w życie zmiany w zakresie ochrony przed dyskryminacją w zatrudnieniu. Trzecia zmiana nastąpiła 1 lutego wprowadziła ją ustawa z 19.12.2008 r. o zmianie ustawy o promocji ...
-
Wypowiedzenie umowy o pracę a niewykryta ciąża
Przyjrzyjmy się następującemu przypadkowi: pracodawca wręczył księgowej wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron oraz wypłacił rekompensatę za utratę gwarancji zatrudnienia. Kilkanaście dni później okazało się, że pracownica spodziewa się dziecka. Czy w takiej sytuacji zadziała ochrona przysługująca kobietom w ciąży? Czy też umowa ...
-
Dyscyplinarne zwolnienie ciężarnej bez zgody związków
Stosunek pracy kobiety spodziewającej się dziecka objęty jest szczególną ochroną. Nie oznacza to jednak, że ujdzie jej płazem ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Pracodawca może zwolnić pracownicę w trybie art. 52 K.p., pod warunkiem że na taki krok zgadza się zakładowa organizacja związkowa. Związki zawodowe nie działają jednak w każdej ...
-
Ochrona zdrowia pracowników a promieniowanie jonizujące
Specyfika wykonywania niektórych zawodów powoduje konieczność przebywania pracowników w narażeniu na promieniowanie jonizujące. Pracodawca nie może zapominać, że szczególnie ważna w takim przypadku jest ochrona zdrowia pracowników. Z promieniowaniem jonizującym można spotkać się w różnych sytuacjach. Przede wszystkim narażone na nie są osoby ...
-
Praca dla konkurencji a brak klauzuli o zakazie
Czy pracownik, który jest w okresie wypowiedzenia może bez żadnych sankcji zakładać konkurencyjną działalność lub też zatrudni się w międzyczasie w firmie konkurencyjnej? Zaznaczam, że nie ma z nim żadnej umowy o zakazie konkurencyjności, ale czy w takim razie pracodawcę nie chronią przed takimi praktykami jakieś inne przepisy? Tak, chronią. ...
-
Społeczna inspekcja pracy
Każdy pracodawca, u którego działają związki zawodowe, musi liczyć się, że na terenie firmy może powstać społeczna inspekcja pracy (sip) czyli organ pracowniczy, którego zadaniem jest m.in. ochrona uprawnień pracowniczych, gwarantowanych przepisami prawa pracy. Przyjrzyjmy się, jaki jest tryb powołania społecznego inspektora pracy oraz jakie prawa ...
-
Skarga do PIP: następstwem zwolnienie z pracy?
Rozpatrzmy następującą sytuację: jeden z pracowników bezskutecznie walczył z pracodawcą, aby ten wyposażył personel w stosowne środki ochrony indywidualnej. W końcu przelała się przysłowiowa czara goryczy - zatrudniony zgłosił uchybienie szefa do inspektoratu pracy. Inspektorzy, którzy pojawili się w firmie, nałożyli na pracodawcę karę pieniężną. ...
-
Społeczna inspekcja pracy a ochrona danych pracownika
Rozważmy następujący przypadek: podczas kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy w firmie, społeczny inspektor pracy zażądał od kierownika kserokopii pewnych dokumentów. Szef, zasłaniając się ochroną danych osobowych zatrudnionych, zabronił jednak ich wydania. Czy takie stanowisko jest słuszne? Nie ma żadnych wątpliwości, że pracodawca, jako ...
-
Maksymalny czas trwania umowy terminowej
Zawieranie długoterminowych umów okresowych nie może w żadnym wypadku naruszać generalnej zasady obowiązującej w prawie pracy, tj. ochrony trwałości stosunku pracy. Można ją wyprowadzić z licznych przepisów Kodeksu pracy, dotyczących wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę, m.in. z: zastrzeżenia wyłącznie w formie pisemnej, możliwości odwołania ...
-
Umowa o pracę na zastępstwo a ciąża pracownicy
Przepisy prawa pracy gwarantują szereg przywilejów zatrudnionej spodziewającej się potomstwa. Nieco niekorzystniej w tym zakresie kształtuje się sytuacja przyszłej matki, która pracuje w oparciu o umowę o pracę na zastępstwo. Mimo że ciąża takiej pracownicy rozpina nad nią parasol ochronny, to nie przysługują jej jednak wszystkie uprawnienia, ...
