Rządowy projekt ustawy o pracy na morzu

– 25 –
2. Młodociany nie może wykonywać pracy w porze nocnej, obejmującej okres 9 godzin
kolejno następujących po sobie, włączając w to czas między godziną 24.00 a godziną 5.00.
3. Młodociany może wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych tylko w razie
zagrożenia bezpieczeństwa statku.
4. Młodocianemu należy zapewnić wystarczający czas na posiłki, co najmniej godzinną
przerwę na główny posiłek dnia oraz, po każdym dwugodzinnym okresie ciągłej pracy,
15-minutową przerwę.
5. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli wpływałoby to negatywnie na efektywność
szkolenia młodocianych prowadzonego zgodnie z programem szkolenia określonym w
przepisach wydanych na podstawie art. 74 ust. 4 ustawy o bezpieczeństwie morskim.
6. Praca wykonywana przez młodocianego nie może powodować zagrożenia jego życia,
zdrowia i rozwoju psychofizycznego.
7. Przepisy ust. 1–6 stosuje się odpowiednio do praktykanta.
Art. 53. 1. Wymiar płatnego urlopu wypoczynkowego wynosi 2,5 dnia z upływem
każdego miesiąca zatrudnienia na statku.
2. Układ zbiorowy pracy lub regulamin pracy, a u armatorów nieobjętych tymi układami
lub regulaminami – marynarska umowa o pracę, mogą ustalać wymiar urlopu przekraczający
wymiar, o którym mowa w ust. 1.
3. W przypadku rozwiązania marynarskiej umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony, na czas określony lub na czas podróży morskiej, marynarzowi przysługuje
ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
4. Wymiar urlopu wypoczynkowego za okres krótszy niż miesiąc ustala się
proporcjonalnie, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony w ust. 1, przy czym niepełny
dzień urlopu zaokrągla się w górę do dnia pełnego.
5. Do udzielonego płatnego urlopu wypoczynkowego nie wlicza się w szczególności
niedziel i świąt określonych w przepisach o dniach wolnych od pracy, okresu urlopu
wyrównawczego oraz okresów urlopów określonych przepisami Kodeksu pracy.
Art. 54. Armator udziela marynarzowi urlopu wypoczynkowego zgodnie z planem
urlopów, w porozumieniu z marynarzem. W przypadku braku porozumienia termin urlopu
wypoczynkowego marynarza ustala armator.
Art. 55. 1. Przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego lub odwołanie marynarza z
urlopu wypoczynkowego może nastąpić, za zgodą marynarza, jedynie w przypadku gdy
– 26 –
armator, z przyczyn, których nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia urlopu
wypoczynkowego lub w czasie ustalania terminu urlopu wypoczynkowego, jest pozbawiony
innej możliwości skompletowania załogi statku, biorąc pod uwagę jej skład i kwalifikacje
zawodowe.
2. Armator jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez marynarza, pozostające w
bezpośrednim związku z przesunięciem terminu urlopu wypoczynkowego lub odwołaniem z
urlopu wypoczynkowego.
Art. 56. 1. Za okres pracy na statku odbywającym podróż morską marynarz nabywa
prawo do wolnego od pracy płatnego pobytu na lądzie, zwanego dalej „urlopem
wyrównawczym”.
2. Urlop wyrównawczy stanowi ekwiwalent za przedłużenie czasu pracy wykonywanej
w warunkach morskich oraz za konieczność spędzania w podróży morskiej dziennego i
tygodniowego czasu wolnego od pracy.
3. Wymiar urlopu wyrównawczego wynosi 5 dni za każdy miesiąc przebywania
marynarza na statku. Wymiar urlopu wyrównawczego za niepełny miesiąc ustala się
proporcjonalnie.
4. Układ zbiorowy pracy lub regulamin pracy, a u armatorów nieobjętych tymi układami
lub regulaminami – marynarska umowa o pracę mogą ustalać wymiar urlopu
wyrównawczego przekraczający wymiar, o którym mowa w ust. 3.
5. Urlopu wyrównawczego udziela się na zasadach określonych w art. 54.
6. W przypadku rozwiązania marynarskiej umowy o pracę marynarzowi przysługuje
ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wyrównawczy, obliczany według zasad
obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
Art. 57. 1. Marynarz nabywa prawo do bezpłatnej repatriacji po upływie okresu pracy
na statku, określonego w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania, a u
armatorów nieobjętych tymi układami lub regulaminami – marynarskiej umowie o pracę.
2. Okres pracy na statku, po którym marynarz nabywa prawo do repatriacji, nie może
być dłuższy niż 8 miesięcy.
Art. 58. 1. Marynarz ma prawo do bezpłatnej repatriacji, w przypadku gdy:
1)
minął okres, na jaki została zawarta marynarska umowa o pracę;
2)
doszło do sprzedaży, zatonięcia, zaginięcia lub utraty statku w inny sposób albo statek
został wycofany z eksploatacji na okres co najmniej jednego miesiąca;
– 27 –
3)
zszedł ze statku z powodu niezdolności do pracy na skutek choroby lub obrażeń
odniesionych w wyniku wypadku przy pracy;
4)
po rozpoczęciu podróży morskiej statek został skierowany do strefy konfliktów
zbrojnych, a marynarz nie wyraził na piśmie zgody na pracę na tym statku;
5)
marynarska umowa o pracę została rozwiązana przez armatora;
6)
marynarska umowa o pracę została rozwiązana przez marynarza z innych uzasadnionych
powodów, w szczególności z ważnego powodu rodzinnego lub innej nagłej
konieczności przerwania umowy.
