Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów

Druk nr 3432


Warszawa, 22 maja 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-123-14



Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

-
o zmianie ustawy -
Kodeks
postępowania
cywilnego
oraz
niektórych innych ustaw w związku ze
wspieraniem polubownych metod
rozwiązywania sporów z projektami aktów
wykonawczych.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Gospodarki.

Z poważaniem

(-) Ewa Kopacz
Projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów)
Art. 1. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1)
art. 10 otrzymuje brzmienie:
„Art. 10. W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd powinien
w każdym stanie postępowania dążyć do ich ugodowego załatwienia, w szczególności
przez nakłanianie stron do mediacji.”;
2)
w art. 981 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość
wynagrodzenia mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wszczętego na
podstawie skierowania sądu i wydatki mediatora podlegające zwrotowi, biorąc pod
uwagę rodzaj sprawy i wartość przedmiotu sporu oraz sprawny przebieg postępowania
mediacyjnego, a także niezbędne wydatki związane z prowadzeniem mediacji w
sprawach cywilnych.”;
3)
w art. 103 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od
wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego
powołania dowodów, a także oczywiście nieuzasadnionej odmowy poddania się
mediacji.”;
4)
w art. 109 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod
uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych, ustawę z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawę z dnia
20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez
osoby fizyczne, ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawę z dnia
28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawę z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa oraz ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 293, 379, 435,
567, 616, 945, 1091, 1161, 1296, 1585, 1626, 1741 i 1924 oraz z 2015 r. poz. 2, 4, 218 i 539.
– 2 –
charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę
reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub
rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika
oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu
polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter
sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.”;
5)
w art. 1832 wprowadza się następujące zmiany:
a)
§ 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych oraz
uczelnie mogą prowadzić listy mediatorów oraz tworzyć ośrodki mediacyjne. Wpis
na listę wymaga wyrażonej na piśmie zgody mediatora. Informację o listach
mediatorów oraz o ośrodkach mediacyjnych przekazuje się prezesowi sądu
okręgowego.”,
b)
po § 3 dodaje się § 3a i 3b w brzmieniu:
„§ 3a. Stałym mediatorem może być osoba fizyczna spełniająca warunki
określone w § 1 i 2, która:
1)
posiada wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji;
2)
ukończyła 26. rok życia;
3)
zna język polski;
4)
nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe, a także przeciwko której nie jest prowadzone
postępowanie o takie przestępstwo;
5)
została wpisana na listę stałych mediatorów prowadzoną przez prezesa sądu
okręgowego na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r.
– Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 133 i 509).
§ 3b. Ilekroć w przepisach kodeksu jest mowa o mediatorze, należy przez to
rozumieć także stałego mediatora, chyba że kodeks stanowi inaczej.”;
6)
w art. 1833 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
„§ 2. Mediator niezwłocznie ujawnia stronom okoliczności, które mogłyby
wywołać wątpliwość co do jego bezstronności.”;
7)
po art. 1833 dodaje się art. 1833a w brzmieniu:
„Art. 1833a. Mediator prowadzi mediację, wykorzystując różne metody
zmierzające do polubownego rozwiązania sporu, w tym poprzez wspieranie stron przy
– 3 –
formułowaniu przez nie propozycji ugodowych, lub na zgodny wniosek stron może
wskazać sposoby rozwiązania sporu, które nie są dla stron wiążące.”;
8)
w art. 1834 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Mediator, strony i inne osoby biorące udział w postępowaniu mediacyjnym są
obowiązane zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedziały się w związku z
prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią ich z tego obowiązku.”;
9)
w art. 1836 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1–3, strona wytoczy
powództwo o roszczenie, które było objęte wnioskiem o przeprowadzenie mediacji, w
terminie trzech miesięcy od dnia, w którym mediator lub druga strona złożyli
oświadczenie powodujące, że mediacja nie została wszczęta, albo od następnego dnia po
upływie tygodnia od doręczenia wniosku o przeprowadzenie mediacji, gdy mediator lub
druga strona nie złożą takiego oświadczenia, w odniesieniu do tego roszczenia zostają
zachowane skutki przewidziane dla wszczęcia mediacji.”;
10) art. 1838 i art. 1839 otrzymują brzmienie:
„Art. 1838. § 1. Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie
postępowania.
§ 2. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Mediacji nie
prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej
postanowienia o skierowaniu do mediacji złoży oświadczenie o braku zgody na
mediację.
§ 3. Przepisu § 1 nie stosuje się w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu
upominawczym oraz nakazowym, chyba że doszło do skutecznego wniesienia zarzutów.
§ 4. Przewodniczący może nakazać stronom udział w spotkaniu informacyjnym
dotyczącym polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji.
Spotkanie informacyjne może prowadzić sędzia, referendarz sądowy, urzędnik sądowy,
asystent sędziego lub stały mediator.
§ 5. Przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę przewodniczący
dokonuje oceny, czy skierować strony do mediacji. W tym celu przewodniczący, jeżeli
zachodzi potrzeba wysłuchania stron, może wezwać je do osobistego stawiennictwa na
posiedzeniu niejawnym.
– 4 –
§ 6. Jeżeli strona bez uzasadnienia nie stawi się na spotkanie informacyjne lub
posiedzenie niejawne, sąd może obciążyć ją kosztami nakazanego stawiennictwa
w sądzie strony przeciwnej.
Art. 1839. § 1. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd, kierując strony do
mediacji, wyznacza mediatora mającego odpowiednią wiedzę oraz umiejętności
praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju, w pierwszej
kolejności biorąc pod uwagę stałych mediatorów.
§ 2. Mediator ma prawo do zapoznania się z aktami sprawy, chyba że co najmniej
jedna ze stron w terminie tygodnia od ogłoszenia lub otrzymania postanowienia
o skierowaniu stron do mediacji złoży oświadczenie o braku zgody na zapoznanie się
mediatora z aktami.
§ 3. Po skierowaniu stron do mediacji, przewodniczący niezwłocznie przekazuje
mediatorowi dane kontaktowe stron oraz pełnomocników, numery telefonów i adresy
poczty elektronicznej, o ile je posiada.”;
11) w art. 18310 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do trzech
miesięcy. Na zgodny wniosek stron lub z innych ważnych powodów termin na
przeprowadzenie mediacji może zostać przedłużony, jeżeli będzie to sprzyjać
ugodowemu załatwieniu sprawy. Czasu trwania mediacji nie wlicza się do czasu trwania
postępowania sądowego.”;
12) w art. 18313 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Po zawarciu ugody z mediacji prowadzonej na podstawie umowy o mediację,
mediator składa protokół w sądzie, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy
według właściwości ogólnej lub wyłącznej, gdy strona wystąpi do sądu z wnioskiem
o zatwierdzenie ugody.”;
13) w art. 187 w § 1 w pkt 2 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
„3) informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu
rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie
przyczyn ich braku.”;
14) w art. 210 po § 21 dodaje się § 22 w brzmieniu:
„§ 22. Sąd poucza strony o możliwości ugodowego załatwienia sporu,
w szczególności w drodze mediacji.”;