Ewakuacja lotniska. Jak wygląda i co się dzieje z pasażerami?

Przeczytaj także: Porzucony bagaż na lotnisku - jakie sankcje czekają właściciela i co z innymi pasażerami?

Alarm i ewakuacja w Modlinie: co się wydarzyło

Przykładem może być zdarzenie z wtorku, 13 maja 2025 roku, kiedy to ewakuowano Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa–Modlin. W godzinach porannych służby portu lotniczego ogłosiły alarm i zarządziły natychmiastową ewakuację terminala. Powodem była torba pozostawiona bez opieki na antresoli w ogólnodostępnej części hali terminala.

Na miejsce przybyły wszystkie właściwe służby: straż pożarna, policja, Straż Graniczna oraz Grupa Interwencji Specjalnych z placówki w Modlinie. Ewakuowano około 200 osób, a drogi dojazdowe do lotniska zostały tymczasowo zamknięte. Po zbadaniu pakunku przez grupę pirotechniczną okazało się, że nie zawiera on materiałów niebezpiecznych.

Właściciel bagażu został szybko zidentyfikowany na podstawie nagrań z monitoringu. Obecnie wobec tej osoby funkcjonariusze Straży Granicznej prowadzą czynności wyjaśniające.

Co dzieje się z pasażerami w takich sytuacjach

Kiedy dochodzi do ewakuacji terminala, dostęp do lotniska zostaje wstrzymany. Pasażerowie nie mogą się odprawić, przejść kontroli bezpieczeństwa ani wejść na pokład samolotu. W praktyce oznacza to opóźnienia, a czasem nawet odwołania lotów.

Sytuację wyjaśnia adwokat David Janoszka, ekspert ds. praw pasażerów z AirCashBack:

Z prawnego punktu widzenia ewakuacja lotniska – niezależnie od jej przyczyny – to zawsze nadzwyczajna okoliczność. Przewoźnik jest zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania, jeśli wykaże, że zrobił wszystko, co możliwe, aby zminimalizować skutki zakłóceń – tłumaczy ekspert z AirCashBack.

Teoretycznie, odwołanie lotu wymaga wykazania, że nie można było go wykonać nawet z opóźnieniem po ustaniu nadzwyczajnych okoliczności. Ale w praktyce sam fakt ogłoszenia alarmu na lotnisku i ewakuacji terminala zazwyczaj wystarcza, by sąd uznał odwołanie za uzasadnione i zgodne z przepisami.

Warto jednak pamiętać, że linie lotnicze nadal mają obowiązek zapewnić pasażerom opiekę: dostęp do informacji, napoje, posiłki, a w razie długiego oczekiwania – również nocleg. Pasażerowie mogą także ubiegać się o zwrot kosztów biletu lub zmianę terminu podróży, jeśli lot został znacznie opóźniony lub odwołany.

Jakie konsekwencje grożą osobie, która spowodowała ewakuację

Zostawienie bagażu bez opieki w terminalu lotniska, nawet na kilka minut, nie jest traktowane jako zwykłe niedopatrzenie. To naruszenie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa, które może zostać potraktowane jako wykroczenie, a w skrajnych przypadkach nawet przestępstwo.

Możliwe sankcje dla sprawcy:

• Mandat karny do 500 zł – najczęściej w przypadku wykroczenia,
• Grzywna administracyjna – do 5 000 zł za naruszenie przepisów porządkowych,
• Odpowiedzialność cywilna – port lotniczy lub linie mogą dochodzić zwrotu kosztów związanych z ewakuacją i opóźnieniem operacji,
• Odpowiedzialność karna – jeśli działania zostaną zakwalifikowane jako wywołanie fałszywego alarmu (art. 224a Kodeksu karnego), sprawcy grozi kara nawet do 8 lat pozbawienia wolności.

Dodatkowo osoba taka może zostać wpisana do rejestru karnego, co znacząco utrudnia późniejsze podróżowanie, a nawet samo przejście kontroli bezpieczeństwa na lotniskach w UE.

Jakie są najczęstsze przyczyny ewakuacji lotnisk

Chociaż ewakuacje portów lotniczych nie zdarzają się codziennie, to jednak występują częściej niż mogłoby się wydawać. Ich najczęstsze przyczyny to:

• pozostawiony bez opieki bagaż,
• zgłoszenia o podejrzanym pakunku,
• fałszywe alarmy bombowe,
• wykrycie niebezpiecznych przedmiotów przy kontroli bagażu,
• pożary lub awarie systemów przeciwpożarowych,
• awarie techniczne infrastruktury lotniskowej.

Jak wygląda procedura ewakuacji

Każde lotnisko ma precyzyjne procedury działania na wypadek zagrożenia. Proces wygląda zazwyczaj następująco:

1. Zgłoszenie podejrzenia i wstępna analiza zagrożenia przez służby lotniskowe.
2. Ewakuacja terminala – pasażerowie i personel są proszeni o opuszczenie budynku.
3. Zabezpieczenie terenu – dostęp do obiektu jest blokowany, a teren zabezpiecza policja, Straż Graniczna, pirotechnicy i straż pożarna.
4. Sprawdzenie obiektu – podejrzane bagaże lub miejsca są badane pod kątem zagrożenia.
5. Powrót do normalnego funkcjonowania – tylko po wykluczeniu ryzyka lotnisko wznawia operacje.

Pasażer też ma prawa – nawet w nadzwyczajnych sytuacjach

Choć ewakuacja terminala zazwyczaj stanowi tzw. nadzwyczajną okoliczność wykluczającą odszkodowanie za opóźniony czy odwołany lot, pasażerowie nie są całkowicie pozbawieni ochrony. Jak podkreśla adwokat David Janoszka z AirCashBack:

Linie lotnicze mają obowiązek wykazać, że nie tylko nie mogły zapobiec sytuacji, ale też podjęły wszystkie rozsądne środki, by zminimalizować skutki. Pasażerowi w takiej sytuacji zawsze przysługuje prawo do opieki, a w określonych przypadkach – także zwrot kosztów biletu lub alternatywny transport.

Wydarzenie w Modlinie pokazuje, jak pozornie drobne niedopatrzenie może wywołać poważne konsekwencje – dla właściciela bagażu i dla setek pasażerów. Dlatego warto pamiętać, że na lotnisku nie ma miejsca na przypadkowe działania. Każdy bagaż musi być pilnowany, a każde nieregularne zdarzenie jest traktowane z pełną powagą.

Jeśli Twój lot zostanie opóźniony lub odwołany z powodu alarmu czy ewakuacji – wciąż masz prawa.