Poselski projekt ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

1) zbadane sprawozdanie finansowe wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta oraz z odpisem
uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego;
2) sprawozdanie z prowadzonej działalno ci, w tym w szczególno ci nie rzadziej niż raz na kwartał
sprawozdanie z przeprowadzonych w kasach czynno ciach kontrolnych oraz sprawozdanie z
wykorzystania rodków funduszu stabilizacyjnego.
3. Minister wła ciwy dla instytucji finansowych w drodze rozporządzenia, ustala zakres, terminy i tryb
przekazywania informacji sprawozdawczych przez Kasę Krajową i spółdzielcze kasy oszczędno ciowo-
kredytowe do Komisji Nadzoru Finansowego.


Rozdział 7
Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 79.
W ustawie z dnia 29 wrze nia 1994 r. o rachunkowo ci (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zmianami)
wprowadza się następujące zmiany:

12. w art. 2 ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, Prawa o publicznym
obrocie papierami warto ciowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalno ci
ubezpieczeniowej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych lub przepisów
o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielko ć przychodów,”

13. w art. 50 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Przepisów ust. 2 nie stosuje się do banków, spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych i
zakładów ubezpieczeń.”;

14. w art. 64 w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
„1a) spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych.”.

15. w art. 65 ust. 5 dodaje się pkt 5a w brzmieniu:
“5a) stwierdzenie stosowania się przez spółdzielczą kasę oszczędno ciowo-kredytową do
obowiązujących zasad w zakresie ostrożno ci, okre lonych w odrębnych przepisach, oraz
stwierdzenie prawidłowo ci ustalenia współczynnika wypłacalno ci,”;


16. w art. 81 ust. 2 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
“8) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego:
a) szczególne zasady rachunkowo ci banków, w tym zakres informacji wykazywanych w informacji
dodatkowej sprawozdania finansowego,
b) szczególne zasady rachunkowo ci spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych w tym
zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym,
c) zasady tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalno cią banków,
d) skre la się pkt 10;”

17. w art. 83 ust. 2 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
“7) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego – dla spółdzielczych kas oszczędno ciowo-
kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędno ciowo-Kredytowej.”.
Art. 80.
W ustawie z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 ze
zmianami) wprowadza się następujące zmiany :
18. w art. 1 w ust. 2 w pkt 6 kropkę zastępuje się rednikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
„7) nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędno ciowo-kredytowymi i Krajową Spółdzielczą Kasą
Oszczędno ciowo-Kredytową, sprawowany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o
spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2, z późn. zm.).”;

19. art. 2 otrzymuje brzmienie:
„Art. 2. Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania
tego rynku, jego stabilno ci, bezpieczeństwa oraz przejrzysto ci, zaufania do rynku finansowego, a
także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku, przez realizację celów okre lonych, w
szczególno ci w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, ustawie z dnia 22 maja 2003 r.
o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych, ustawie z dnia 29
lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, ustawie z dnia 12 wrze nia 2002 r. o
elektronicznych instrumentach płatniczych, ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze
uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi
wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego oraz ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o
spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych.”;

20. w art. 12 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, nie może dotyczyć także okre lonych w przepisach o
spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych rozstrzygnięć co do istoty sprawy w zakresie:
1) powoływania prezesa lub członka zarządu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędno ciowo-
Kredytowej,
2) zatwierdzenia prezesa lub członka zarządu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędno ciowo-
Kredytowej;
3) podwyższenia limitu rezerwy płynnej,
4) ustanowienia
i
odwołania kuratora,
5) decyzji o ustanowieniu zarządcy komisarycznego;
6) zmiany statutu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędno ciowo-Kredytowej
7) zatwierdzenia statutu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędno ciowo-Kredytowej;”

