Rządowy projekt ustawy o bezpieczeństwie morskim

78



Art. 75
Art. 75. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki W chwili obecnej bezpośrednią kontrolą i uznaniem ministra właściwego do spraw
i 76
morskiej uznaje oraz sprawuje nadzór nad morskimi gospodarki morskiej, w zakresie konwencji STCW, są objęte trzy uczelnie: Akademia
jednostkami edukacyjnymi oraz ośrodkami, o których mowa w Morska w Szczecinie, Akademia Morska w Gdyni i Akademia Marynarki Wojennej w
art. 70 ust. 3, w zakresie szkolenia członków załóg statków Gdyni. Dyrektorzy urzędów morskich kontrolują i uznają pozostałe ośrodki szkoleniowe.
morskich oraz zgodności przepisami ustawy lub Konwencji Powyższy stan powoduje niejednolitość sposób prowadzenia kontroli i uznawania, a także z
STCW, dokonując audytów dotyczących:
uwagi na lokalny zakres kontroli może generować zarzuty o istnieniu powiązań pomiędzy
1) uznania;
kontrolującymi a kontrolowanymi. Proponowane przejęcie przez ministra właściwego do
2) zmiany zakresu uznania;
spraw gospodarki morskiej bezpośredniego audytowania MJE wyeliminuje wątpliwości
3) potwierdzenia uznania;
odnośnie systemu kontroli.
4) odnowienia ważności uznania.
2. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, wystąpienia Jedną z ważniejszych zmian będzie zmiana warunków uznawania, poprzez odejście od
nieprawidłowości w działalności podmiotów, o których mowa kontroli na rzecz audytu. Jednostki edukacyjne mają obowiązek posiadania wdrożonego
ust. 1, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej systemu zarządzania jakością ISO, zgodnie z wymogami Konwencji STCW. Dla pełnej
przeprowadza audyty dodatkowe.
transparentności powinna zostać stworzona lista audytorów mających przygotowanie
3. Uznania dokonuje się na czas nie dłuższy niż 4 lata.
merytoryczne, wysoki poziom etyczny i kwalifikacje do prowadzenia audytów. Z tej listy
4. Audyty, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się na minister właściwy do spraw gospodarki morskiej będzie powoływał skład zespołu
wniosek podmiotu, o którym mowa w ust. 1, w zakresie audytującego mając na uwadze zakres audytu oraz brak powiązań z audytorów z jednostką
określonym przez ten podmiot.
audytowaną. Lista audytorów, o której mowa powyżej powinna zwierać następujące dane:
5. Za przeprowadzenie audytów, o których mowa w ust. 1, imię i nazwisko, stanowisko służbowe, służbowe dane kontaktowe (nr telefonu, faksu, adres
pobiera się opłaty w wysokości określonej w załączniku do e-mail), zbieranie i przetwarzanie danych osobowych powinno uwzględniać wymogi ustawy
ustawy. Opłaty stanowią dochód budżetu państwa.
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz.926,
6. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego audytu zostały z pó n. zm.). Powyższe rozwiązanie ma na względzie wypełnienie zasady adekwatności
stwierdzone nieprawidłowości, minister właściwy do spraw zbierana danych w stosunku do zamierzonego celu.
gospodarki morskiej może, w drodze decyzji, zawiesić albo Kontrola i uznanie ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej będą realizowany
cofnąć uznanie podmiotom, o których mowa w ust. 1, w poprzez audyty:
zależności od rodzaju stwierdzonych nieprawidłowości.

79
7. Cofnięcia uznania dokonuje się również w przypadku 1. dla uznania MJE,
nieprzeprowadzenia w przewidzianym terminie audytu
2. dla rozszerzenia zakresu uznania MJE,
dotyczącego potwierdzenia uznania z winy podmiotu, o którym
mowa w ust. 1, lub uniemożliwienia przez ten podmiot, bez 3. dla potwierdzenia uznania MJE,
wskazania uzasadnionych przyczyn, przeprowadzenia audytu 4. dla odnowienia ważności uznania MJE,
dodatkowego. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
5. dodatkowe.
