Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2012

Rozdział XIV
Kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2012 r.
1. Podstawa prawna
Obowiązek opracowywania przez Ministra Skarbu Państwa Kierunków prywatyzacji
majątku Skarbu Państwa wynika z zapisów następujących aktów prawnych:
− art. 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z późn. zm.),
− art. 142 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157,
poz. 1240, z późn. zm.).
2. Uwarunkowania procesów prywatyzacji
Skuteczność prowadzenia procesów prywatyzacyjnych uzależniona jest od kondycji
ekonomiczno-finansowej spółek przewidzianych do prywatyzacji, a także koniunktury na
rynkach światowych oraz rynku krajowym.
Projekt budżetu na rok 2012 zakłada wzrost PKB o 2,5% i wzrost średniorocznej inflacji
o 2,8%. Zgodnie z przewidywaniami Komisji Europejskiej dla gospodarek krajów Unii
z powodu spowolnienia gospodarczego i zapowiadanej konsolidacji fiskalnej w 2011 r.
należy spodziewać się wyhamowania aktywności gospodarczej, jednakże będzie ona
ponownie rosnąć w 2012 r.
Sytuacja gospodarcza zarówno u polskich, jak i zagranicznych partnerów ma istotny
wpływ na skuteczność prowadzenia procesów prywatyzacyjnych, bowiem bezpośrednio
oddziałuje na poziom zainteresowania potencjalnych inwestorów ofertą prywatyzacyjną.
Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że prywatyzacja może kreować nowe możliwości
dla polskich przedsiębiorstw oraz korzystne warunki dla ich rozwoju. Skuteczne prowadzenie
procesów prywatyzacji jest jedną z szans na utrzymanie wzrostu gospodarczego oraz
poprawę konkurencyjności gospodarki.
Na efektywne prowadzenie procesów prywatyzacyjnych oddziałuje również sytuacja na
rynkach kapitałowych, która odzwierciedla stan gospodarki w kraju, wskazuje na nastroje
panujące wśród inwestorów oraz jest miejscem, gdzie następuje najszybsza, a zarazem
najbardziej widoczna reakcja na zmiany koniunktury.
Warszawska giełda jest najszybciej rozwijającą się giełdą w Europie Środkowo-
Wschodniej, a jej giełdowy debiut w 2010 r. pozwolił na otwarcie nowego rozdziału dla samej
spółki, jak i polskiego rynku kapitałowego. Porównanie z giełdami europejskimi wskazuje na
2
09
zwiększenie jej przewagi wobec innych giełd regionu, a niektóre parametry (liczba i wartość
IPO) plasują Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. wśród liderów całej Europy.
Przeprowadzanie ofert publicznych spółek z udziałem Skarbu Państwa służy rozwojowi
oraz wzmocnieniu rynku kapitałowego. Rynek kapitałowy to między innymi rozwój taniego,
efektywnego i bezpiecznego mechanizmu konwersji krajowych oszczędności w finansowanie
i inwestycje krajowych przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich.
Dla sprawnej i efektywnej realizacji projektów prywatyzacyjnych podejmowane są
m. in. działania legislacyjne mające na celu usprawnienie i standaryzowanie procedur
postępowania, a także wypracowanie coraz bardziej przejrzystych i zrozumiałych
mechanizmów przekształcania spółek, często niekonkurencyjnych, w efektywne spółki
prywatne. Przykładem może tu być procedowany projekt ustawy o zasadach wykonywania
niektórych uprawnień Skarbu Państwa, którego głównymi celami są uporządkowanie
i kompleksowe uregulowanie sfery wykonywania uprawnień właścicielskich przysługujących
Skarbowi Państwa, jak również rozdzielenie funkcji państwa w sferze imperium i dominium.
Projekt ten, między innymi:
− wprowadza jednolite i efektywne mechanizmy wykonywania przez Skarb Państwa
uprawnień korporacyjnych w spółkach i realizacji prywatyzacji spółek z udziałem Skarbu
Państwa;
− konsoliduje, na rzecz Ministra Skarbu Państwa, kompetencje nadzorcze i właścicielskie,
które obecnie są rozproszone między różne instytucje;
− porządkuje zasady gospodarowania innym, niż akcje i udziały w spółkach, majątkiem
należącym do Skarbu Państwa;
− określa nowe zasady selekcji kandydatów do pełnienia funkcji w organach nadzorczych
podmiotów o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa, co ma służyć podniesieniu
kompetencji i wzmocnieniu roli organów nadzorczych;
− wprowadza kategorię podmiotów o kluczowym znaczeniu dla Skarbu Państwa,
działających w strategicznych sektorach gospodarki, w których uzasadnione jest
utrzymanie kontroli Skarbu Państwa.
