Rządowy projekt ustawy o Agencji Wywiadu

-rozpoznawczych nie tylko podczas wykonywania tych czynności, ale także w celu 
ochrony  danych  własnych  lub  innego  funkcjonariusza  uprawnionego  do 
wykonywania  tych  czynności.  Podobnie  osoby  udzielające  pomocy  AW  przy 
wykonywaniu  czynności operacyjno-rozpoznawczych  będą  mogły  posługiwać  się 
dokumentami legalizacyjnymi w celu ochrony własnych danych. Zmiana ta wynika 
ze  szczególnej  specyfiki  realizowanych  przez  AW  zadań  i  ma  zapewnić 
zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonariuszy wykonujących czynności operacyjno-
-rozpoznawcze  oraz  osób  udzielających  im  pomocy  przy  wykonywaniu  tych 
czynności. 
6)  Z  uwagi  na  potrzebę  precyzyjnego  określenia  zasad  przetwarzania  danych 
osobowych  w  działalności  AW,  przepisom  dotyczącym  tej  materii  nadano  formę 
wzorowaną  na  regulacjach  zawartych  w  ustawie z dnia 9 czerwca 2006 r. 
o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. z 2012 r.  poz. 621,  z  późn.  zm.) 
przez: 
–  przyjęcie  –  w projektowanym art. 24 –  przepisów art. 22a ww. ustawy (wraz 
z uzupełnieniem  polegającym  na  wprowadzeniu  również  możliwości 
przetwarzania  niezbędnych  danych  w  celu zapewnienia bezpiecznego 
funkcjonowania  AW  oraz  bezpieczeństwa  osobistego  funkcjonariuszy  i  ich 
najbliższych,  a  także  na  potrzeby  postępowania  kwalifikacyjnego  wobec 
kandydata do służby w AW), 
–  wprowadzenie w projektowanym art. 25 osoby pełnomocnika do spraw kontroli 
przetwarzania przez AW danych osobowych w celu zapewnienia nadzoru nad 
zgodnością  przetwarzania  danych  osobowych gromadzonych przez AW 
z przepisami ustawy oraz przepisami o ochronie danych osobowych. 
7)  W  zakresie  współpracy  Szefa  AW  z  szefami  pozostałych  służb  specjalnych 
w ramach realizacji zadań AW wprowadzono – jako projektowany art. 28 – przepis 
zawierający normę ustanawiającą dla Szefa AW obowiązek takiej współpracy – bez 
wskazania jej form – w celu zapewnienia elastyczności w zależności od mogących 
zaistnieć potrzeb, trudnych do jednoznacznego przewidzenia. 
Służba funkcjonariuszy Agencji Wywiadu 
1)  W  odniesieniu  do  wymagań  dla  osób  pełniących  służbę  w  Agencji Wywiadu 
(dotychczasowy art. 44, projektowany art. 29) zrezygnowano z warunku posiadania 
wyłącznie  polskiego  obywatelstwa; uzasadnieniem zaproponowanej zmiany jest 
8 
 
zapewnienie możliwości zwiększenia efektywności realizacji zadań przez Agencję 
Wywiadu przy uwzględnieniu specyfiki jej działalności wynikającej z faktu, że jest 
to służba, która wykonuje zadania głównie poza granicami kraju;  
W związku z powyższym, mimo że kwestia nabycia obywatelstwa innego państwa 
pozostanie  przesłanką  do  zwolnienia  funkcjonariusza  ze  służby  (projektowany 
art. 51 ust. 2 pkt 9), zwolnienie to nie będzie miało – jak dotychczas – charakteru 
obligatoryjnego. 
2)  W  postępowaniu  kwalifikacyjnym  wobec  kandydata  do  służby  w  AW 
(dotychczasowy art. 46 ust. 1, projektowany art. 30 ust. 1) wprowadzono, jako 
obligatoryjne, etapy dotychczas powszechnie stosowane na podstawie art. 46 ust. 2 
obowiązującej  obecnie  ustawy:  przeprowadzenie  badania  psychologicznego 
i psychofizjologicznego. Ponadto, w stosunku do kandydatów, którzy pełnią służbę 
w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, 
Służbie  Kontrwywiadu  Wojskowego  albo  Służbie  Wywiadu  Wojskowego, 
wprowadzono  możliwość  odstąpienia  od  jednego  z  elementów  postępowania 
dotyczącego  ustalenia  zdolności  fizycznej  i  psychicznej  do  służby  w  AW 
(projektowany art. 30 ust. 3). 
3)  W projektowanym art. 31 wprowadzono regulacje dotyczące zasad przenoszenia do 
AW funkcjonariuszy ABW, CBA, SWW albo SKW. Mają one ułatwić rekrutację 
do służby osób ze szczególnymi predyspozycjami.  
4)  Ze  względu  na  brak  określonych  w  postaci  sformalizowanej,  np.  w  dokumencie 
normatywnym, zasad etyki zawodowej w Agencji Wywiadu zrezygnowano w treści 
roty  ślubowania  (dotychczasowy  art.  47  ust.  1,  projektowany  art.  32  ust.  4) 
z fragmentu dotyczącego ich przestrzegania. 
5)  Zrezygnowano z  nieaktualnych  już  przepisów  dotychczasowego  art.  48  ust.  3  i  4, 
uzależniających  powstanie  stosunku  służbowego  funkcjonariusza  Agencji 
Wywiadu  od  uregulowania  stosunku  do  służby  wojskowej,  mając  na  względzie 
przeprowadzoną profesjonalizację Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. 
6)  W projektowanym art. 35 uporządkowano problematykę związaną z załatwianiem 
spraw osobowych Szefa AW i funkcjonariuszy. Proponowane zmiany są efektem 
przeniesienia z aktów wykonawczych  przepisów  stanowiących  –  zdaniem 
projektodawcy  –  materię  ustawową.  W  ust.  7  zaproponowano  przepis  dotyczący 
możliwości  skierowania  funkcjonariusza  na  badanie  psychologiczne  przed 
9 
 
