Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Cel projektu ustawy

Celem projektu ustawy jest zmiana ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów
w Polsce polegająca na deregulacji dostępu oraz wykonywania wybranych zawodów.

Regulacja dostępu do zawodów przyczynia się do ograniczenia liczby wykonujących je
osób. Oznacza to, że podaż usług nie odpowiada zapotrzebowaniu zgłaszanemu na rynku, co
oznacza wyższe ceny (Friedman, 1962; Shapiro, 1986; Stigler, 1971).

Regulacja dostępu do zawodów może także oznaczać zawężenie możliwości wyboru,
jakie napotyka finalny konsument. Bariery zakłócające działanie rynku i zawyżające ceny,
mogą odstraszyć część konsumentów, którzy zrezygnują z zakupu na takich warunkach –
zastępując profesjonalne usługi improwizowanymi rozwiązaniami „zrób to sam” (Carrol,
Gaston, 1981). W przypadku braku barier regulacyjnych, możliwe jest powstanie segmentów
rynku różniących się jakością i ceną – zatem ci konsumenci będą mogli wybrać usługę
o jakości odpowiadającej cenie (Friedman, 1962, Kleiner, 2006).

Regulacja dotyczy nie tylko zawodów, których przedstawiciele świadczą usługi
konsumentom. Przedstawiciele wielu zawodów są niezbędnymi pracownikami lub
podwykonawcami wielu przedsiębiorstw. W takich przypadkach deregulacja może mieć
wpływ na konkurencyjność tych branż, a pośrednio całej gospodarki. Wzrost konkurencji,
będący następstwem deregulacji dostępu do zawodów, może przełożyć się bowiem na spadek
kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw.

Zbyt daleko idąca regulacja dostępu do zawodów ma także wpływ na dynamikę rynku
pracy – przyczynia się do segmentacji rynku oraz ogranicza możliwości szybkiego
przekwalifikowania się zgodnie ze zmieniającymi się preferencjami konsumentów
(Mortensen, Pissarides, 1994). Redukcja barier regulacyjnych ułatwia zatem takie
dostosowania, oraz przyczynia się do zwiększenia możliwości zatrudnienia młodych ludzi na
krajowym rynku pracy. Zwiększa także mobilność pomiędzy krajami UE.

Nie można też zapominać o fakcie, że regulacje dostępu do zawodów stanowią jedynie
część skomplikowanego, a nierzadko redundantnego systemu zapewnienia jakości
(obejmującego np. normy, procedury, instytucje nadzoru, kontrole lub inspekcje, zasady
odpowiedzialności). W takich przypadkach konieczna jest optymalizacja regulacji w sposób,
który minimalizuje obciążenia pozostawiając jednocześnie wysoki poziom ochrony –
regulacja poprzez ograniczanie dostępu do zawodów, z uwagi na generowane koszty
społeczne, rzadko jest optymalnym mechanizmem.

2. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje ustawa

Osoby wykonujące obecnie i planujące rozpoczęcie wykonywania poszczególnych
zawodów, organizacje zrzeszające posiadających dane kwalifikacje, przedsiębiorcy i organy
zatrudniający osoby wykonujące dany zawód, organizacje konsumentów, organy i instytucje
organizujące szkolenia zawodowe, przyznające i uznające uprawnienia.

3. Konsultacje społeczne

W ramach konsultacji społecznych projekt ustawy został skierowany do następujących
organizacji społecznych:
Forum Związków Zawodowych, Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskie
Porozumienie Związków Zawodowych, Business Centre Club, Pracodawcy Rzeczypospolitej
Polskiej, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
Lewiatan, Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, Polska Izba Ubezpieczeń,
Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu, Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki,
Lubelski Urząd Wojewódzki, Lubuski Urząd Wojewódzki, Małopolski Urząd Wojewódzki,
Łódzki Urząd Wojewódzki, Opolski Urząd Wojewódzki, Podkarpacki Urząd Wojewódzki,
Podlaski Urząd Wojewódzki, Pomorski Urząd Wojewódzki, Śląski Urząd Wojewódzki,
Świętokrzyski Urząd Wojewódzki, Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki, Wielkopolski
Urząd Wojewódzki, Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski
Województwa Lubelskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Urząd
Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Urząd Marszałkowski Województwa
Małopolskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Urząd Marszałkowski
Województwa Opolskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Urząd
Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Urząd Marszałkowski Województwa
Pomorskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Urząd Marszałkowski
Województwa Świętokrzyskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-
-Mazurskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Urząd Marszałkowski
Województwa Zachodniopomorskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego,
2

