Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2011

Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
Kwota części oświatowej subwencji ogólnej na 2011 r. została ustalona zgodnie
z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wynosi 36.924.829 tys. zł,
a więc jest wyższa o 5,5% od kwoty zaplanowanej na 2010 r.
W kwocie tej uwzględnione zostały środki przeznaczone na wdrożenie podwyżek
wynagrodzeń nauczycieli o 7% od września 2011 r. oraz zmiany w strukturze zatrudnienia
nauczycieli w 2011 r.
Część oświatową subwencji ogólnej, po odliczeniu ustawowej rezerwy, dzieli się
między gminy, powiaty i samorządy województw według zasad ustalonych, w drodze
rozporządzenia,
przez
ministra
właściwego
do
spraw
oświaty
i
wychowania,
z uwzględnieniem typów i rodzajów szkół (placówek) prowadzonych przez jednostki
samorządu terytorialnego, stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz liczby uczniów
w tych szkołach (placówkach).
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin zaplanowana na 2011 r. w wysokości
5.991.329 tys. zł jest niższa o 1,7% od kwoty tej części subwencji zaplanowanej na 2010 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin składa się z kwoty podstawowej i kwoty
uzupełniającej.
Podstawę do ustalenia wysokości kwoty podstawowej na 2011 r. stanowią dane ze
sprawozdań z wykonania podstawowych dochodów podatkowych gminy za 2009 r.,
z uwzględnieniem korekt, złożonych do właściwych regionalnych izb obrachunkowych,
w terminie do dnia 30 czerwca 2010 r. oraz dane o liczbie mieszkańców według stanu na
dzień 31 grudnia 2009 r., ustalonej przez Główny Urząd Statystyczny.
Kwotę podstawową otrzymują gminy, w których dochód na 1 mieszkańca jest niższy niż
92% średniego dochodu na 1 mieszkańca kraju.
Wysokość kwoty uzupełniającej uzależniona jest od gęstości zaludnienia w gminie,
w relacji do średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochodu gminy na 1 mieszkańca.
Kwotę uzupełniającą otrzymują tylko te gminy, w których gęstość zaludnienia, ustalona
przez Główny Urząd Statystyczny według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r., jest niższa od
średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochód podatkowy na 1 mieszkańca gminy jest nie
wyższy niż 150% średniego dochodu podatkowego na 1 mieszkańca kraju.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów zaplanowana na 2011 r. w kwocie
1.583.843 tys. zł, jest o 8,8% niższa niż kwota zaplanowana na 2010 r.

54
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów składa się z kwoty podstawowej
i kwoty uzupełniającej.
Kwotę podstawową otrzymują powiaty, w których wskaźnik dochodów podatkowych
z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i udziału we
wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) na 1 mieszkańca w powiecie jest
mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów.
Wyrównanie stanowi 90% różnicy między średnim dochodem podatkowym na
1 mieszkańca kraju a dochodem podatkowym na 1 mieszkańca powiatu.
Kwota podstawowa stanowi iloczyn ww. kwoty wyrównania na 1 mieszkańca i liczby
mieszkańców danego powiatu.
Kwota uzupełniająca zależy od wskaźnika bezrobocia w danym powiecie i przeznaczona
jest dla tych powiatów, w których wskaźnik bezrobocia – liczony jako iloraz stopy bezrobocia
w powiecie i stopy bezrobocia w kraju – jest wyższy od 1,1. Im wyższy jest wskaźnik
bezrobocia w powiecie, tym wyższa jest ta kwota.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw zaplanowana na 2011 r.
w kwocie 1.112.103 tys. zł, jest o 12,7% niższa niż kwota zaplanowana na 2010 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw składa się z kwoty podstawowej
i kwoty uzupełniającej.
Kwota podstawowa jest przeznaczona dla tych województw, w których wskaźnik
podstawowych dochodów podatkowych na 1 mieszkańca (z tytułu udziału we wpływach
z podatku dochodowego od osób fizycznych PIT i udziału we wpływach z podatku
dochodowego od osób prawnych CIT) jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych
dla wszystkich województw.
Wyrównanie stanowi 72% różnicy między średnim dochodem podatkowym województw
na 1 mieszkańca w kraju a dochodem podatkowym na 1 mieszkańca województwa. Kwota
podstawowa stanowi iloczyn ww. kwoty wyrównania i liczby mieszkańców w danym
województwie.
Kwota uzupełniająca uzależniona jest od liczby mieszkańców w województwie.
Kwotę tę otrzymują województwa, w których liczba mieszkańców nie przekracza
3 milionów. Podstawę do jej wyliczenia stanowi przeliczeniowa liczba mieszkańców
województwa ustalana w sposób określony ustawowo.