mianowaniem na wyższe stanowisko służbowe lub w przypadku zmiany charakteru 
służby  oraz  gdy  zachodzi  uzasadniona  obawa,  że  sprawność  psychologiczna 
funkcjonariusza  uległa  zmianie  i  negatywnie  wpływa  na  sposób  wykonywania 
przez niego obowiązków służbowych. 
7)  Regulacje dotyczące czasu służby funkcjonariuszy (dotychczasowy art. 51) zostały 
uzupełnione  (projektowany  art.  36)  w  celu  zapewnienia  ich  zgodności  z  prawem 
Unii  Europejskiej,  w  szczególności  z  postanowieniami dyrektywy 2003/88/WE 
w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy. 
8)  W  kwestii  bezpieczeństwa  i  higieny  służby  w  AW  (dotychczasowy  art.  52, 
projektowany art. 
37) dodano przepis materialno-prawny 
określający 
odpowiedzialność  Szefa  AW.  W  stosunku  do  obowiązujących  przepisów 
poszerzono  zakres  odesłania  do  Kodeksu  pracy,  z  zastrzeżeniem  ograniczenia 
stosowania  tych przepisów do sytuacji, gdy nie będzie  to  stanowić  zagrożenia 
prawidłowej  realizacji  przez  funkcjonariuszy  szczególnego  rodzaju  zadań,  do 
których wykonywania dana służba została powołana. 
9)  W 
przepisach  dotyczących  opiniowania  służbowego  funkcjonariuszy 
(dotychczasowy art. 53, projektowany art. 38 i art. 39): 
–  zaproponowano ogólne zasady opiniowania w służbie przygotowawczej i stałej 
w  okresach,  odpowiednio,  nie  rzadziej  niż  raz  w  roku  i  nie  rzadziej  niż  raz  na 
3 lata,  a  także  wskazano  inne,  szczególne przypadki, w których funkcjonariusz 
podlega opiniowaniu, 
–  w  odniesieniu  do  funkcjonariusza  pełniącego  służbę  poza  granicami 
Rzeczypospolitej  Polskiej,  biorąc  pod  uwagę  specyfikę  tej  służby,  dodano 
możliwość  wydłużenia  okresów  opiniowania,  a  także  terminów zapoznawania 
go z opinią i wnoszenia przez niego odwołania od opinii, 
–  przeniesiono  z  rozporządzenia  wydanego  na  podstawie  art.  53  ust.  3  obecnie 
obowiązującej  ustawy  niezbędne  przepisy  regulujące  kwestie  rozpatrywania 
odwołań od opinii służbowych; przepis art. 39 ust. 12 wskazuje na zakończenie 
opiniowania w trybie unormowanym w projekcie, natomiast art. 39 ust. 13 
ustanawia  normę  wskazującą  na  brak  możliwości  wystąpienia  ze  skargą 
w postępowaniu sądowo-administracyjnym, 
–  należy zauważyć, że rozstrzygnięcie pojawiające się w następstwie rozpatrzenia 
odwołania  od  okresowej  opinii  służbowej  jest  aktem  o  charakterze  stricte 
10 
 
