Rządowy projekt ustawy o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców

ograniczenia wprowadzania do obrotu, wstrzymania wprowadzania do obrotu lub wycofania z
obrotu produktów albo wstrzymania świadczenia usług bądź niezwłocznego usunięcia
stwierdzonych nieprawidłowości, a także wydania zarządzenia pokontrolnego. Kara pozbawienia
wolności do 2 lat, stanowi zdaniem projektodawców, zbyt wysoką karę w stosunku do wagi
poszczególnych czynów.
Proponowana zmiana art. 38 przewiduje wyłącznie karę grzywny w wysokości do 360 stawek
dziennych.

2. Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary

Propozycja zmiany art. 7 ww. ustawy dotyczy obniżenia maksymalnej wysokości kary
możliwej do nałożenia na podmioty zbiorowe przez urealnienie jej wysokości, tak aby wysokość
kary odpowiadała realiom gospodarczym.
Art. 7 ustawy w obecnym brzmieniu przewiduje możliwość orzekania wobec podmiotu
zbiorowego kar pieniężnych w wysokości od 1 000 do 20 000 000 zł, przy czym orzeczona kara
nie może przekroczyć 10 % przychodu osiągniętego w roku podatkowym, w którym popełniono
czyn zabroniony, określonego na podstawie sprawozdania finansowego lub podsumowania
zapisów w księgach podatkowych podmiotu zbiorowego stosownie do przepisów ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Zgodnie z propozycją wobec podmiotu zbiorowego można będzie wymierzyć karę pieniężną
w wysokości od 1 000 do 5 000 000 zł, jednak kara pieniężna nie będzie mogła być wyższa niż
3 % przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono czyn zabroniony będący
podstawą odpowiedzialności podmiotu zbiorowego.
Dzięki powyższemu rozwiązaniu kary pieniężne będą miały racjonalny charakter przez
powiązanie ich wysokości z osiąganymi przez podmiot zbiorowy wynikami finansowymi.
Zmiana art. 9 ust. 1, polegająca na uchyleniu pkt 5, ma na celu uchylenie martwego w praktyce
przepisu określającego zakaz prowadzenia działalności podstawowej lub ubocznej. Zakaz ten,
orzeczony przez sąd, doprowadzi do zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej
i upadłości przedsiębiorstw. Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 9 ust. 3 zakaz
prowadzenia określonej działalności podstawowej lub ubocznej, nie może zostać orzeczony
przez sąd, jeżeli jego orzeczenie mogłoby doprowadzić do upadłości albo likwidacji podmiotu
zbiorowego lub zwolnień, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r.
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników.
Zmiany brzmienia art. 9 ust. 2 i uchylenie ust. 3 są konsekwencją zmian w ust. 1.


Zmiana art. 40 ww. ustawy ma na celu umożliwienie stronom wnoszenia kasacji od
wyroków w sprawach odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Zgodnie z obecną regulacją
tylko Prokurator Generalny i Rzecznik Praw Obywatelskich mają prawo wniesienia kasacji.
W
ocenie
projektodawcy brak jest więc uzasadnionych przesłanek, aby odmawiać
stronom takiego prawa w postępowaniu przeciwko podmiotom zbiorowym, które należą do
wyjątkowo skomplikowanych, a wyroki w nich zapadające będą miały istotne skutki dla
podmiotów, których będą dotyczyć.


6.2. Kultura oświadczeń

1. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze
Zgłoszenie o przystąpieniu do egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką zawiera szereg
dokumentów, w tym oryginał albo urzędowy odpis dyplomu albo poświadczoną notarialnie