Art. 81.
1. W terminie 9 miesięcy od dnia wej cia w życie ustawy kasy:
1) wystąpią do Komisji Nadzoru Finansowego z wnioskami o zatwierdzenie swoich statutów
dostosowanych do przepisów ustawy,
2) wystąpią do Komisji Nadzoru Finansowego z wnioskami o zatwierdzenie prezesów zarządów.
2. W terminie 6 miesięcy od dnia wej cia w życie ustawy Kasa Krajowa:
1) wystąpi do Komisji Nadzoru Finansowego z wnioskiem o zatwierdzenie swojego statutu
dostosowanego do przepisów ustawy,
2) wystąpi do Komisji Nadzoru Finansowego z wnioskami o zatwierdzenie członków zarządu.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1) przepisu art. 7 ust. 2 nie stosuje się. Do decyzji Komisji
Nadzoru Finansowego w sprawie zatwierdzenia statutu kasy art. 7 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
4. Do decyzji Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie zatwierdzenia prezesa zarządu kasy art. 19 ust. 1-3
stosuje się odpowiednio.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1) przepisu art. 51 ust. 2 nie stosuje się. Do decyzji Komisji
Nadzoru Finansowego w sprawie zatwierdzenia statutu Kasy Krajowej art. 51 ust. 3 stosuje się
odpowiednio.
6. Do decyzji Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie zatwierdzenia członków zarządu art. 49 ust. 1
zdanie 2, ust. 2 i ust. 3 stosuje się odpowiednio.
W przypadku niezłożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2) lub ust. 2 pkt 2) w przewidzianych
terminach lub odmowy zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego osoby, której wniosek taki
dotyczy, mandat związany z pełnioną przez tę osobę funkcją wygasa.

Art. 82.
Spółdzielcze kasy oszczędno ciowo-kredytowe obowiązane są w ciągu 3 miesięcy do przeprowadzenia
audytu zewnętrznego i przekazania jego wyników do Komisji Nadzoru Finansowego, Kasy Krajowej, Ministra
Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Komitetu Stabilno ci Finansowej oraz Krajowej Radzie
Spółdzielczej.

Art. 83.
Przepisy art. 50 ust. 4 i art. 64 ust. 1 pkt 1a ustawy zmienianej w art. 79, w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający
się w 2009 r.

Art. 84.
1. W latach 2009-2010 ze rodków funduszu stabilizacyjnego, o którym mowa w art. 34 ustawy z dnia
..........r. o spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych (Dz. U. z ......................), mogą być
finansowane wydatki na pokrycie roszczeń członków spółdzielczych kas oszczędno ciowo kredytowych z
tytułu zgromadzonych w kasach rodków pieniężnych - w przypadku ogłoszenia upadło ci takiej kasy lub
prawomocnego oddalenia wniosku o ogłoszenie upadło ci ze względu na to, że majątek tej kasy nie
wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W przypadku ogłoszenia upadło ci spółdzielczej kasy oszczędno ciowo-kredytowej posiadającej
dobrowolny system ubezpieczania rodków pieniężnych członków lub ogłoszenia upadło ci takiej kasy ze
względu na to, że jej majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, roszczenia członków
kasy zaspokajane są w pierwszej kolejno ci w ramach tego systemu.
3. W latach 2009-2010 w przypadku wyczerpania rodków funduszu stabilizacyjnego, o którym mowa w art.
34 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych, i wystąpieniu zagrożenia stabilno ci
systemu spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych, Prezes Narodowego Banku Polski może
udzielić Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędno ciowo-Kredytowej kredytu krótkoterminowego, na
uzupełnienie rodków tego funduszu, w celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 oraz art. 34 ustawy o
spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych, pod warunkiem ustanowienia odpowiedniego
zabezpieczenia.

