Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2012

Funkcja 14. Rynek pracy
Funkcja wpisuje się w obszar strategiczny Kapitał ludzki (strategia dominująca – Strategia rozwoju kapitału
ludzkiego). Obejmuje ona działania państwa w obszarze rynku pracy mające na celu wzrost zatrudnienia
i ograniczenie bezrobocia, jak największą aktywizację zawodową obywateli, systematyczną poprawę
bezpieczeństwa i warunków pracy oraz sprawy związane z umacnianiem dialogu społecznego.
Wysiłki administracji publicznej koncentrują się w sposób szczególny na obszarach takich jak zatrudnienie,
dialog i integracja społeczna, a także rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw.
Kluczowy charakter mają działania zmierzające do zapewnienia warunków ułatwiających tworzenie nowych
miejsc pracy w gospodarce. Z jednej strony wspierana jest budowa nowoczesnych publicznych służb
zatrudnienia, efektywne instrumenty aktywnej polityki rynku pracy (zwłaszcza w odniesieniu do osób starszych
i młodzieży) oraz tworzenie większych możliwości zatrudniania osób niepełnosprawnych. Z drugiej strony
kontynuowana jest polityka osłonowa w postaci wypłat świadczeń dla osób bezrobotnych. Podejmowane są
działania mające na celu rozwój i organizowanie dialogu i partnerstwa społecznego. Równocześnie wspierana
jest budowa nowoczesnych stosunków pracy, rozwój kadr nowoczesnej gospodarki oraz zwalczanie nierówności
na rynku pracy.

Funkcja 14 – cele i mierniki w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa 2011-2014
W WPFP 2011-2014 określono dwa cele na poziomie funkcji, którymi są Zwiększenie aktywności zawodowej oraz Poprawa
bezpieczeństwa i warunków pracy. Mierniki rezultatów na poziomie funkcji opisano poniżej.
W ostatnich latach znacznie poprawiła się sytuacja na
polskim rynku pracy. Podstawą takiej oceny jest wyraźny
1. Wskaźnik zatrudnienia
spadek stopy bezrobocia oraz wzrost wskaźnika zatrudnienia.
W latach 2011-2014 wartość miernika wzrośnie i osiągnie
poziom 52,4% w ostatnim prognozowanym roku.
Stale, choć w zróżnicowanym tempie, maleje liczba osób
pozostających bez pracy i jednocześnie zainteresowanych jej
podjęciem. To pozytywne zjawisko idzie jednak w parze z
niskim odsetkiem osób aktywnych zawodowo. Założono, że
2. Współczynnik aktywności zawodowej
jego wartość współczynnika aktywności zawodowej wyniesie
56,3% w 2011 roku. I w kolejnych latach sukcesywnie
wzrośnie. Prognozuje się, że w 2014 osiągnie 57,1%, co
oznacza wzrost o 0,8 punktu procentowego.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wykazuje tendencję
3. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec roku
malejącą na przestrzeni 4 lat. Prognozuje się, że wartość tego
miernika na koniec 2011 r. wyniesie 10,9%.
136
Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec roku
25%
20,0%
19,0%
20%
17,5% 18,0%
17,6%
15,1%
14,8%
15%
11,9% 12,3%
11,2%
10,9% 10,0%
9,5%
10%
5%
0%
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012

Wskaźnik wypadkowości obrazuje zmianę bezpieczeństwa
i warunków pracy. Prognozowane wartości tego miernika
4. Wskaźnik wypadkowości
wykazują tendencję spadkową. Wartość tego miernika
w perspektywie czteroletniej spada z 8,8 w roku 2011 do 8,5
w roku 2014.

Łączna kwota wydatków planowanych na 2012 r. wynosi 1 523,3 mln zł, w tym z budżetu środków europejskich
452,1 mln zł. Wydatki w roku 2012 według zadań realizowanych w ramach funkcji 14 zostały przedstawione na
poniższym wykresie.
w tys. zł
0
200 000
400 000
600 000
800 000
Zadanie 14.1. Wspieranie
zatrudnienia i
475 562
przeciwdziałanie bezrobociu
Zadanie 14.2. Budowa
nowoczesnych stosunków
235 003
pracy
790 276
Zadanie 14.3. Aktywizacja
zawodowa osób
niepełnosprawnych
Zadanie 14.4. Wspieranie
rozwoju i organizowanie
22 503
dialogu i partnerstwa
społecznego
W ramach omawianej funkcji realizowane są 4 zadania obejmujące działalność dysponentów w zakresie:
• podnoszenia poziomu zatrudnienia, redukcji bezrobocia,
• aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych,
• stosunków pracy i warunków pracy,
• nadzoru i kontroli w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy i legalności zatrudnienia,

