Rządowy projekt ustawy o pracy na morzu

– 45 –
Art. 99. 1. Niezależnie od uprawnienia marynarza, o którym mowa w art. 97 ust. 2,
marynarzowi przysługuje prawo złożenia skargi do właściwego organu inspekcyjnego w
porcie, do którego zawinął statek, oraz do agencji zatrudnienia, za pośrednictwem której
marynarz podjął pracę na statku.
2. W przypadku gdy marynarz złożył skargę do organu inspekcyjnego, inspektor
inspekcji państwa bandery podejmuje działania w celu wstępnej oceny otrzymanej skargi.
3. Inspektor inspekcji państwa bandery jest obowiązany do nieujawniania, że inspekcja
jest przeprowadzana na skutek złożonej skargi.
4. Wstępna ocena skargi, w zależności od jej charakteru, obejmuje sprawdzenie, czy na
statku skorzystano z procedur wnoszenia skarg przewidzianych w Konwencji MLC.
5. Inspektor podejmuje wszelkie działania, aby skarga została rozpatrzona na statku.
6. W przypadku gdy skarga nie została rozpatrzona na statku, a kapitan statku nie
przekazał skargi do armatora, zgodnie z art. 97 ust. 6, inspektor niezwłocznie powiadamia o
tym armatora statku, wyznaczając termin na ustosunkowanie się i przekazanie planu działań
naprawczych.
7. W przypadku gdy nie udało się rozstrzygnąć skargi w wyniku działań podjętych
zgodnie z ust. 5, organ inspekcyjny może zatrzymać statek w porcie, a o złożonej skardze
poinformować właściwe organizacje zrzeszające odpowiednio marynarzy lub armatorów oraz
Państwową Inspekcję Pracy albo Państwową Inspekcję Sanitarną.
8. W przypadku gdy skarga została złożona do agencji zatrudnienia, agencja wyjaśnia
skargę z armatorem statku, a w przypadku niemożności wyjaśnienia skargi, jeżeli zawierała
ona informacje, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 lub 3, agencja zawiadamia organ
inspekcyjny.
9. Dyrektor urzędu morskiego sprawdza, w jaki sposób agencja zatrudnienia wyjaśnia
skargi złożone przez marynarzy, podczas przeprowadzania audytów, o których mowa w
art. 18 ust. 4 i 5.
Rozdział 10
Praca na statkach niekonwencyjnych
Art. 100. 1. Do stosunków pracy na statkach niekonwencyjnych stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy dotyczące:
1)
minimalnych wymagań dla marynarzy do pracy na statku, z uwzględnieniem
obowiązujących wymagań międzynarodowych i krajowych dotyczących rybaków
– 46 –
morskich oraz pracowników szkół i uczelni morskich;
2)
warunków zatrudnienia i organizacji pracy na statku – z wyjątkiem art. 34, art. 40,
art. 41, art. 43–47, art. 50, art. 51 ust. 2 i art. 53–56;
3)
warunków pracy i życia na statku – z wyjątkiem art. 28 ust. 1 i 2, art. 63, art. 64
ust. 2–4, art. 65, art. 67 ust. 2 i 3 oraz art. 69 ust. 2, z tym że art. 63 ust. 3 stosuje się do
statków, o których mowa w art. 103;
4)
ochrony zdrowia i ochrony socjalnej.
2. Do statków niekonwencyjnych mogą być stosowane przepisy ustawy dotyczące
pośrednictwa pracy.
3. Na statkach niekonwencyjnych, które nie odbywają podróży międzynarodowych, nie
stosuje się przepisów dotyczących repatriacji marynarzy.
4. Na statkach niekonwencyjnych marynarska umowa o pracę może przewidywać inne
składniki wynagrodzenia niż określone w art. 35 ust. 3.
Art. 101. 1. W okresie prowadzenia połowów lub innej działalności związanej
bezpośrednio z rybołówstwem czas pracy na statku rybackim może być przedłużony do
14 godzin na dobę i 72 godzin na tydzień.
2. Statek rybacki przebywa w morzu od chwili wyjścia w morze w celu wykonywania
rybołówstwa do chwili przybycia do portu, po zakończeniu rybołówstwa. Dzień wyjścia w
morze i przybycia do portu uznaje się za dni w morzu.