8. Uznanie, zmiana zakresu uznania oraz odnowienie Decyzję o uznaniu MJE minister wydawałby na okres nie dłuższy niż 4 lata (okres ten
ważności uznania podmiotów, o których mowa w ust. 1, winien zależeć od okresu zawartego we wniosku organizacji ubiegającej się o uznanie), z
potwierdza się wydaniem certyfikatu.
zastrzeżeniem, że audyty dla odnowienia ważności uznania MJE przeprowadza się w
9. Ograniczenie zakresu uznania, dokonane na wniosek okresie 3 miesięcy przed upływem ważności istniejącego uznania. Ważność wydanej
podmiotu, o którym mowa w ust. 1, nie wymaga decyzji o odnowieniu uznania może być przedłużona do 4 lat, licząc od daty upływu
przeprowadzenia audytu.
ważności ostatniego uznania.
MJE są uznawane na podstawie m.in. następujących kryteriów: zgodności uznawanego
Art. 76. 1 Audyty, o których mowa w art. 75 ust. 1 i 2, kursu, kierunku z wymaganiami programowymi opisanymi w Konwencji STCW, zgodności
przeprowadzają audytorzy wpisani na listę audytorów z postanowieniami Dyrektywy nr 2008/106/WE i rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z
prowadzoną przez ministra właściwego do spraw gospodarki dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie uznawania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania
morskiej. Listę sporządza się na czas określony.
wyższych szkół morskich i ośrodków szkoleniowych, posiadaniem przez ośrodek
2. Na listę wpisuje się osoby posiadające wiedzę z odpowiedniej kadry i wyposażenia, nadzoru procesu szkolenia.
zakresu zagadnień objętych Konwencją STCW, kwalifikacje i Audyty dla potwierdzenia uznania MJE będą obowiązkowe, jeżeli proces szkolenia w
doświadczenie w zakresie prowadzenia audytów, podając ich jednostce trwa poniżej 4 lat i przeprowadza się je, w okresie od 3 miesięcy przed do 3
imię i nazwisko.
miesięcy po dacie rocznicowej:
3. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej
wskazuje, spośród osób, umieszczonych na liście audytorów, 1. w
połowie okresu ważności uznania, jeżeli proces szkolenia trwa 2 lata i dłużej,
audytora wiodącego oraz audytorów wchodzących w skład 2. corocznie, jeżeli proces szkolenia trwa poniżej 2 lat, za wyjątkiem roku, w którym
zespołu audytującego do przeprowadzenia danego audytu.
następuje odnowienie uznania.
Audytor wiodący powinien posiadać co najmniej kwalifikacje
audytora wewnętrznego systemów zarządzania jakością i Audyty dodatkowe będą przeprowadzane na zlecenie ministra właściwego do spraw
minimum 2-letnie doświadczenie w prowadzeniu audytów.
gospodarki morskiej. Audyty dla rozszerzenia zakresu uznania prowadzone będą na wniosek
4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej MJE. Za wszystkie audyty, z wyjątkiem audytów dodatkowych, będzie pobierana opłata w
określi, w drodze rozporządzenia:
wysokości określonej w załączniku do ustawy.
1) warunki i tryb uznawania, zmiany zakresu, odnawiania, Decyzję o uznaniu MJE, rozszerzeniu lub ograniczeniu uznania, odnowieniu uznania,
zawieszania i cofania uznania podmiotów, o których mowa w zawieszeniu lub cofnięciu uznania będzie podejmował minister właściwy do spraw
art. 75 ust. 1,
gospodarki morskiej, na wniosek zespołu audytującego po przeprowadzonym audycie.
2) warunki i sposób przeprowadzania audytów,
Uznanie oraz rozszerzenie i odnowienie uznania będzie możliwe jedynie po audycie

3) sposób sporządzania i aktualizacji listy audytorów
przeprowadzonym na wniosek MJE.
