Rządowy projekt ustawy o leczeniu niepłodności

1) sprawowanie nadzoru nad stosowaniem przepisów ustawy;
ministra właściwego do spraw zdrowia, wynikające z
2) prowadzenie Rejestru;
wcześniejszych przepisów ustawy.
3) prowadzenie rejestru ośrodków medycznie wspomaganej prokreacji i
banków komórek rozrodczych i zarodków;
4) sprawowanie nadzoru i kontroli nad ośrodkami medycznie wspomaganej
prokreacji, bankami komórek rozrodczych i zarodków i centrami leczenia
niepłodności pod względem merytorycznym;
5) wydawanie pozwoleń, o których mowa w art. 42 ust. 1 i art. 51 ust. 1;
6) upowszechnianie standardów medycznych oraz zasad deontologicznych
obowiązujących w zakresie medycznie wspomaganej prokreacji;
7) prowadzenie analizy sytuacji epidemiologicznej w aspekcie niepłodności
oraz analizy dostępności do leczenia niepłodności, w tym skuteczności i
bezpieczeństwa świadczonego leczenia;
8) współdziałanie z innymi podmiotami krajowymi i zagranicznymi, których
celem działalności jest rozwój medycznie wspomaganej prokreacji;
9) akredytowanie jednostek, o których mowa w art. 54 ust. 1;
10) prowadzenie listy osób, które odbyły szkolenia, o których mowa w art. 54
ust. 1.
Art. 67 pkt 2-5
Art. 67. W ramach nadzoru, o którym mowa w art. 66 pkt 1, minister właściwy Przepis wymienia w sposób enumeratywny zadania
do spraw zdrowia w szczególności:
ministra właściwego do spraw zdrowia związane ze
2)
kontroluje dokumentowanie i przekazywanie ministrowi właściwemu
sprawowanym przez niego nadzorem nad stosowaniem
do spraw zdrowia list osób, które odbyły szkolenia, o których mowa w art. 60
przepisów ustawy, wynikające z wcześniejszych
ust. 1;
regulacji zawartych w projekcie.
3)
kontroluje sposób przekazywania danych do Rejestru oraz rejestru
ośrodków medycznie wspomaganej prokreacji i banków komórek rozrodczych
i zarodków;
4) udziela, odmawia udzielenia i cofa pozwolenia, o których mowa w art. 48
ust. 1 i art. 57 ust. 1;
5)
przeprowadza kontrolę, o której mowa w art. 68, albo zleca jej
przeprowadzenie;
Rozdział 11
Rozdział 11
W projektowanej ustawie przewiduje się powołanie
Art. 72-75
Rada do Spraw Leczenia Niepłodności
Rady do Spraw Leczenia Niepłodności, jako organu

opiniodawczo-doradczego ministra właściwego do
Art. 72. 1. Tworzy się Radę do Spraw Leczenia Niepłodności, zwaną dalej
spraw zdrowia.
„Radą”, jako organ doradczy i opiniodawczy ministra właściwego do spraw
W skład Rady do Spraw Leczenia Niepłodności będzie
zdrowia.
wchodzić nie więcej niż 15 członków, powoływanych na
2. W skład Rady wchodzi nie więcej niż 15 członków, powoływanych na 4-
4-letnią kadencję przez ministra właściwego do spraw
10

letnią kadencję przez ministra właściwego do spraw zdrowia, spośród
zdrowia, spośród specjalistów z różnych dziedzin nauki
specjalistów z różnych dyscyplin naukowych, w szczególności prawa i
w szczególności etyki, prawa i medycyny.
medycyny, oraz filozofii w zakresie etyki. W skład Rady może być powołana
osoba, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne
przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
3. Przynajmniej połowa członków Rady jest powoływana spośród kandydatów
wskazanych na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia przez
stowarzyszenia będące zgodnie z postanowieniami ich statutów
towarzystwami naukowymi o zasięgu krajowym, zrzeszających specjalistów w
zakresie medycyny rozrodu oraz przez Polską Akademię Nauk.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia powołuje przewodniczącego Rady
spośród jej członków.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia odwołuje członka Rady przed upływem
kadencji w przypadku:
1)
rezygnacji ze stanowiska;
2)
utraty zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek
długotrwałej choroby;
3)
nieusprawiedliwionej nieobecności na 4 kolejnych posiedzeniach
Rady ;
4)
prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
5)
braku realizacji przez członka powierzonych mu zadań lub jeżeli
zaistniały okoliczności uniemożliwiające ich dalsze wykonywanie.
6. W przypadku odwołania członka Rady albo jego śmierci przed upływem
kadencji, minister właściwy do spraw zdrowia powołuje nowego członka na
okres do końca tej kadencji w trybie ust. 2 i 3, chyba że do końca kadencji
pozostało mniej niż trzy miesiące.

