Rządowy projekt ustawy o pracy na morzu

Druk nr 3645


Warszawa, 7 lipca 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-67-14




Pani

Małgorzata Kidawa-Błońska

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Szanowna Pani Marszałek

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o pracy na morzu z projektami aktów
wykonawczych.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Infrastruktury i Rozwoju.

Z poważaniem

(-) Ewa Kopacz
Projekt
U S T A W A
z dnia
o pracy na morzu), )
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. 1. Ustawa reguluje:
1)
prawa i obowiązki stron stosunku pracy na statkach morskich o polskiej przynależności;
2)
pośrednictwo pracy dla osób poszukujących pracy na statkach morskich;
3)
wymagania dotyczące dokumentów związanych z pracą na statkach morskich;
4)
warunki pracy i życia marynarzy na statkach morskich o polskiej przynależności;
5)
ochronę zdrowia i ochronę socjalną marynarzy.

1)
Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych, ustawę z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, ustawę z dnia 27 sierpnia
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawę z dnia
18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim.
2)
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji następujących dyrektyw Unii
Europejskiej:
1) dyrektywy Rady 92/29/EWG z dnia 31 marca 1992 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w celu poprawy opieki medycznej na statkach (Dz. Urz. WE L 113
z 30.04.1992, str. 19, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 21, z późn.
zm.);
2) dyrektywy Rady 1999/63/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. dotyczącej Umowy w sprawie organizacji czasu
pracy marynarzy przyjętej przez Stowarzyszenie Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) i Federację
Związków Zawodowych Pracowników Transportu w Unii Europejskiej (FST) – Załącznik: Umowa
Europejska w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy (Dz. Urz. WE L 167 z 02.07.1999, str. 33,
z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 3, str. 363, z późn. zm.);
3) dyrektywy 1999/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 1999 r. dotyczącej
egzekwowania przepisów odnoszących się do godzin pracy marynarzy na pokładach statków
zawijających do portów Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 14 z 20.01.2000, str. 29; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 3, str. 407);
4) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/106/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie
minimalnego poziomu wyszkolenia marynarzy (Dz. Urz. UE L 323 z 03.12.2008, str. 33, z późn. zm.);
5) dyrektywy Rady 2009/13/WE z dnia 16 lutego 2009 r. w sprawie wdrożenia Umowy zawartej między
Stowarzyszeniem Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) a Europejską Federacją Pracowników
Transportu (ETF) w sprawie Konwencji o pracy na morzu z 2006 r. oraz w sprawie zmiany dyrektywy
1999/63/WE (Dz. Urz. UE L 124 z 20.05.2009, str. 30);
6) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/16/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie kontroli
przeprowadzanej przez państwo portu (Dz. Urz. UE L 131 z 28.05.2009, str. 57, z późn. zm.);
7) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/54/UE z dnia 20 listopada 2013 r. dotyczącej pewnych
obowiązków państwa bandery w zakresie zgodności z Konwencją o pracy na morzu z 2006 r. oraz jej
egzekwowania (Dz. Urz. UE L 329 z 10.12.2013, str. 1).
– 2 –
2. Ustawę stosuje się do statków morskich, zwanych dalej „statkami”, przeznaczonych
lub używanych do prowadzenia działalności gospodarczej.
3. Do statków niekonwencyjnych ustawę stosuje się w zakresie w niej określonym.
4. Przepisów ustawy nie stosuje się do jednostek pływających Marynarki Wojennej,
Straży Granicznej i Policji.
5. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do stosunków pracy na statkach stosuje się
przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502
i 1662), zwanej dalej „Kodeksem pracy”, i inne przepisy prawa pracy.
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1)
armatorze – należy przez to rozumieć armatora w rozumieniu ustawy z dnia 18 września
2001 r. – Kodeks morski (Dz. U. z 2013 r. poz. 758 i 1014 oraz z 2014 r. poz. 1554)
oraz właściciela statku albo zarządzającego statkiem, agenta lub czarterującego statek
bez załogi, który przejął od właściciela statku odpowiedzialność za jego eksploatację
oraz przyjął obowiązki armatora wynikające z ustawy i ponosi wyłączną
odpowiedzialność z tego tytułu bez względu na to, czy jakikolwiek inny podmiot
wypełnia niektóre obowiązki w imieniu armatora;
2)
marynarskiej umowie o pracę – należy przez to rozumieć umowę o pracę na statku,
zawartą między armatorem a marynarzem, na podstawie której marynarz zostaje
zatrudniony zgodnie z wymaganiami w zakresie warunków pracy i życia na statku
przewidzianymi w Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Konferencję Ogólną
Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 lutego 2006 r. (Dz. U. z 2013 r.
