Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów

Źlatego Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich
stanowczo protestuje przeciwko planom rezygnacji z wymogu
odbycia 12-miesięcznej praktyki zawodowej jako warunku
uzyskania pozwolenia do prowadzenia badań archeologicznych.
Poniewa projektodawca powołuje się na przykładowe dobre
praktyki w zakresie regulacji dostępu do wykonywania tych
zawodów w innych krajach (Ocena skutków regulacji, str. 78-79),
to zwracamy uwagę, e np. w Republice Czeskiej, aby uzyskać
pozwolenie na prowadzenie wykopalisk, nale y wykazać się 2-
letnim do wiadczeniem zawodowym!
Proponowany zapis:
Badaniami archeologicznymi kieruje osoba, która posiada tytuł
zawodowy magistra uzyskany po ukończeniu studiów wy szych
na kierunku archeologia oraz odbyła co najmniej 12-miesięczną
praktykę zawodową w zakresie badań archeologicznych
prowadzonych metodą wykopaliskową.


c.d.

Art. 37e. ust. 2.
Uwaga nieuwzględniona.
Zapis ten jest niezrozumiały - archeolog kieruje (co stwierdza (Departament Ochrony
ustęp 1 oraz Uzasadnienie do projektu ustawy - str. 46) zespołem Zabytków MKiDN)
prowadzącym badania archeologiczne, składającym się co Odnosząc się do uwagi
najmniej z dokumentalistów i pracowników fizycznych i tak było dotyczącej przepisu art. 37e ust.
od zawsześ nie znamy sytuacji, w której archeolog sam 2 nale y podkre lić, e
prowadziłby badania archeologiczne, wykonując jednocze nie projektowane przepisy
wszystkie prace. Czy nale y przez to rozumieć, e je li nie przewidują dwie sytuacje.
wykonuje samodzielnie badań archeologicznych to kierownikiem Kierowanie badaniami
mo e być ktokolwiek? Sytuacja niedopuszczalna i kuriozalna archeologicznymi to jest
(zob. równie komentarz w punkcie 2).
kierowanie zespołem innych
Propozycja: usunąć zapis.
archeologów oraz samodzielne,

bez udziału innych archeologów,
prowadzenie badań
archeologicznych. Prowadzenie
badań archeologicznych w
pojedynkę, tzn. wykonywanie

95
ich przez archeologa bez pomocy
innych osób jest prawnie
dopuszczalne i realne w
praktyce, chocia by w
przypadku niewielkich wykopów
sonda owych. O tym, czy
badania prowadzi zespół czy
pojedyncza osoba decyduje
rzeczywista potrzeba, związana
ze skalą badań, a nie
ustawodawca. Mając powy sze
na uwadze, niezbędny jest
przepis przewidziany w
projektowanym art. 37e ust. 2.

c.d.

Art. 37e. ust.2. dodany
Uwaga nieaktualna.
Zapis konieczny ze względu na zasadę, e prawo nie działa Zachowuje się prawny wymóg
wstecz.
odbycia praktyki w zakresie
Proponowany zapis:
badań archeologicznych .
Przy ustalaniu udziału w badaniach archeologicznych uwzględnia
się udział w badaniach prowadzonych przed dniem wej cia w
ycie nowelizacji Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami.


c.d.

Art. 37h. dodany
Uwaga nieuwzględniona.
Źo tej pory Rozporządzenie Ministra Kultury i Źziedzictwa (Departament Ochrony
Narodowego z dnia 27 lipca 2011 roku w sprawie prowadzenia Zabytków MKiŹN)
prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, Przepisy okre lające zasady
badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych dostępu do wykonywania działań
działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań przy zabytkach, jako przepisy
archeologicznych nie precyzowało rodzaju dokumentu kształtujące sferę wolno ci i
potwierdzającego
udział w archeologicznych badaniach praw człowieka powinny być
wykopaliskowych i kto jest zobowiązany go wydać. Z reguły zgodne z zasadą wyłączno ci
czyniła to instytucja, w której zatrudniony był kierownik badań ustawy oraz zasadą zupełno ci
archeologicznych (u którego odbywała się praktyka zawodowa), koniecznego zakresu ustawy

