Rządowy projekt ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa

– 10 –
wyłanianej do dnia 31 lipca każdego roku poprzedzającego rok, którego dotyczyłoby to
powierzenie, w otwartym konkursie ofert, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia
2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
2. O powierzenie realizacji zadania, o którym mowa w ust. 1, może ubiegać się
organizacja pozarządowa, która spełnia łącznie następujące warunki:
1)
posiada co najmniej dwuletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań wiążących się
z udzielaniem porad prawnych lub informacji prawnych;
2)
daje gwarancję należytego wykonania zadania, polegającego na udzielaniu informacji
prawnej;
3)
dysponuje możliwością obsługi infolinii telefonicznej przez osoby posiadające
odpowiednie: wiedzę, umiejętności i doświadczenie, niezbędne do rzetelnego udzielenia
informacji prawnej.
3. O powierzenie realizacji zadania, o którym mowa w ust. 1, nie może ubiegać się
organizacja pozarządowa, która w okresie dwóch lat poprzedzających przystąpienie do
otwartego konkursu ofert nie rozliczyła się z dotacji przyznanej na wykonanie zadania
publicznego lub wykorzystała dotację niezgodnie z celem jej przyznania. Termin ten biegnie
od dnia rozliczenia się z dotacji i zwrotu nienależnych środków wraz z odsetkami.
4. W przypadku niewyłonienia organizacji pozarządowej w trybie i terminie, o których
mowa w ust. 1, wojewoda:
1)
realizuje zadanie we własnym zakresie;
2)
informuje Ministra Sprawiedliwości o niewyłonieniu organizacji pozarządowej
w terminie do dnia 5 sierpnia każdego roku.
5. Liczba stanowisk obsługujących infolinię telefoniczną odpowiada miesięcznej liczbie
stawek kwoty bazowej, od której zależy wysokość dotacji udzielanej na dany rok budżetowy.
Art. 20. Udzielenie informacji prawnej dokumentuje się w karcie informacji prawnej
przez podanie liczby informacji udzielonych w danym dniu, czasu trwania informacji prawnej
oraz dziedziny prawa, której ta informacja dotyczyła. Karty przekazuje się wojewodzie do
dziesiątego dnia następnego miesiąca kalendarzowego.
Art. 21. Wojewoda przekazuje Ministrowi Sprawiedliwości, nie później niż do końca
pierwszego kwartału roku następnego, zbiorczą informację o wykonaniu zadania
polegającego na udzielaniu informacji prawnej na obszarze województwa.
– 11 –
Art. 22. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1)
sposób i warunki udzielania informacji prawnej, w tym dzienny i tygodniowy wymiar
czasu, w którym jest ona zapewniona,
2)
wzór karty informacji prawnej,
3)
zakres informacji, o której mowa w art. 21
– uwzględniając konieczność zapewnienia dogodnego dostępu do informacji prawnej,
zachowania poufności przy udzielaniu informacji prawnej oraz konieczność zapewnienia
kompletności informacji o wykonaniu zadania.
Rozdział 4
Edukacja prawna społeczeństwa
Art. 23. 1. Organy administracji publicznej, realizując pozostające w ich właściwości
zadania z zakresu edukacji prawnej społeczeństwa, podejmują działania edukacyjne
zmierzające do zwiększenia świadomości prawnej społeczeństwa, dotyczące w szczególności
upowszechniania wiedzy o:
1)
możliwościach dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej i informacji prawnej;
2)
prawach i obowiązkach obywatelskich;
3)
działalności krajowych i międzynarodowych organów ochrony prawnej;
4)
mediacji oraz sposobach pozasądowego rozwiązywania sporów;
5)
możliwościach udziału obywateli w konsultacjach publicznych oraz w procesie
stanowienia prawa.
2. Zadania z zakresu edukacji prawnej społeczeństwa mogą być realizowane również
przez podmioty wymienione w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
3. Zlecanie zadań publicznych w zakresie edukacji prawnej społeczeństwa odbywa się
na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie.
– 12 –
Rozdział 5
Ocena wykonywania zadań z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej, informacji prawnej
i edukacji prawnej społeczeństwa
Art. 24. 1. Minister Sprawiedliwości dokonuje oceny wykonywania zadań z zakresu
nieodpłatnej pomocy prawnej, informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa za
dany rok w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego.
2. O wynikach dokonanej oceny Minister Sprawiedliwości informuje Komisję Wspólną
Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Art. 25. 1. Minister Sprawiedliwości może powołać Radę Nieodpłatnej Pomocy
Prawnej, Nieodpłatnej Informacji Prawnej i Edukacji Prawnej Społeczeństwa, zwaną dalej
„Radą”.
2. Rada jest organem opiniodawczo-doradczym Ministra Sprawiedliwości.
3. Do zakresu działania Rady należy:
1)
analiza wykonywania zadań z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej, informacji prawnej
oraz edukacji prawnej społeczeństwa;
2)
zgłaszanie propozycji w zakresie usprawnienia organizacji udzielania nieodpłatnej
pomocy prawnej, informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa;
3)
opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej,
informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa;
4)
wyrażanie opinii w innych sprawach z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej, informacji
prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa.
