Poselski projekt ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Druk nr 1876

Warszawa, 19 marca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o spółdzielczych kasach oszczęd-
nościowo - kredytowych oraz o zmianie
niektórych innych ustaw.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Sławomira Neumanna.


(-) Paweł Arndt; (-) Jacek Brzezinka; (-) Bożenna Bukiewicz; (-) Zbigniew
Chlebowski; (-) Janusz Cichoń; (-) Leszek Cieślik; (-) Grzegorz Dolniak;
(-) Artur Gierada; (-) Andrzej Gut-Mostowy; (-) Grzegorz Karpiński;
(-) Małgorzata Kidawa-Błońska; (-) Jan Kulas; (-) Tomasz Kulesza;
(-) Stanisław Lamczyk; (-) Elżbieta Łukacijewska; (-) Janusz Mikulicz;
(-) Jan Musiał; (-) Witold Namyślak; (-) Sławomir Neumann; (-) Paweł
Olszewski; (-) Konstanty Oświęcimski; (-) Sławomir Rybicki; (-) Henryk
Siedlaczek;
(-) Iwona
ledzińska-Katarasińska;
(-) Wojciech
Wilk;
(-) Renata Zaremba; (-) Anna Zielińska-Głębocka; (-) Marek Zieliński.
Ustawa
o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1.
Ustawa okre la zasady tworzenia, organizacji i działalno ci spółdzielczych kas oszczędno ciowo-
kredytowych, zwanych dalej „kasami”, i Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędno ciowo-Kredytowej, zwanej
również „Kasą Krajową”, oraz zasady sprawowania nadzoru nad kasami i Kasą Krajową.

Art. 2.
Kasa jest spółdzielnią, do której w zakresie nieuregulowanym odmiennie ustawą stosuje się przepisy ustawy
z dnia 16 wrze nia 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. Z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zmianami).

Art. 3.
1. Celem kas jest gromadzenie rodków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i
kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz po redniczenie przy zawieraniu
umów ubezpieczenia na zasadach okre lonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o po rednictwie
ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1154 ze zmianami).
2. Do rozliczeń, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
- Prawo bankowe (Dz. U. Z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zmianami) o bankowych rozliczeniach pieniężnych.

Art. 4.
Nazwa "spółdzielcza kasa oszczędno ciowo-kredytowa" może być używana wyłącznie przez podmioty
zwane "kasami" w rozumieniu ustawy.

Art. 5.
W przypadku gdy kasa została utworzona w zakładzie pracy, warunki współpracy między kasą a pracodawcą
oraz zakres wiadczeń pracodawcy na rzecz kasy okre la umowa.

Art. 6.
1. Utworzenie kasy wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
2. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia występują założyciele kasy. Założyciele kasy są obowiązani
ustanowić od 1 do 3 pełnomocników, którzy będą ich reprezentować wobec Komisji Nadzoru
Finansowego w okresie poprzedzającym wydanie zezwolenia. Pełnomocnictwo powinno być
sporządzone w formie aktu notarialnego.
3. Komisja Nadzoru Finansowego wydaje decyzję w przedmiocie zezwolenia na utworzenie kasy w
terminie 3 miesięcy od daty otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia.
4. W zezwoleniu na utworzenie kasy Komisja Nadzoru Finansowego okre la nazwę i siedzibę kasy oraz
zatwierdza jej statut.
5. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia wydania zezwolenia na utworzenie kasy, jeżeli:
1) nie
zostały spełnione wymagania obowiązujące przy tworzeniu kas,
2) zamierzona
działalno ć naruszałaby przepisy prawa lub nie gwarantowałaby bezpieczeństwa
gromadzonych w kasie rodków,
3) osoby przewidziane do objęcia stanowisk członków zarządu i rady nadzorczej kasy nie spełniają
wymagań, o których mowa w art. 16 ust. 1 i 4,
4) wobec osoby przewidzianej do objęcia stanowiska prezesa zarządu kasy zachodzą przesłanki
odmowy wyrażenia zgody, o której mowa w art. 19 ust. 2.

Art. 7.
1. Statut kasy, oprócz spraw okre lonych w art. 5 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze, powinien okre lać w
szczególno ci:
1) zasady funkcjonowania kontroli wewnętrznej,
2) fundusze oraz zasady gospodarki finansowej.
2. Zmiana statutu kasy wymaga zatwierdzenia Komisji Nadzoru Finansowego.
3. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia zatwierdzenia zmiany statutu kasy, jeżeli zmiana ta prowadzi
do naruszenia przepisów prawa lub bezpieczeństwa gromadzonych w kasie rodków.

