Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2012

R A D A M I N I S T R Ó W






U S T A W A B U D ś E T O W A
NA R O K 2 0 1 2


UZASADNIENIE
TOM I




Warszawa, wrzesień 2011
SPIS TREŚCI

Rozdział I

Ocena sytuacji makroekonomicznej Polski oraz kierunki polityki fiskalnej
5
1. Ocena sytuacji makroekonomicznej Polski
5
2. Kierunki polityki fiskalnej
12
Rozdział II

Przewidywane wykonanie budżetu państwa w 2011 r.
15
Rozdział III

Podstawowe wielkości budżetu państwa w 2012 r.
19
Rozdział IV

Dochody budżetu państwa
23
1. Warunki realizacji dochodów budżetu państwa w 2011 r.
23
2. Dochody budżetu państwa w 2012 r.
23
3. Dochody podatkowe
24
4. Dochody niepodatkowe
30
5. Środki z UE i z innych źródeł niepodlegające zwrotowi
35
Rozdział V

Wydatki budżetu państwa w 2012 r.
37
1. Wydatki budżetu państwa
37
2. Grupy wydatków
42
3. Wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych
70
Rozdział VI

Programy wieloletnie
73
Rozdział VII
Agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej i państwowe
osoby prawne
125
1. Agencje wykonawcze
125
2. Instytucje gospodarki budżetowej
130
3. Państwowe osoby prawne, o których mowa w art. 9 pkt 14 ustawy

z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
134
Rozdział VIII
Państwowe fundusze celowe
143

3
Rozdział IX

Rozliczenia z Unią Europejską
173
Rozdział X

Budżet środków europejskich
175
1. Dochody budżetu środków europejskich
175
2. Wydatki budżetu środków europejskich
176
Rozdział XI

Finansowanie deficytu budżetu państwa
183
1. Finansowanie krajowe
184
2. Finansowanie zagraniczne
186
Rozdział XII

Należności Skarbu Państwa
189
Rozdział XIII

Sektor finansów publicznych
197
1. Dochody, wydatki oraz saldo sektora finansów publicznych
197
2. Dług publiczny
200
Rozdział XIV

Kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2012 r.
201
1. Podstawa prawna
201
2. Uwarunkowania procesów prywatyzacji
201
3. Planowane działania prywatyzacyjne
203
4. Przewidywane na rok 2012 przychody z prywatyzacji oraz dochody

z tytułu dywidend
206
5. Promocja prywatyzacji
207
Rozdział XV

Omówienie artykułów ustawy budżetowej na rok 2012
209

Spis tablic
221


4
Rozdział I
Ocena sytuacji makroekonomicznej Polski oraz kierunki
polityki fiskalnej
1. Ocena sytuacji makroekonomicznej Polski
Otocznie zewnętrzne
Pomimo osłabienia dynamiki aktywności w gospodarce światowej w II półroczu, w całym
2010 r. nastąpiło silne odbicie wzrostu światowego PKB. Na tym tle stosunkowo słabo
wypadło ożywienie koniunktury w UE, na którą przypada blisko 80% polskiego eksportu.
Pomimo silnej recesji rok wcześniej (-4,3%), PKB UE w 2010 r. zwiększył się tylko o 1,8%,
tj. mniej od długookresowej średniej z okresu sprzed kryzysu. W latach 2011 – 2012 tempo
wzrostu światowego PKB oraz światowego handlu będą słabsze niż zanotowane w ubiegłym
roku.
Niższa dynamika aktywności w gospodarce światowej może ograniczyć tempo wzrostu
PKB u naszych głównych partnerów handlowych. W szczególności, prognozy instytucji
międzynarodowych wskazują na pogorszenie perspektyw wzrostu dla gospodarki
niemieckiej, z którą Polska utrzymuje najsilniejsze kontakty handlowe.
Obniżenie dynamiki wzrostu popytu na polski eksport w porównaniu z 2010 r. jest m.in.
efektem oczekiwanego słabszego tempa wzrostu światowego handlu oraz konieczności
wycofywania
przez
władze
gospodarcze
silnego
impulsu
ze
strony
polityki
makroekonomicznej, który był użyty dla wspierania koniunktury w okresie ostatniego kryzysu.
Poważnym wyzwaniem stojącym przed państwami UE jest w szczególności znaczące
ograniczenie wysokich deficytów finansów publicznych niezbędne dla przywrócenia
stabilności fiskalnej.
Produkt krajowy brutto
Uwzględniając przedstawione wyżej uwarunkowania dotyczące popytu zewnętrznego,
przewiduje się, że realne tempo wzrostu gospodarczego w Polsce w 2011 r. będzie
o ok. 0,2 pkt. proc. wyższe w stosunku do wyniku z 2010 r. Oczekuje się, że źródłem
wzrostu, podobnie jak w 2010 r., będzie finalny popyt krajowy przy ujemnej kontrybucji
eksportu netto, jednak w strukturze popytu istotnie zwiększy się udział inwestycji – głównie
publicznych, które w znacznym stopniu będą finansowane ze środków unijnych. Inwestycje
prywatne, po dwóch latach silnych spadków, powinny zanotować niewielki wzrost. Zmniejszy
się natomiast w stosunku do ubiegłego roku wkład we wzrost PKB ze strony przyrostu
zapasów, która to kategoria ekonomiczna w 2010 r. odpowiadała aż za ok. 2 pkt proc.
wzrostu gospodarczego. Oczekuje się, że w 2011 r. kontrybucja we wzrost PKB ze strony