wewnętrznym.  Tym  samym  nie  stanowi  decyzji  administracyjnej,  przez  którą 
należy  rozumieć  władcze  rozstrzygnięcie  organu  administracji publicznej 
rozstrzygające  konkretną  sprawę  administracyjną  i  będące  finalnym  aktem 
stosowania normy prawa materialnego. Orzecznictwo sądów administracyjnych 
nie  jest  jednakże  jednorodne  w  omawianej  wyżej  sprawie.  Przyjmowane  jest 
bowiem  także  stanowisko  dopuszczające  kognicję  sądów  administracyjnych 
w sprawach  opiniowania  funkcjonariuszy  służb  mundurowych  (vide:  wyrok 
NSA z dnia 12 listopada 2009 r. I OSK 388/2009  czy też wyrok NSA  z dnia 
10 lutego 2011 r. I OSK 1241/2010). Uzasadnione jest zatem  jednoznaczne 
rozstrzygnięcie przedmiotowej kwestii w projekcie ustawy. 
10)  Przepisy dotyczące przenoszenia funkcjonariusza do dyspozycji Szefa AW, a także 
oddelegowania  funkcjonariusza  do  wykonywania  zadań  służbowych  poza  AW, 
uzupełniono  o  stanowiące  materię  ustawową  przepisy  dotychczasowych  aktów 
wykonawczych, regulujące odpowiednio: 
–  zasady  przenoszenia  do  dyspozycji,  pełnienia  służby  w  czasie  pozostawania 
w dyspozycji oraz mianowania na stanowisko po upływie okresu dyspozycji, 
–  zasady oddelegowania, uprawnienia 
i  obowiązki  oddelegowanego 
funkcjonariusza,  zasady  odwoływania  funkcjonariusza  z  podmiotu 
oddelegowania  oraz  warunki  pełnienia  przez  niego  służby  po  powrocie 
z oddelegowania. 
11)  Odnośnie  do  zaproponowanego w projekcie brzmienia art. 42 ust. 3, należy 
wyjaśnić,  że  rozwiązanie  to  nie  spowoduje  podwyższenia  uposażenia 
otrzymywanego  przez  funkcjonariusza  po  upływie  okresu  oddelegowania albo 
odwołaniu  z  oddelegowania, w  stosunku  do  uposażenia  pobieranego  przez  niego 
przed tym oddelegowaniem. Regulacja ta stanowi przy tym odzwierciedlenie 
obecnego stanu prawnego wynikającego z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów 
z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie oddelegowania funkcjonariuszy Agencji 
Wywiadu  do  wykonywania  zadań  służbowych  poza  Agencją  (Dz.  U.  Nr  160, 
poz. 1553). Proponowane rozwiązanie nie spowoduje zatem dodatkowych skutków 
finansowych dla budżetu państwa i nie będzie stanowiło podstawy żądania przez 
Szefa Agencji Wywiadu przekazania jakichkolwiek nowych środków finansowych 
do budżetu Agencji Wywiadu. 
11 
 
12)  Do art. 49 i art. 50  przeniesiono rozmieszczone w dotychczasowym stanie 
prawnym w  różnych  jednostkach  redakcyjnych  przepisy  określające  sprawy, 
w których  orzekają  komisje  lekarskie  AW.  Wprowadzono  także  zasady  ustalania 
zdolności  fizycznej  i  psychicznej  do  służby  oraz  określono  właściwość  komisji 
lekarskich,  uregulowania  te  zostały  przeniesione  z  rozporządzenia  wydanego  na 
podstawie art. 45 dotychczasowej ustawy. 
13)  Odnośnie  do  rozwiązania  przyjętego  w  art.  51  ust.  2  pkt  8  wskazującego,  że 
funkcjonariusza  można  zwolnić  ze  służby  w  przypadku  upływu  12  miesięcy  od 
dnia zaprzestania służby z powodu choroby, należy podkreślić, że nie spowoduje 
ono dyskryminacji osób niepełnosprawnych, a tym samym nie narusza dyrektywy 
Rady 2000/78/WE z dnia 27  listopada  2000  r.  ustanawiającej  ogólne  warunki 
ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.  
Wymagania,  które  musi  spełnić  osoba  ubiegająca  się  o  przyjęcie  do  służby 
w Agencji  Wywiadu  zostały  jednoznacznie  wskazane  w  art.  29  projektu  ustawy. 
Jednym z  tych  wymagań  jest  posiadanie  przez  kandydata  do  służby  w  Agencji 
Wywiadu  zdolności  fizycznej  i  psychicznej  do  pełnienia  służby,  wymagającej 
szczególnej  dyscypliny  służbowej,  której  gotowy  jest  się  podporządkować. 
Zdolność  ta  jest  przedmiotem  oceny  przez  komisje  lekarskie  podległe  Szefowi 
Agencji  Wywiadu  w  trakcie  postępowania  kwalifikacyjnego.  Osoby  z  orzeczoną 
niepełnosprawnością mogą ubiegać się o przyjęcie do służby w Agencji Wywiadu, 
jednakże  z  uwagi  na  szczególne  wymagania  w  zakresie  zdolności fizycznej 
i psychicznej,  które  muszą  spełnić  kandydaci  do  pełnienia  służby  w  tej  formacji 
mundurowej, nie zostaną do niej przyjęte. W chwili obecnej w Agencji Wywiadu 
służby nie pełnią osoby niepełnosprawne i trudno jest formułować inne prognozy 
w tej kwestii. 
14)  Projektowany  art.  54  zawiera  przepisy  normujące  nieuregulowaną  dotychczas 
w ustawie kwestię przywracania funkcjonariusza do służby w przypadku uchylenia 
albo stwierdzenia nieważności rozkazu personalnego o zwolnieniu ze służby. 
15)  Przepisy dotyczące  świadectwa  służby  funkcjonariusza  zwolnionego  ze  służby 
(projektowany art. 56)  uzupełniono  o  regulacje  zawarte  w  rozporządzeniu 
wydanym  na  podstawie  art.  65  dotychczasowej  ustawy,  którym  nadano  rangę 
ustawowych. 
12