Rządowy projekt ustawy o pracy na morzu

– 35 –
Rozdział 7
Szczególne obowiązki i uprawnienia marynarza i armatora
Art. 79. Marynarz jest obowiązany w szczególności:
1)
przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa żeglugi;
2)
przestrzegać przepisów obowiązujących w portach i na morzu;
3)
przestrzegać przepisów regulaminu pracy i przebywania na statku – jeżeli został
wprowadzony;
4)
dbać o bezpieczeństwo pasażerów;
5)
dbać o pomieszczenia własnego użytku, wspólne pomieszczenia załogi statku oraz ich
wyposażenie;
6)
chronić statek, jego urządzenia i ładunek;
7)
chronić środowisko naturalne przed zanieczyszczeniem.
Art. 80. 1. Marynarz nie może wnosić i przewozić na statku przedmiotów zagrażających
bezpieczeństwu statku lub znajdujących się na nim osób i ładunku.
2. W razie uzasadnionego podejrzenia, że marynarz posiada na statku przedmioty, o
których mowa w ust. 1, kapitan statku może zarządzić przeszukanie pomieszczenia własnego
użytku i rzeczy marynarza, a w razie ujawnienia takich przedmiotów może usunąć je ze
statku lub przekazać właściwym władzom.
3. Przeszukania pomieszczenia własnego użytku i rzeczy marynarza dokonuje się w jego
obecności i przy udziale przedstawiciela załogi statku. W przeszukaniu może uczestniczyć
osoba wskazana przez marynarza.
4. Z czynności przeszukania sporządza się protokół. Kopię protokołu doręcza się
marynarzowi.
5. O przeszukaniu pomieszczenia własnego użytku i rzeczy marynarza oraz wyniku
przeszukania kapitan statku dokonuje wpisu w dzienniku pokładowym.
6. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do praktykanta.
Art. 81. 1. W razie grożącego statkowi niebezpieczeństwa, w szczególności zatonięcia,
rozbicia lub pożaru, albo w razie konieczności niesienia pomocy innemu statkowi lub osobom
będącym w niebezpieczeństwie na morzu, marynarz jest obowiązany, do czasu zakończenia
akcji ratowniczej, do wykonywania pracy poleconej przez kapitana statku, jednak bez
narażania siebie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia.
– 36 –
2. Jeżeli czas akcji ratowniczej zakłóca czas odpoczynku, marynarzowi przysługuje
wyrównawczy okres odpoczynku bezpośrednio po zakończeniu akcji ratowniczej.
Art. 82. 1. Armator, bez zgody marynarza wyrażonej na piśmie, nie może skierować go
do pracy na statku udającym się w podróż morską do strefy konfliktów zbrojnych. Jeżeli o
skierowaniu statku do takiej strefy postanowiono po rozpoczęciu podróży morskiej,
marynarzowi, który nie wyraził zgody, armator umożliwia zejście ze statku przed
osiągnięciem strefy konfliktów zbrojnych.
2. Niedopełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1, stanowi ciężkie naruszenie
obowiązków armatora wobec marynarza.
Art. 83. Armator przesuwa, w miarę możliwości, marynarza, który pełnił wachty w
porze nocnej i nabawił się choroby, która na podstawie badania lekarskiego może być uznana
za konsekwencję pracy w nocy, do pracy w porze dziennej, do której posiada kwalifikacje
zawodowe.
Art. 84. 1. Na statku z załogą liczącą co najmniej 15 osób wprowadza się regulamin
pracy i przebywania na statku.
2. Regulamin pracy i przebywania na statku określa w szczególności zasady
utrzymywania porządku, spokoju i czystości na statku.
3. Do regulaminu pracy i przebywania na statku, w zakresie nieuregulowanym ustawą,
stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału IV działu czwartego Kodeksu pracy.
