Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2012

o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) ww. reguły
dyscyplinującej nie stosuje się do:
− wydatków na obsługę długu publicznego,
− środków własnych Unii Europejskiej oraz obligatoryjnych składek wpłacanych do
organizacji międzynarodowych,
− wydatków na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w tym wydatków budżetu środków europejskich,
− wypłat i obsługi świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz
finansowania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby pobierające
świadczenia pielęgnacyjne,
− składek na ubezpieczenie społeczne za osoby przebywające na urlopach
wychowawczych i macierzyńskich oraz za osoby niepełnosprawne,
− świadczeń emerytalno-rentowych funkcjonariuszy i uprawnionych członków ich rodzin
oraz uposażeń sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku,
− dotacji dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Emerytur Pomostowych
i Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na
sfinansowanie wypłat świadczeń emerytalno-rentowych gwarantowanych przez państwo
oraz do następujących wydatków budżetu państwa wynikających z obowiązujących
przepisów, które weszły w życie przed dniem wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy
o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw:
− subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego,
− wydatków na potrzeby obronne Rzeczypospolitej Polskiej,
− składek na ubezpieczenie zdrowotne finansowanych z budżetu państwa,
− wypłat świadczeń finansowanych ze środków budżetu państwa zleconych do wypłaty
Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
− wydatków związanych z budową, przebudową, remontem, utrzymywaniem, ochroną
i zarządzaniem infrastrukturą transportu lądowego, finansowanych lub dofinansowanych
przez ministra właściwego do spraw transportu, o których mowa w ustawie z dnia
16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267,
poz. 2251, z 2007 r. Nr 23, poz. 136 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100),
− wydatków na programy wieloletnie,
− innych wydatków związanych z realizacją zadań publicznych na realizację których
poziom wydatków został określony w ustawie regulującej dane zadania publiczne.

39
Wymienione wydatki nazywane wydatkami prawnie zdeterminowanymi, wynikają
z ustawowo określonych obowiązków państwa i rząd nie ma bezpośredniego wpływu
w procesie ich kształtowania.

Wydatki według grup ekonomicznych

Ustawa
Projekt ustawy
Struktura
Różnica
Wskaźnik
Wyszczególnienie
budżetowa budżetowej na
wydatków
(3-2)
(3/2)
2011
2012
2011 r. 2012 r.
w tys zł
%
1
2
3
4
5
6
7
Ogółem
313.344.394
327.813.000 14.468.606
104,6
100,0
100,0
w tym:
Dotacje i subwencje
147.235.556
156.451.195
9.215.639
106,3
47,0
47,7
Świadczenia na rzecz osób fizycznych
22.209.730
23.295.350
1.085.620
104,9
7,1
7,1
Wydatki bieżące jednostek budżetowych
59.181.624
60.578.929
1.397.305
102,4
18,9
18,5
Wydatki majątkowe
15.598.555
15.059.893
-538.662
96,5
5,0
4,6
Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa
38.434.500
42.934.900
4.500.400
111,7
12,3
13,1
Środki własne Unii Europejskiej
15.656.425
16.383.586
727.161
104,6
5,0
5,0
Współfinansowanie projektów z udziałem
środków Unii Europejskiej
15.028.004
13.109.147
-1.918.857
87,2
4,8
4,0

Podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w wydatkach ogółem będą
stanowić dotacje i subwencje (47,7%), następnie wydatki bieżące jednostek budżetowych
(18,5%) oraz wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa (13,1%).
W porównaniu do roku 2011 największy wzrost wydatków dotyczy środków
przeznaczonych na:
− dotacje i subwencje – o 9.215.639 tys. zł – wzrost tych wydatków spowodowany jest
głównie zwiększeniem:
− dotacji dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (o 3.384.895 tys. zł), ze względu na
wzrost wydatków z tytułu dalszej waloryzacji świadczeń emerytalno – rentowych,
− części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
(o 1.786.266 tys. zł), co wynika z uwzględnienia skutków przechodzących podwyżek
dla nauczycieli w roku 2011 oraz zabezpieczenia środków finansowych na podwyżki
od 1 września 2012 r.,
− dotacji dla Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju
(o 980.489 tys. zł),

40
− oraz dotacji na świadczenia rodzinne i na realizację zadań z zakresu pomocy
społecznej o 873.357 tys. zł.
− wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa – o 4.500.400 tys. zł – z uwagi na wzrost
wydatków zaplanowanych na obsługę skarbowych papierów wartościowych oraz innych
instrumentów finansowych na rynku krajowym,
− wydatki bieżące jednostek budżetowych – o 1.397.305 tys. zł – głównymi przyczynami
wzrostu wydatków w tej grupie są zwiększenia na:
− składki na ubezpieczenia społeczne (o 733.055 tys. zł),
− środki przeznaczone na obronę narodową w zakresie centralnego wsparcia oraz
zabezpieczenia wojsk (o 564.033 tys. zł),
− środki na drogi publiczne krajowe (o 295.162 tys. zł);
− świadczenia na rzecz osób fizycznych – o 1.085.620 tys. zł – wzrost ten spowodowany
jest w głównej mierze planowaną wyższą wypłatą świadczeń pieniężnych z zaopatrzenia
emerytalnego (o 1.018.795 tys. zł),
− środki własne unii Europejskiej – o 727.161 tys. zł – w związku ze wzrostem Dochodu
Narodowego Brutto
Jednocześnie w porównaniu do roku 2011 zmniejszeniu uległy wydatki w grupach
ekonomicznych:
− współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej – o kwotę
1.918.857 tys. zł. Spadek w tej grupie wydatków, w której przewidziane są przede
wszystkim środki na współfinansowanie krajowe projektów unijnych, wynika głównie ze
zmniejszenia planowanych na rok 2012 wydatków w ramach budżetu środków
europejskich. Przewiduje się, że w roku 2011 zostaną poniesione największe wydatki
w ramach perspektywy finansowej 2007 – 2013 i w kolejnych latach wydatki te będą
systematycznie maleć. W roku 2012 dokonane zostaną także ostatnie płatności
w ramach Mechanizmów Finansowych (Norweskiego i EOG) 2004 – 2009, zaś płatności
w ramach perspektywy 2009 – 2014 będą dokonywane z budżetu środków europejskich;
− wydatki majątkowe – o kwotę 538.662 tys. zł – co związane jest przede wszystkim
ze znacznym zmniejszeniem nakładów na inwestycje w obszarze dróg lokalnych.