poz. 845);
3)
marynarzu – należy przez to rozumieć osobę posiadającą kwalifikacje zawodowe, o
których mowa w rozdziale 4 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie
morskim (Dz. U. z 2015 r. poz. 611), a także każdą inną osobę zatrudnioną na statku, z
wyjątkiem osoby, która okazjonalnie wykonuje na statku pracę niezwiązaną z żeglugą
morską;
4)
podróży morskiej – należy przez to rozumieć podróż marynarza na statku z portu jej
rozpoczęcia do portu jej zakończenia, niezależnie od tego, czy w czasie tej podróży
statek zawijał do innych portów;
5)
praktykancie – należy przez to rozumieć ucznia szkoły ponadgimnazjalnej lub studenta
uczelni, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o
bezpieczeństwie morskim, odbywającego praktykę zawodową na statku szkolnym,
– 3 –
którego ta szkoła lub uczelnia jest armatorem, albo na statku innego armatora na
podstawie umowy zawartej między szkołą lub uczelnią a tym armatorem;
6)
statku niekonwencyjnym – należy przez to rozumieć statek, do którego nie ma
zastosowania Konwencja o pracy na morzu, przyjęta przez Konferencję Ogólną
Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 lutego 2006 r., w tym statek
używany wyłącznie do celów naukowo-badawczych lub sportowych, statek pełniący
wyłącznie specjalną służbę państwową, statek rybacki, statek uprawiający żeglugę
śródlądową, statek uprawiający żeglugę na obszarach morskich Rzeczypospolitej
Polskiej z wyjątkiem wyłącznej strefy ekonomicznej, jacht morski, a także platformę
wiertniczą lub wydobywczą.
Rozdział 2
Minimalne wymagania dla marynarzy do pracy na statku
Art. 3. 1. Na statku może być zatrudniona osoba, która ukończyła 18 lat.
2. Marynarz może być zatrudniony na statku, jeżeli posiada:
1)
dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe;
2)
ważne świadectwo zdrowia;
3)
ważną książeczkę żeglarską.
3. Dopuszcza się zatrudnienie na statku młodocianego, który ukończył 16 lat, wyłącznie
w celu przygotowania zawodowego.
4. Na statku mogą odbywać praktykę zawodową praktykanci, zgodnie z programem
nauczania szkoły lub kształcenia na kierunku studiów wyższych w uczelni, o której mowa w
art. 74 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim, zwanej
dalej „uczelnią”.
Art. 4. 1. Na statku może być zatrudniony marynarz, który w wyniku badania
lekarskiego został uznany za zdolnego do pracy na statku.
2. Stan zdrowia marynarza potwierdza orzeczenie lekarskie wydawane w formie
świadectwa zdrowia, podpisane przez uprawnionego lekarza.
3. Do przeprowadzania badań lekarskich w celu wydawania świadectw zdrowia są
uprawnieni lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie medycyny morskiej i tropikalnej,
medycyny pracy, medycyny transportu lub spełniający dodatkowe wymagania kwalifikacyjne
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 Kodeksu pracy.
– 4 –
4. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz może skierować marynarza na
konsultacje do lekarza specjalisty lub psychologa albo zlecić przeprowadzenie pomocniczych
badań diagnostycznych.
5. Świadectwo zdrowia wydaje się na 2 lata, a w przypadku gdy osoba ubiegająca się o
zatrudnienie na statku nie ukończyła 18 lat, świadectwo zdrowia wydaje się na 1 rok.
6. Marynarzowi, który ukończył 50 lat, oraz marynarzowi, którego stan zdrowia, według
uprawnionego lekarza, nie pozwala na wydanie świadectwa zdrowia na okres 2 lat,
świadectwo zdrowia może być wydane na okres krótszy niż 2 lata.
7. Badanie lekarskie w zakresie dotyczącym zdolności do rozpoznawania kolorów jest
ważne w okresie nie dłuższym niż 6 lat.
8. W świadectwie zdrowia stwierdza się zdolność albo brak zdolności marynarza do
pracy na statku na określonym stanowisku pracy oraz ograniczenia dotyczące zdolności do
pracy, w szczególności w odniesieniu do czasu pracy lub zakresu obowiązków, jeżeli takie
występują.
9. Świadectwo zdrowia sporządza się w języku polskim i angielskim.
10. Koszty przeprowadzenia badania lekarskiego w celu wydania świadectwa zdrowia
ponosi armator.
11. Świadectwo zdrowia wydane w innym państwie uznaje się za równoważne ze
świadectwem wydanym na podstawie ustawy, jeżeli spełnia ono zasadnicze wymagania
określone w Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia
marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie
dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 39, poz. 201, z 1999 r. Nr 30, poz. 286 oraz z 2013 r.
poz. 1092), zwanej dalej „Konwencją STCW”.
Art. 5. 1. Marynarzowi oraz armatorowi, który skierował marynarza na badanie
lekarskie, służy odwołanie od świadectwa zdrowia.
2. Marynarz albo armator wnosi odwołanie w terminie 7 dni od dnia wydania
świadectwa zdrowia za pośrednictwem lekarza, który je wydał, do:
1)
wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, właściwego ze względu na siedzibę armatora;
2)
instytutu badawczego w dziedzinie medycyny pracy lub Uniwersyteckiego Centrum
Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, jeżeli odwołanie dotyczy świadectwa
zdrowia wydanego przez lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny
pracy.