55
Wysokość kwoty uzupełniającej należnej danemu województwu stanowi iloczyn
przeliczeniowej liczby mieszkańców i 9% średniego dochodu podatkowego województw
w przeliczeniu na 1 mieszkańca w kraju.
Należy zwrócić uwagę, że stosownie do art. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r.
o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 115, poz. 966), w celu wyliczenia dla
województw na 2011 r. części wyrównawczej subwencji ogólnej oraz wpłat do budżetu
państwa z przeznaczeniem na część regionalną subwencji ogólnej, dochody województwa
z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (wchodzące
w skład dochodów podatkowych i wykazane w sprawozdaniach sporządzonych za 2009 r.),
należało zwiększyć do kwoty wynikającej ze wskaźnika udziału województw we wpływach
z tego podatku w wysokości 14,75%.
Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin
Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin na 2011 r. została zaplanowana
w wysokości 619.427 tys. zł, tj. o 2,9% niższej niż zaplanowana na 2010 r.
Część równoważąca subwencji ogólnej jest rozdzielana między gminy według
następujących określonych ustawowo kryteriów:
1) 50% – między gminy miejskie, w których wydatki na dodatki mieszkaniowe wykonane
w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy, były
wyższe od 80% średnich wydatków na dodatki mieszkaniowe wszystkich gmin miejskich
wykonanych w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca
tych gmin;
2) 25% – między gminy wiejskie i gminy miejsko-wiejskie, w których wydatki na dodatki
mieszkaniowe wykonane w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego
mieszkańca gminy, były wyższe od 90% średnich wydatków na dodatki mieszkaniowe
wszystkich gmin wiejskich i miejsko-wiejskich wykonanych w roku poprzedzającym rok
bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin;
3) 25% – między gminy wiejskie i gminy miejsko-wiejskie, w których suma dochodów za rok
poprzedzający rok bazowy z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od
osób fizycznych oraz dochodów z podatku rolnego i z podatku leśnego, w przeliczeniu na
jednego mieszkańca gminy, jest niższa od 80% średnich dochodów z tych samych
tytułów za rok poprzedzający rok bazowy we wszystkich gminach wiejskich i miejsko-
wiejskich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin.