Art. 8.
W zakresie niezbędnym do wydawania zgód i zezwoleń okre lonych niniejszą ustawą Komisja Nadzoru
Finansowego może żądać przedłożenia przez wnioskodawców stosownych informacji i dokumentów.

Art. 9.
1. Kasa, której fundusze własne – zgodnie ze zweryfikowanym przez biegłego rewidenta sprawozdaniem
finansowym – przekraczają równowarto ć 10.000.000 euro wg kursu na koniec roku obrachunkowego, na
najbliższym zwyczajnym walnym zgromadzeniu jest zobowiązana do podjęcia uchwały o rozpoczęciu
procesu przekształcania się w bank albo o podziale spółdzielni. Zarząd kasy informuje Komisję Nadzoru
Finansowego o podjętej uchwale przedstawiając harmonogram procesu przekształcania albo podziału.
2. Rozpoczęcie procesu przekształcania kasy w bank następuje po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru
Finansowego, wydawanego na wniosek Zarządu Kasy.
Do wniosku załącza się:
1)
projekt statutu banku, okre lający:
1. firmę, która powinna zawierać wyodrębniony wyraz "bank" i odróżniać się od nazw innych banków
2. siedzibę, przedmiot działania i zakres działalno ci banku,
3. okre lenie czynno ci bankowych, do których wykonywania bank ma być upoważniony, oraz dane o
przedmiocie i zakresie zamierzonej działalno ci,
4. dane dotyczące osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu, ze
szczególnym uwzględnieniem kompetencji członków zarządu, którym w ramach podziału
kompetencji podlegać będzie zarządzanie ryzykiem i komórka audytu wewnętrznego.
5. zasady podejmowania decyzji,
6. podstawową strukturę organizacyjną banku,
7. zasady
składania o wiadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych,
8. tryb wydawania regulacji wewnętrznych
9. tryb podejmowania decyzji o zaciąganiu zobowiązań lub rozporządzaniu aktywami, których łączna
warto ć w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5 % funduszy własnych,
10. zasady funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej,
11. fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowej,
2) program działalno ci i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni.
Rozpoczęcie działalno ci następuje po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego.
3. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia zgody na rozpoczęcie działalno ci bankowej jeżeli kasa
podlegająca obowiązkowi przekształcenia:
1) nie jest należycie przygotowana organizacyjnie do rozpoczęcia działalno ci,
2) nie dysponuje odpowiednimi warunkami do przechowywania rodków pieniężnych i innych warto ci,
z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalno ci bankowej,
3) nie zostały spełnione wymagania przy tworzeniu banków lub zamierzona działalno ć banku
naruszałaby przepisy prawa, interesy klientów albo nie gwarantowałaby bezpieczeństwa
gromadzonych w banku rodków lub gdy przepisy prawa obowiązujące w miejscu siedziby lub
zamieszkania założyciela lub jego powiązania z innymi podmiotami mogłyby uniemożliwić skuteczne
sprawowania nadzoru nad bankiem,
4) nie
spełnia innych warunków okre lonych w decyzji o wydaniu zezwolenia na wszczęcie procesu
przekształcania.
Odmawiając Komisja Nadzoru Finansowego może wskazać obszary wymagające poprawy i wyznaczyć
termin na dokończenie działań niezbędnych do uzyskania zgody na rozpoczęcie działalno ci.
4. Jeżeli mimo upływu terminu wyznaczonego przez Komisję Nadzoru Finansowego nie zostały dokończone
działania, o których mowa w ust. 3, kasa zobowiązana jest do wszczęcia procesu podziału.

