Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2013

Funkcja 10. Nauka polska
W ramach funkcji realizowana jest polityka naukowa, naukowo-techniczna oraz innowacyjna państwa. Wydatki
publiczne koncentrują się na działaniach prorozwojowych i innowacyjnych, których celem jest podniesienie
poziomu i efektywności nauki w Polsce, wzmocnienie powiązań nauki z gospodarką oraz wzrost jej
konkurencyjności międzynarodowej. Głównym celem prowadzonych zadań i podzadań jest podniesienie
poziomu wyników badań naukowych, którego efektywność mierzona jest za pomocą miernika obrazującego
liczbę publikacji naukowych autorów polskich w światowej liczbie publikacji naukowych w czasopismach
objętych bazą SCOPUS. Liczba tych publikacji powinna zmienić się z 27 tys. w 2012 r. i 28 tys. w 2013 r. na
30 tys. w latach 2014 i 2015.
W ramach funkcji 10. wyodrębniono 2 zadania budżetowe, w tym 1 zadanie priorytetowe. Na realizację
wszystkich zadań w tej funkcji w 2013 r. zaplanowana została skonsolidowana kwota wydatków 7,26 mld zł.
Oprócz państwowych jednostek budżetowych zadania w ramach funkcji 10. Nauka polska realizują następujące
jednostki sektora finansów publicznych zobowiązane do planowania w układzie zadaniowym:
-
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju,
-
Narodowe Centrum Nauki,
-
Fundusz Nauki i Technologii Polskiej,
-
Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS,
-
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
Budżet państwa i budżet środków europejskich
W tabeli 10 zaprezentowano zestawienie wydatków z budżetu państwa oraz z budżetu środków europejskich
w podziale na zadania (odpowiednio w tys. zł i w %).
Tabela 10
Plan na 2013 r. (w tys. zł)
Zadanie
BP
BŚE
Ogółem
10.2
45%
10.1
3 613 446
0
3 613 446
10.1
55%
10.2
1 598 266
1 398 736
2 997 002

Przy powyższych nakładach planuje się osiągnąć wskazane poniżej cele oraz wartości docelowe mierników
zadań.
Zadanie 10.1. Prowadzenie badań naukowych oraz upowszechnianie, promocja i popularyzacja nauki
Celem polityki państwa jest podniesienie poziomu wyników badań naukowych. W ramach zadania zapewnia
się finansowanie i współfinansowanie badań naukowych oraz prac rozwojowych (w tym będących częścią
programów Unii Europejskiej lub innych programów międzynarodowych), a także projektów badawczych

77

obejmujących badania naukowe. W ramach zadania zapewnia się także finansowanie działalności statutowej
i utrzymanie specjalnych urządzeń badawczych w jednostkach naukowych. Zadanie obejmuje również działania
zmierzające do zwiększenia zainteresowania nauką i dziedzictwem narodowym przez ich upowszechnianie
i promocję. Zadanie zawiera się w dziale administracji rządowej Nauka.

Do pomiaru stopnia realizacji celu zadania 10.1. wykorzystywane będą 2 mierniki:
Miernik 1: Udział publikacji z Polski w czasopismach objętych bazą SCOPUS (w %)
Opis miernika:
Wartości miernika
Miernik obiektywnie pokazuje długofalowe efekty
Bazowa
PW
Planowane
działań państwa na rzecz podnoszenia jakości badań
2010 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
2015 r.
naukowych prowadzonych w Polsce oraz wzrostu
międzynarodowej konkurencyjności nauki polskiej.
1,124
1,124
1,126
1,127
1,128
Ocena ryzyka:
W ostatnich latach obserwowany jest trend wzrostowy
Inne informacje:
wartości
miernika,
co
potwierdza
skuteczność
Dane do wyliczenia wartości miernika pochodzą z naukowej
realizowanej polityki naukowej w tym zakresie –
bazy SCOPUS, prowadzonej przez wydawnictwo Elsevier.
pomimo tego pozytywnego trendu możliwe jest jednak
Zawiera ona abstrakty (streszczenia) artykułów z czasopism
uzyskanie niższej od zakładanej wartości docelowej
naukowych z dziedziny nauk przyrodniczych, inżynieryjnych,
miernika, jeżeli równocześnie nastąpi szybszy wzrost
medycznych oraz społecznych.
liczby publikacji w pozostałych krajach świata
w czasopismach objętych bazą SCOPUS.

Miernik 2: Liczba sporządzonych opinii i ekspertyz w okresie sprawozdawczym (w szt.)
Opis miernika:
Wartości miernika
Miernik dotyczy działalności Instytutu Ekspertyz
Bazowa
PW
Planowane
Sądowych w Krakowie i odzwierciedla liczbę opinii
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
2015 r.
i ekspertyz wydanych i opracowanych w celu
zapewnienia
sprawnego
przebiegu
postępowań
sądowych i prokuratorskich, a także przyczynia się do
5 670
5 700
5 700
5 700
5 700
rozwoju nauki w obszarze wymiaru sprawiedliwości.
Ocena ryzyka:
Przyczynami niewykonania zaplanowanej wartości miernika mogą być m.in. problemy ze zgromadzeniem materiałów
niezbędnych do przeprowadzenia ekspertyzy lub opinii.


