Rządowy projekt ustawy o finansach publicznych

b) z wykonania planów finansowych jednostek budżetowych, a w
przypadku gdy jednostka budżetowa dysponuje rachunkiem, o którym
mowa w art. 196 – również z dochodów i wydatków tego rachunku,
c) z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów
budżetowych,
d)
z wykonania planów finansowo-rzeczowych agencji wykonawczych,
e)
z wykonania planów finansowych instytucji gospodarki budżetowej,
f)
z wykonania planów finansowych państwowych funduszy celowych,
g) o
stanie
środków finansowych na rachunkach bankowych jednostek
samorządu terytorialnego,
h)
z wykonania planów finansowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
i)
z poniesionych przez jednostki sektora finansów publicznych wydatków
strukturalnych;
2) jednostki
obowiązane do sporządzania poszczególnych sprawozdań, o których
mowa w pkt 1, oraz odbiorców tych sprawozdań;
3) rodzaje i zasady sporządzania sprawozdań w zakresie zobowiązań
wynikających z umów partnerstwa publiczno-prywatnego zawieranych na
podstawie odrębnych przepisów przez podmioty sektora finansów publicznych.
3. Minister Finansów może, w drodze rozporządzenia, wydać wytyczne, określające
wykaz zadań budżetowych grupujących wydatki według celów, a także
szczegółowy sposób i terminy sporządzenia przez dysponentów materiałów do
informacji, o których mowa w art. 171 ust. 5, uwzględniając właściwość
podmiotów i dysponentów realizujących zadania budżetowe oraz zakres
przedmiotowy tych zadań.
4. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje, formy, terminy i
sposoby sporządzania przez państwowe jednostki budżetowe, państwowe fundusze
celowe, agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej oraz państwowe
osoby prawne, o których mowa w art. 9 pkt 14, sprawozdań z wykonania budżetu
zadaniowego.
5. Minister Finansów, po zasięgnięciu opinii Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego, określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje, formy, terminy i sposoby sporządzania przez jednostki sektora
finansów publicznych sprawozdań w zakresie ogółu operacji finansowych,
w szczególności w zakresie należności i zobowiązań, w tym państwowego
długu publicznego oraz udzielonych poręczeń i gwarancji;
2) odbiorców
sprawozdań, o których mowa w pkt 1.
6. Minister Finansów, wydając rozporządzenia, o których mowa w ust. 2, 4 i 5,
uwzględni konieczność określenia wzorów formularzy sprawozdań
i szczegółowość danych, umożliwiających podanie do publicznej wiadomości
informacji, o których mowa w art. 33 ust. 1 oraz w art. 35 pkt 1, a także
sporządzenie informacji z wykonania budżetu państwa.
7. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego gromadzi i przetwarza dane oraz
sporządza zbiorcze sprawozdania w zakresie sprawozdań, określonych w
rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 5.



20

Rozdział 5
Zasady gospodarowania środkami publicznymi

Art. 39.
1. Sposób
gromadzenia
środków publicznych z poszczególnych tytułów określają
odrębne ustawy.
2.
rodki publiczne pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być
przeznaczane na finansowanie imiennie wymienionych wydatków, chyba że
odrębna ustawa stanowi inaczej.
3. Ograniczenia
wynikającego z ust. 2 nie stosuje się do:
1) wydatków finansowanych z kredytów udzielonych przez międzynarodowe
instytucje finansowe, o ile umowa tak stanowi;
2) wydatków finansowanych ze środków europejskich oraz środków na realizację
Wspólnej Polityki Rolnej;
3) wydatków finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 i 6.
4. Ograniczenia wynikającego z ust. 2 nie stosuje się również do kosztów
ponoszonych przez jednostki prowadzące działalność gospodarczą, agencje
wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej oraz inne państwowe osoby
prawne i samorządowe zakłady budżetowe.

Art. 40.
Prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje ogółowi
podmiotów, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.

Art. 41.
1. Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w:
1) ustawie
budżetowej;
2) uchwale
budżetowej jednostki samorządu terytorialnego;
3) planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych;
4) planie finansowo-rzeczowym agencji wykonawczej.
2. Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami
dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
3. Wydatki publiczne powinny być dokonywane:
1) w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad:
a) uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,
b) optymalnego doboru metod i środków do osiągnięcia założonych celów;
2) w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
3) w
wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
4. Jednostki sektora finansów publicznych, z zastrzeżeniem ust. 5, zawierają umowy,
których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach
określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, o ile przepisy szczególne
nie stanowią inaczej.
5. Do zamówień udzielanych instytucji gospodarki budżetowej przez organ

21

administracji rządowej wykonujący funkcje organu założycielskiego tej instytucji,
nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych, jeżeli łącznie spełnione są
następujące warunki:
1) zasadnicza
część działalności instytucji gospodarki budżetowej dotyczy
wykonywania zadań publicznych na rzecz tego organu administracji
rządowej;
2)
organ administracji rządowej sprawuje nad instytucją gospodarki budżetowej
kontrolę odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami
nieposiadającymi osobowości prawnej, w szczególności polegającą na
wpływie na decyzje strategiczne i indywidualne dotyczące zarządzania
sprawami instytucji;
3) przedmiot zamówienia należy do działalności podstawowej instytucji
gospodarki budżetowej, określonej zgodnie z art. 22 ust. 2 pkt 2.

Art. 42.
Ze środków publicznych nie można tworzyć fundacji na podstawie ustawy z dnia 6
kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z późn. zm.1)).