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Związek Miast Polskich, Unia
Miasteczek Polskich, Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Federacja
Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Giełda
Papierów Wartościowych, Towarowa Giełda Energii, Związek Maklerów i Doradców,
Polskie Towarzystwo Nukleoniczne, Stowarzyszenie Inspektorów Ochrony Radiologicznej,
Stowarzyszenie Elektryków Polskich – Komitet Energetyki Jądrowej SEP, Centralne
Laboratorium
Ochrony
Radiologicznej,
Zakład
Unieszkodliwiania
Odpadów
Promieniotwórczych, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Instytut Fizyki Jądrowej – PAN,
Polska Grupa Energetyczna PGE, Stowarzyszenie Ekologów na Rzecz Energii Nuklearnej –
SEREN Polska, Fundacja Instytut Na Rzecz Ekorozwoju, Polski Klub Ekologiczny Zarząd
Główny, Fundacja Greenpeace Polska, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych,
Związek Rzemiosła Polskiego, Rada Krajowa Federacji Konsumentów, Izba Energetyki
Przemysłowej i Odbiorców Energii – Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu,
Ogólnopolski Związek Zawodowy Techników Medycznych Elektroradiologii, Polskie
Towarzystwo Elektroradiologii, Polskie Lekarskie Towarzystwo Radiologiczne,
Ogólnopolski Związek Zawodowy Techników Medycznych Radioterapii, Uniwersytet
Medyczny w Białymstoku Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Karola
Marcinkowskiego w Poznaniu Wydział Nauk o Zdrowiu Zakład Elektroradiologii, Gdański
Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem
Medycyny Morskiej i Tropikalnej Katedra Medycyny Nuklearnej i Informatyki
Radiologicznej, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Komisja
Krajowa Wolnego Związku Zawodowego „Sierpień 80”, Komisja Krajowa NSZZ
„Solidarność 80”, Związek Zawodowy „Kontra”, Stowarzyszenie Gmin Górniczych w Polsce,
Związek Gmin Zagłębia Miedziowego, Forum Przemysłu Wydobywczego, Porozumienie
Pracodawców Przemysłu Wydobywczego (Związek Pracodawców Górnictwa Węgla
Kamiennego), Związek Pracodawców Polska Miedź, Polskie Stowarzyszenie Górnictwa
Solnego, Związek Pracodawców Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego, Polski
Związek Producentów Kruszyw, Stowarzyszenie Kopalń Odkrywkowych, Stowarzyszenie
Producentów Cementu, Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego, Regionalne
Stowarzyszenie Przedsiębiorców Wydobywających Kopaliny Pospolite, Stowarzyszenie
Kierowników
Ruchu Zakładów Górniczych, Organizacja Polskiego Przemysłu
Poszukiwawczo-Wydobywczego – Związek Pracodawców, Krajowy Związek Pracodawców
Branży Geologicznej, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Konferencja
Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, Konferencja Rektorów Publicznych Szkół
3

Zawodowych, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie,
Politechnika Śląska, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Śląski – Wydział Nauk o Ziemi,
Uczelnia Zawodowa Zagłębia Miedziowego, Główny Instytut Górnictwa, Polska Akademia
Nauk – Instytut Geofizyki oraz Instytut Mechaniki Górotworu, Centralny Instytut Ochrony
Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy
Instytut Badawczy, Instytut Nafty i Gazu, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Instytut
Technik Innowacyjnych EMAG, Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego,
„Poltegor-Instytut” Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Centralna Stacja Ratownictwa
Górniczego S.A., Jednostka Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie, Ratownicza
Stacja Górnictwa Otworowego w Krakowie (Oddział Polskiego Górnictwa Naftowego
Gazownictwa S.A.), Jednostka Ratownictwa Górniczego sp. z o.o., Biuro Badawcze do spraw
Jakości Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Centrum Badań i Dozoru Górnictwa
Podziemnego sp. z o.o., INOVA Centrum Innowacji Technicznych sp. z o.o., Jednostka
Opiniująca, Atestująca i Certyfikująca Wyroby TEST sp. z o.o., KGHM CUPRUM sp. z o.o.
Centrum Badawczo-Rozwojowe, Ośrodek Badań, Atestacji i Certyfikacji „OBAC” sp. z o.o.,
Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Zarząd Głównego Stowarzyszenia Inżynierów
i Techników Górnictwa, Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników
Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby
BHP, Stowarzyszenie Geodetów Polskich, Polskie Towarzystwo Geologiczne, Bractwo
Gwarków Związku Górnośląskiego, Polska Izba Gospodarcza „Ekorozwój”, Forum
Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu, Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego,
Polska Organizacja Gazu Płynnego, Polska Izba Gazu Płynnego, Polska Izba Paliw Płynnych,
Krajowa Izba Biopaliw, PKN Orlen S.A, Grupa LOTOS S.A, BP Polska Sp. z o.o., Shell
Polska Sp. z o.o., Statoil Polska Sp. z o.o., Lukoil Polska Sp. z o.o., Neste Polska Sp. z o.o.,
Slovnaft Polska S.A., Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o., Izba Gospodarcza
Gazownictwa, J&S Energy S.A., PERN Przyjaźń S.A., NGV POLSKA, Agencja Rynku
Energii S.A., Koalicja na Rzecz Autogazu, Polska Izba Przemysłu Chemicznego, Organizacja
Polskiego Przemysłu Poszukiwawczo – Wydobywczego, Forum Odbiorców Energii
Elektrycznej i Gazu, Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska, Polska Izba
Gospodarcza Energii Odnawialnej, EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej Sp. z o.o.,
Stowarzyszenie Energii Odnawialnej, Towarzystwo Obrotu Energią, Polska Izba
Przemysłowo-Handlowa, Polska Izba Gospodarcza „EKO-ROZWÓJ”, Izba Energetyki
Przemysłowej i Odbiorców Energii, Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej,
Stowarzyszenie Forum Rozwoju Efektywnej Energii, Polskie Towarzystwo Certyfikacji
4