2. Marynarz ma prawo do repatriacji środkiem transportu uzgodnionym w marynarskiej
umowie o pracę do:
1)
miejsca zamieszkania lub
2)
miejsca, w którym została podpisana marynarska umowa o pracę, lub
3)
innego miejsca wskazanego w marynarskiej umowie o pracę.
Art. 59. 1. Jeżeli marynarz pozostał za granicą bez własnej winy, koszty repatriacji i
oczekiwania na nią ponosi armator.
2. Armator ponosi koszty repatriacji marynarza, w tym koszty obejmujące:
1)
transport bagażu osobistego marynarza, którego ciężar nie przekracza 30 kg;
2)
niezbędną opiekę zdrowotną marynarza w czasie repatriacji.
3. Jeżeli układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub marynarska umowa o
pracę nie stanowią inaczej, marynarz ponosi koszty repatriacji:
1)
zorganizowanej na jego żądanie, w przypadku innym niż określony w art. 58 ust. 1
pkt 6;
2)
przeprowadzonej w przypadku braku wymaganej sprawności psychofizycznej lub
kwalifikacji zawodowych marynarza – z jego winy;
3)
w przypadku ciężkiego naruszenia przez niego obowiązków pracowniczych.
Art. 60. 1. Uprawnienia przysługujące marynarzowi w związku z repatriacją, dotyczące
w szczególności środków oraz kosztów transportu, określa układ zbiorowy pracy lub
regulamin pracy, a w przypadku armatorów nieobjętych tymi układami lub regulaminami –
marynarska umowa o pracę.
2. Na statku powinna znajdować się kopia przepisów określających prawa i obowiązki
marynarza i armatora związane z repatriacją.
– 28 –
Art. 61. Armator nie może:
1)
wymagać od marynarza wpłacenia zaliczki w związku z kosztami repatriacji;
2)
potrącać kosztów repatriacji z wynagrodzenia za pracę marynarza lub innych świadczeń
wynikających z marynarskiej umowy o pracę, z wyjątkiem sytuacji, o których mowa w
art. 59 ust. 3;
3)
obciążać marynarza kosztami repatriacji w przypadku wystąpienia okoliczności, o
których mowa w art. 30 ust. 2.
Art. 62. 1. Dyrektor urzędu morskiego we współpracy z konsulem Rzeczypospolitej
Polskiej organizuje repatriację na koszt Skarbu Państwa, w przypadku gdy armator statku o
polskiej przynależności nie podejmie działań zmierzających do repatriacji marynarza lub gdy
armator tego statku nie pokrył kosztów repatriacji.
2. Skarb Państwa ponosi koszty transportu bagażu osobistego marynarza, którego ciężar
nie przekracza 30 kg, oraz koszty niezbędnej opieki zdrowotnej marynarza w czasie
repatriacji.
3. Skarb Państwa dochodzi zwrotu kosztów repatriacji od armatora, o którym mowa w
ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb
dochodzenia zwrotu kosztów repatriacji, o których mowa w ust. 1, uwzględniając zasady i
sposób wydatkowania środków publicznych oraz konieczność zapewnienia sprawnego zwrotu
kosztów repatriacji.
Rozdział 5
Warunki pracy i życia na statku
Art. 63. 1. Armator jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia pracy, pomieszczenia
mieszkalne, rekreacyjne, higieniczno-sanitarne oraz mesy na statku spełniały wymagania
określone w Konwencji MLC w zakresie powierzchni, oświetlenia, czystości powietrza,
dopuszczalnego hałasu i drgań.
2. Armator zapewnia marynarzowi na statku bezpłatne zakwaterowanie oraz warunki do
rekreacji oraz, jeżeli to możliwe, inne udogodnienia mające na celu zaspokojenie potrzeb
marynarzy.
– 29 –
3. Armator, uwzględniając różnice kulturowe i religijne oraz czas trwania i charakter
podróży morskiej, jest obowiązany zapewnić marynarzom bezpłatne wyżywienie o
odpowiedniej jakości i wodę przeznaczoną do spożycia.
Art. 64. 1. Armator jest obowiązany zapewnić, aby stanowiska pracy, maszyny,
instalacje i urządzenia na statku zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy i życia
marynarzy oraz innych osób znajdujących się na statku, w szczególności nie stwarzały
zagrożeń wypadkami lub zagrożeń zdrowia w wyniku narażenia na czynniki niebezpieczne,
szkodliwe lub uciążliwe w środowisku pracy.
2. Armator przeprowadza ocenę i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z
wykonywaniem pracy na poszczególnych stanowiskach pracy na statku, wykorzystując
ogólne statystyki wypadków przy pracy i chorób zawodowych marynarzy na statkach, ze
szczególnym uwzględnieniem statków przez niego eksploatowanych.
3. Armator informuje marynarzy o wynikach przeprowadzonej oceny ryzyka
zawodowego, stosuje niezbędne środki profilaktyczne oraz szkoli marynarzy w zakresie
ochrony przed zagrożeniami.
4. Armator przeprowadza na swój koszt badania i pomiary czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy na statku, przechowuje wyniki tych pomiarów oraz udostępnia
je marynarzom.
Art. 65. W przypadku przewozu na statkach towarów niebezpiecznych armator jest
obowiązany poinformować członków załogi statku o stwarzanych przez nie zagrożeniach,
środkach zapobiegawczych i procedurach postępowania z nimi na wypadek zagrożenia oraz
zasadach udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w przypadku wystąpienia
niepożądanych skutków tych zagrożeń.
Art. 66. 1. Armator jest obowiązany dostarczyć członkom załogi statku nieodpłatnie
środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, zabezpieczające przed
działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w
środowisku pracy na morzu oraz poinformować ich o sposobach posługiwania się tymi
środkami.
2. Środki ochrony indywidualnej powinny spełniać wymagania określone w przepisach
dotyczących oceny zgodności.