3. W okresie przebywania statku rybackiego w morzu dopuszcza się wprowadzenie
wymiaru i rozkładu czasu pracy uzależnionego od warunków połowowych z zapewnieniem
pracownikowi co najmniej sześciogodzinnego nieprzerwanego odpoczynku w ciągu doby.
Przerwa między dwoma następującymi po sobie okresami odpoczynku nie może być dłuższa
niż 14 godzin.
4. Praca wykonywana według wymiaru i rozkładu czasu pracy określonych w ust. 3 nie
jest pracą w godzinach nadliczbowych.
5. Przepisy art. 81 stosuje się odpowiednio.
Art. 102. 1. Stosunek pracy na statku rybackim może powstać na mocy spółdzielczej
umowy o pracę.
2. Umowę o pracę na statku rybackim można także zawrzeć na okres sezonu
połowowego. Pracownikom zatrudnionym na podstawie takiej umowy przysługuje prawo do
urlopu wypoczynkowego w wymiarze 2 dni roboczych za każdy przepracowany miesiąc.
– 47 –
3. Umowa o pracę na statku rybackim, oprócz elementów określonych w art. 27, określa
również:
1)
warunki wyżywienia na statku rybackim albo ustalenia dotyczące wypłaty ekwiwalentu
za wyżywienie;
2)
normy przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego;
3)
wysokość wynagrodzenia za pozostawanie w gotowości do pracy;
4)
wysokość wynagrodzenia za dni wolne.
Art. 103. 1. Na statkach pełniących stałe pogotowie ratownicze marynarze są
obowiązani do prowadzenia akcji poszukiwawczych i ratowniczych oraz do utrzymywania
gotowości do podjęcia takich akcji.
2. Marynarze, o których mowa w ust. 1, są obowiązani do wykonywania pracy
związanej z wymaganiami służby ratowniczej w wymiarze do 12 godzin na dobę i 40 godzin
przeciętnie na tydzień, w przyjętym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 1 miesiąc.
3. Marynarzom, o których mowa w ust. 1, przysługuje czas odpoczynku w wymiarze nie
niższym niż 12 godzin na dobę z zachowaniem gotowości do podjęcia akcji ratowniczej.
4. W czasie odpoczynku, o którym mowa w ust. 3, kapitan statku może zarządzić pracę
wynikającą tylko z akcji ratowniczej. Czas prowadzenia akcji ratowniczej wlicza się do czasu
pracy.
5. Jeżeli czas akcji ratowniczej zakłóca czas odpoczynku, marynarzowi przysługuje
wyrównawczy okres odpoczynku bezpośrednio po zakończeniu akcji ratowniczej.
6. Za każdą godzinę gotowości do podjęcia akcji ratowniczej marynarzom przysługuje
wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 18% stawki godzinowej wynikającej z
minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę.
Art. 104. 1. Marynarze, o których mowa w art. 103, pozostają na statku przez okres
zmiany liczący 15 dni bez przerwy. Po tym okresie marynarzom udziela się dni wolnych w
wymiarze nie niższym niż liczba dni pracy.
2. W miesiącu liczącym 31 dni marynarze jednej zmiany pozostają na statku
nieprzerwanie 16 dni. Marynarzom takiej zmiany udziela się dni wolnych w wymiarze co
najmniej 16 dni w najbliższym miesiącu liczącym 31 dni.
– 48 –
Art. 105. 1. Przepisy art. 103 i art. 104 mogą mieć odpowiednie zastosowanie do
statków pełniących stałe pogotowie inne niż stałe pogotowie ratownicze, o ile są na nich
zachowane równoważne warunki zatrudnienia.
2. Na statkach pełniących stałe pogotowie i statkach, które muszą w sposób
nieprzerwany wykonywać obowiązki specjalnej służby państwowej, można, w celu
uzupełnienia składu załogi statku, zatrudniać marynarzy na podstawie marynarskich umów o
pracę na zastępstwo.