Art. 43.
1. W roku budżetowym jednostki sektora finansów publicznych mogą zaciągać
zobowiązania do wysokości wynikającej z planu wydatków lub kosztów jednostki,
pomniejszonej o wydatki na wynagrodzenia i uposażenia, składki na ubezpieczenie
społeczne i Fundusz Pracy, inne składki i opłaty obligatoryjne oraz płatności
wynikające z zobowiązań zaciągniętych w latach poprzednich, z zastrzeżeniem art.
120 ust. 6 i art. 143.
2. Dysponent
części budżetowej lub zarząd jednostki samorządu terytorialnego może
ustalić dla podległych lub nadzorowanych jednostek dodatkowe ograniczenia
zaciągania zobowiązań bądź dokonywania wydatków.

Art. 44.
Podmiot wnioskujący o przyznanie środków publicznych na realizację wyodrębnionego
zadania powinien przedstawić ofertę wykonania zadania zgodnie z zasadami uczciwej
konkurencji, gwarantującą wykonanie zadania w sposób efektywny, oszczędny
i terminowy.

Art. 45.
Jednostki sektora finansów publicznych, z wyłączeniem jednostek, o których mowa
w art. 9 pkt 1, 3 i 4, mogą lokować wolne środki:
1) w skarbowych papierach wartościowych;
2) w obligacjach emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;
3) na rachunkach bankowych w bankach mających siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.


1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769, z 2000 r.
Nr 120, poz. 1268, z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 oraz z 2005 r. Nr 167, poz. 1398 i Nr 175, poz. 1462.

22

Art. 46.
1. Jednostki sektora finansów publicznych, z wyłączeniem jednostek, o których mowa
w art. 9 pkt 2, nie mogą posiadać, obejmować lub nabywać udziałów lub akcji w
spółkach oraz nabywać obligacji emitowanych przez podmioty inne niż Skarb
Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a także udziałów w
spółdzielniach, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Minister
właściwy do spraw Skarbu Państwa przejmie posiadane przez jednostki
sektora finansów publicznych, z wyłączeniem jednostek określonych w art. 9 pkt 2,
udziały w spółkach, akcje spółek i obligacje wyemitowane przez podmioty inne niż
Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Art. 47.
1. Przedstawiane Radzie Ministrów projekty aktów prawnych, których skutkiem
finansowym może być zwiększenie wydatków lub zmniejszenie dochodów
jednostek sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z
obowiązujących przepisów, wymagają:
1) określenia wysokości tych skutków;
2) wskazania
źródeł ich sfinansowania;
3) opisu celów nowych zadań i mierników określających stopień realizacji celów.
2. Projekt ustawy skutkującej zmianą poziomu dochodów bądź wydatków jednostek
samorządu terytorialnego wymaga określenia wysokości skutków tych zmian,
wskazania źródeł ich sfinansowania oraz zaopiniowania przez Komisję Wspólną
Rządu i Samorządu Terytorialnego.
3. Rada
Ministrów,
przekazując do Sejmu projekt ustawy, o którym mowa w ust. 2,
dołącza opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Art. 48.
1. Zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków
na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań państwa wobec
osób trzecich ani roszczeń tych osób wobec państwa.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do:
1) jednostek
samorządu terytorialnego;
2) pozostałych jednostek sektora finansów publicznych.

Art. 49.
1. Ujęte w budżecie państwa, budżetach jednostek samorządu terytorialnego i planach
finansowych jednostek budżetowych:
1)
dochody oraz przychody – stanowią prognozy ich wielkości;
2) wydatki
oraz
łączne rozchody – stanowią nieprzekraczalny limit.
2. Ujęte w rocznych planach finansowo-rzeczowych agencji wykonawczych oraz
planach finansowych pozostałych jednostek sektora finansów publicznych:
1) przychody – stanowią prognozy ich wielkości;
2) koszty – mogą ulec zwiększeniu, jeżeli:
a) zrealizowano przychody wyższe od prognozowanych,

23

b) zwiększenie kosztów nie spowoduje zwiększenia dotacji z budżetu lub
zwiększenia planowanego stanu zobowiązań.
3. Zmiany przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 2, wymagają dokonania
zmian odpowiednio w rocznym planie finansowo-rzeczowym lub planie
finansowym.

Art. 50.
1. Kierownik jednostki sektora finansów publicznych, zwany dalej „kierownikiem
jednostki”, jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej.
2. Kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki
finansowej pracownikom jednostki. Przyjęcie obowiązków przez te osoby powinno
być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo
wskazania w regulaminie organizacyjnym jednostki.

Art. 51.
1. Głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych, zwanym dalej
„głównym księgowym”, jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza
obowiązki i odpowiedzialność w zakresie:
1) prowadzenia
rachunkowości jednostki;
2) wykonywania
dyspozycji
środkami pieniężnymi;
3) dokonywania
wstępnej kontroli:
a) zgodności operacji gospodarczych i finansowych odpowiednio z planem
finansowym albo finansowo-rzeczowym,
b) kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji
gospodarczych i finansowych.
2. Głównym księgowym, z zastrzeżeniem ust. 9, może być osoba, która:
1) ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji
Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia
o
Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, chyba że przepisy odrębne uzależniają zatrudnienie
w
jednostce sektora finansów publicznych od posiadania obywatelstwa
polskiego;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw
publicznych;
3) nie
była prawomocnie skazana za przestępstwa przeciwko mieniu, przeciwko
obrotowi gospodarczemu, przeciwko działalności instytucji państwowych oraz
samorządu terytorialnego, przeciwko wiarygodności dokumentów lub za
przestępstwo skarbowe;
4) posiada
znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie koniecznym
do wykonywania obowiązków głównego księgowego;
5) spełnia jeden z poniższych warunków:
a) ukończyła ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne
wyższe studia zawodowe, uzupełniające ekonomiczne studia magisterskie
lub ekonomiczne studia podyplomowe i posiada co najmniej 3-letnią
praktykę w księgowości,

24