Art. 85. 1. Armator będący przedsiębiorcą żeglugowym, który eksploatuje statek o
polskiej przynależności w żegludze międzynarodowej, w rozumieniu ustawy z dnia
24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 511 oraz z 2015 r. poz. 211),
jest obowiązany do wystawienia, po zakończeniu roku, nie później niż do końca lutego
następującego po tym roku, zaświadczenia marynarzowi, który był zatrudniony na tym statku,
używanym do przewozu ładunku lub pasażerów, zawierającego:
1)
imię i nazwisko marynarza, jego adres zamieszkania i numer PESEL lub w przypadku
jego braku – numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
2)
liczbę dni przepracowanych w roku, którego dotyczy zaświadczenie, przez marynarza w
żegludze międzynarodowej na statku spełniającym wymagania, o których mowa w
art. 21 ust. 1 pkt 23c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
– 37 –
fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), z podaniem okresów zatrudnienia
i nazwy statku;
3)
kwotę dochodu oraz zaliczek odprowadzonych na poczet podatku dochodowego od osób
fizycznych marynarza przypadających za dni pracy, o których mowa w pkt 2;
4)
informacje dotyczące armatora, podawane w przypadku ubiegania się o pomoc inną niż
pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, zgodnie z
przepisami wydanymi na podstawie art. 37 ust. 6 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r.
o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59,
poz. 404, z późn. zm.):
a)
imię i nazwisko albo nazwę,
b)
adres miejsca zamieszkania albo adres siedziby,
c)
identyfikator gminy, w której armator ma miejsce zamieszkania albo siedzibę,
d)
numer identyfikacji podatkowej (NIP),
e)
formę prawną,
f)
wielkość,
g)
klasę działalności, w związku z którą armator ubiega się o pomoc publiczną,
według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), zgodnie z przepisami wydanymi
na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej
(Dz. U. z 2012 r. poz. 591, z późn. zm.)).
2 . Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się w celu zastosowania zwolnienia,
o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych.
3. Zwolnienie, o którym mowa w przepisach powołanych w ust. 2, stanowi pomoc
publiczną dla armatora na poprawę konkurencyjności.
Art. 86. 1. Marynarzowi przysługuje dostęp do obiektów, urządzeń i udogodnień
socjalnych na lądzie, niezależnie od narodowości, rasy, płci, wieku, wyznania, poglądów
politycznych, przynależności związkowej, pochodzenia etnicznego lub społecznego.

5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 362, 440, 596,
769, 1278, 1342, 1448, 1529 i 1540, z 2013 r. poz. 888, 985, 1036, 1287, 1304, 1387 i 1717, z 2014 r.
poz. 223, 312, 567, 598, 773, 915, 1052, 1215, 1328, 1563, 1644, 1662 i 1863 oraz z 2015 r. poz. 73, 211,
251, 478, 693, 699 i 860.
6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 93, poz. 585,
z 2010 r. Nr 18, poz. 99 oraz z 2011 r. Nr 233, poz. 1381.
7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 2, z 2014 r.
poz. 1161 i 1662 oraz z 2015 r. poz. 855.
– 38 –
2. Dostęp do obiektów, urządzeń i udogodnień socjalnych na lądzie przysługuje
marynarzowi niezależnie od przynależności statku, na którym marynarz jest zatrudniony, w
czasie wolnym od pracy, na podstawie ważnej książeczki żeglarskiej.
3. Nikt nie może utrudniać marynarzowi dostępu do obiektów, urządzeń i udogodnień
socjalnych na lądzie.
Art. 87. 1. Organizacje armatorów i marynarzy oraz władze i organizacje lokalne w
portach morskich Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście mogą tworzyć rady opiekuńcze dla
marynarzy, zwane dalej „komisjami socjalnymi”, które świadczą usługi socjalne, kulturalne i
rekreacyjne dla marynarzy oraz dokonują przeglądów znajdujących się w tych portach
ogólnodostępnych obiektów i urządzeń socjalnych.