41
2. Grupy wydatków
2.1. Subwencje i dotacje do jednostek samorządu terytorialnego
2.1.1. Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
Planowana na 2012 r. subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego została
ustalona według zasad określonych w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526, z późn. zm.).
Na 2012 r. wielkość wydatków w części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek
samorządu terytorialnego zaplanowano w łącznej wysokości 50.217.812 tys. zł, tj. o 3,8%
wyższej niż zaplanowano na 2011 r.
Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, subwencja ogólna
dla jednostek samorządu terytorialnego składa się z:
− części oświatowej dla gmin, powiatów i województw,
− części wyrównawczej dla gmin, powiatów i województw,
− części równoważącej dla gmin i powiatów,
− części regionalnej dla województw.
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
Kwota części oświatowej subwencji ogólnej na 2012 r. została ustalona zgodnie
z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wynosi 38.711.095 tys. zł,
a więc jest wyższa o 4,8% od kwoty zaplanowanej na 2011 r.
W kwocie tej uwzględnione zostały:
− skutki przechodzące podwyżek wynagrodzeń nauczycieli wdrożonych w 2011 r.,
− środki przeznaczone na wdrożenie, od września 2012 r., podwyżki wynagrodzeń
nauczycieli o 3,8%,
− zmiany w strukturze zatrudnienia nauczycieli w 2012 r.,
− zmiana zadań oświatowych realizowanych przez Samorząd Województwa Śląskiego.
Część oświatową subwencji ogólnej, po odliczeniu ustawowej rezerwy, dzieli się między
gminy, powiaty i samorządy województw według zasad ustalonych, w drodze
rozporządzenia,
przez
ministra
właściwego
do
spraw
oświaty
i
wychowania,
z uwzględnieniem typów i rodzajów szkół (placówek) prowadzonych przez jednostki
samorządu terytorialnego, stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz liczby uczniów
w tych szkołach (placówkach).
42

Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin zaplanowana na 2012 r. w wysokości
6.227.108 tys. zł jest wyższa o 3,9% od kwoty tej części subwencji zaplanowanej na 2011 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin składa się z kwoty podstawowej i kwoty
uzupełniającej.
Podstawę do ustalenia wysokości kwoty podstawowej na 2012 r. stanowiły dane ze
sprawozdań z wykonania dochodów podatkowych gminy za 2010 r., oraz dane o liczbie
mieszkańców według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r., ustalonej przez Główny Urząd
Statystyczny.
Kwotę podstawową otrzymują gminy, w których dochód na 1 mieszkańca jest niższy od
92% średniego dochodu na 1 mieszkańca kraju.
Wysokość kwoty uzupełniającej uzależniona jest od gęstości zaludnienia w gminie,
w relacji do średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochodu gminy na 1 mieszkańca.
Kwotę uzupełniającą otrzymują tylko te gminy, w których gęstość zaludnienia, ustalona
przez Główny Urząd Statystyczny według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r., jest niższa od
średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochód podatkowy na 1 mieszkańca gminy jest nie
wyższy niż 150% średniego dochodu podatkowego na 1 mieszkańca kraju.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów zaplanowana na 2012 r. w kwocie
1.506.807 tys. zł, jest o 4,9% niższa niż kwota zaplanowana na 2011 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów składa się z kwoty podstawowej
i kwoty uzupełniającej.
Kwotę podstawową otrzymują powiaty, w których wskaźnik dochodów podatkowych
z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i udziału we
wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) na 1 mieszkańca w powiecie jest
mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów.
Wyrównanie stanowi 90% różnicy między średnim dochodem podatkowym na
1 mieszkańca kraju a dochodem podatkowym na 1 mieszkańca powiatu.
Kwota podstawowa stanowi iloczyn ww. kwoty wyrównania na 1 mieszkańca i liczby
mieszkańców danego powiatu.
Kwota uzupełniająca zależy od wskaźnika bezrobocia w danym powiecie i przeznaczona
jest dla tych powiatów, w których wskaźnik bezrobocia - liczony jako iloraz stopy bezrobocia
w powiecie i stopy bezrobocia w kraju – jest wyższy od 1,10. Im wyższy jest wskaźnik
bezrobocia w powiecie, tym wyższa jest ta kwota.
43