Zadanie 10.2. Wzmocnienie badań naukowych służących praktycznym zastosowaniom
E
W
Realizacja zadania służy zwiększeniu powiązań prac B+R z zastosowaniami praktycznymi – ze środków
O
T
E
publicznych wspiera się polskie jednostki naukowe oraz przedsiębiorstwa w rozwijaniu ich zdolności do
T
Y
R
tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych, co sprzyja nadaniu
IO
R
dodatkowych impulsów rozwojowych gospodarce. Państwo wspiera także komercjalizację i inne formy transferu
P
E
wyników badań naukowych do gospodarki oraz uczestniczy w tworzeniu wspólnej infrastruktury jednostek
I
N
A
naukowych. Zadanie zawiera się w dziale administracji rządowej Nauka.
D
A
Do pomiaru stopnia realizacji celu zadania 10.2. wykorzystywane będą 2 mierniki:
Z

78

Miernik 1: Liczba patentów międzynarodowych udzielonych w Europejskim Urzędzie Patentowym
(EPO), Urzędzie Patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej (USPTO), liczba patentów
krajowych uzyskanych przez polskich rezydentów w Urzędzie Patentowym RP (w szt.)
300
Opis miernika:
Miernik w bezpośredni sposób umożliwia pomiar efektów
250
polityki państwa zmierzającej do zwiększania powiązań
badań naukowych z zastosowaniami praktycznymi oraz
200
wspierania komercjalizacji wyników badań.
0
szt.
0
0
0
150
9
0
0
0
4
8
0
2
3
2
9
1
2
2
1
2
100
57
60
62
65
70
Ocena ryzyka:
50
Na wykonanie miernika wpływ mają także zachowania,
45
48
50
53
56
decyzje i zainteresowanie przedsiębiorców prowadzonymi
0
badaniami naukowymi, które uzależnione jest m.in. od
2011
2012
2013
2014
2015
stanu polskiej gospodarki.
EPO
USPTO
UPRP

Miernik 2: Liczba opracowanych demonstratorów technologii oraz metod badawczych w stosunku do
ogólnej liczby zakończonych badań naukowych (w %)
Opis miernika:
Wartości miernika
Miernik pozwala na ocenę skuteczności wdrażania
Bazowa
PW
Planowane
wyników badań w dziedzinie obronności, które
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
2015 r.
wynikają z potrzeb operacyjnych Sił Zbrojnych RP;
pośrednio
umożliwia
także
ocenę
poziomu
75
100
100
100
100
innowacyjności w dziedzinie obronności.
Informacje dodatkowe:
Wartość miernika odzwierciedla stosunek liczby zakończonych
Ocena ryzyka:
projektów naukowo-badawczych (tj. projektów, których wyniki
Ryzyko związane jest z charakterem realizowanych
zostały przekazane do dalszej realizacji w procesie rozwojowym,
w kraju projektów badawczych, będących etapem
wdrożeniowym oraz projektów realizowanych, których etapy
procesu
pozyskiwania
określonych
zdolności
zostały pozytywnie ocenione – odebrane – w danym roku
operacyjnych.
sprawozdawczym) do wszystkich realizowanych i zakończonych
w danym roku projektów naukowo-badawczych.

Inne jednostki sektora finansów publicznych
Zadania i podzadania w ramach funkcji 10. Nauka polska są realizowane również przez 5 innych jednostek
sektora finansów publicznych:
1. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizuje w ramach zadania 10.2., w zakresie podzadania 10.2.1.
Wspieranie badań stosowanych, prac rozwojowych oraz komercjalizacji wyników B+R oraz podzadania
10.2.2. Rozbudowa infrastruktury służącej praktycznym zastosowaniom, działalność mającą na celu
zwiększenie intensywności badań na potrzeby sektora gospodarczego. Centrum finansuje w tym zakresie
badania stosowane, a także finansuje i współfinansuje prace badawczo-rozwojowe oraz komercjalizację
wyników badań w podmiotach mających zdolność do zastosowania ich wyników w praktyce. Centrum
realizuje projekty mające na celu podniesienie kompetencji kadry naukowej, a także wspiera prace
badawczo-rozwojowe w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa. Miernikiem przyjętym dla
określenia efektywności jest miernik 1 zastosowany w zadaniu 10.2.
2. Narodowe Centrum Nauki realizuje zadanie 10.1. Prowadzenie badań naukowych oraz upowszechnianie,
promocja i popularyzacja nauki. Głównymi rodzajami działalności podejmowanej w ramach zadania