Energii, Instytut Nafty i Gazu, Instytut Nawozów Sztucznych w Puławach, Izba Gospodarcza
Ciepłownictwo Polskie, Polska Izba Biomasy, Polskie Towarzystwo Biomasy Polbiom,
Polskie Stowarzyszenie Biogazu, Sekcja Krajowa Geologiczno-Wiertnicza NSZZ
„Solidarność”, Krajowy Związek Pracodawców Branży Geologicznej, Wolny Związek
Zawodowy „Sierpień 80”, Konfederacja Pracodawców Polskich, Górnicza Izba
Przemysłowo-Handlowa, Porozumienie Pracodawców Przemysłu Wydobywczego, Forum
Przemysłu Wydobywczego, Polski Związek Pracodawców Producentów Kruszyw,
Regionalne Stowarzyszenie Przedsiębiorców Wydobywających Kopaliny Pospolite,
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa, Porozumienie Związków Zawodowych
„KADRA”, Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu
Naftowego i Gazowniczego – Zarząd Główny, Polskie Stowarzyszenie Geotermiczne,
Główny Instytut Górnictwa, Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, Polskie
Towarzystwo Geologiczne, Przewodniczący Federacji Związków Zawodowych Pracowników
Kultury i Sztuki, Fundacja dla Archeologii, Krajowa Rada Biblioteczna, Polski Związek
Bibliotek, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Krajowa Rada Izby Architektów/Izba
Architektów RP, Polska Izba Artystów Konserwatorów Dzieł Sztuki, Związek Polskich
Artystów Plastyków Okręg Toruński Sekcja Konserwacji Dzieł Sztuki, Rada do Spraw
Muzeów przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Rada do spraw Instytucji
Artystycznych, Prezes Stowarzyszenia Archeologów Terenowych STATER, Zrzeszenie
Filharmonii Polskich, Stowarzyszenie Dyrektorów Filharmonii – Filharmonia Pomorska
im. Ignacego Jana Paderewskiego, Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów, Stowarzyszenie
Konserwatorów Zabytków, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Stowarzyszenie
Polskich Artystów Muzyków, Wielkopolskie Stowarzyszenie Konserwatorów Dzieł Sztuki,
Związek Kompozytorów Polskich, Związek Polskich Artystów Plastyków, Związek
Pracodawców „Unia Polskich Teatrów”, Związek Zawodowy Bibliotekarzy i Pracowników
Bibliotek „Bibliotekarze Polscy”, Związek Zawodowy Twórców Kultury, Stowarzyszenie
Twórców Ludowych, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Międzynarodowe Stowarzyszenie
Krytyków Sztuki AICA Sekcja Polska, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Związek
Artystów Scen Polskich, Polskie Centrum OISTAT, Międzynarodowa Organizacja
Scenografów, Techników i Architektów Teatru, Unia Metropolii Polskich, Związek Powiatów
Polskich, Izba Domów Maklerskich, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, Związek
Banków Polskich, Parlament Studentów RP, Zrzeszenie Studentów Polskich, Niezależne
Zrzeszenie Studentów, Konferencja Episkopatu Polski, Rzecznik Praw Absolwentów,
Federacja Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki, Stowarzyszenie
5