Art. 73. Do zadań Rady należy:
1)
prowadzenie działalności informacyjnej na temat stylu życia chroniącego
potencjał rozrodczy człowieka i zwiększającego szanse urodzenia
zdrowego dziecka oraz celowości opieki prekoncepcyjnej;
2)
prowadzenie działalności informacyjnej na temat czynników mających
wpływ na potencjał rozrodczy człowieka;
3)
prowadzenie działalności informacyjnej na temat możliwości leczenia
niepłodności, w tym poprzez stosowanie procedur medycznie
wspomaganej prokreacji;
4)
upowszechnianie standardów postępowania oraz zasad
11

deontologicznych w zakresie leczenia niepłodności, w tym stosowania
procedur medycznie wspomaganej prokreacji;
5)
opracowywanie dla ministra właściwego do spraw zdrowia i na jego
wniosek projektów założeń aktów normatywnych oraz projektów innych
dokumentów w zakresie procedury medycznie wspomaganej prokreacji;
6)
opiniowanie projektów założeń aktów normatywnych, projektów aktów
normatywnych oraz projektów innych dokumentów w zakresie leczenia
niepłodności;
7)
współdziałanie z organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi i
zagranicznymi, których celem jest promocja zdrowia prokreacyjnego i
problematyka leczenia niepłodności, oraz z samorządem lekarskim i
samorządem pielęgniarek i położnych;
8)
opiniowanie wniosków o nadanie statusu centrum leczenia niepłodności.

Art. 74. 1. Rada przedstawia ministrowi właściwemu do spraw zdrowia
corocznie, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku, którego
dotyczy, sprawozdanie ze swojej działalności.
2. Przewodniczący Rady przedstawia ministrowi właściwemu do spraw
zdrowia sprawozdanie końcowe z działalności Rady w ciągu trzech miesięcy
od zakończenia kadencji Rady.

Art. 75. 1. Rada podejmuje uchwały zwykłą większością głosów, w przypadku
równiej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.
2. Na pierwszym posiedzeniu członkowie Rady uchwalają regulamin pracy tej
Rady.
3. Członkom Rady nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu zasiadania w
Radzie.
4. Członkom Rady przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości i na
warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 i
1662).

Art. 82
Art. 82. Kto stosuje preimplantacyjną diagnostykę genetyczną w procedurze
Wprowadzenie przedmiotowego przepisu karnego jest
medycznie wspomaganej prokreacji ze wskazań innych niż medyczne, w tym
konsekwencją przepisu materialnego wyrażonego w art.
w celu dokonania wyboru płci przyszłego dziecka, z wyjątkiem sytuacji, gdy
26 projektu, który z kolei wynika z postanowień
wybór taki pozwala uniknąć ciężkiej, nieuleczalnej choroby dziedzicznej,
Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia
ludzkiej w odniesieniu do zastosowań biologi i
12

wolności do lat 2.
medycyny uchwalonej w Oviedo 4 kwietnia 1997 r.).
Art. 83
Art. 83. Kto niszczy zarodek zdolny do prawidłowego rozwoju powstały w
Wprowadzenie przedmiotowego przepisu karnego jest
procedurze medycznie wspomaganej prokreacji,
konsekwencją przepisu materialnego wyrażonego w art.
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
23 ust. 3.
Art. 85
Art. 85. Kto tworzy zarodek w celu innym niż procedura medycznie
Wprowadzenie przedmiotowego przepisu karnego jest
wspomaganej prokreacji,
konsekwencją przepisu materialnego wyrażonego w art.
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
25 ust. 1.
Art. 86
Art. 86. Kto tworzy chimery lub hybrydy oraz przeprowadza interwencję
Wprowadzenie przedmiotowego przepisu karnego jest
mającą na celu dokonanie dziedzicznych zmian w genomie ludzkim, które
konsekwencją przepisu materialnego wyrażonego w art.
mogą być przekazane następnym pokoleniom,
25 ust. 2 projektu, który z kolei wynika z postanowień
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty
ludzkiej w odniesieniu do zastosowań biologi i
medycyny uchwalonej w Oviedo 4 kwietnia 1997 r.).
Art. 87
Art. 87. Kto tworzy zarodek, którego informacja genetyczna w jądrze
Wprowadzenie przedmiotowego przepisu karnego jest
komórkowym jest identyczna z informacją genetyczną w jądrze komórkowym konsekwencją przepisu materialnego wyrażonego w art.
innego zarodka, płodu, człowieka, zwłok lub szczątków ludzkich,
25 ust. 3 projektu, który z kolei wynika z postanowień
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty
ludzkiej w odniesieniu do zastosowań biologi i
medycyny uchwalonej w Oviedo 4 kwietnia 1997 r.).
Art. 83
Art. 89. Kto, będąc obowiązanym na podstawie art. 97 do utworzenia
Wprowadzenie przedmiotowego przepisu karnego jest
programu postępowania z komórkami rozrodczymi i zarodkami
konsekwencją obowiązku wynikającego z art. 96
zgromadzonymi, stosuje komórki rozrodcze lub zarodki w procedurze
ustawy.
medycznie wspomaganej prokreacji bez zatwierdzenia tego programu lub
wbrew warunkom określonym w tym programie,
podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Rozdział 13
Rozdział 13
W projekcie przewidziane zostały również niezbędne
Art. 91 i 92
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
zmiany przepisów art. 62, art. 68, ustawy z dnia 25

lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U.
Art. 91. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy
z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.), zwanej dalej „k.r.o.”, a
(Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm. 4)) wprowadza się następujące zmiany: także zaproponowano dodatnie art. 751 i 811.
1) w art. 62 § 2 otrzymuje brzmienie:
Przedmiotowe zmiany mają na celu uwzględnienie w
„§ 2. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub
ww. przepisach sytuacji, w której dziecko urodziło się w
unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego
wyniku procedury medycznie wspomaganej prokreacji.
małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża.
Wprowadzenie stosownych w tym zakresie zmian było
Domniemanie to nie dotyczy przypadku gdy dziecko urodziło się w
niezbędne w odniesieniu do dotychczasowych
następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził
przepisów regulujących kwestie domniemania ojcostwa,
zgodę pierwszy mąż matki.”;
zaprzeczenia ojcostwa, uznania ojcostwa.
13

2) art. 68 otrzymuje brzmienie:
W związku ze zmianami wprowadzonymi poprzez
„Art. 68. Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko urodziło
dodatnie art. 751 kro, konieczne było również dokonanie
się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą
stosownych zmian w przepisach ustawy z dnia 28
mąż matki wyraził zgodę.”;
listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.
3)
po art. 75 dodaje się art. 751 w brzmieniu:
U. poz. 1741 i 1888 oraz z 2015 r. poz. 262).
„Art. 751. § 1. Uznanie ojcostwa następuje z dniem urodzenia się dziecka,

także wtedy gdy przed przeniesieniem do organizmu kobiety komórek
rozrodczych pochodzących od anonimowego dawcy albo zarodka powstałego
z komórek rozrodczych pochodzących od anonimowego dawcy albo z
dawstwa zarodka mężczyzna oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu
cywilnego, że będzie ojcem dziecka, które urodzi się w następstwie procedury
medycznie wspomaganej prokreacji z zastosowaniem tych komórek albo tego
zarodka, a kobieta ta potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy
od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka będzie ten mężczyzna.
§ 2. Oświadczenia są skuteczne, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie
procedury medycznie wspomaganej prokreacji, o której mowa w § 1, w ciągu
dwóch lat od dnia złożenia oświadczenia przez mężczyznę.
§ 3. Jeżeli dziecko urodziło się po zawarciu przez matkę małżeństwa z innym
mężczyzną niż ten, który uznał ojcostwo, przepisu art. 62 nie stosuje się.
§ 4. Przepisów art. 73 § 1 i 4 oraz art. 74 nie stosuje się.”;
4)
po art. 81 dodaje się art. 811 w brzmieniu:
„Art. 811. W przypadku gdy uznanie ojcostwa nastąpiło na podstawie art. 751,
ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa jest dopuszczalne jedynie
wówczas gdy dziecko nie urodziło się w następstwie procedury medycznie
wspomaganej prokreacji, o której mowa art. 751 § 1.”;w art. 85 § 1 otrzymuje
brzmienie:
„§ 1. Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką
dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto
osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka albo ten, kto
był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku
dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.”.

Art. 92. W ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu
cywilnego (Dz. U. poz. 1741 i 1888 oraz z 2015 r. poz. 262) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 19:
a)
w ust. 2 po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:
„4a) informację, że oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa zostało
14