Projekt zmian KP: ruchomy czas pracy i dłuższy okres rozliczeniowy

Przeczytaj także: Elastyczny czas pracy korzystny tylko dla pracodawcy?

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych przewiduje wprowadzenie zmian w przepisach o czasie pracy dotyczących okresów rozliczeniowych czasu pracy, a także uregulowanie zasad stosowania tzw. ruchomego czasu pracy.

Okresy rozliczeniowe czasu pracy

W zakresie okresów rozliczeniowych czasu pracy projekt ten przewiduje:

1. zmiany w długości okresu rozliczeniowego czasu pracy w systemach równoważnego czasu pracy (z art. 135 i 137 KP)
   
   Obecnie w systemie równoważnego czasu pracy można stosować okres rozliczeniowy nieprzekraczający 1 miesiąca, jednakże w szczególnie uzasadnionych przypadkach możliwe jest przedłużenie go do maksymalnie 3 miesięcy, a przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych – do maksymalnie 4 miesięcy.
   
   Projekt przewiduje, że nadal co do zasady w tym systemie można będzie stosować 1-miesięczny okres rozliczeniowy, natomiast i w szczególnie uzasadnionych przypadkach i przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych – mógłby on być przedłużony do 4 miesięcy. Dotyczyłoby to także pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych (jeżeli pracodawca stosuje do nich system równoważnego czasu pracy, o którym mowa w art. 137 KP, czyli z możliwością przedłużenia dobowego czasu pracy do 24 godzin).
2. umożliwienie przedłużania okresu rozliczeniowego czasu pracy powyżej 4 miesięcy – do maksymalnie 12 miesięcy
   
   Projekt zakłada, że dopuszczalne będzie przedłużanie okresów rozliczeniowych czasu pracy z 4 miesięcy do maksymalnie 12 miesięcy - jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy i przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

Takie przedłużanie okresu rozliczeniowego byłoby możliwe:

• w tzw. podstawowym systemie czasu pracy (praca 8 godzin na dobę – art. 129 KP),
• W systemach równoważnego czasu pracy (praca do 12 godzin na dobę i do 24 godzin na dobę; to drugie dotyczy pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także w zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratowniczych – art. 135 i 137 KP),
• w systemie przerywanego czasu pracy (praca 8 godzin na dobę, z maksymalnie 5-godzinną przerwą w trakcie dnia – art. 139 KP).

Dłuższy niż 4-miesięczny okres rozliczeniowy mógłby być ustalany:

1. w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi; jeżeli nie będzie możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca będzie mógł uzgodnić treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 24125a KP albo
2. w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.

Projekt przewiduje, że jeżeli przedłużenie okresu rozliczeniowego zostanie uzgodnione w porozumieniu (a nie układzie zbiorowym), to pracodawca będzie miał obowiązek przekazać kopię tego porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od jego zawarcia.

Ruchomy czas pracy

Projekt przewiduje także wprowadzenie do KP przepisów regulujących zasady stosowania ruchomego czasu pracy. Przepisy te pozwalałyby na stosowanie ruchomego czasu pracy w dwóch odmianach:

• po pierwsze - możliwe byłoby ustalanie rozkładów czasu pracy przewidujących różne godziny rozpoczynania pracy w dniach pracy pracowników
  
  Pracodawca mógłby wyznaczać pracownikom różne godziny rozpoczynania pracy w poszczególne dni pracy także w ten sposób, iż w kolejnym dniu pracownik rozpoczynałby pracę o godzinie wcześniejszej niż w dniu poprzednim (np. we wtorek o godz. 10.00, w środę – o godz. 8.00) i taka praca nie byłaby pracą nadliczbową. Pracodawca musiałby natomiast zachowywać przepisy o odpoczynku dobowym i tygodniowym.
• po drugie – możliwe byłoby określanie przedziału czasu, w którym pracownik powinien podjąć pracę (wielu pracodawców stosuje to już obecnie, ale bez wyraźnej podstawy prawnej w KP).

W tym przypadku to pracownik decydowałaby o konkretnej godzinie rozpoczęcia pracy (w wyznaczonych ramach) i gdyby w kolejnym dniu podjął pracę wcześniej niż w dniu poprzednim, to taka praca nie byłaby pracą nadliczbową. Także w tym przypadku konieczne byłoby przestrzeganie przepisów o odpoczynku dobowym i tygodniowym.

Projekt przewiduje, że ruchomy czas pracy byłby wprowadzany w takim samym trybie jak przedłużony do maksymalnie 12 miesięcy okres rozliczeniowy czasu pracy (czyli w układzie zbiorowym albo porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi albo z przedstawicielami pracowników). Ponadto mógłby on być stosowany (w obu wariantach) także na pisemny wniosek zainteresowanego pracownika.

W połowie grudnia 2012 r. projekt został przesłany do konsultacji międzyresortowych i do zaopiniowania przez partnerów społecznych. Zmiany miałyby wejść w życie pierwszego dnia miesiąca nastąpującego po miesiącu ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych w wersji z 14.12.2012 r. ( www.mpips.gov.pl)