Alarm bombowy na pokładzie samolotu - jakie procedury i prawa pasażerów?

Przeczytaj także: Ewakuacja lotniska. Jak wygląda i co się dzieje z pasażerami?

W przypadku ogłoszenia alarmu bombowego na pokładzie, samolot jest natychmiast izolowany, ewakuacja pasażerów odbywa się zgodnie z wytycznymi służb, a na miejsce kierowane są oddziały policji, pirotechnicy i jednostki ratownicze. Teren wokół maszyny zostaje zabezpieczony, a działania służb prowadzone są z maksymalną ostrożnością.

Alarm bombowy w Charleroi

Do jednego z takich incydentów doszło w maju 2025 roku w samolocie linii Ryanair, który wykonywał połączenie z Porto Airport do Charleroi Airport i wylądował awaryjnie.

Piloci dowiedzieli się o możliwym zagrożeniu bombowym za pośrednictwem komunikatu z centrali Ryanaira – otrzymali informację o anonimowej wiadomości, w której grożono podłożeniem ładunku wybuchowego na pokładzie. Natychmiast przekazali tę informację kontroli ruchu lotniczego i rozpoczęli procedurę awaryjnego lądowania oraz izolacji maszyny.

Na pokładzie znajdowało się 166 pasażerów. Władze lotniska natychmiast zamknęły pas startowy, na którym zatrzymał się samolot, a wokół maszyny wyznaczono strefę bezpieczeństwa o promieniu 500 metrów. Z powodu incydentu część operacji lotniczych została wstrzymana lub opóźniona.

„Maszyna została ustawiona w pozycji bezpiecznej. Policja przejęła sprawę. Pasażerowie wciąż znajdowali się na pokładzie samolotu; mieli zostać ewakuowani zgodnie ze wskazówkami policji” – przekazała rzeczniczka portu lotniczego, Nathalie Pierard, cytowana również przez radio RTL Info.

Na miejscu natychmiast pojawiły się odpowiednie służby: jednostki pirotechniczne, policja federalna, straż pożarna oraz zespoły ratunkowe. Maszyna została szczegółowo przeszukana, a ewakuacja pasażerów przebiegła spokojnie i bez incydentów.

Procedury lotniskowe przy alarmie bombowym

W przypadku zgłoszenia zagrożenia bombowego lotnisko uruchamia ściśle określone procedury:

1. Izolacja maszyny – samolot jest kierowany do bezpiecznej, oddalonej strefy lotniska.
2. Zamknięcie części infrastruktury – pasy startowe i płyta postojowa w pobliżu są wyłączane z użytku.
3. Ewakuacja pasażerów – prowadzona pod nadzorem służb, z zachowaniem wszelkich środków ostrożności.
4. Przeszukanie samolotu – za pomocą specjalistycznego sprzętu oraz psów tropiących.
5. Opieka dla ewakuowanych – pasażerowie otrzymują pomoc medyczną i psychologiczną, a także informacje dotyczące dalszej podróży.

Prawa pasażerów i odszkodowania wg rozporządzenia WE 261/2004

Kwestie prawne i obowiązki przewoźnika w tego typu sytuacjach komentuje adwokat David Janoszka, ekspert ds. praw pasażerów z AirCashBack:

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, alarm bombowy bez wątpienia należy do tzw. nadzwyczajnych okoliczności – to zdarzenie o charakterze zewnętrznym, które pozostaje poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego i wymaga natychmiastowej reakcji. Nie oznacza to jednak, że linia lotnicza jest automatycznie zwolniona z wszelkiej odpowiedzialności wobec pasażerów – tłumaczy mecenas David Janoszka.

Aby uchylić się od wypłaty odszkodowania na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004, przewoźnik musi wykazać, że nie tylko wystąpiła nadzwyczajna okoliczność, ale również, że podjął wszelkie możliwe działania, aby zminimalizować jej wpływ na pasażerów – zaznacza.

Kluczowe jest więc nie tylko to, co dzieje się w trakcie alarmu, ale również to, jak przewoźnik postępuje po jego zakończeniu. Jeśli po odwołaniu alarmu i wznowieniu ruchu lotniczego nie zapewniono pasażerowi alternatywnego połączenia w najbliższym możliwym terminie, mimo dostępnych opcji, pasażer może mieć prawo do odszkodowania – dodaje prawnik.

Adwokat podkreśla również, że niezależnie od uzasadnienia opóźnienia czy odwołania lotu, linia lotnicza zawsze ma obowiązek zapewnienia pasażerom opieki – posiłków, napojów, a w razie potrzeby także zakwaterowania. Brak spełnienia tych obowiązków nie rodzi automatycznego prawa do odszkodowania w wysokości 250/400/600 euro, ale uprawnia pasażerów do dochodzenia zwrotu poniesionych kosztów.