Art. 10.
1. Kasa, której fundusze własne – zgodnie ze zweryfikowanym sprawozdaniem finansowym – przekraczają
równowarto ć 1.000.000 euro wg kursu na koniec roku obrachunkowego, może podjąć uchwałę o
rozpoczęciu procesu przekształcania się w bank. Zarząd kasy informuje Komisję Nadzoru Finansowego o
podjętej uchwale przedstawiając harmonogram procesu przekształcania.
2. Rozpoczęcie procesu przekształcania następuje po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego
na wszczęcie procesu przekształcania wydawanego na wniosek zarządu kasy.
Do wniosku załącza się:

1) projekt statutu banku, okre lający:
1. firmę, która powinna zawierać wyodrębniony wyraz "bank" i odróżniać się od nazw innych
banków,
2. siedzibę, przedmiot działania i zakres działalno ci banku,
3. okre lenie czynno ci bankowych, do których wykonywania bank ma być upoważniony, oraz
dane o przedmiocie i zakresie zamierzonej działalno ci,
4. dane dotyczące osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu, ze
szczególnym uwzględnieniem kompetencji członków zarządu, którym w ramach podziału
kompetencji podlegać będzie zarządzanie ryzykiem i komórka audytu wewnętrznego.
5. zasady podejmowania decyzji,
6. podstawową strukturę organizacyjną banku,
7. zasady
składania o wiadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych,
8. tryb wydawania regulacji wewnętrznych,
9. tryb podejmowania decyzji o zaciąganiu zobowiązań lub rozporządzaniu aktywami, których
łączna warto ć w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5 % funduszy własnych,
10. zasady funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej,
11. fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowej.
2) program
działalno ci i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni,
3) o wiadczenia jednego z banków zrzeszających o gotowo ci podpisania z przekształconą kasą umowy
zrzeszenia, o której mowa w art. 16 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków
spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. z 2000 r. Nr 119, poz. 1252 ze
zmianami).
Rozpoczęcie działalno ci następuje po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego.
3. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia zgody na rozpoczęcie działalno ci bankowej, jeżeli kasa
podlegająca obowiązkowi przekształcenia:
1) nie jest należycie przygotowana organizacyjnie do rozpoczęcia działalno ci,
2) nie dysponuje odpowiednimi warunkami do przechowywania rodków pieniężnych i innych warto ci, z
uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalno ci bankowej,
3) nie zostały spełnione wymagania przy tworzeniu banków lub zamierzona działalno ć banku
naruszałaby przepisy prawa, interesy klientów albo nie gwarantowałaby bezpieczeństwa
gromadzonych w banku rodków lub gdy przepisy prawa obowiązujące w miejscu siedziby lub
zamieszkania założyciela lub jego powiązania z innymi podmiotami mogłyby uniemożliwić skuteczne
sprawowania nadzoru nad bankiem,
4) nie spełnia innych warunków okre lonych w decyzji o wydaniu zezwolenia na wszczęcie procesu
przekształcania.
Odmawiając Komisja Nadzoru Finansowego może wskazać obszary wymagające poprawy i wyznaczyć
termin na dokończenie działań niezbędnych do uzyskania zgody na rozpoczęcie działalno ci.


Rozdział 2
Członkowie kas, ich prawa i obowiązki

Art. 11.
1. Członkami kasy mogą być osoby fizyczne połączone więzią o charakterze zawodowym lub
organizacyjnym, a w szczególno ci:
1) pracownicy zatrudnieni w jednym lub kilku zakładach pracy,
2) osoby
należące do tej samej organizacji społecznej lub zawodowej.
2. Członkami kasy mogą być także – działające w ród członków, o których mowa w ust. 1 – organizacje
pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalno ci pożytku publicznego
i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 ze zmianami), jednostki organizacyjne ko ciołów i
związków wyznaniowych posiadające osobowo ć prawną, spółdzielnie, związki zawodowe oraz wspólnoty
mieszkaniowe.

Art. 12.
Ustanie więzi, o której mowa w art. 11, stanowi przyczynę wykre lenia członka. Osoby, których więź ustała,
mogą zachować członkostwo w kasie, jeżeli statut tak stanowi.

Art. 13.
1 Członek kasy jest obowiązany wpłacić wkład członkowski do korzystania przez spółdzielnię.
2 Statut może przewidywać sposób i wielko ć oprocentowania wkładu.
3 Kwoty wyliczone na podstawie ust. 2 zalicza się na poczet wkładu.
4. Wkład członkowski nie może być wypłacony przed ustaniem członkostwa.

Art. 14.
Każdy członek kasy obowiązany jest posiadać co najmniej jeden zadeklarowany i wpłacony udział.
Minimalną wysoko ć udziału członkowskiego okre la statut.