10
kopię oryginału lub urzędowego odpisu dyplomu ukończenia wyższych studiów prawniczych
w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskania tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych
uznanych w Rzeczypospolitej Polskiej, albo zaświadczenie o zdaniu egzaminu magisterskiego
(art. 75c). Projekt ustawy w miejsce powyższych dokumentów wprowadza obowiązek
przełożenia kopii dokumentów potwierdzających ukończenie studiów wyższych. Nowe
brzmienie przepisu umożliwi osiągniecie celu (udokumentowanie wykształcenia) środkami
mniej uciążliwymi dla zgłaszającego. W omawianym przepisie pozostawiono jedynie
zaświadczenie o zdanym egzaminie magisterskim i zaświadczenie, z którego wynika, iż
kandydat zdał wszystkie egzaminy i odbył praktyki przewidziane w planie wyższych studiów
prawniczych oraz ma wyznaczony termin egzaminu magisterskiego. W przypadku nieuzyskania
przez zgłaszającego odpowiednich dokumentów potwierdzających wykształcenie do dnia
upływu terminu składania zgłoszeń, powyższe zaświadczenia umożliwią mu złożenie zgłoszenia
na czas. Zmiany analogiczne do tych w art. 75c wprowadzono w art. 78a ust. 4 (wniosek osób
uprawnionych do przystąpienia do egzaminu adwokackiego bez odbycia aplikacji).
Zgodnie z obecnymi przepisami zgłoszenie na egzamin wstępny na aplikację adwokacką oraz
przystąpienie do egzaminu adwokackiego bez odbycia praktyki wymaga dołączenia do
składanych dokumentów zaświadczenia o niekaralności. Analiza obowiązujących regulacji
prawnych (tj. ustawy – Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy – Prawo
o notariacie) poparta doświadczeniami wynikającymi z przeprowadzonych dotychczas
egzaminów prowadzi do wniosku, że na tak wczesnym etapie, jakim jest składanie zgłoszeń na
egzaminy (zarówno wstępne na aplikację adwokacką, radcowską oraz notarialną, jak i na
odpowiednie egzaminy zawodowe) nie ma potrzeby uzyskiwania informacji na temat karalności
kandydatów. Tym samym w art. 75c w ust. 2 uchyla się pkt 5, a w art. 78a w ust. 4 uchyla się pkt 10.

2. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych
Zmiany w art. 33³ i art. 36² wprowadzono analogicznie do propozycji zawartych w ustawie
z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze.

3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi
W art. 18 dot. prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych do spożycia w miejscu lub poza
miejscem sprzedaży, projekt ustawy zamienia zaświadczenie potwierdzające dokonanie opłaty
na dowód potwierdzający dokonanie opłaty. Przedsiębiorca, dokonując opłaty nie będzie już
musiał uzyskiwać stosownego zaświadczenia, co ze względu na dokonywanie opłaty trzy razy do
roku jest dla przedsiębiorcy uciążliwe. Znosi się również obowiązek dołączenia do wniosku o
wydanie zezwoleń zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpisu z
rejestru przedsiębiorców. Numery obu rejestrów są podawane we wniosku.

4. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
Zmiana ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników ma na celu zlikwidowanie obowiązku
przedkładania przez rolnika lub domownika zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu
skarbowego dokumentującego kwotę należnego podatku dochodowego od przychodów
z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy.
W tym zakresie wprowadza się obowiązek przedkładania oświadczenia.

5. Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie
Zmiany w art. 71d i art. 74a wprowadzono analogicznie do propozycji zawartych w ustawie
z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze.
Dodatkowo, zgodnie z art. 220 § 1 pkt 2a Kpa organ administracji publicznej nie może żądać
zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli są one możliwe do ustalenia

11
przez organ na podstawie posiadanych przez niego ewidencji rejestrów lub innych danych.
Zgodnie z obecnym art. 13 ustawy, zaświadczenie o niekaralności należy złożyć do Ministra
Sprawiedliwości, Krajowy Rejestr Karny prowadzi komórka organizacyjna wchodząca w skład
Ministerstwa Sprawiedliwości. Dlatego też, w projekcie ustawy uchylono zaświadczenia i
wprowadzono przepis, zgodnie z którym Minister Sprawiedliwości sam zasięga z KRK
informacji o osobie zainteresowanej powołaniem na stanowisko notariusza.

6. Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej
Pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń
w polskich obszarach morskich regulowane jest przepisami art. 27a ww. ustawy. Projekt ustawy
wprowadził obowiązek dołączania oświadczenia o wpisie do rejestrów przedsiębiorców w KRS
zamiast odpisów z tego rejestru. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej
za składanie fałszywych zeznań.

7. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
Zgodnie z ustawą gmina, realizując zadanie dotyczące pomocy materialnej dla uczniów w formie
stypendium szkolnego, zobligowana jest do kompletowania dokumentów (w formie
zaświadczeń) przedkładanych przez wnioskodawców dotyczących dochodów rodziny. Zgodnie
z art. 90n ww. ustawy, do wniosku o przyznanie świadczenia pomocy materialnej o charakterze
socjalnym (stypendium szkolne, zasiłek szkolny) należy dołączyć zaświadczenie o wysokości
dochodów, a w przypadku ubiegania się o stypendium szkolne dla ucznia, którego rodzina
korzysta ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, zamiast zaświadczenia o wysokości
dochodów przedkłada się zaświadczenie o korzystaniu ze świadczeń pieniężnych z pomocy
społecznej. W projekcie ustawy proponuje się, aby wnioskodawca mógł obok zaświadczenia
złożyć oświadczenie o korzystaniu ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej według
własnego wyboru. Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej.

8. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze
Ustawa reguluje wydawanie koncesji w zakresie poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin,
wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania
odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych. W celu uzyskania
koncesji przedsiębiorca składa wniosek, który należy uzupełnić dowodami istnienia danych
objętych wnioskiem, w szczególności przez dołączenie załączników graficznych sporządzonych
zgodnie z wymaganiami dotyczącymi map górniczych. W projekcie ustawy z obowiązku
potwierdzania danych wyłączono określenie numeru w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji
działalności gospodarczej. Tym samym zrezygnowano z obowiązku przedstawiania przez
przedsiębiorcę zaświadczeń w tym zakresie.

9. Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej
Prowadzenie indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej
praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych jest
działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej. Pielęgniarka, położna może wykonywać indywidualną praktykę
pielęgniarki, położnej po uzyskaniu wpisu do rejestru indywidualnych praktyk albo rejestru
indywidualnych specjalistycznych praktyk prowadzonych przez okręgową radę pielęgniarek
i położnych. W celu uzyskania wpisu do rejestru pielęgniarka składa wniosek, do którego
załącza szereg dokumentów. W projekcie ustawy zrezygnowano z obowiązku dołączania
zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (art. 25 ust. 5a), pozostawiając
obowiązek określenia we wniosku numeru w tej ewidencji. Podobnie w przypadku prowadzenia

12
grupowej praktyki w formie spółki cywilnej lub partnerskiej, zrezygnowano z obowiązku
dołączania zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej albo odpisu z Krajowego
Rejestru Sądowego (art. 25a ust. 5) pozostawiając obowiązek wskazania we wniosku numeru w
rejestrze albo ewidencji.

10. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Ustawa w art. 8 reguluje procedury wydawania zezwoleń w zakresie świadczenia usług w
zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróżniania
zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, ochrony przed bezdomnymi
zwierzętami, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt, a także grzebowisk i spalarni
zwłok zwierzęcych i ich części. Obecnie do wniosku dołącza się zaświadczenie o braku
zaległości podatkowych i zaległości w płaceniu składek na ubezpieczenie zdrowotne lub
społeczne. Projekt ustawy zamienia obowiązek przedłożenia zaświadczenia na oświadczenie.
Zgodnie z projektem oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań.

11. Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Prowadzenie praktyki lekarskiej jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Podobnie jak w przypadku
pielęgniarek i położnych lekarz może wykonywać indywidualną praktykę lekarską,
indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską po uzyskaniu wpisu do rejestru prowadzonego
przez okręgową radę lekarską. W celu uzyskania wpisu do rejestru lekarz składa wniosek, do
którego dołącza szereg dokumentów. W projekcie ustawy zrezygnowano z obowiązku
dołączania zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (art. 50 ust. 9),
pozostawiając obowiązek wskazania we wniosku numeru tej ewidencji. Podobnie w przypadku
prowadzenia grupowej praktyki w formie spółki cywilnej lub partnerskiej zrezygnowano z
obowiązku dołączania zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej albo odpisu z
Krajowego Rejestru Sądowego (art. 50a ust. 5), pozostawiając obowiązek podawania we
wniosku odpowiedniego numeru w rejestrze albo ewidencji we wniosku.