-
Wcześniejsza emerytura nie chroni przed zwolnieniem
Likwidacja stanowiska pracy nie uzasadnia wypowiedzenia umowy pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną. W opisanej sytuacji nie można także dyscyplinarnie rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem, gdyż upłynął 1 miesiąc od momentu uzyskania przez pracodawcę informacji o przewinieniu pracownika. Pracodawca może natomiast wypowiedzieć ...
-
Ochrona przed mobbingiem a umowa cywilnoprawna
Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: jedna z osób zatrudnionych w firmie w oparciu o umowę zlecenie oskarżyła przełożonego o stosowanie mobbingu. Czy w takim przypadku poszkodowanemu przysługuje ochrona wynikająca z regulacji Kodeksu pracy, czy też zastosowanie znajdują tu inne przepisy? Podejmowanie działań antymobingowych, a więc w ...
-
Niepełnosprawny pracownik nie zawsze chroniony
Rozważmy następujący przypadek: lekarz sprawujący opiekę nad niepełnosprawnym pracownikiem wyraził zgodę, aby pacjent świadczył pracę na zasadach wynikających z przepisów K.p. (chodziło tu głównie o pozwolenie na pracę w godzinach nadliczbowych). Czy zezwolenie to jest nieodwołalne, czy też nic nie stoi na przeszkodzie, aby zatrudniony ponownie ...
-
Urlop wychowawczy a wypowiedzenie zmieniające
Pracownica uprawniona do urlopu wychowawczego podlega ochronie przed wypowiedzeniem umowy oraz warunków pracy i płacy od dnia złożenia wniosku o obniżenie wymiaru zatrudnienia do dnia powrotu do poprzedniego (pełnego) etatu, jednak nie dłużej niż przez łącznie 12 miesięcy. W razie obniżenia wymiaru etatu pracownica musi się jednak liczyć z ...
-
Urlop macierzyński dla ojca
W jakich przypadkach to pracownik-ojciec może korzystać z urlopu macierzyńskiego (podstawowego i dodatkowego) zamiast matki dziecka? Czy matka ma obowiązek wykorzystać jakąś część urlopu macierzyńskiego i dopiero może skorzystać z niego ojciec? Czy ojciec jest wówczas chroniony przed zwolnieniem? Jeśli pracownica nie może lub nie chce wykorzystać ...
-
Zmiana warunków zatrudnienia a ochrona związkowa
Czy wypowiadając pracownikowi pełnienie funkcji kierowniczej z przyczyn leżących po stronie pracownika należy powiadomić związek zawodowy działający na terenie zakładu? Pracownik jest członkiem związku, ale nie jest objęty ochroną związkową? Pracodawca wypowiadając pracownikowi, zatrudnionemu na podstawie umowy bezterminowej, warunki pracy i płacy ...
-
Naruszenie dóbr osobistych pracownika: roszczenia
Obowiązkiem każdego pracodawcy jest wykazywanie należytego szacunku dla dóbr osobistych zatrudnionych. W praktyce zdarza się jednak, że działania szefa odbiegają od ustawowo wyznaczonych standardów. Przyjrzyjmy się jakich roszczeń może dochodzić pracownik w ramach ochrony swoich dóbr osobistych? Przypomnijmy, zgodnie z art. 11 K.p., pracodawca ...
-
Umowa o dzieło nie dla pracownika ochrony
Rozważmy następującą sytuację: pracownik został zatrudniony przy ochronie mienia (dozorowanie obiektu, kontrola personelu przy wejściu oraz opuszczaniu zakładu pracy). Podstawą zatrudnienia była umowa o dzieło. Pracodawca wymagał, aby podwładny zjawiał się w firmie codziennie (poniedziałek- piątek) w określonych godzinach (6.00- 14.00). Ponadto ...
-
Urlop wychowawczy: obniżenie etatu chroni przed zwolnieniem?
Czy pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może wnioskować o obniżenie wymiaru etatu poniżej ½ i czy będzie wówczas chroniony przed zwolnieniem? Pracownik może wnioskować o takie obniżenie, ale pracodawca nie musi się na to zgodzić. Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego, zamiast iść na urlop wychowawczy może wnioskować o obniżenie ...