137
• wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych,
• związków zawodowych i organizacji pracodawców,
• zbiorowych stosunków pracy i sporów zbiorowych,
• prewencji i promocji ochrony pracy,
• przygotowania i wprowadzania w życie ustawodawstwa związanego z rynkiem pracy,
• wspierania rozwoju i organizowanie dialogu i partnerstwa społecznego.
Zadanie 14.1. Wspieranie zatrudnienia i przeciwdziałanie bezrobociu
Wydatki (w tys. zł)
2012
2012
Część
Dysponent
budżet państwa
budżet środków europejskich
plan
plan
29
Minister Obrony Narodowej
14 631
0
31
Minister Pracy i Polityki Społecznej
45 639
410 453
85
Wojewodowie
4 839
0
W ramach wydatków z budżetu państwa umieszczono środki na finansowanie projektów z udziałem środków
UE.

Minister Obrony Narodowej, dysponent części 29, w ramach swojej działalności w omawianym zadaniu
wykonuje działania w zakresie aktywizacji żołnierzy zwalnianych oraz zwolnionych z zawodowej służby
wojskowej, jak również dla członków rodzin tych żołnierzy, z uwzględnieniem bieżących wymogów rynku
pracy. W ramach tego zadania MON świadczy również pomoc w zakresie doradztwa zawodowego,
pośrednictwa pracy oraz przekwalifikowania, podejmując przy tym współpracę z jednostkami wojskowymi,
władzami samorządowymi oraz instytucjami rynku pracy. Minister Pracy i Polityki Społecznej, dysponent
części 31, realizuje działania w zakresie kształtowania i tworzenia rozwiązań na rzecz rynku pracy w zakresie
regulacji prawnych, promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy. Działania te zmierzają do rozwoju
aktywizacji zawodowej, poprzez stworzenie mechanizmów umożliwiających prowadzenie działań
aktywizujących bezrobotnych takich jak: opracowywanie, wydawanie i rozpowszechnianie informacji
o usługach organów zatrudnienia oraz innych partnerów rynku pracy dla osób bezrobotnych i poszukujących
pracy oraz pracodawców, szkolenie kadr publicznych służb zatrudnienia, prowadzenie badań, opracowywanie
programów, ekspertyz, analiz, wydawnictw, prowadzenie działań w ramach Europejskich Służb Zatrudnienia –
EURES. W ramach omawianego zadania dysponuje środkami Funduszu Pracy. Prowadzone są też działania
mające na celu zatrudnianie oraz przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu młodzieży.
Działania te realizowane są poprzez wsparcie młodzieży w kształtowaniu indywidualnej kariery zawodowej,
rozwój umiejętności ułatwiających młodzieży poruszanie się na rynku pracy, czy też jej wspomaganie
w zdobyciu zatrudnienia. Działania Wojewodów, dysponentów części 85, w ramach danego zadania polegają na
terminowym wydawaniu zezwoleń na wykonywanie pracy cudzoziemcom, wykonywanie zadań organu
wyższego stopnia w sprawach zatrudnienia i bezrobocia, wydawanie licencji zawodowych pośrednikom
i doradcom zawodowym, jak również poprzez szkolenia pracowników publicznych służb zatrudnienia jak
również przeprowadzone kontrole w zakresie standardu wykonywania usług.

138
Cele i mierniki
Cel
Dysponent
Miernik
2012
plan
Rozwój aktywizacji zawodowej
MON
Liczba osób, które skorzystały z pomocy
90%
aktywizacyjnej do liczby osób ubiegających
się o pomoc
Zmniejszanie bezrobocia
MPiPS
Stopa bezrobocia rejestrowanego
10%
Zapewnienie prawidłowości
Wojewodowie Procent terminowo wydanych zezwoleń na
99,3%
działania publicznych służb
pracę w stosunku do ogólnej liczby wydanych
zatrudnienia
zezwoleń
Podstawy metodologiczne i ocena ryzyka niewykonania wartości mierników
Pierwszy miernik został opracowany w resorcie MON i stanowi relację procentową osób, które skorzystały
z pomocy do ogólnej liczby osób, które o tę pomoc wystąpiły. Niewykonanie zaplanowanej wartości miernika
oznaczać będzie, że więcej osób niż planowano nie spełniło warunków formalnych. Drugi miernik zastosowany
przez MIPS jest wyliczany przez GUS i oznacza on stosunek liczby bezrobotnych zarejestrowanych do liczby
cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Na kształtowanie się jego wartości znaczny wpływ mają czynniki
zewnętrzne, np. pogorszenie się światowej koniunktury gospodarczej.
Zadanie 14.2. Budowa nowoczesnych stosunków pracy
Wydatki (w tys. zł)
2012
Część
Dysponent
plan
12
Państwowa Inspekcja Pracy
196 328
31
Minister Pracy i Polityki Społecznej
31 657
85
Wojewodowie
7 018