Art. 106. 1. Na statkach szkolnych zatrudnienie marynarza może być uzależnione od
posiadania przez niego kwalifikacji przydatnych w pracy dydaktyczno-wychowawczej
określonych przez armatora.
2. Czas pracy marynarza posiadającego kwalifikacje, o których mowa w ust. 1, może
obejmować pracę na statku i pracę w morskich jednostkach edukacyjnych, o których mowa w
art. 74 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie morskim. Dodatek morski przysługuje jedynie za
pracę na statku.
Art. 107. 1. Na statkach używanych w obsłudze ruchu turystycznego z marynarzami
mogą być zawierane marynarskie umowy o pracę na okres sezonu turystycznego.
2. Do pracy na statkach, o których mowa w ust. 1, mogą być stosowane przepisy art. 34.
Art. 108. 1. Czas pracy na platformach wiertniczych lub wydobywczych,
obsługiwanych przez kolejno wymieniające się załogi lub część załogi, może być
przedłużony do 14 godzin na dobę i 84 godzin na tydzień. W takim przypadku, po każdym,
nie dłuższym niż 2 tygodnie, nieprzerwanym okresie pracy zapewnia się pracownikowi co
najmniej równy okres wolnego od pracy pobytu na lądzie. Za zgodą pracownika, okres pracy
może być przedłużony do 3 tygodni.
2. Praca w granicach norm czasu pracy, o których mowa w ust. 1, nie jest pracą w
godzinach nadliczbowych, jeżeli liczba godzin pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym
nie przekroczy przeciętnie 44 godzin.
3. W przypadku wykonywania pracy zgodnie z ust. 1, przepisów art. 133 Kodeksu pracy
nie stosuje się.
– 49 –
Rozdział 11
Odpowiedzialność karna
Art. 109. 1. Za naruszenie regulaminu pracy i przebywania na statku przez marynarza
mogą być stosowane kary porządkowe zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, z tym że:
1)
sprzeciw marynarza wobec zastosowanej kary rozpatruje kapitan statku;
2)
w przypadku gdy naruszenie nastąpiło w porcie będącym siedzibą armatora, sprzeciw
marynarza wobec zastosowanej kary rozpatruje armator;
3)
kapitan statku nie może zastosować kary po upływie 7 dni od dnia, w którym dowiedział
się o naruszeniu, nie później niż po upływie 3 miesięcy od dnia naruszenia;
4)
przed zastosowaniem kary kapitan statku jest obowiązany zasięgnąć opinii
przedstawiciela załogi statku, jeżeli został wybrany;
5)
w okresie podróży morskiej uznanie kary za niebyłą może nastąpić także na wniosek
przedstawiciela załogi statku, jeżeli został wybrany.
2. Marynarz lub przedstawiciel załogi statku może, w terminie 7 dni od dnia podjęcia
przez kapitana statku decyzji o odrzuceniu sprzeciwu wobec zastosowanej kary, złożyć na
piśmie uzasadniony protest w tej sprawie do kapitana statku. W takim przypadku kapitan
statku przekazuje sprawę do rozpatrzenia armatorowi. Armator podejmuje decyzję o
odrzuceniu sprzeciwu, w uzgodnieniu z organizacją związkową reprezentującą marynarza, w
terminie 14 dni od dnia przybycia marynarza do miejsca zawarcia marynarskiej umowy o
pracę.
3. Armator może ukarać kapitana statku w terminie 30 dni od dnia jego przybycia do
siedziby armatora, nie później niż po upływie 9 miesięcy od dnia naruszenia regulaminu
pracy i przebywania na statku.
Art. 110. 1. Kto, będąc armatorem lub działając w jego imieniu, narusza przepisy o:
1)
przechowywaniu na statku kopii marynarskiej umowy o pracę przez okres, w którym
marynarz jest wpisany na listę załogi statku,
2)
przechowywaniu na statku wzoru marynarskiej umowy o pracę, układu zbiorowego
pracy lub regulaminu wynagradzania,
3)
wpisach i adnotacjach dokonywanych na liście załogi statku,
4)
przeprowadzaniu oceny i dokumentowaniu analizy ryzyka zawodowego związanego z
wykonywaniem pracy na poszczególnych stanowiskach pracy na statku,