5
zmiany zapasów wyniesie ok. 0,2 pkt proc. Zakładane przyspieszenie popytu inwestycyjnego
pozwoli jednak zrekompensować niższy wkład we wzrost PKB ze strony zmiany zapasów
i na
poziomie
akumulacji
brutto
kontrybucja
we
wzrost
PKB
powinna
być
o ok. 0,5 pkt proc. wyższa niż w roku ubiegłym. Wkład we wzrost PKB ze strony spożycia
prywatnego powinien, pomimo oczekiwanego przyspieszenia inflacji, być zbliżony do
zanotowanego w roku ubiegłym. Niższa będzie natomiast kontrybucja ze strony spożycia
publicznego.
W 2012 r., w związku z zaplanowanymi działaniami konsolidacyjnymi, oczekuje się
ograniczenia tempa wzrostu spożycia publicznego, czego konsekwencją będzie zerowa
kontrybucja tej kategorii ekonomicznej we wzrost PKB. Dodatkowo, w wyniku zakończenia
cyklu inwestycyjnego publicznych projektów infrastrukturalnych, których kumulacja powinna
mieć miejsce w 2011 r., w 2012 r. należy oczekiwać ograniczenia wartości inwestycji
publicznych, co będzie oznaczać, że wkład we wzrost PKB ze strony łącznego popytu
generowanego przez sektor rządowy i samorządowy będzie ujemny (ok. minus 0,6 pkt proc.
w porównaniu do plus 1,8 pkt proc. w 2011 r.). Po spadkach w latach 2009-2010 i niewielkim
wzroście w 2011 r., w roku 2012 oczekuje się znacznego przyspieszenia tempa wzrostu
inwestycji sektora prywatnego. Poprawa koniunktury w sektorze prywatnym powinna
skutkować również wyraźną poprawą na rynku pracy. Wprawdzie wzrosty zatrudnienia będą
niższe niż w latach 2006-2008, jednak prognozuje się, że tempo wzrostu wynagrodzeń
będzie nieco szybsze niż wydajność pracy. Związane jest to z istotnym ograniczeniem
podażowym, jakim jest spadek ludności w wieku produkcyjnym. Przewidywany wzrost
aktywności zawodowej, stymulowany m. in. poprawą warunków płacowych oraz znacznym
ograniczeniem przywilejów uprawniających do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę,
nie będzie w stanie zrekompensować spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym, w
wyniku czego podaż pracy będzie się obniżać. Dodatkowym czynnikiem, który będzie
wspierał wzrost popytu konsumpcyjnego, powinny być współorganizowane przez Polskę w
2012 r. mistrzostwa Europy w piłce nożnej. W efekcie, wzrost popytu prywatnego powinien
kompensować skutki ograniczenia popytu publicznego, co pozwala prognozować, że wzrost
realnego PKB w 2012 r. utrzyma się na poziomie 4%.
Analiza podstawowych składników zagregowanego popytu
Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za przyspieszenie wzrostu gospodarczego
w roku bieżącym w Polsce będą inwestycje publiczne. Na podstawie dostępnych informacji
prognozuje się, że w 2011 r. ich udział w PKB wzrośnie do rekordowego poziomu,
tj. znacznie ponad 6%. Oznaczałoby to, że inwestycje sektora rządowego i samorządowego
w 2011 r. wzrosną realnie o ponad 20%. Tak duży wzrost możliwy będzie dzięki znacznemu
przyspieszeniu wykorzystania środków UE na finansowanie wydatków infrastrukturalnych,
które to wydatki z punktu widzenia księgowego są neutralne dla deficytu sektora instytucji

6