Rządowy projekt ustawy o usługach płatniczych

którego planowane wejście w życie pokrywa się z terminem implementacji dyrektywy. Część
artykułów rozporządzenia, które co do zasady jest bezpośrednio stosowane i nie wymaga
implementacji, zawiera jednak zobowiązanie nałożone na państwa członkowskie do
wprowadzenia pewnych przepisów. Implementacja artykułów dyrektywalnych
rozporządzenia znalazła swoje uzupełnienie wprost w artykułach implementujących
dyrektywę PSD (art. 14 ust. 1, art. 99 ust. 2, art. 102 ust. 1).


54
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Podmioty, na które będzie oddziaływał akt normatywny

Projekt ustawy będzie oddziaływał na banki krajowe, oddziały instytucji kredytowych,
oddziały banku zagranicznego, instytucje pieniądza elektronicznego, pocztowego operatora
publicznego, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym Krajową Spółdzielczą
Kasę Oszczędnościowo-Kredytową, oraz na tzw. pośredników w zakresie świadczenia usług
płatniczych (punkty opłat za rachunki) i inne podmioty świadczące szeroki zakres usług
płatniczych, w tym międzynarodowe przekazy pieniężne, wpłaty na rachunki bankowe,
wydawanie kart płatniczych, rozliczanie kart płatniczych, płatności mobilne, płatności
internetowe, które to podmioty zostaną objęte całkowicie nowym reżimem prawnym. Projekt
będzie miał również wpływ na klientów tych instytucji, a także na Urząd KNF i KNF,
Narodowy Bank Polski oraz Ministerstwo Finansów.
Nie jest możliwe podanie szacunkowej liczby podmiotów świadczących w chwili obecnej
usługi płatnicze w charakterze tzw. wolnej działalności gospodarczej z uwagi na brak danych
dotyczących ww. podmiotów.
Nie jest to w chwili obecnej działalność regulowana, podlegająca nadzorowi. Dopiero
wprowadzana w projekcie ustawy konieczność rejestrowania działalności pozwoli
w przyszłości na odpowiednie, szczegółowe, podmiotowe analizy rynku.
Ustawa przyniesie konieczność zmian w odniesieniu do działalności banków, zarówno
w obszarze bankowych systemów informatycznych, jak i dokumentacji klientowskiej.

Z punktu widzenia banków konieczne jest przygotowanie dokumentacji zgodnej z projektem,
definiującej prawa i obowiązki stron w zakresie świadczenia usług płatniczych, co będzie
zarówno kosztowne, jak i czasochłonne, a dyrektywa PSD wskazuje, że pewne zasady
realizacji usług płatniczych obowiązują tylko wtedy, jeżeli zastrzeżono je w umowie
ramowej. Poza tym banki muszą dostosować odpowiednio systemy informatyczne.

Wpływ aktu normatywnego na dochody i wydatki sektora finansów publicznych
Systemowa regulacja usług płatniczych, dotychczas będących tzw. wolną działalnością
gospodarczą, przyczynia się do potrzeby zwiększenia zatrudnienia w jednostce zajmującej się
regulacją usług i systemów płatniczych w resorcie finansów, o co najmniej 4 etaty. Ustawa

55
zawiera bowiem delegacje do wydania kilkunastu rozporządzeń i wiąże się z obsługą, w tym
wnioskowo-skargową i informacyjną, licznych podmiotów będących adresatami ustawy,
zawartych w katalogu dostawców usług płatniczych oraz użytkowników usług płatniczych,
w tym konsumentów. Powyższe zostanie zapewnione przez przesunięcie 4 etatów z innych
departamentów resortu finansów, a więc nie będzie to miało przełożenia na zwiększenie
wydatków sektora finansów publicznych w tym zakresie.
Objęcie nadzorem instytucji płatniczych i biur usług płatniczych będzie wymagało
zwiększenia rocznego budżetu Urzędu KNF, jak wynika z wyliczeń Urzędu KNF – o kwotę
ponad 6 mln zł. Wyliczenia (poniżej uszczegółowione) zostały oparte o ostrożne szacunki
dotyczące rozmiaru poddanego projektowanej regulacji sektora rynku. Zgodnie z wstępną
oceną Urzędu KNF realizacja przez organ nadzoru zadań przewidzianych w projektowanej
ustawie wiąże się z koniecznością zwiększenia zatrudnienia o docelowo 30 etatów (przede
wszystkim pracowników bezpośrednio zaangażowanych w czynności nadzorcze, ale także
pracowników zaplecza niezbędnego do prawidłowego realizowania funkcji nadzorczych:
prawnego, informatycznego i administracyjnego). Na szacowane koszty nadzoru składają się
zarówno koszty osobowe (wynagrodzenia, pochodne i narzuty), jak i wydatki bieżące oraz
majątkowe przypadające na dodatkowe etaty. Szacowane koszty nadzoru Urząd określił na
poziomie wydatków roku 2009.
Ustawa budżetowa na rok 2009 plan – 196 942 tys. zł, wykonanie 183 052 tys. zł.


redni roczny koszt Liczba nowych
SUMA
na 1 etat
etatów
Koszty osobowe

(wynagrodzenia,
pochodne i narzuty)
117 tys. zł
30
3 510 tys. zł
Koszty bieżące i
majątkowe
88 tys. zł
30
2 640 tys. zł
Koszty ogółem
205 tys. zł
30
6 150 tys. zł

Projektowana ustawa przewiduje zastosowanie w odniesieniu do sektora usług płatniczych
rozwiązań funkcjonującego w Polsce modelu finansowania nadzoru nad rynkiem
finansowym. Analogicznie jak w przypadku kosztów nadzoru bankowego,