- mając na względzie konieczność zachowania
obiektywizmu i przejrzystości oraz prawidłowego przebiegu Ograniczenie uznania może nastąpić na wniosek MJE (np. zaprzestanie niektórych szkoleń)
przeprowadzanych audytów a także zapewnienia wysokiego lub na wniosek zespołu audytującego, który podczas audytu stwierdzi, że MJE nie spełnia

80
przeprowadzanych audytów, a także zapewnienia wysokiego wymagań (programowych, kadrowych lub wyposażeniowych) do realizacji określonego
poziomu kształcenia kadr morskich, zgodnie z postanowieniami szkolenia czy też szkoleń, a MJE nie jest zainteresowana przywróceniem wymaganego
Konwencji STCW.
przepisami stanu.
Zawieszenie uznania następuje na wniosek zespołu audytującego, który podczas audytu
stwierdzi, że istniejąca sytuacja generuje wystąpienie dużej niezgodności, rozumianej jako
brak wymaganych przepisami międzynarodowymi lub krajowymi: programów nauczania,
kwalifikacji kadry, wyposażenia, nadzorowania procesu szkoleniowego. Uchylenie decyzji
o zawieszeniu uznania nastąpi po wykonaniu przez MJE działań korygujących i ew.
przeprowadzeniu dodatkowego audytu na koszt MJE.
Cofnięcie uznania nastąpi w przypadku nie przeprowadzenia w określonym terminie audytu
dla potwierdzenia uznania lub, z powodu uniemożliwienia przez MJE przeprowadzenia
audytu dodatkowego (bez zaistnienia ważnych przyczyn). Ponadto w sytuacji, kiedy zespól
audytujący, w trakcie audytu ujawni, że istniejąca sytuacja generuje wystąpienie dużej
niezgodności, rozumianej jako brak wymaganych przepisami międzynarodowymi lub
krajowymi: programów nauczania, kwalifikacji kadry, wyposażenia, nadzorowania procesu
szkoleniowego. MJE po usunięciu wszystkich niezgodności powinno dla uzyskania uznania
rozpocząć procedurę identyczną jak w przypadku nowego podmiotu ubiegającego się o
uznanie ministra właściwego do spraw gosp. morskiej.
Audytora wiodącego oraz audytorów wchodzących w skład zespołu audytującego będzie
powoływał minister właściwy do spraw gospodarki morskiej spośród ekspertów
umieszczonych na liście audytorów. Audytor wiodący powinien posiadać, co najmniej
kwalifikacje audytora. Brak przeprowadzenia w określonym terminie audytu dla
potwierdzenia uznania lub, bez zaistnienia ważnych przyczyn, uniemożliwienie przez MJE
przeprowadzenia audytu dodatkowego oznaczać będzie cofnięcie uznania ze skutkiem
natychmiastowym.
Art. 77
Art. 77. 1. W celu organizacji i przeprowadzania W chwili obecnej działają trzy niezależne komisje egzaminacyjne na podstawie ustawy o
egzaminów kwalifikacyjnych, tworzy się,Komisję, podległą bezpieczeństwie morskim – Art. 19 ust. 8. Występują znaczące różnice w sposobach i
ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej.
poziomie oceny wiedzy i umiejętności zdających egzaminy osób. Z powodu tych różnic
2. Przewodniczącego Komisji oraz jego dwóch zastępców można zaobserwować zjawisko migracji zdających pomiędzy urzędami, zwłaszcza po
powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw gospodarki niezdanym egzaminie. Rozwiązaniem jest stworzenie Centralnej Morskiej Komisji
morskiej spośród osób posiadających wiedzę w zakresie Egzaminacyjnej na wzór istniejących w resorcie infrastruktury. Pozwoli to na ujednolicenie
objętym Konwencją STCW oraz doświadczenie w pracy na działania komisji i dobór członków zespołów egzaminujących z listy egzaminatorów w
statkach morskich.
