Podpisanie umowy o pracę: rodzaje i warunki

Przeczytaj także: Umowy o pracę - ważne zmiany

Umowa o pracę na okres próbny

Przed zawarciem umowy na czas nieokreślony, umowy na czas określony, umowy na czas wykonania określonej pracy oraz tzw. umowy na zastępstwo można (choć nie trzeba) zawrzeć umowę na okres próbny. Czas trwania umowy na okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy. Co ważne, umowę taką można zawrzeć z pracownikiem tylko raz. Nie wlicza się ona do limitu dwóch umów na czas określony – czyli zanim zawrzemy umowę na czas nieokreślony, można zawrzeć kolejno jedną umowę na okres próbny i dwie umowy na czas określony. Umowę na okres próbny – w odróżnieniu od umowy na czas określony – można przedłużać aneksem. Z tym że i tak łączny czas jej trwania nie może przekraczać 3 miesięcy. Tak więc, przykładowo, jeśli zawarto umowę na okres próbny trwający 1 miesiąc, wolno ją aneksować – przedłużając łączny czas jej trwania do 3 miesięcy, ale już nie do np. 4 czy 5 miesięcy.

Umowa o pracę na zastępstwo

W okresie usprawiedliwionej nieobecności stałego pracownika stosowana bywa umowa o pracę na zastępstwo. Na podstawie tej umowy można zatrudnić inną osobę w miejsce nieobecnego pracownika. Umowa taka rozwiązuje się z chwilą powrotu osoby nieobecnej do pracy. Przykładowy sposób określenia terminu zawarcia umowy na zastępstwo może brzmieć następująco: „Strony zawierają umowę na zastępstwo Andrzeja Malinowskiego na czas jego nieobecności spowodowanej chorobą”. W przypadku zawarcia umowy na zastępstwo nie obowiązują przepisy gwarantujące pracownicy przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu w sytuacji, gdyby umowa miała ulec rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Ale – co warto wiedzieć – gdyby pracownica zatrudniona na zastępstwo zaszła w ciążę – pracodawca nie może jej wypowiedzieć umowy o pracę – tylko musi czekać na powrót nieobecnego pracownika. Z punktu widzenia pracownika umowę na zastępstwo trudno uznać za korzystną dla niego (z uwagi na brak stabilności zatrudnienia). Jednak w pewnych przypadkach, np. dla pracownika dopiero rozpoczynającego karierę zawodową, może to być dobra okazja do zdobycia potrzebnego stażu pracy.

Niezbędne informacje w umowie o pracę

Umowa o pracę – aby mogła nazywać się umową – musi spełniać pewne wymogi. Pracodawca musi w niej określić strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy. Jeśli chodzi o określenie warunków pracy i płacy – to trzeba określić przede wszystkim:

1. rodzaj pracy - zwykle rodzaj pracy określa się przez wskazanie konkretnego stano¬wiska pracy (np. nauczyciel wychowania fizycznego, woźny, sprzątaczka). Można też dodatkowo wręczyć pracownikowi szczegółowy zakres czynności – nie jest to jednak obowiązkiem pracodawcy. Wystarczy, że w umowie znajduje się nazwa stanowiska, a pracownikowi ustnie opisano, co należy do jego obowiązków. W wielu firmach praktykuje się jednak sporządzanie zakresów czynności z uwagi na to, że jasny jest wówczas podział zadań pomiędzy pracownikami.

2. miejsce wykonywania pracy – co do zasady – nie wolno miejsca pracy określać w zbyt ogólny sposób (np. „cały kraj”). Jeżeli z charakteru pracy wynika konieczność pracy na większym obszarze, dopuszczalne jest określenie miejsca pracy w szerszy sposób (np. miejsce pracy intendenta, który dokonuje zakupów na terenie miasta lub gminy, można określić następująco: „na terenie Warszawy”, „na terenie gminy Ryki”). Zamiast tego – w przypadku pracownika stale przemieszczającego się na terenie kraju – jako miejsce pracy można wskazać siedzibę pracodawcy. Z jednej strony oznacza to oczy¬wiście konieczność wypłaty pracownikowi diet i innych świadczeń z tytułu podróży, ale z drugiej strony jest to korzystne, jeśli wziąć pod uwagę zwolnienia podatkowe dotyczące świadczeń tego rodzaju.