-
Zwolnienia grupowe a ochrona stosunku pracy
Ochrona stosunku pracy przy zwolnieniach grupowych podlega pewnym ograniczeniom. Regulują to przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zwanej także "ustawą o zwolnieniach grupowych". Ustawa konkretyzuje przypadki, w których stosunek pracy jest ...
-
Pracownik ochrony mienia musi mieć czystą przeszłość
Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: zakład pracy prowadził rekrutację pracowników ochrony fizycznej. Warunkiem rozpatrzenia kandydatur było dołączenie zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego. Jeden z ubiegających się o pracę uznał, że jest to przejaw dyskryminacji. Czy należy przyznać mu słuszność? Czy pracodawca faktycznie ...
-
Jeśli choroba pracownika nie jest zawodowa
Pracownik, który na skutek warunków pracy, zapada na schorzenie nieujęte na liście chorób zawodowych nie jest pozbawiony ochrony. Może dochodzić rekompensaty na zasadach wynikających z przepisów prawa cywilnego, ale powinien uzbroić się w cierpliwość bowiem z pewnością nie będzie to nieskomplikowane. Rozporządzenie RM z 30 czerwca 2009 r. w ...
-
Zakaz konkurencji: odszkodowanie to nie wynagrodzenie
Rozważmy następującą sytuację: na podstawie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia pracodawca został zobowiązany do zapłaty odszkodowania za powstrzymanie się od podjęcia działalności konkurencyjnej przez byłego pracownika. Z należnej pracownikowi kwoty szef potrącił jednak sumę, którą pracownik był mu winien. Czy miał do tego prawo? ...
-
Ochrona praw pracownika w Kodeksie karnym
Ochrona zatrudnionych nie kończy się na regulacjach wynikających z przepisów prawa pracy i Kodeksu cywilnego. Trzy typy czynów zabronionych (przestępstw), stanowiących naruszenie praw pracownika, zostały skatalogowane również w Kodeksie karnym. Przyjrzyjmy się, komu i za jakiego rodzaju przewinienie grozi odpowiedzialność karna. Na ochronę praw ...
-
Likwidacja stanowiska pracy a koniec urlopu macierzyńskiego
Pracodawca ma obowiązek dopuścić pracownicę do pracy na takim samym stanowisku, jakie zajmowała przed urlopem macierzyńskim. Jeżeli pracownica chce skorzystać z urlopu wychowawczego lub pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy, to od dnia złożenia wniosku jest chroniona przed zwolnieniem. W razie pracy na część etatu zamiast urlopu wychowawczego ...
-
Pracownik młodociany a czas pracy
Pracodawca, który zamierza poszerzyć szeregi firmy, zatrudniając młodociany narybek, musi pamiętać o szczególnej ochronie, która obejmuje tego rodzaju zatrudnionych. Jedną z najbardziej istotnych kwestii, które trzeba mieć na uwadze, są regulacje dotyczące czasu pracy. Przypomnijmy, pracownikiem młodocianym w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy ...
-
Stanowisko pracy niepełnosprawnego bez akceptacji PIP
Rozważmy następującą sytuację: firma, która nie posiada statusu zakładu pracy chronionej, chce pozyskać w swoje szeregi niepełnosprawnych pracowników o umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności. Jakie kroki powinna podjąć w tym celu? Czy do zatrudnienia takich osób konieczne jest podjęcie współpracy z Państwową Inspekcją Pracy? ...
-
Silna ochrona stosunku pracy inspektora
Następstwem powołania społecznej inspekcji pracy jest m.in. pojawienie się w firmie społecznego inspektora pracy. Osoba pełniąca tę funkcję korzysta ze szczególnych przywilejów w zakresie ochrony trwałości stosunku pracy. Pracodawca może się zatem spodziewać, że ewentualne rozwiązanie umowy o pracę z inspektorem będzie nieco bardziej skomplikowane ...
-
Ochrona związkowa: obietnica to za mało
Rozważmy następującą sytuację: niezrzeszony w związkach pracownik podejrzewał, że szef zamierza wręczyć mu wypowiedzenie umowy o pracę. W obawie przed utratą posady zwrócił się do przewodniczącego zakładowej organizacji związkowej, a ten w rozmowie telefonicznej obiecał mu poparcie. Czy tego rodzaju obietnica jest wystarczająca dla uznania, że nad ...


Elektromobilność dojrzewa. Auta elektryczne kupujemy z rozsądku, nie dla idei