Art. 15.
1. Kasa jest obowiązana wypłacić po mierci członka z jego wkładu członkowskiego i oszczędno ci:
1) koszty
pogrzebu
członka w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w
rodowisku zmarłego - osobie, która przedłoży rachunki stwierdzające wysoko ć poniesionych przez
nią wydatków,
2) kwotę nie przekraczająca ogółem sumy przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce
narodowej, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie 5 lat
kalendarzowych poprzedzających wypłatę - jeżeli członek pisemnie wskazał kasie osoby, na których
rzecz wypłata ma nastąpić; osobami wskazanymi przez członka mogą być jego małżonek, zstępni,
rodzice, dziadkowie i rodzeństwo,
3) kwotę równą wpłatom na rachunki, dokonanym przez organ rentowy z tytułu wiadczeń z
ubezpieczeń i zabezpieczeń społecznych, które nie przysługiwały za okres po mierci posiadacza
rachunków, wskazaną we wniosku organu rentowego skierowanym do kasy, wraz z podaniem
numerów rachunków, na które dokonano wpłat.
2. Sumy okre lone w ust. 1 nie należą do spadku po członku.
3. Kasa jest zwolniona od wypłaty pełnej lub czę ciowej kwoty, o której mowa w ust. 1 pkt 3, jeżeli przed
otrzymaniem wniosku organu rentowego dokonała z tych rachunków wypłat innym uprawnionym osobom,
które to wypłaty nie pozwalają zrealizować wniosku w cało ci lub czę ci, oraz w ciągu 30 dni od otrzymania
wniosku poinformuje o tym organ rentowy, wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty.
4. Kasa nie odpowiada za szkody wynikające z wykonania czynno ci, o których mowa w ust. 1 pkt 3 oraz
ust. 3. Odpowiedzialno ć w tym zakresie ponosi organ rentowy, który wystąpił z wnioskiem.

Rozdział 3
Organy Kas
Art. 16.
1. Członkami rady nadzorczej i zarządu mogą być wyłącznie osoby, które nie były prawomocnie skazane za
przestępstwo umy lne przeciwko mieniu, dokumentom lub przestępstwo karnoskarbowe, z uwzględnieniem
art. 19 ust. 2.
2. W radzie nadzorczej i w zebraniu przedstawicieli kasy udział pracowników kasy, będących jej członkami,
nie może przekroczyć 1/3 składu rady nadzorczej lub zebrania przedstawicieli.
3.Kasa informuje Komisję Nadzoru Finansowego o składzie rady nadzorczej oraz o zmianie jej składu
niezwłocznie po jej powołaniu lub po dokonaniu zmiany jej składu, przekazując jednocze nie informację o
spełnianiu przez członków rady wymogów, o których mowa w ust. 1.
4. Członkowie zarządu kasy powinni posiadać kwalifikacje niezbędne do kierowania działalno cią kasy oraz
dawać rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania kasą.
5. Komisja Nadzoru Finansowego może okre lić w drodze uchwały minimalne wymogi kwalifikacyjne dla
członków zarządów kas.

Art. 17.
1. Członkowie organów kasy wykonują swoje funkcje nieodpłatnie. Przysługuje im jedynie zwrot prawidłowo
udokumentowanych faktycznie poniesionych wydatków związanych z prowadzeniem spraw kasy.
2. Statut kasy może przewidywać wynagrodzenie dla członków zarządu na podstawie stosunku pracy lub
innego odrębnego stosunku prawnego pozostającego w związku z pełnioną funkcją.

Art. 18.
W skład zarządu wchodzi od 3 do 5 członków kasy powoływanych i odwoływanych przez radę nadzorczą.

Art. 19.
1. Powołanie prezesa zarządu kasy następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego. Z wnioskiem o
wyrażenie zgody występuje rada nadzorcza.
2. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia wyrażenia zgody na powołanie osoby, o której mowa w ust. 1,
jeżeli:
1) była ona prawomocnie skazana za przestępstwo umy lne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem
przestępstw ciganych z oskarżenia prywatnego,
2) spowodowała udokumentowane straty w miejscu pracy albo w związku z pełnieniem funkcji członka
organu osoby prawnej,
3) został wobec niej orzeczony zakaz prowadzenia działalno ci gospodarczej na własny rachunek oraz
pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej lub komisji
rewizyjnej w spółce akcyjnej, spółce z ograniczoną odpowiedzialno cią lub w spółdzielni,
4) nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 15 ust. 4.