Rządowy projekt ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

Zakres projektowanej ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega procedurze
notyfikacji określonej w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r.
w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Projekt ustawy nie wymaga przedłożenia właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania
konsultacji lub uzgodnienia.


15

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje regulacja
Projekt ustawy oddziałuje na funkcjonariuszy i funkcjonariuszy zwolnionych ze służby w:
Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie
Więziennej i Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.
Liczba etatów w 2014 r.: w Policji 102 370, w Państwowej Straży Pożarnej 30 490, w Biurze
Ochrony Rządu 2246, w Straży Granicznej 16 192, w Służbie Więziennej 27 594 (faktyczne
zatrudnienie 30.09.2013 r.).
Nie jest możliwe precyzyjne określenie liczby osób badanych średniorocznie przez komisje
lekarskie. Liczba ta zależy od określonego limitu przyjęć dla kandydatów, liczby wypadków
w służbie w zakresie uszczerbków na zdrowiu (odszkodowania) oraz liczby funkcjonariuszy
zwolnionych ze służby, którzy występują o skierowanie na komisję lekarską. Liczby te są
zmienne w poszczególnych latach i wynoszą przykładowo:




Liczba wydanych orzeczeń
orzeczenia Wojewódzkich Komisji Lekarskich
rok 2012
rok 2013
MSW dla:
1. Resort spraw wewnętrznych
34 162
33 348
a) Państwowa Straż Pożarna
4 525
4 649
b) Policja
19 834
18 903
c) Straż Graniczna
6
200
d) BOR
0
0
e) ZER MSW
9 797
9 596
2. CBA
0
24
3. Służba Więzienna
6 341
5 596
4. Ministerstwo Finansów
19
16
5. Pozostałe (Urząd Gminy, Urząd Miasta dla
OSP)
20
3
Razem:
40 542
38 987




Liczba wydanych orzeczeń
orzeczenia Okręgowych Komisji Lekarskich
rok 2012
rok 2013
MSW dla:
1. Resort spraw wewnętrznych
18 086
18 226
a) Państwowa Straż Pożarna
2 093
2 043
b) Policja
10 535
9 736
c) Straż Graniczna
0
146
d) BOR
0
0
e) ZER MSW
5 458
6 301
16

2. CBA
721
19
3. Służba Więzienna
2 290
2 583
4. Ministerstwo Finansów
19
14
5. Pozostałe (Urząd Gminy, Urząd Miasta dla
OSP)
14
10
6. Orzeczenia OKL dla WKL w Opolu
i Wrocławiu
2 233
2 566
7. Orzeczenia OKL dla WKL w Białymstoku
593
0
Razem:
23 955
23 418

Projekt ustawy oddziałuje także na organ emerytalny wskazany przez ministra właściwego
w zakresie spraw wewnętrznych.
2. Konsultacje społeczne
Przedmiotem uprzednich konsultacji społecznych był projekt ustawy o komisjach lekarskich
podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy
o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, o zmianie ustawy
o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony
Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz o zmianie
niektórych innych ustaw o szerszym zakresie przedmiotowym, który swoim zakresem
obejmował także uregulowania zawarte w ww. projekcie, dotyczące komisji lekarskich.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy o komisjach
lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy
o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, o zmianie ustawy
o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony
Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz o zmianie
niektórych innych ustaw został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego
Centrum Legislacji, w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, oraz dodatkowo na stronie
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W trybie ustawy o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa, zainteresowanie pracami nad projektem zgłosił wówczas Zarząd Główny
Związku Emerytów i Rencistów Straży Granicznej.
17