56
Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów
Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów na 2011 r. została zaplanowana w
wysokości 1.137.235 tys. zł, tj. o 0,3% wyższej niż zaplanowano na 2010 r.
Część równoważąca subwencji ogólnej jest rozdzielana między powiaty według
następujących kryteriów określonych w ustawie:
1) 9% – między powiaty, które w roku poprzedzającym rok bazowy nie dokonywały wpłat do
budżetu państwa i powiaty, które dokonały wpłaty do budżetu państwa w kwocie niższej
niż 1.000.000 zł, w zależności od wysokości wydatków na rodziny zastępcze poniesione
w roku poprzedzającym rok bazowy;
2) 7% – między powiaty, ustalone przez ministra właściwego do spraw pracy, w których nie
działa powiatowy urząd pracy, a zadania tej jednostki realizowane są przez inny powiat;
3) 30% – między powiaty, w których długość dróg powiatowych w przeliczeniu na jednego
mieszkańca powiatu jest wyższa od średniej długości dróg powiatowych w kraju
w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju;
4) 30% – między miasta na prawach powiatu w zależności od długości dróg wojewódzkich
i krajowych, znajdujących się w granicach miast na prawach powiatu;
5) 24% – między powiaty, w których kwota planowanych dochodów powiatu na rok
budżetowy jest niższa od kwoty planowanych dochodów powiatu na rok bazowy.
Część regionalna subwencji ogólnej dla województw
Część regionalna subwencji ogólnej dla województw na 2011 r. została zaplanowana
w wysokości 627.893 tys. zł, tj. o 34,3% niższej niż zaplanowano na 2010 r.
Część regionalna subwencji ogólnej jest rozdzielana między województwa według
następujących kryteriów określonych w ustawie:
1) 20% – między województwa, w których stopa bezrobocia jest wyższa niż 110% średniej
stopy bezrobocia w kraju;
2) 40% – między województwa, w których powierzchnia dróg wojewódzkich w przeliczeniu
na 1 mieszkańca województwa jest wyższa od powierzchni dróg wojewódzkich w kraju
w przeliczeniu na 1 mieszkańca kraju;
3) 10% – między województwa, w których PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca
województwa jest niższy od 75% PKB w kraju w przeliczeniu na 1 mieszkańca kraju,
4) 15% – między województwa z uwzględnieniem wydatków bieżących na regionalne
kolejowe przewozy pasażerskie, wykonane w roku poprzedzającym rok bazowy;

57
5) 15% – między województwa, w których kwota planowanych dochodów na rok budżetowy
jest niższa od kwoty planowanych dochodów na rok bazowy.
Część rekompensująca subwencji ogólnej dla gmin
Część rekompensująca subwencji ogólnej dla gmin została zaplanowana na 2011 r.
w wysokości 25.000 tys. zł, tj. o 65% wyższej niż zaplanowana w 2010 r. na ten cel.
Kwota części rekompensującej dla gmin wynika z ustawy z dnia 2 października 2003 r.
o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz. U. Nr 188,
poz. 1840, z późn. zm.) i przeznaczona jest na wyrównanie ubytku dochodów, wynikającego
ze zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budowli i budynków, które są zajęte na
prowadzenie przez przedsiębiorcę (na podstawie zmienionego zezwolenia) działalności
gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych.
Ponadto, w subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego zaplanowano na
2011 r. środki na uzupełnienie subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
w łącznej wysokości 335.999 tys. zł, tj. o 3,2% wyższej niż środki zaplanowane na ten cel na
2010 r.
Środki te stanowić będą rezerwę na finansowanie inwestycji na drogach publicznych
powiatowych i wojewódzkich oraz na drogach powiatowych, wojewódzkich i krajowych
w granicach miast na prawach powiatu, utrzymanie rzecznych przepraw promowych
o średnim natężeniu ruchu w skali roku powyżej 2000 pojazdów na dobę, wskazanych przez
ministra właściwego do spraw transportu oraz remontów, utrzymanie, ochronę i zarządzanie
drogami krajowymi i wojewódzkimi w granicach miast na prawach powiatu.
6. Infrastruktura transportu lądowego
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych ustanowiła
minimalny poziom nakładów przeznaczonych na drogownictwo w budżecie państwa
w wysokości 12% planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, co
było jednoznaczne z ustanowieniem wydatku „sztywnego”.
Z inicjatywy Rządu 16 grudnia 2005 r. uchwalono ustawę o finansowaniu infrastruktury
transportu lądowego, która zastąpiła ww. ustawę. Zakres zadań rozszerzono o finansowanie
linii kolejowych a minimalny poziom nakładów budżetowych Rada Ministrów zwiększyła do
14% wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Ostatecznie Sejm podjął decyzję
o zwiększeniu poziomu do wysokości 18%.
Do wyliczenia przyjęto prognozę dochodów budżetu państwa z akcyzy od paliw
silnikowych na 2011 r. w wysokości 26,5 mld zł. Spadek wydatków na ww. cel, w porównaniu
do bieżącego roku, wynika z obniżenia w trakcie prac parlamentarnych nad budżetem na

58