Art. 85.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 ze
zmianami) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3 w ust. 1 pkt 5 i 6 otrzymują brzmienie:
„5) regulowanie płynno ci banków, spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych oraz ich
refinansowanie;
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego oraz systemu
spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych;”;

2) w art. 17 w ust. 4 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) ocena funkcjonowania systemu bankowego oraz spółdzielczych kas oszczędno ciowo -
kredytowych;”

3) w art. 21 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących działalno ci banków, spółdzielczych kas
oszczędno ciowo - kredytowych i mających znaczenie dla systemu finansowego.”;

4) w art. 42:
a) ust. 1-3 otrzymują brzmienie:
„Art. 42. 1. NBP może udzielać bankom lub spółdzielczym kasom oszczędno ciowo-kredytowym
kredytu refinansowego w złotych w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych.
2. NBP przy udzielaniu kredytu refinansowego kieruje się zdolno cią banku lub spółdzielczej kasy
oszczędno ciowo-kredytowej do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach
spłaty, z zastrzeżeniem, o którym mowa w ust. 3.
3. NBP może udzielić kredytu refinansowego także bankowi lub spółdzielczej kasie
oszczędno ciowo-kredytowej dla realizacji programu postępowania naprawczego banku lub
spółdzielczej kasy oszczędno ciowo-kredytowej.”

b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Jeżeli sytuacja finansowa banku lub spółdzielczej kasy oszczędno ciowo-kredytowej
korzystającego z kredytu refinansowego ulega pogorszeniu w stopniu zagrażającym terminowej
spłacie kredytu, albo bank ten lub ta spółdzielcza kasa oszczędno ciowo-kredytowa nie
przestrzega istotnych postanowień umowy kredytowej, NBP może wypowiedzieć tę umowę i
zażądać wcze niejszej spłaty kredytu, w cało ci lub w czę ci, w terminie krótszym niż okre lony w
tej umowie.”

Art. 86.
Traci moc ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędno ciowo-kredytowych (Dz. U.
z 1996 r. Nr 1, poz. 2 ze zmianami).

Art. 87
Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.


UZASADNIENIE
Spółdzielcze kasy oszczędno ciowo – kredytowe stały się w Polsce istotnym elementem systemu
finansowego. Dzisiaj mają ok. 1 900 tys. członków oraz aktywa przewyższające 8 mld złotych.
Wzrostowi aktywów oraz zakresu działalno ci kas nie towarzyszyły zmiany w przepisach zmierzające
do systemowego uregulowania zagadnień związanych z nadzorem nad działalno cią finansową kas,
relacji pomiędzy kasami i Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędno ciowo – Kredytową, brak ustalenia
współczynników bezpieczeństwa i wprowadzenia jasnych zasad polityki kredytowo – lokacyjnej. W
rezultacie:
• nadzór nad bezpieczeństwem rodków zgromadzonych w kasach pozostał nadzorem
koleżeńskim, sprawowanym przez Kasę Krajową, przy oczywistym konflikcie interesów
(spółdzielcze kasy oszczędno ciowo – kredytowe są udziałowcami instytucji nadzorującej);
• szereg
kwestii
dotyczących zobowiązań cywilnoprawnych SKOKów regulowany jest nawet nie
na poziomie statutu KK, lecz w uchwałach Zarządu KK;
Projekt ustawy o spółdzielczych kasach oszczędno ciowo – kredytowych zawiera szereg zmian
merytorycznych, zmierzających do:
• wprowadzenia publicznego nadzoru państwowego nad rodkami zgromadzonymi w
SKOKach, poprzez przesunięcie kompetencji nadzorczych, szczegółowych decyzji
dotyczących limitów ryzyka oraz polityki inwestycyjnej a także uprawnień kompetencyjnych do
decydowania o kryteriach kwalifikacyjnych członków niektórych organów kas i Kasy Krajowej z
Kasy Krajowej do Komisji Nadzoru Finansowego;
• pozostawienia Kasy Krajowej w roli instytucji zrzeszającej kasy i kontrolującej działalno ć kas
pod kątem zgodno ci z ustawą i zaleceniami nadzorczymi Komisji Nadzoru Finansowego;
• rozszerzenia katalogu definiującego członków kas o grupę dotychczas nie występującą a
mianowicie działające w ród członków, organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2
ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalno ci pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U.
z 2003 r. Nr 96, poz. 873 ze zmianami), jednostki organizacyjne ko ciołów i związków
wyznaniowych posiadające osobowo ć prawną, spółdzielnie, związki zawodowe oraz
wspólnoty mieszkaniowe.
• wprowadzenia możliwo ci przekształcenia się kasy w bank spółdzielczy w przypadku
osiągnięcia odpowiedniej wysoko ci kapitałów;
• wprowadzenia przymusowego przekształcenia się w bank lub dokonania podziału kasy na
mniejsze w przypadku osiągnięcia kapitałów własnych na poziomie przekraczającym 10 mln
euro;
• pozostawienia Kasy Krajowej w roli instytucji zabezpieczającej płynno ć finansową kas;
• umożliwienia kasom posiadania faktycznego wpływu na decyzje Kasy Krajowej poprzez
przyjęcie zasady głosowania na Walnym Zgromadzeniu Kasy Krajowej „jedna kasa – jeden
głos” .
• uzależnienia wyboru osób kierujących kasami od spełnienia jednolitych kryteriów okre lonych
przez nadzór finansowy oraz ograniczenie uczestnictwa w zebraniu przedstawicieli oraz
radzie nadzorczej kas pracowników kas, będących jednocze nie jej członkami do 1/3 składu
tych gremiów.
• wzmocnienia roli nadzoru wła cicielskiego poprzez ograniczenie możliwo ci wyboru przez
kasę pełnomocnika na Walne Zgromadzenie Kasy Krajowej tylko do członków rady
nadzorczej kasy.
Szczegółowy opis proponowanych zapisów.
W rozdziale 1 ustawa okre la zasady tworzenia kas, cele działalno ci, zasady umożliwiające
przekształcenie się w bank spółdzielczy lub podział kasy na mniejsze.