sposób zapewniający maksymalną obiektywność i efektywność egzaminów. Lista
egzaminatorów, o której mowa powyżej powinna zwierać następujące dane: imię i
3. Egzaminy mogą być przeprowadzone przez egzaminatorów nazwisko, stanowisko służbowe, służbowe dane kontaktowe (nr telefonu, faksu, adres e-
wpisanych na listę egzaminatorów prowadzoną przez ministra mail), zbieranie i przetwarzanie danych osobowych powinno uwzględniać wymogi ustawy z
właściwego do spraw gospodarki morskiej. Na listę wpisuje się dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz.926, z

81
osoby posiadające wiedzę w zakresie objętym Konwencją pó n. zm.). Powyższe rozwiązanie ma na względzie wypełnienie zasady adekwatności
STCW z określonego przedmiotu objętego egzaminem oraz zbierana danych w stosunku do zamierzonego celu.
doświadczenie w zakresie szkolenia. Na liście zamieszcza się Przewodniczący i dwaj Zastępcy będą powoływani i odwoływani przez ministra właściwego
imię i nazwisko egzaminatora oraz wykaz przedmiotów, do do spraw gospodarki morskiej. Zespół egzaminacyjny będzie powoływany przez
egzaminowania z których jest uprawniony.
Przewodniczącego Centralnej Morskiej Komisji Egzaminacyjnej lub jego Zastępcę.
4. Egzaminy przeprowadza zespół egzaminacyjny, wskazywany Terminy egzaminów będą podawane do publicznej wiadomości przez Centralną Morską
przez przewodniczącego Komisji lub jego zastępcę. Członków Komisję Egzaminacyjną poprzez zamieszczenie informacji na jej stronie internetowej.
zespołu egzaminacyjnego wskazuje się spośród osób
umieszczonych na liście egzaminatorów. Członkom zespołu Lista egzaminatorów będzie zatwierdzana przez ministra właściwego do spraw gospodarki
egzaminacyjnego, za udział w przeprowadzeniu egzaminu, morskiej. Jak dotychczas za egzamin będzie pobierana opłata zgodna z Załącznikiem do
przysługuje wynagrodzenie.
ustawy.
5. Za przeprowadzenie egzaminu pobiera się opłatę w Sposób i warunki przeprowadzania egzaminów zostaną precyzyjnie określone w
wysokości określonej w załączniku do ustawy.
rozporządzeniach ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, biorąc pod uwagę
6. Opłaty, o których mowa w ust. 5, stanowią dochód budżetu aspekty oceny umiejętności, czyli przeprowadzania ich z wykorzystaniem symulatorów i
państwa.
laboratoriów.
7. Komisja podaje do publicznej wiadomości terminy
egzaminów zamieszczając je na swojej stronie internetowej.
8. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w
drodze zarządzenia, regulamin działania Komisji oraz jej
organizację, uwzględniając charakter wykonywanych przez nią
zadań.
9. Obsługę administracyjną Komisji zapewnia minister
właściwy do spraw gospodarki morskiej.
10. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej,
kierując się koniecznością zapewnienia właściwego poziomu
wyszkolenia i sprawnego przeprowadzania egzaminów oraz
zapewnienia wysokiego poziomu kształcenia kadr morskich, w
szczególności zgodnie z postanowieniami Konwencji STCW,
określi, w drodze rozporządzenia, kryteria, którym powinni
odpowiadać kandydaci na przewodniczącego i jego zastępców
oraz egzaminatorów, sposób sporządzania i aktualizacji listy
egzaminatorów, a także tryb i sposób przeprowadzania
egzaminów kwalifikacyjnych oraz warunki wynagradzania
członków zespołu egzaminacyjnego.

82
Art. 80
4. Na wniosek Komendanta Straży Granicznej,
Przedmiotowy zapis umożliwi prawidłowe funkcjonowanie wielu służb, które nie posiadają
ust. 4
Komendanta Głównego Policji oraz armatora statku służby pracowników z kwalifikacjami wymaganymi przepisami o kwalifikacjach członków załóg
państwowej specjalnego przeznaczenia dla statków tych służb, statków morskich. Dotyczy to m.in. obsad łodzi ratowniczych, służby SAR, straży
właściwy dyrektor urzędu morskiego, w drodze decyzji, może miejskich, Służby Celnej itp. Powyższe działanie nie wpłynie na obniżenie standardu
ustalić skład załogi oraz niezbędne kwalifikacje, członków bezpieczeństwa żeglugi.
załóg tych statków, mając na uwadze bezpieczeństwo statku,
osób na nich przebywających oraz specyfikę funkcjonowania
danej służby.