Powyższy projekt zawierający również uregulowania dotyczące komisji lekarskich został
przekazany do zaopiniowania przez Federację Związków Zawodowych Służb Mundurowych,
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Policjantów, Niezależny Samorządny Związek
Zawodowy Funkcjonariuszy Straży Granicznej, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy
Pracowników Pożarnictwa, Związek Zawodowy Strażaków „Florian”, Krajową Sekcję
Pożarnictwa Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, NSZZ
Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa, a także przez Forum Związków
Zawodowych, Komisję Krajową NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskie Porozumienie
Związków Zawodowych i Federację Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia
„Porozumienie Zielonogórskie”.
Do projektu w części odnoszącej się do organizacji i funkcjonowania komisji lekarskiej uwagi
zgłosiły poniższe podmioty.
Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych oceniła projekt negatywnie,
wskazując jednocześnie na brak aktów wykonawczych do projektowanej ustawy.
NSZZ Policjantów zaproponował pozostawienie obecnie obowiązującego systemu komisji
lekarskich, gdyż dotychczas funkcjonujące rozwiązanie, tzn. okręgowe i wojewódzkie
komisje lekarskie, sprawdziło się w praktyce i jest oceniane pozytywnie przez
funkcjonariuszy służb mundurowych. Zdaniem Prezydium ZG NSZZ Policjantów
zaproponowana obecnie zmiana pogorszy stan i sprawność orzecznictwa i wygeneruje
niepotrzebne koszty. Powołanie kolejnego centralnego organu w postaci Centralnej Komisji
Lekarskiej wprowadzi chaos i rozciągnięcie w czasie procedur odwoławczych.
Postulował m.in. rozszerzenie specjalności, jakie powinien posiadać członek komisji
lekarskiej, o następujące dziedziny medycyny: ortopedię, laryngologię, neurochirurgię,
z doprecyzowaniem, iż lekarz powinien posiadać wiedzę z zakresu szkodliwości
i uciążliwości służby żołnierzy zawodowych oraz służby funkcjonariuszy Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej.
Zastrzeżenia Związku wzbudził również brak określenia źródeł finansowania badania stanu
zdrowia kandydatów oraz pracowników podległych pod Ministerstwo Finansów
i Ministerstwo Sprawiedliwości.
Związek wskazał również, iż o ile proponowana kontrola prawidłowości wykorzystania
zwolnienia lekarskiego nie budzi większych zastrzeżeń, to proponowana kontrola
wykorzystania prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu
18

choroby bez wątpienia koliduje z innymi przepisami obecnie regulującymi tę kwestię
i w konsekwencji zaproponował rezygnację z kwestionowanej regulacji.
Wskazywał na potrzebę udzielania urlopu zdrowotnego po upływie 12 miesięcy zwolnienia
od wykonywania obowiązków służbowych z powodu choroby, a nie jak przewidziano
w skierowanym do konsultacji projekcie po upływie 182 dni.
NSZZ Funkcjonariuszy Straży Granicznej ocenił projekt negatywnie, wskazując jednocześnie
na brak aktów wykonawczych do projektowanej ustawy. W ocenie Związku obecne
rozwiązanie dotyczące funkcjonowania komisji lekarskich działających w ramach struktur
zakładów opieki zdrowotnej jest rozwiązaniem sprawdzonym. Niezależnie od powyższego
Związek zaproponował: rezygnację ze zobowiązania lekarzy zatrudnionych w komisji do
wizytowania w miejscu zamieszkania funkcjonariuszy przebywających na zwolnieniu
lekarskim, gdyż powodować to będzie koszty i utrudnienie podstawowych czynności komisji,
którymi są badania lekarskie i wydawanie orzeczeń, jak również zmianę „oceny zdolności
fizycznej i psychicznej kandydatów do służby” na „ocenę zdolności do służby”, gdyż obecny
zapis wyklucza możliwość prawidłowej oceny stanu zdrowia kandydata przez komisję
lekarską, w przypadku gdy pod względem medycznym nie ma schorzeń fizycznych
i psychicznych, ale są poważne zaburzenia stwierdzane w badaniu psychologicznym,
np. zaburzenia osobowości.
W jego ocenie podkreślenia wymaga, że członkiem komisji lekarskiej może być lekarz
posiadający aktualne prawo do wykonywania zawodu i wiedzę z zakresu orzecznictwa.
Podniesiono ponadto, iż ze względu na fakt, że komisje lekarskie będą orzekać tylko
w składzie dwuosobowym, gdzie nie będzie stosowana zasada większości głosów, należałoby
przewidzieć, że zgłoszenie zdania odrębnego przez członka komisji będzie przesyłane do
Centralnej Komisji Lekarskiej w celu oceny prawidłowości wydanego orzeczenia.
Związek Zawodowy Strażaków „Florian”, w którego ocenie duże wątpliwości budzą zawarte
w projekcie przepisy dotyczące kontroli prawidłowości zwolnień, jak też prawidłowości
orzekania o czasowej niezdolności do służby.
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Pożarnictwa przedstawił
negatywną opinię do projektu.
Krajowa Sekcja Pożarnictwa NSZZ „Solidarność” postulowała, aby wraz z projektem ustawy
przygotować projekty rozporządzeń o znaczeniu podstawowym dla funkcjonowania ustawy.
Za nietrafne uznała rozwiązanie, które zakładało kognicję sądów administracyjnych do oceny
orzeczeń komisji lekarskich. Kwestie niezdolności do pracy i orzecznictwa rentowego są
domeną orzekania sądów powszechnych (sądów pracy i ubezpieczeń społecznych). Mając na
19