Art. 26. 1. Rada składa się z:
1)
dwóch przedstawicieli wybranych spośród kandydatów wskazanych przez stronę
samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego;
2)
dwóch przedstawicieli wybranych spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje
pozarządowe działające na rzecz dostępu obywateli do nieodpłatnej pomocy prawnej,
informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa;
3)
po jednym przedstawicielu wskazanym przez Naczelną Radę Adwokacką i Krajową
Radę Radców Prawnych;
4)
po jednym przedstawicielu ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego,
ministra właściwego do spraw administracji publicznej i ministra właściwego do spraw
finansów publicznych;
– 13 –
5)
czterech przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości.
2. Minister Sprawiedliwości powołuje i odwołuje członków Rady oraz wskazuje jej
przewodniczącego.
3. Za udział w pracach Rady wynagrodzenie nie przysługuje. Na wniosek członków
Rady, zamieszkałych poza miejscem obrad Rady, przyznaje się zwrot kosztów podróży
i zakwaterowania na zasadach określonych w przepisach dotyczących należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce
budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju.
4. Obsługę organizacyjno-techniczną Rady zapewnia Ministerstwo Sprawiedliwości.
5. Tryb działania określa Rada w drodze uchwały zatwierdzanej przez Ministra
Sprawiedliwości.
Rozdział 6
Finansowanie nieodpłatnej pomocy prawnej i informacji prawnej
Art. 27. 1. Zadanie polegające na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej jest
finansowane z budżetu państwa w części – Budżety wojewodów przez udzielanie dotacji
celowej powiatom.
2. Zadanie polegające na udzielaniu informacji prawnej jest finansowane z budżetu
państwa w części – Budżety wojewodów przez udzielanie dotacji celowej podmiotom,
o których mowa w art. 19 ust. 1.
3. Koszty zadania polegającego na zapewnieniu organizacji i funkcjonowania infolinii
telefonicznej ponosi Minister Sprawiedliwości.
4. Wysokość dotacji, o których mowa w ust. 1 i 2, jest ustalana corocznie przez Ministra
Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budżetu w trybie
i terminach określonych w przepisach dotyczących prac nad projektem ustawy budżetowej.
Art. 28. 1. Dotacja na finansowanie zadania polegającego na udzielaniu nieodpłatnej
pomocy prawnej jest przeznaczana w 97% na wynagrodzenia z tytułu umów, o których mowa
w art. 10, natomiast w przypadku, o którym mowa w art. 12 ust. 1 – na rzecz wyłonionej
organizacji pozarządowej, a w 3% – na pokrycie kosztów obsługi organizacyjno-technicznej
zadania.
2. Podstawę ustalenia wysokości dotacji stanowi kwota bazowa.
3. Kwota dotacji stanowi dwunastokrotność iloczynu kwoty bazowej i mnożnika.
– 14 –
4. Mnożnik oblicza się w ten sposób, że liczbę mieszkańców powiatu, przyjętą według
stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustaloną przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, dzieli się przez 25 000, z tym że nie może on być
mniejszy niż 2 i większy niż 35. Mnożnik wyrażony liczbą niecałkowitą zaokrągla się do
liczby całkowitej w górę, jeżeli pierwsza cyfra po przecinku jest równa lub wyższa niż 5, albo
w dół – jeżeli pierwsza cyfra po przecinku jest niższa niż 5.
Art. 29. 1. Dotacja na finansowanie zadania polegającego na udzielaniu informacji
prawnej jest przeznaczana na pokrycie kosztów udzielania informacji prawnej
w wojewódzkim centrum informacji prawnej przez organizację pozarządową.
2. Wysokość dotacji udzielanej na dany rok budżetowy oblicza się w ten sposób, że na
każdy 1 000 000 mieszkańców danego województwa, według liczby mieszkańców na dzień
31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustalonej przez Prezesa
Głównego Urzędu Statystycznego, przypada dwanaście stawek kwoty bazowej, przy czym
każdy kolejny rozpoczęty milion zaokrągla się:
1)
w górę do pełnego miliona, jeżeli liczba mieszkańców przekracza 500 000;
2)
w dół do pełnego miliona, jeżeli liczba mieszkańców wynosi do 500 000.
Jeżeli liczba mieszkańców danego województwa nie przekracza 2 000 000, wysokość dotacji
wynosi 24 stawki kwoty bazowej.
3. W przypadku, o którym mowa w art. 19 ust. 4 pkt 1, środki na finansowanie tego
zadania są przeznaczane na pokrycie kosztów udzielania informacji prawnej we własnym
zakresie; przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 30. 1. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
budżetu corocznie określa, w drodze rozporządzenia, wysokość kwoty bazowej, mając na
względzie limity wydatków, o których mowa w ust. 2, oraz potrzebę zapewnienia właściwej
organizacji systemu nieodpłatnej pomocy prawnej i informacji prawnej.
2. W latach 2016–2025 maksymalny limit wydatków budżetu państwa będący skutkiem
finansowym wejścia w życie niniejszej ustawy wynosi 1 079 384 513 zł, z tym że
w poszczególnych latach wyniesie odpowiednio:
1)
w 2016 r. – 94 183 200 zł;
2)
w 2017 r. – 99 411 155 zł;
3)
w 2018 r. – 101 881 434 zł;
4)
w 2019 r. – 104 312 188 zł;