12. Ustawa z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa
oraz niektóre osoby prawne
Zgodnie z obowiązującą ustawą, Skarb Państwa może udzielić poręczeń i gwarancji. Warunkiem
udzielenia poręczenia i gwarancji jest złożenie wniosku o udzielenie poręczenia lub gwarancji,
zawierającego dane umożliwiające dokonanie analizy. Do tego wniosku dołącza się dokumenty
potwierdzające dane zawarte we wniosku, w tym zaświadczenia właściwych organów dotyczące
wykonywania obowiązków publicznoprawnych podmiotów, których zobowiązania mają być
objęte poręczeniem lub gwarancją. Warunek dołączania ww. zaświadczeń wiąże się
z koniecznością występowania o wydawanie takich zaświadczeń do poszczególnych organów, co
może znacząco wydłużyć procedurę udzielania poręczeń, i gwarancji przez Skarb Państwa. Jest
to o tyle ważne, że w przypadku gwarancji i poręczeń okres do ich uzyskania wydaje się być
szczególnie istotny dla powodzenia przedsięwzięcia.
Proponuje się wprowadzenie możliwości złożenia, według wyboru podmiotu, albo
zaświadczenia albo oświadczenia potwierdzającego wykonywanie obowiązków
publicznoprawnych podmiotów, których zobowiązania mają być objęte poręczeniem lub
gwarancją. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie
fałszywych zeznań.


13
13. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
Art. 75a określa procedury uzyskiwania zezwolenia na produkcję tablic rejestracyjnych. Do
wniosku o zezwolenie zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorca załącza
zaświadczenie o niekaralności, kopie zaświadczeń o nadaniu nr REGON i NIP. Projekt ustawy
nadaje nowe brzmienie art. 75a (zmiana zezwolenia na wpis do rejestru działalności
regulowanej) dodaje art. 75ab, w którym nr NIP i REGON oraz oświadczenie o niekaralności
wpisano do wniosku. Tym samym zrezygnowano z zaświadczeń, a przedsiębiorca nie będzie
musiał dostarczać dodatkowych dokumentów.

14. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
Art. 116 reguluje wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego. Do wniosku o wywłaszczenie
dołącza się pełny odpis z księgi wieczystej. Projekt ustawy znosi obowiązek dołączenia odpisu.
Dopuszcza się złożenie oświadczenia o treści księgi wieczystej. Ze względu na elektroniczny
publiczny dostęp do ksiąg wieczystych nie ma konieczności pozostawiania obowiązku
dołączania odpisu. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie
fałszywych zeznań.

15. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia
Podjęcie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia wymaga uzyskania
koncesji określającej zakres prowadzenia tych usług. Rodzaje dokumentów wymaganych przy
złożeniu wniosku o udzielenie koncesji określa rozporządzenie MSWiA z dnia 27 maja 1998 r.
w sprawie rodzajów dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o udzielenie koncesji na
prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia (Dz. U. Nr 69,
poz. 457). Projekt uzupełnia przepisy ustawy o regulacje dotyczące zawartości wniosku i
dokumentów do niego dołączanych. Dodatkowo we wniosku będzie podawany numer
identyfikacji podatkowej NIP. Zachowany zostaje wymóg dołączania kopii dokumentu
stwierdzającego posiadanie licencji, ale bez dotychczasowej konieczności urzędowego jej
poświadczania. W rozporządzeniu MSWiA zostanie określony wzór wniosku o udzielenie i
zmianę koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i
mienia.


16. Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
W art. 14 dotyczącym zezwolenia na utworzenie funduszu projekt ustawy znosi obowiązek
przedkładania odpis z rejestru przedsiębiorców wprowadzając możliwość złożenia oświadczenia
o wpisie do tego rejestru. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań. Analogiczną zmianę wprowadzono w art. 16 i 25 ww. ustawy.

17. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji
W ustawie o komornikach sądowych i egzekucji proponuje się zrezygnować z wymogu
przedkładania wraz z wnioskiem o powołanie na stanowisko komornika (art. 12) zaświadczenia
o niekaralności.

18. Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych
Art. 39 dotyczy procedury udzielania zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej.
Projekt ustawy znosi obowiązek przedkładania odpisu z właściwego rejestru, wprowadzając
możliwość złożenia oświadczenia o wpisie do tego rejestru. Oświadczenie składa się pod
rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.


14