Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2014

Art. 4 – ustala źródła finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, w tym deficytu
budżetu państwa, zgodnie z art. 110 pkt 3 ustawy o finansach publicznych zobowiązującym
do ustalenia źródeł pokrycia deficytu budżetu państwa.
Art. 5 – określa, zgodnie z postanowieniami art. 82, art. 95 ust. 2 i art. 110 pkt 10 ustawy
o finansach publicznych, limity przyrostu zadłużenia w 2014 r. z tytułu zaciąganych
i spłaconych kredytów, pożyczek oraz emisji i spłaty skarbowych papierów wartościowych,
przy czym przez spłatę kredytów lub pożyczek należy rozumieć terminowe lub przedterminowe
spłaty kapitału, natomiast w przypadku spłaty skarbowych papierów wartościowych należy
rozumieć w szczególności ich wykup, przedterminowy wykup, wcześniejszy wykup, odkup
oraz zamianę. Uwzględniając postanowienia art. 78 ust. 1 i 3 ustawy o finansach publicznych
wprowadzony przepis ust. 2 omawianego artykułu umożliwia dokonywanie operacji
finansowych i działań na rynkach finansowych, które wpłyną na zmianę struktury zadłużenia
Skarbu Państwa.
Art. 6 – określa kwotę, do wysokości której mogą być udzielane przez Skarb Państwa
poręczenia i gwarancje w szczególności na podstawie:
− art. 31 ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez
Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2012 r. poz. 657 oraz z 2013 r.
poz. 198),
− art. 9 ustawy z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach
oszczędnościowo – kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 613),
− ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom
finansowym (Dz. U. Nr 39, poz. 308, z późn. zm.) – w szczególności art. 1 w zw. z art. 3
ust. 1 pkt 1 ustawy.
W 2014 roku przewiduje się możliwość udzielania poręczeń i gwarancji wspierających między
innymi realizację strategicznych programów rządowych, takich jak budowa autostrad oraz
wspieranie rozwoju infrastruktury kolejowej. Kwota limitu może być wykorzystana również dla
działań, które mogą być potencjalnie podjęte w przypadku ewentualnego pogorszenia
warunków działania polskiego systemu finansowego w obliczu globalnego kryzysu
finansowego i gospodarczego.
Art. 7 – jest wykonaniem postanowienia art. 5a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.
o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (Dz. U. z 2001 r.
Nr 59, poz. 609, z późn. zm.), zobowiązującego do określenia w ustawie budżetowej
wysokości limitu, którego nie mogą przekroczyć łączne zobowiązania KUKE S.A. z tytułu
gwarantowanych
przez
Skarb
Państwa
ubezpieczeń
eksportowych
i
gwarancji
ubezpieczeniowych. Limit na rok 2014 został ustalony w wysokości umożliwiającej przyjęcie

194

do ubezpieczenia lub objęcia gwarancjami przez KUKE S.A. kolejnych projektów
eksportowych, w tym w ramach programu rządowego „Finansowe Wspieranie Eksportu”.
Art. 8 – upoważnia Ministra Finansów do:
1) dokonywania ze środków budżetu państwa wypłat z tytułu kredytów i pożyczek udzielanych
na podstawie umów międzynarodowych rządom innych państw. Przepis ten ma na celu
zwiększenie skuteczności instrumentów finansowych, które mogą być stosowane na podstawie
zawieranych umów międzynarodowych i które mają na celu stymulowanie wzrostu
polskiego eksportu. Umożliwi to elastyczne reagowanie na oczekiwania w relacjach
międzynarodowych wobec Polski związane zarówno z realizacją bieżącej polityki
finansowej jak i średniookresowych oraz długookresowych celów wsparcia i rozwoju.
Zaplanowana na rok 2014 kwota dotyczy kontynuacji wypłat dla polskich eksporterów
w ramach kredytów dla Angoli i Wietnamu oraz planowanych do udzielenia nowych
kredytów, w tym między innymi dla Wietnamu, Mongolii, Kirgistanu i Etiopii.
Możliwość udzielania kredytów z budżetu państwa wynika z art. 115 ustawy o finansach
publicznych;
2) udzielania ze środków budżetu państwa pożyczek:
a) dla Banku Gospodarstwa Krajowego na zwiększenie funduszy uzupełniających
Banku. Bank Gospodarstwa Krajowego jest bankiem państwowym; podstawowym
celem jego działalności, w zakresie określonym ustawą z dnia 14 marca 2003 r.
o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594, z późn. zm.) oraz
odrębnymi przepisami, jest wspieranie rządowych programów społeczno-
gospodarczych oraz obsługa realizacji licznych programów rządowych i funduszy
celowych. Może być on zobowiązany również do wykonywania innych zadań
o charakterze publicznym, jak choćby Program „Inwestycje Polskie”, ukierunkowany
na wspieranie przedsięwzięć rozwojowych w oparciu o długoterminowe finansowanie
inwestycji mających znaczenie dla gospodarki narodowej oraz strategicznych
interesów Państwa. Zgodnie z art. 5b ust. 1 ustawy o Banku Gospodarstwa
Krajowego minister właściwy do spraw finansów publicznych może udzielić BGK
pożyczki ze środków budżetu państwa, przy zachowaniu wymogów określonych
w art. 127 ust. 2 pkt 2 lit. d lub ust. 3 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –
Prawo bankowe, na zwiększenie funduszy podstawowych lub uzupełniających.
Aktualna sytuacja finansowa Banku Gospodarstwa Krajowego nie budzi zastrzeżeń,
co ma swoje odzwierciedlenie w wysokiej ocenie ratingowej, jak i okresowych
wynikach finansowych. Biorąc jednakże pod uwagę możliwe scenariusze rozwoju
sytuacji ekonomicznej w Europie oraz związany z tym prawdopodobny wzrost awersji
do ryzyka na rynkach finansowych warto przygotować mechanizmy służące