Wejście w życie przedmiotowej ustawy pozwoli na podjęcie zdecydowanych działań
prywatyzacyjnych spółek z udziałem Skarbu Państwa będących obecnie w nadzorze innych
ministrów. Należy podkreślić że już dziś realizacja planowanych przychodów z prywatyzacji
uwarunkowana jest między innymi przekazaniem przez inne resorty Ministrowi właściwemu
do spraw Skarbu Państwa nadzoru nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa oraz
przeprowadzeniem dla tych podmiotów zmian własnościowych, poprzez częściową lub
całkowitą ich prywatyzację.
2
10
3. Planowane działania prywatyzacyjne
Prywatyzacja spółek Skarbu Państwa do końca 2011 r. realizowana będzie zgodnie
z przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 22 kwietnia 2008 r. „Planem prywatyzacji na lata
2008-2011” (dalej „Plan”) oraz jego aktualizacjami z dnia 10 lutego 2009 r. i 11 sierpnia 2009 r.
W związku z powyższym, obszar działań prywatyzacyjnych Ministra Skarbu Państwa w 2012 r.
uzależniony będzie od ostatecznego stopnia zrealizowania procesów prywatyzacji dla
podmiotów ujętych w Planie, a także liczby spółek, które w trakcie jego realizacji powiększyły
zasób prywatyzacyjny, np. ze względu na przeprowadzone komercjalizacje.
Uwzględniając powyższe, w Ministerstwie Skarbu Państwa trwają już wstępne prace nad
projektem planu prywatyzacji na lata 2012-2014. Projektowane opracowanie planu
prywatyzacji obejmie ramy czasowe przyjętego przez Radę Ministrów Wieloletniego Planu
Finansowego Państwa 2011-2014.
Należy również podkreślić, że prowadzenie procesów prywatyzacji odbywa się przy
uwzględnieniu zapisów zawartych w przyjętych przez Radę Ministrów strategiach
i programach branżowych, które mając na względzie założenia dotyczące polityki Państwa
wobec branży – określają zasady i sposób prywatyzacji spółek istotnych dla danego sektora.
Poniżej przedstawione zostały planowane działania prywatyzacyjne w wybranych
sektorach.
Instytucje finansowe
W nadzorze Ministra Skarbu Państwa znajdują się obecnie akcje takich spółek sektora
finansowego
jak:
PZU
SA,
PKO
BP
S.A.,
Giełda
Papierów
Wartościowych
w Warszawie S.A., KDPW S.A. czy Bank Gospodarki śywnościowej S.A.
W odniesieniu do PZU SA i PKO BP S.A., Minister Skarbu Państwa będzie podejmował
działania związane ze zbywaniem kolejnych pakietów akcji tych spółek do poziomu
pozwalającego na zachowanie władztwa korporacyjnego, co będzie związane z uprzednim
wprowadzeniem do statutów tych podmiotów stosownych postanowień gwarantujących
zachowanie tego władztwa. Jednakże podkreślić należy, iż termin zbycia akcji Skarbu
Państwa, jak również uzyskane przychody zależeć będą między innymi od sytuacji rynkowej
na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. – co oznacza, iż termin zbycia, jak
i wielkość pakietów, mogą ulec znaczącym zmianom. Dla obu spółek przeprowadzona
zostanie analiza wariantów zbycia optymalizująca te transakcje.
Sektor elektroenergetyczny
Przekształcenia
własnościowe
i
organizacyjne
sektora
elektroenergetycznego
ukierunkowane na zwiększenie efektywności działania, obniżenie kosztów, utworzenie
przejrzystej struktury organizacyjnej oraz wydzielenie działalności pomocniczej w formie
2
11
odrębnych podmiotów gospodarczych zostały zrealizowane zgodnie z przyjętymi strategiami
i programami. Obecnie powstałe grupy energetyczne realizują wewnętrzne przekształcenia
celem budowy wartości oraz optymalizacji struktur wobec kontynuowanych i planowanych
procesów prywatyzacyjnych, a także wdrażają wieloletnie strategie rozwoju.
Działania Ministra Skarbu Państwa realizowane są zgodnie przyjętym przez Radę
Ministrów „Programem dla elektroenergetyki”. Dotyczy to w szczególności: korzystnej
prywatyzacji podmiotów sektora, podjęcia działań zmierzających do poprawy efektywności
wytwarzania,
przesyłania
i
dystrybucji
energii
elektrycznej.
Planowane
projekty
prywatyzacyjne uwzględniać będą potrzeby spółek związane z potrzebami inwestycyjnymi
podmiotów.
Sektor naftowy
Podstawowym celem dokumentów rządowych takich jak „Polityka energetyczna Polski
do 2030 roku” przyjęta przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r., a także „Polityka Rządu
RP dla przemysłu naftowego w Polsce” przyjęta przez Radę Ministrów 6 lutego 2007 r. jest
zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, określenie podstawowych kierunków
polityki energetycznej, którymi są między innymi: poprawa efektywności energetycznej,
wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii.