79

w zakresie podzadania 10.1.1. Wspieranie badań naukowych są wspieranie współpracy naukowej
z zagranicą, wspieranie rozwoju kadry naukowej oraz finansowanie i współfinansowanie projektów
badawczych. Przyjęty miernik wpisuje się w przedmiot miernika 1 dla zadania 10.1.
3. Fundusz Nauki i Technologii Polskiej, którego środki są – w ramach zadania 10.1. – przeznaczane na
finansowanie i współfinansowanie badań naukowych oraz finansowanie inwestycji służących rozwojowi
tych badań (dotyczy to dwóch podzadań 10.1.1. Wspieranie badań naukowych oraz 10.1.2. Rozbudowa
infrastruktury badawczej nauki polskiej). Do pomiaru stopnia realizacji celu również zostanie wykorzystany
miernik 1 dla zadania 10.1.
4. Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS prowadzi prace wpisujące się w zadanie 10.2 (w zakresie
podzadania 10.2.1. Wspieranie badań stosowanych, prac rozwojowych oraz komercjalizacji wyników B+R),
polegające na zapewnianiu pomocy w realizacji zadań publicznych nałożonych na służby statystyki
publicznej w obszarze naukowo-badawczym, szkoleniowo-edukacyjnym oraz w obszarze związanym
z promocją i popularyzacją wiedzy o statystyce. Miernikiem dla tej działalności na poziomie zadania jest
„Liczba zakończonych i będących w toku realizacji projektów badawczo-rozwojowych związanych ze
statystyką publiczną oraz przeprowadzonych seminariów naukowych, sympozjów i szkoleń w stosunku do
zaplanowanych na dany rok”. Wartość miernika powinna kształtować się na poziomie 100% we wszystkich
latach objętych horyzontem planowania w układzie zadaniowym.
5. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych realizuje zadanie 10.1. Prowadzenie badań naukowych oraz
upowszechnianie, promocja i popularyzacja nauki w zakresie podzadania 10.1.1. Wspieranie badań
naukowych.

Efektem realizacji celów zadań i podzadań dla funkcji 10. Nauka polska powinno być podniesienie poziomu
wyników badań naukowych, zwiększenie powiązań prac badawczo-rozwojowych z praktyką gospodarczą oraz
rozpowszechnienie informacji o roli nauki w rozwoju cywilizacyjnym i gospodarczym.

80

Funkcja 11. Bezpieczeństwo zewnętrzne i nienaruszalność granic
Funkcja obejmuje sprawy związane z obronnością oraz funkcjonowaniem i rozwojem Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej (SZ RP), w tym udział w przedsięwzięciach wojskowych wynikających z umów
międzynarodowych. Podstawowym zadaniem państwa w tym obszarze jest rozwój zdolności operacyjnych sił
zbrojnych dla zapewnienia skutecznej obrony i ochrony polskich granic. W ramach funkcji władze publiczne
prowadzą działania umożliwiające m.in. rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym
godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium RP. W zakresie
wypełniania obowiązków sojuszniczych Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do uczestnictwa w działaniach
organizowanych przez NATO, UE lub w ramach doraźnych koalicji państw. Głównym celem realizowanych
w ramach funkcji 11. zadań i podzadań jest zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej RP.
Jednym ze wskaźników użytych do monitorowania stopnia realizacji celu jest relacja wskaźnika potencjału
bojowego do jego poziomu z roku poprzedniego. Wskaźnik ten powinien zmienić swoją wartość z 1,003
w 2012 r. do 1,032 w 2015 r.
W ramach funkcji 11. wyodrębniono 4 zadania budżetowe (w tym 1 zadanie priorytetowe). Na realizację
wszystkich zadań w tej funkcji w 2013 r. zaplanowana została skonsolidowana kwota wydatków 24,17 mld zł.
Oprócz państwowych jednostek budżetowych zadania w ramach funkcji 11. Bezpieczeństwo zewnętrzne
i nienaruszalność granic realizują następujące jednostki sektora finansów publicznych zobowiązane do
planowania w układzie zadaniowym:
-
Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego,
-
Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych,
-
Wojskowa Agencja Mieszkaniowa.
Budżet państwa i budżet środków europejskich
W tabeli 11 zaprezentowano zestawienie wydatków z budżetu państwa oraz z budżetu środków europejskich
w podziale na zadania (odpowiednio w tys. zł i w %).
Tabela 11
Plan na 2013 r. (w tys. zł)
Zadanie
11.2 11.3
11.4
BP
BŚE
Ogółem
2%
4%
1%
11.1
22 024 867
0
22 024 867
11.2
435 184
0
435 184
11.3
958 019
0
958 019
11.1
11.4
181 759
0
181 759
93%

Przy powyższych nakładach planuje się osiągnąć wskazane poniżej cele oraz wartości docelowe mierników
zadań.

81