195

zwiększeniu zasobów kapitałowych Banku, co w przypadku wystąpienia sytuacji
kryzysowej,
będzie
miało
bezpośrednie
przełożenie
na wzrost
zaufania
do przedmiotowej
instytucji.
Funkcjonowanie
mechanizmu
ostrożnościowego,
pozwalającego na zwiększenie funduszy Banku, stanowić będzie dodatkowe
zabezpieczenie uwzględniające rolę Banku jako instytucji wspierającej sieć
bezpieczeństwa w kontekście ewentualnych zawirowań na rynkach finansowych lub/i
ewentualnych problemów poszczególnych instytucji. Proponowana kwota ma
charakter
ostrożnościowy
i stanowi
awaryjną
możliwość
wsparcia
Banku
Gospodarstwa Krajowego w celu umożliwienia realizacji zadań;
b) dla Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Zgodnie z art. 15 pkt 6a ustawy z dnia
14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 84,
poz. 711, z późn. zm.), do źródeł finansowania Funduszu zalicza się udzielone pożyczki
ze środków budżetu państwa. Aktualna sytuacja sektora bankowego jest stabilna
i nie wskazuje
na konieczność
ponoszenia
wypłat.
Niemniej
zasadne
jest
przygotowanie mechanizmów służących zwiększeniu zasobów Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowej. Wejście w życie ustawy
z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-
kredytowych oraz niektórych innych ustaw, w której przyjęto rozwiązania, zmieniające
również przepisy ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, dotyczące
w szczególności: tworzenia i funkcjonowania obowiązkowego systemu gwarantowania
środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach w kasach lub należnych z tytułu
wierzytelności, procesów restrukturyzacyjnych w kasach (zasady przejęcia, likwidacji
i upadłości kas), postępowania naprawczego i zarządu komisarycznego w kasach
i w Kasie Krajowej, uzasadnia utrzymanie mechanizmu dodatkowego wzmocnienia
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego celem zapewnienia stabilności finansowej całego
systemu finansowego. Proponowana kwota ma charakter ostrożnościowy i stanowi
awaryjną możliwość wsparcia Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
c) dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowania naprawczego
lub ostrożnościowego. O możliwości udzielania tych pożyczek stanowi art. 115
w związku z art. 224 ustawy o finansach publicznych; pożyczki są istotnym
elementem polityki Rządu ukierunkowanym na restrukturyzację zobowiązań
jednostek samorządu terytorialnego;
d) dla Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. – zgodnie z art. 5a ustawy
z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach
eksportowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 59, poz. 609, z późn. zm.), ustawa budżetowa
określa kwotę, do wysokości której mogą być udzielone pożyczki dla KUKE S.A.
na wypłatę odszkodowań z tytułu gwarantowanych przez Skarb Państwa