96
co powodowało bezosobowo ć wydawanych za wiadczeń, jako e okre lone wła nie w ustawie, a
była to odpowiedzialno ć zbiorowa (instytucji). Jednak e osoba nie w akcie wykonawczym. .
odbywająca
praktykę
zawodową
w
zakresie
badań Przepisy te bowiem okre lają
archeologicznych prowadzonych metodą wykopaliskową pracuje wymogi jakie nale y spełnić by
pod nadzorem kierownika badań, w związku z tym tylko on jest w uzyskać uprawnienie do
mocy ocenić jej kompetencje i wywiązywanie się z obowiązków. podejmowania działań przy
Odpowiedzialno ć jednostkowa za wydanie wiadectw oraz zabytkach.
dokumentów za wiadczających udział w archeologicznych
badaniach wykopaliskowych będzie bardziej wiarygodna i
spowoduje zastanowienie się osoby wydającej taki dokument nad
oceną kompetencji adepta archeologiiś de facto będzie ona brała
odpowiedzialno ć za dopuszczenie danej osoby do zawodu. W
sytuacji, gdy dostęp do zawodu archeologa jest w zasadzie
nieograniczony oraz brak jest mo liwo ci weryfikacji kompetencji
przyszłych archeologów, taka forma dopuszczenia mo e
spowodować, e zawód archeologa będzie uprawiało mniej osób
niekompetentnych.
54
Stowarzyszenie
art. 37
Tytuł projektu ustawy mówi o zmianie ustaw regulujących Uwaga niezasadna
Konserwatorów
(u.o.z.o.z.)
warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów. Jak (Departament Ochrony
Zabytków
wiadomo ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i Zabytków MKiDN)
opiece nad zabytkami nie reguluje warunków dostępu do W przepisach upowa nienia
wykonywania zawodów i w art. 37 nakłada na ministra ustawowego do wydania aktu
wła ciwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wykonawczego wiadomie
wydanie odpowiedniego rozporządzenia, okre lając jednocze nie pominięto standardy dotyczące
jakie zagadnienia ma ono regulować. Autorzy ustawy z 23 lipca dokumentacji badań
2003 r. zwaną dalej „ustawą o zabytkach" w sposób zamierzony architektonicznych i badań
przenie li omawianą problematykę do rozporządzenia ministra konserwatorskich. Badania
kultury, tworząc w ten sposób sui generis kodeks postępowania architektoniczne i
przy wszelkiego rodzaju pracach, badaniach itp. okre lając konserwatorskie prowadzone są
jednocze nie wymogi kwalifikacyjne. Uniknięto w ten sposób w celu dokonania ustaleń
zbytniej kazuistyki przepisów ustawy, co zgodnie z przyjętymi dotyczących zabytku i
zasadami techniki legislacyjnej powinno obowiązywać równie oczywistym jest, e ich
twórców przedło onego projektu ustawy. Stoimy na stanowisku, wynikiem jest dokumentacja,
ze je li autorzy projektu zdecydują się jednak na zmianę regulacji która te ustalenia zawiera. W

97
warunków dostępu do zawodów konserwatorów, archeologów itp. związku z tym nie ma potrzeby
- winno to nastąpić zgodnie z prawem, czyli przez nowelizację okre lania standardów tej
rozporządzenia Ministra Kultury i Źziedzictwa Narodowego z dokumentacji. Natomiast
dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac dokumentacja prac
konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, konserwatorskich i
badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych restauratorskich powinna
działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań dokumentować przynajmniej
archeologicznych (Dz. U. Nr 165,poz. 987).
podstawowe działania
Art. 37
podejmowane przy zabytku,
ust. 1 pkt 4 standardy dokumentacji prowadzonych prac które w przypadku braku
konserwatorskich i prac restauratorskich, przy zabytku ruchomym dokumentacji pozostaną
wpisanym do rejestru i badań archeologicznych.
nierozpoznane. Tak więc
ust. 2. Tryb wydawania pozwoleń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, okre lenie standardów w tym
okre la się uwzględniając konieczno ć zapewnienia sprawno ci zakresie ma na celu wskazanie
prowadzonego postępowania, w tym sposób postępowania w niezbędnego minimum, jakie
przypadku, gdy wykonawca podejmowanych działań wyłaniany dokumentacja powinna zawierać.
jest w drodze postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
ust. 3 Źane, informacje i dokumentację, o których mowa w ust. 1
pkt 2 i 3, okre la się uwzględniając potrzebę dokonania
wszechstronnej oceny wpływu planowanych działań na zabytek,
jednak bez konieczno ci ponoszenia dodatkowych kosztów ze
strony wnioskodawcy, oraz konieczno ć wskazania warunków
prowadzenia tych działań, które zapewniłyby jak najlepszą
ochronę zabytku.
ust. 4. Standardy, o których mowa w ust. 1 pkt 4, ustala się tak,
aby poszczególne etapy prowadzonych prac konserwatorskich i
prac restauratorskich, przy zabytkach ruchomych i badań
archeologicznych były udokumentowane i uwzględniały
wszystkie okoliczno ci prowadzonych prac.