2. Przeglądy, o których mowa w ust. 1, służą monitorowaniu dostosowania obiektów i
urządzeń socjalnych do zmieniających się potrzeb marynarzy, w szczególności w związku z
postępem technicznym i rozwojem żeglugi.
3. Wyniki dokonanego przeglądu oraz propozycje w tym zakresie komisja socjalna
przedstawia podmiotom odpowiedzialnym za utrzymanie obiektów i urządzeń socjalnych.
4. W pracach komisji socjalnych mogą w szczególności uczestniczyć przedstawiciele
kościołów i związków wyznaniowych, konsulowie państw bandery statków zawijających do
tych portów i lokalni przedstawiciele zagranicznych komisji socjalnych.
5. Działalność komisji socjalnych, związana ze świadczeniem usług socjalnych,
kulturalnych i rekreacyjnych oraz dokonywaniem przeglądów obiektów i urządzeń
socjalnych, może być finansowana z części opłat portowych, o których mowa w art. 8 ust. 2
ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33,
poz. 179), pobieranych od armatorów statków zawijających do portów, o których mowa w
ust. 1.
6. Komisje socjalne opracowują roczne programy działania na podstawie informacji
uzyskanych od armatorów, związków marynarzy i organizacji społecznych o potrzebach
usług socjalnych, kulturalnych i rekreacyjnych oraz związanych z utrzymaniem
ogólnodostępnych obiektów i urządzeń socjalnych. W przypadku otrzymania środków, o
których mowa w ust. 5, komisje socjalne informują ministra właściwego do spraw gospodarki
morskiej o podziale tych środków i sposobie ich wykorzystania w danym roku w terminie do
dnia 30 kwietnia następnego roku.
– 39 –
Rozdział 8
Dokumenty MLC oraz inspekcje i kontrole na statku
Art. 88. 1. Na statku powinna znajdować się kopia Konwencji MLC, kopia Umowy
zawartej między Stowarzyszeniem Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) a Europejską
Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie Konwencji o pracy na morzu z 2006 r.,
kopia ustawy oraz aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 5 ust. 7, art. 50 ust. 4,
art. 94 ust. 2, art. 95 ust. 10, a także aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 204
Kodeksu pracy.
2. Kopie aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, mogą być przechowywane w
postaci elektronicznej.
Art. 89. 1. Potwierdzeniem spełnienia przez statek wymagań ustawy oraz Konwencji
MLC w zakresie warunków pracy i życia marynarzy jest Morski Certyfikat Pracy, zwany
dalej „certyfikatem”.
2. Certyfikat wydaje, na wniosek armatora, dyrektor urzędu morskiego właściwy dla
portu macierzystego statku, na okres nieprzekraczający 5 lat.
3. Certyfikat jest wydawany na podstawie pozytywnych wyników inspekcji warunków
pracy i życia marynarzy na statku przeprowadzonej przez organ inspekcyjny, którym jest
dyrektor urzędu morskiego.
4. Odmowa wydania certyfikatu następuje w drodze decyzji administracyjnej.
5. Ważność certyfikatu jest potwierdzana przez dyrektora urzędu morskiego właściwego
dla portu macierzystego statku po przeprowadzeniu inspekcji, o których mowa w art. 94.
6. Certyfikat traci ważność, jeżeli:
1)
inspekcje warunków pracy i życia marynarzy na statku, o których mowa w art. 94, nie
zostały przeprowadzone w terminie;
2)
nie została potwierdzona ważność certyfikatu;
3)
statek zmienił przynależność;
4)
armator przestał być odpowiedzialny za eksploatację statku;
5)
zostały dokonane znaczące zmiany w konstrukcji lub wyposażeniu statku mające wpływ
na warunki pracy i życia marynarzy.
7. Właściwy dyrektor urzędu morskiego może unieważnić certyfikat, jeżeli statek nie
spełnia wymagań ustawy lub postanowień Konwencji MLC, a armator nie podjął
wymaganych środków naprawczych. Przy podejmowaniu decyzji o unieważnieniu certyfikatu