W „Polityce energetycznej Polski do 2030 roku” oraz „Polityce Rządu RP dla przemysłu
naftowego w Polsce” określone są cele polityki gospodarczej państwa w stosunku do
poszczególnych spółek, a także koncepcje działań wobec tych podmiotów uwzględniające
zabezpieczenie interesów państwa w spółkach strategicznych.
Proces prywatyzacji Grupy LOTOS S.A. został wszczęty w 2010 r. Warunki dla
przyszłego inwestora określa, przyjęta przez Spółkę, strategia rozwoju, która przewiduje
m.in. wielomiliardowe inwestycje oraz długofalowe budowanie wartości firmy w Polsce.
W związku z powyższym, po przeanalizowaniu złożonych ofert, będą one podlegały ocenie
Rady Ministrów, która uwzględniając kryteria rozwoju Grupy LOTOS S.A. oraz jej miejsca na
gospodarczej mapie Polski, ostatecznie zadecyduje o zmianie obowiązujących „Polityki
Rządu RP dla przemysłu naftowego w Polsce” oraz „Polityki energetycznej Polski do 2030
roku” i zatwierdzeniu projektu sprzedaży lub o odstąpieniu od jego realizacji.
Sektor chemiczny
W 2012 r. zakładane jest kontynuowanie procesów prywatyzacji spółek sektora Wielkiej
Syntezy Chemicznej. W celu zbycia akcji w ww. spółkach Ministerstwo Skarbu Państwa
zamierza wykorzystać indywidualne ścieżki ich prywatyzacji i przeprowadzić procesy w trybie
publicznych zaproszeń do negocjacji. Ministerstwo chce wykorzystać wszystkie pozytywne
tendencje, które w ostatnich miesiącach wystąpiły w branży chemicznej i stworzyły nowe
2
12
perspektywy dla inwestorów. Szczególnie istotne są między innymi: poprawa wyników spółek
oraz prowadzone procesy restrukturyzacji i konsolidacji, które przyczyniają się do
podniesienia wartości podmiotów, a tym samym zwiększają zainteresowanie potencjalnych
inwestorów.
Ponadto, w 2012 r. planowana jest między innymi prywatyzacja spółki Kopalnie i Zakłady
Chemiczne Siarki Siarkopol S.A. z siedzibą w Grzybowie.
Krajowa Spółka Cukrowa S.A. i inne spółki sektora rolno – spożywczego
W 2012 r. planowane jest także zakończenie procesu prywatyzacji Krajowej Spółki
Cukrowej S.A., prowadzonego zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 listopada
2004 r. w sprawie programu prywatyzacji Krajowej Spółki Cukrowej oraz trybu zbywania akcji
tej spółki plantatorom buraków cukrowych oraz pracownikom. Proces ten będzie przebiegał
na szczególnych zasadach, gdyż zbycie akcji nastąpi w trybie publicznym, lecz oferta
adresowana będzie wyłącznie do osób uprawnionych, czyli plantatorów buraków cukrowych
związanych umowami kontraktacji buraków cukrowych ze Spółką i jej pracowników.
W 2011 r. rozpoczęte zostały działania przygotowawcze do procesu prywatyzacji spółki
i będą one realizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem zbycia akcji spółki, który
zakłada zakończenie procesu w roku 2012.
Planowana jest także dalsza prywatyzacja pozostałych spółek sektora, w tym podmiotów
objętych „Koncepcją prywatyzacji spółek rolno-spożywczych”, która obejmuje 12 podmiotów,
w tym 4 spółki zajmujące się hodowlą i rozrodem zwierząt tzw. SHiUZ-y oraz 8 spółek
tzw. hurtowych rynków rolnych.
Inne sektory
W
2012
r.
planowane
jest
kontynuowanie
przekształceń
własnościowych
Przedsiębiorstw Komunikacji Samochodowej. Przekształcenia realizowane będą zarówno
w drodze zbycia akcji/udziałów Skarbu Państwa, jak i ich komunalizacji, tj. nieodpłatnego
przekazania na rzecz jednostek samorządu terytorialnego.
Przewidywana
jest
także
dalsza
prywatyzacja
spółek
uzdrowiskowych.
Rozporządzeniem Ministra Skarbu Państwa z dnia 8 października 2008 r. w sprawie wykazu
zakładów lecznictwa uzdrowiskowego prowadzonych w formie jednoosobowych spółek
Skarbu Państwa, które nie będą podlegać prywatyzacji (Dz. U. Nr 192, poz. 1186),
wydanym na podstawie art. 64 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie
uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach
uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399, z późn. zm.) zmniejszono liczbę spółek
uzdrowiskowych wyłączonych z prywatyzacji, co jest zgodne z polityką Rządu w zakresie
2
13