c.d.
Art. 37 ust. 1
Uwagi:
Uwaga nieuwzględniona.
(u.o.z.o.z.)
W ust. 1 pkt 4 pominięto standardy dokumentacji związanych z Jak wspomniano wy ej,
wykonywaniem
badań
architektonicznych
i
badań w przypadku badań
konserwatorskich.
architektonicznych i

konserwatorskich nie ma takiej

98
potrzeby.

c.d.
Art. 37 ust. 2
W ust. 2 napisano, e tryb wydawania pozwoleń okre la się Odnosząc się do pytania
(u.o.z.o.z.)
uwzględniając ... nasuwa się w takim razie pytanie kto okre li ten dotyczącego art. 37 ust. 2, nale y
tryb i gdzie? Wyja nienia w tej sprawie znajdą się w wyja nić, e tryb wydawania
rozporządzeniu wykonawczym do ustawy?
pozwoleń będzie okre lony w

rozporządzeniu. Przedmiotowy
przepis stanowi bowiem
wytyczną do elementu
upowa nienią ustawowego
zawartego w art. 37 ust. 1 pkt 1.
Przepisy te nale y więc czytać
łącznie.

c.d.
Art. 37 ust. 3
W ust. 3 napisano, e dane, informacje i dokumentacje, które Uwaga nieuwzględniona.
(u.o.z.o.z.)
powinny zawierać wnioski o wydanie pozwoleń i pozwolenia W upowa nieniu ustawowym do
okre la się uwzględniając potrzebę dokonania wszechstronnej wydania aktu wykonawczego
oceny wpływu planowanych działań na zabytek jednak bez mowa jest o „dodatkowych
konieczno ci ponoszenia dodatkowych kosztów ze strony kosztach”. Natomiast
wnioskodawcy. Zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o ochronie konieczno ć ponoszenia przez
zabytków i opiece nad zabytkami pozwolenia mogą okre lać inwestora kosztów badań
warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytku. archeologicznych
W wielu przypadkach warunkiem takim jest zobowiązanie wyprzedzających działania
Inwestora np. do prowadzenia ziemnych robót budowlanych pod inwestycyjne wynika z przepisu
nadzorem archeologicznym, ze względu na mo liwo ć zniszczenia art. 31 ust. 1a ustawy z dnia 23
bąd uszkodzenia zabytkowych warstw kulturowych skrytych pod lipca 2003 r. o ochronie
warstwą gruntu. Badania takie oczywi cie wią ą się z zabytków i opiece nad zabytkami
dodatkowymi kosztami ze strony wnioskodawcy, a sprawozdanie (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z
z ich przebiegu przybiera formę dokumentacji. Standardem i pó n. zm.). Natomiast koszt
normą pozostaje tak e, konieczno ć poprzedzenia wykonania wykonania badań
projektu budowlanego badaniami konserwatorskimi bąd architektonicznych i
architektonicznymi (o których wspomina niniejszy projekt konserwatorskich nie mo e
ustawy), które traktować nale y jako dokumentację. Wykonanie obcią ać wnioskodawcy, z
tej dokumentacji równie oczywi cie wią e się z konieczno cią wyjątkiem sytuacji wskazanych
poniesienia przez wła ciciela zabytku (wnioskodawcę) w przepisie art. 36 ust. 4
dodatkowych kosztów. Żragment tego ustępu projektu ustawy wspomnianej ustawy. Odnosząc

99