Art. 78
1. Wymagane przepisami międzynarodowymi szkolenia W związku z koniecznością wprowadzenia do polskiego porządku prawnego szkoleń dla
osób innych niż marynarze mogą odbywać się w morskich pracowników sektora gospodarki morskiej niebędących marynarzami, celowym jest
jednostkach edukacyjnych.
wprowadzenie delegacji dla ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej do
2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, mając wydawania rozporządzenia w sprawie ramowych programów szkoleń, kryteriów uznawania
na uwadze przepisy międzynarodowe w zakresie szkoleń dla ośrodków prowadzących takie szkolenia oraz wzory dokumentów potwierdzających
pracowników sektora gospodarki morskiej, innych niż przeszkolenie, mając na uwadze następujące obowiązujące przepisy międzynarodowe:
marynarze, może określić, w drodze rozporządzenia, ramowe
programy tych szkoleń, oraz wzory dokumentów
- Międzynarodowej Konwencji o Kontroli Szkodliwych Systemów
potwierdzających szkolenie.
Przeciwporostowych (Konwencja AFS) – szkolenie dla pracowników administracji,
armatora, portu w zakresie identyfikacji i odpowiedniego użycia powłok malarskich
dla kadłubów statków,
- Międzynarodowego Morskiego Kodeksu Towarów Niebezpiecznych (Kodeks
IMDG) – szkolenie dla pracowników szeroko rozumianego transportu, w tym
drogowego i kolejowego, osób przygotowujących towar do przewozu morskiego.

Art. 96
1. W czasie żeglugi w warunkach lodowych kapitan statku Potrzeba wprowadzenia regulacji dotyczącej akcji przeciwlodowych wynika z faktu, iż
ust. 1
jest obowiązany do zachowania szczególnej ostrożności i dawne rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 21 czerwca 1999 r.
wykorzystania wszystkich dostępnych środków, w tym w sprawie akcji przeciwlodowej na wodach morskich (Dz. U. Nr 61, poz. 673) utraciło moc
możliwości technicznych statku do manewrowania w takich prawną z powodu uchylenia podstawy prawnej do wydania tego rozporządzenia. Ustawa z
warunkach, oraz informacji i wytycznych dyrektora urzędu dnia 9 listopada 2000 r. o bezpieczeństwie morskim wyłączyła z ustawy Kodeks morski
morskiego wydawanych w ramach prowadzenia akcji
postanowienia dotyczące bezpieczeństwa morskiego. Dlatego w świetle braku przepisów
przeciwlodowej na wodach morskich.
przy aktualnym stanie prawnym minister właściwy do spraw gospodarki morskiej na
2. Dyrektor urzędu morskiego informuje kapitana statku podstawie art. 34a ustawy o Radzie Ministrów, wydawał co roku „Wytyczne w sprawie
znajdującego się w obszarze zalodzenia lub zamierzającego akcji przeciwlodowej na wodach morskich”, które były wiążące dla jednostek podległych.
wejść lub wyjść z portu, o sytuacji lodowej, zalecanych trasach Należy zatem wypełnić istniejącą lukę prawną, przez wprowadzenie do ustawy o
i asyście lodołamaczy w tym obszarze.
bezpieczeństwie morskim delegacji dla ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej
3. Nie naruszając obowiązku niesienia pomocy statkom do uchwalenia rozporządzenie w sprawie akcji przeciwlodowych.
potrzebującym pomocy, dyrektor urzędu morskiego może
żądać, aby statki znajdujące się w obszarze zalodzenia i
zamierzające wejść lub wyjść z portu udokumentowały, że