Art. 1 projektu okre la przedmiot ustawy. Okre la zasady tworzenia, organizacji i działalno ci
spółdzielczych kas oszczędno ciowo-kredytowych.
Art. 2 projektu okre la kasę jako rodzaj spółdzielni, do której stosuje się przepisy ustawy z dnia 16
wrze nia 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. Z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zmianami).
Art. 3 projektu okre la cele działalno ci kas. Nadal zostaje pozostawiona zasada że kasy działają
wyłącznie na rzecz swoich członków, udzielają im pożyczek i kredytów, mogą przeprowadzać na ich
zlecenie rozliczenia finansowe oraz mogą po redniczyć przy zawieraniu umów ubezpieczenia.
Art. 4 projektu okre la zasady używania nazwy spółdzielcza kasa oszczędno ciowo-kredytowa.
Art. 5 projektu ustala umowę jako zasadę współpracy kasy utworzonej w zakładzie pracy z
pracodawcą.
Art. 6 projektu ustala zasadę o wymaganiu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na utworzenie
nowej kasy. Przepis okre la rodzaj zezwolenia niezbędnego do utworzenia kasy oraz procedurę i
warunki jego wydania przez Komisję Nadzoru Finansowego. Przepis ten również precyzuje zasady
odmowy udzielenia takiego zezwolenia przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Art. 7 projektu okre la zasady tworzenia i zmiany statutu kasy. Wprowadza się wymóg zatwierdzania
statutu kasy jak i jego zmian przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Art. 8 projektu okre la uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego w odniesieniu do wnioskodawców
w trakcie procesu wydawania zezwolenia.
Art. 9 projektu wprowadza próg wysoko ci funduszy własnych kasy w kwocie przekraczającej 10 mln.
euro. Po przekroczeniu, tego progu kasa jest zobowiązana do przekształcenia się w bank bądź
podział kasy na mniejsze. Tak duża skala prowadzonej działalno ci wykracza poza ideę
przy wiecającą działalno ci kas oszczędno ciowo kredytowych oraz stanowi znaczący wzrost ryzyka
dla innych kas działających w systemie. Proponuje się dwa możliwe rozwiązania. Płynne