196

ubezpieczeń eksportowych i gwarancji ubezpieczeniowych. Wysokość pożyczek z
budżetu państwa dla KUKE S.A. została oszacowana w oparciu o bieżące prognozy
dotyczące wypłat odszkodowań oraz stanu środków na wyodrębnionym rachunku
bankowym „Interes Narodowy” służącym do prowadzenia rozliczeń finansowych
w zakresie ubezpieczeń eksportowych gwarantowanych przez Skarb Państwa;
e) Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez
państwo – zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) określono
wysokość nieoprocentowanej pożyczki dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
przeznaczonej na uzupełnienie środków na pełne i terminowe wypłaty świadczeń
gwarantowanych przez państwo.
Art. 9 – stanowi realizację postanowień art. 9 ust. 1 oraz art. 10 ustawy z dnia 23 grudnia
1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie
niektórych ustaw. Zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 1 tej ustawy w ustawie budżetowej
ustala się:
− kwoty wynagrodzeń dla osób objętych i nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń,
− kwoty bazowe, które stanowią podstawę naliczania wynagrodzeń dla osób objętych
mnożnikowymi systemami wynagrodzeń, o których mowa w art. 5 pkt 1 lit. a, c i d,
− średnioroczne wskaźniki wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.
Przepisy ust. 2 tego artykułu stanowią realizację postanowień art. 30 ust. 3 ustawy z dnia
26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674, z późn. zm.), zgodnie
z którym średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalane jest na podstawie kwoty bazowej
określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
W projekcie ustawy budżetowej na rok 2014 – zgodnie z postanowieniem art. 10 ustawy
o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych
ustaw – tworzy się:
− rezerwę płacową na zmiany organizacyjne i nowe zadania, która jest przeznaczona tylko
dla państwowych jednostek budżetowych i dotyczy wynagrodzeń przewidzianych
do uruchomienia w roku 2014, w szczególności w związku z ewentualną realizacją
nowych zadań, zwiększeniem zakresu realizowanych zadań lub powołaniem nowych
jednostek organizacyjnych w trakcie roku 2014. Rezerwa ta jest tworzona na zadania,
których nie można uwzględnić w ustawie budżetowej,
− rezerwę na zwiększenie wynagrodzeń, w tym na wypłaty wynagrodzeń dla osób odwołanych
z kierowniczych stanowisk państwowych, a także wypłat nagród jubileuszowych, odpraw
emerytalnych i odpraw w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy

197

oraz ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wypoczynkowy dla osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe, dla pracowników jednostek organizacyjnych stanowiących
wyodrębnioną część budżetową, w których średnioroczne zatrudnienie w roku poprzednim
nie przekracza 50 osób. Jednorazowe wypłaty na rzecz osób zajmujących kierownicze
stanowiska państwowe nie zależą od polityki kadrowej danej jednostki, stąd też istnieje
potrzeba utworzenia tej rezerwy. Natomiast w jednostkach, w których średnioroczne
zatrudnienie w roku poprzednim nie przekracza 50 osób, trudno jest wygospodarować
środki na jednorazowe wypłaty, które są zmienne w poszczególnych latach.
Art. 10 – określa ujmowanie w załączniku nr 7, zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 5 ustawy
o finansach publicznych, zestawienia zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań
zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami.
Art. 11 – stosownie do art. 122 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o finansach publicznych –
prezentuje, w formie załącznika do ustawy budżetowej, wykaz jednostek otrzymujących
dotacje podmiotowe i celowe oraz kwoty tych dotacji. Wykaz ten zawiera załącznik nr 8.
Art. 12 – wypełnia dyspozycję art. 122 ust. 1 pkt 6 ustawy o finansach publicznych, zgodnie
z którym zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych zostały określone
w załączniku nr 9.
Art. 13 – stanowi o zamieszczeniu w załączniku nr 10 zestawienia programów wieloletnich
w układzie zadaniowym, zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy o finansach publicznych,
zawierającego, zgodnie z ust. 2, nazwę programu i podstawę prawną jego utworzenia oraz
jednostkę organizacyjną realizującą program lub koordynującą jego wykonanie, cel
programu, zadania programu, okres realizacji programu, łączne nakłady, w tym z budżetu
państwa, na realizację programu, wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w kolejnych
latach na realizację programu, mierniki określające stopień realizacji celu.
Art. 14 – określa kwotę bazową dla zawodowych kuratorów sądowych – zgodnie z art. 14
ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.).
Art. 15 – wynika z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r.
Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.), który stanowi, że etaty w Policji określa ustawa budżetowa.
Na 2014 r. etaty Policji zostały ustalone w liczbie 102 370, w tym 102 309 etatów
w jednostkach organizacyjnych Policji.
Art. 16 – określa kwotę ogólnej rezerwy budżetowej, która – zgodnie z art. 140 ust. 1 ustawy
o finansach publicznych – może być tworzona w wysokości do 0,2% wydatków budżetu.

198