56
ubezpieczeniowego, emerytalnego i nadzoru nad rynkiem kapitałowym, wydatki Urzędu KNF
pokrywane będą z budżetu państwa i w całości równoważone wpłatami wnoszonymi przez
podmioty nadzorowane działające w danym sektorze, w tym przypadku przez instytucje
płatnicze i biura usług płatniczych. Należy zaznaczyć, że koszty nadzoru nad poszczególnymi
sektorami rozliczane są odrębnie, a roczny koszt, który łącznie obciąży instytucje płatnicze
i biura usług płatniczych, będzie kosztem rzeczywistym poniesionym na nadzór nad tym
sektorem w danym roku.
W związku z powyższym koszty związane z wprowadzeniem nadzoru nad instytucjami
płatniczymi i biurami usług płatniczych będą neutralne dla budżetu państwa, zwiększą
natomiast, w stosunku do stanu obecnego, koszty funkcjonowania poszczególnych
przedsiębiorców objętych obowiązkiem dokonywania wpłat. Koszty prowadzenia działalności
przez objętych nadzorem przedsiębiorców wzrosną w przypadku instytucji płatniczych
o kwotę nie większą niż wskazany w ustawie odsetek obrotów instytucji płatniczych,
a w przypadku biur usług płatniczych, odpowiednio, o kwotę nie większą od wyliczonej
w odniesieniu do liczby dokonywanych transakcji. Ustawa przewiduje upoważnienie dla
Prezesa Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzeń terminów uiszczania,
wysokości i sposobu obliczania wpłat. Przepisy rozporządzeń określą w granicach maksimum
ustawowego wysokość wskaźnika, określającego rzeczywisty poziom kosztów instytucji
płatniczych oraz biur usług płatniczych związanych z koniecznością pokrycia kosztów
nadzoru.
Niemniej jednak należy wskazać, że proponowana liczba nowych etatów powinna wynikać
z odpowiedniej analizy, w tym powinna być powiązana z kosztami nadzoru. Liczba nowych
etatów powinna być pochodną nowych obowiązków UKNF i proporcjonalna do faktycznego
zapotrzebowania opartego na precyzyjnych wyliczeniach. Koszty nadzoru powinny być
rozliczane w oparciu o rzeczywiste koszty poniesione na nadzór nad działalnością na rynku
usług płatniczych.
Należy ponadto wziąć pod uwagę, że dochodem, który będzie częścią środków
przekazywanych z budżetu państwa na zadania nadzorcze UKNF, będą również opłaty
o charakterze publicznoprawnym pobierane z tytułu udzielonych zezwoleń i wpisów do
rejestru.
Ustawa wprowadza bowiem uregulowanie dotyczące prowadzenia działalności w zakresie
świadczenia usług płatniczych, czyniąc z niej przede wszystkim co do zasady działalność
podlegającą zezwoleniu, a w zakresie biur usług płatniczych działalność regulowaną

57
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej.
To oznacza, że spowoduje to dodatkowe dochody, które będą częścią środków
przekazywanych z budżetu państwa na zadania nadzorcze UKNF z uwagi na wiążącą się
z uzyskaniem zezwolenia konieczność poniesienia opłaty określonej w stosownym
rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów przez krajowe instytucje płatnicze. Zgodnie
z art. 114 projektu opłacie podlega też dokonanie wpisu do rejestru krajowej instytucji
płatniczej, z wyłączeniem wpisu związanego z wydaniem lub zmianą zezwolenia krajowej
instytucji płatniczej, o którym mowa w art. 60 ust. 1. Należy podkreślić, że suma opłat
dokonanych w danym roku przez instytucje płatnicze pomniejsza łączną kwotę należnych od
tych instytucji zgodnie z art. 113 projektu wpłat na pokrycie kosztów nadzoru.
Kwota dodatkowych dochodów z tytułu opłaty, należnej od zezwoleń, nie jest na chwilę
obecną możliwa do oszacowania, ponieważ nie jest wiadoma liczba podmiotów, które
wystąpią o udzielenie zezwolenia w Polsce (mogą to zrobić w innym kraju – zależy to od
siedziby osoby prawnej i wyboru jej założyciela w tym zakresie).
W art. 180 projektu zapisano regułę wydatkową określającą limity wydatków finansowych
wynikających z projektu dla budżetu państwa. Maksymalny limit wydatków obliczono, biorąc
pod uwagę wydatki w latach 2011 – 2020. Obszarem, w którym przewidziane jest
wystąpienie skutków finansowych, są wydatki organu nadzoru nad dostawcami usług
płatniczych. Przyjęty został limit wydatków na jeden rok w kwocie 6 150 tys. zł. Obliczenia
limitu wydatków na każdy kolejny rok dokonano w oparciu o art. 50 w związku z art. 112a
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Wskazaną w art. 180 ust. 1 pkt 1
kwotę zwaloryzowano na kolejne lata, przyjmując – zgodnie z wytycznymi dotyczącymi
wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych
projektowanych ustaw – jako wskaźnik waloryzacji, wskaźnik PKB dynamika realna.
W art. 180 określono również mechanizm korygujący, który ma mieć zastosowanie
w przypadku zagrożenia przekroczenia limitu wydatków.

Wpływ aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projekt ustawy może pozytywnie oddziaływać na sektor przedsiębiorstw i gospodarstw
domowych. Spowoduje usunięcie barier dla transgranicznych produktów SEPA (Single Euro
Payment Area), zwiększenie konkurencji pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi

58