Państwowa Inspekcja Pracy, dysponent części 12, realizuje działania poprzez działalność nadzorczo-kontrolną
koordynowaną centralnie, działalność nadzorczo-kontrolną prowadzoną w ramach zadań rutynowych
i wynikających ze specyfiki okręgu, działalność na rzecz promocji wysokich standardów bezpieczeństwa pracy
i przestrzegania prawa pracy – motywowanie do zmiany postaw i zachowań, informowanie i popularyzowanie
oraz działalność prewencyjną i szkoleniową adresowaną bezpośrednio do pracodawców, osób
samozatrudniających się, rolników indywidualnych, partnerów społecznych i instytucjonalnych. Minister Pracy
i Polityki Społecznej, dysponent części 31, dąży do poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy, głównie
poprzez prowadzenie bieżącej działalności legislacyjnej. Działalność ta obejmuje opracowywanie przepisów
w zakresie unormowań dotyczących stosunków pracy, w tym wynagrodzeń, świadczeń pracowniczych,
warunków pracy oraz realizację działań mających zapewnić wypłatę z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych świadczeń niezaspokojonych przez niewypłacalnych pracodawców. W ramach omawianego
zadania realizowany jest również program wieloletni „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”.
Wojewodowie, dysponenci części 85, w ramach tego zadania zapewniają prawidłowe działania publicznych
służb zatrudnienia, w tym zgodności z ustalonymi standardami usług rynku pracy poprzez kontrolę realizacji
zadań w obszarze zatrudnienia i bezrobocia przez jednostki samorządu terytorialnego, nadzór nad standardami
usług i poziomem kwalifikacji kadr w urzędach pracy. Ponadto Wojewodowie koordynują przeprowadzanie
kontroli w Powiatowych Urzędach Pracy w zakresie poprawności wydawania decyzji administracyjnych oraz

139
przestrzegania zasad i trybu wydatkowania środków Funduszu Pracy przeznaczonych na: staże dla
bezrobotnych, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace interwencyjne i roboty publiczne.
Cele i mierniki
Cel
Dysponent
Miernik
2012
plan
Dostosowywanie regulacji i instytucji
PIP
Odsetek kontroli zakończonych
60%
rynku pracy do wyzwań nowoczesnej
wydaniem nakazu
gospodarki


Liczba realizowanych projektów
10
dotyczących prewencji i ochrony
pracy
Wsparcie nowoczesnych form rynku pracy
MPiPS
Liczba osób, którym wypłacono
42 803
i ochrona roszczeń pracowniczych
świadczenia z Funduszu
Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych
Poprawa bezpieczeństwa i warunków

Wskaźnik częstotliwości
0,040
pracy
wypadków śmiertelnych na 1 000
pracujących
Zapewnienie prawidłowości działania
Wojewodowie
Liczba jednostek, w których
43,4%
publicznych służb zatrudnienia, w tym
stwierdzono nieprawidłowości
zgodności z ustalonymi standardami usług
w stosunku do liczby jednostek
rynku pracy
skontrolowanych
Podstawy metodologiczne i ocena ryzyka niewykonania wartości mierników
Pierwszy miernik prezentowany przez PIP charakteryzuje się małą zmiennością w czasie, a planowanie działań
Państwowej Inspekcji Pracy praktycznie gwarantuje wykonanie miernika na tym poziomie również
w przyszłości. Odnośnie miernika drugiego dotychczasowe doświadczenia i wiedza PIP w zakresie inicjowania
i wspierania pracodawców oraz innych podmiotów zaangażowanych w działania na rzecz prewencji i ochrony
pracy – z udziałem wielu partnerów instytucjonalnych, jak i społecznych - dają podstawy do określenia ryzyka
niewykonania zaplanowanej wartości miernika jako małe. Pierwszy z mierników zaprezentowanych przez
MPiPS zależny jest od kondycji finansowej podmiotów gospodarczych. Mniejsza liczba przedsiębiorstw
ogłaszających upadłość może wpłynąć na zmniejszenie liczby osób, którym wypłacane są świadczenia
pracownicze niezaspokojone przez niewypłacalnych pracodawców. Ryzyko niewykonania zaplanowanej
wartości miernika drugiego może wynikać z nieprzewidywalności zjawiska występowania śmiertelnych zdarzeń
wypadkowych (zarówno w zakresie, jak i spadku wartości wskaźnika).
Zadanie 14.3. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych
Wydatki (w tys. zł)
2012
2012
Część
Dysponent
budżet państwa
budżet środków europejskich
plan
plan
44
Minister Pracy i Polityki Społecznej
749 557
38 322
85
Wojewodowie
2 397
0
140