Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

87

Tabela 4. Aktualne wymogi i proponowane zmiany w zakresie dostępu do wykonywania zawodu urbanisty
Aktualne wymogi:
Proponowane zmiany:
• wykształcenie wyższe o kierunkach architektura, Wobec
sporządzającego
projekt
planu
urbanistyka lub gospodarka przestrzenna
zagospodarowania przestrzennego utrzymany zostaje:
• dwuletnie doświadczenie zawodowe związane
z gospodarką przestrzenną
• wymóg
wykształcenia
kierunkowego
albo
(tj. architektura, urbanistyka lub gospodarka
• wykształcenie wyższe zawierające w programie
przestrzenna)
zagadnienia
związane
z
architekturą
i urbanistyką lub
gospodarką przestrzenną albo
w wymiarze co najmniej 90 godzin
• wymóg wykształcenia wyższego uzupełnionego
• studia podyplomowe w zakresie planowania
kierunkowymi studiami podyplomowymi.
przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki
przestrzennej
Zlikwidowany zostaje tym samym wymóg praktyki
• trzyletnie doświadczenie zawodowe związane zawodowej i egzaminu, a ponadto, wskutek likwidacji
z gospodarką przestrzenną
izby zawodowej urbanistów, zniesiony zostanie
albo
obowiązek przynależności do samorządu.
• wykształcenie wyższe

•
Następuje
scedowanie
odpowiedzialności
za
studia podyplomowe w zakresie planowania określenie wymogów (np. doświadczenia) wobec
przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki projektantów na zamawiającego.
przestrzennej

• trzyletnie doświadczenie zawodowe związane
z gospodarką przestrzenną
• zdany egzamin ze znajomości przepisów
prawnych dotyczących gospodarki przestrzennej
oraz praktycznego zastosowania wiedzy
w zakresie urbanistyki

Do zadań samorządów zawodowych urbanistów należy w szczególności m.in.
współdziałanie w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych urbanistów (art. 8 pkt 8 ustawy
o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów).
Członkowie izby obowiązani są więc do dbałości o rozwój zawodowy przez podnoszenie
kwalifikacji, w tym przez uczestnictwo w różnych formach doskonalenia kwalifikacji
zawodowych.

Wpływ regulacji na rynek pracy

Zgodnie z danymi otrzymanymi z Krajowej Izby Urbanistów za pośrednictwem
Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, obecnie liczba członków
tej izby, a więc czynnych zawodowo urbanistów posiadających uprawnienia, wynosi
1297 osób. Od 2002 r. do 2006 r. liczba ta dosyć szybko wzrastała, z 961 członków
w 2002 r. do 1241 w 2006 r. (wzrost o 280 osób w ciągu 4 lat). Natomiast od 2006 r.
można zaobserwować znaczne spowolnienie wzrostu liczby członków Krajowej Izby
Urbanistów (wzrost z 1241 członków w 2006 r. do 1297 w 2012 r., co stanowi wzrost

88
o 56 członków w ciągu 6 lat). Dane dotyczące liczby osób posiadających uprawnienia do
wykonywania zawodu urbanisty przedstawi

Tabela 5. Liczba osób posiadających uprawnienia do wykonywania zawodu urbanisty w okresie
2002–2012
Rok
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Liczba osób
posiadających
uprawnienia do
961 1087 1128 1203 1241 1255 1292 1317 1333 1301 1297
wykonywania
zawodu urbanisty
Liczba osób
przystępujących
-
-
5
3
2
-
-
1
4
3
2
do egzaminu w
danym roku
Liczba osób, które
zdały egzamin
-
-
5
3
2
-
-
0
2
1
2


Z danych przedstawionych przez Krajową Izbę Urbanistów wynika, że w ciągu ostatnich
dziesięciu lat jedynie 20 osób przystąpiło do egzaminu ze znajomości przepisów prawnych
dotyczących gospodarki przestrzennej oraz praktycznego zastosowania wiedzy w zakresie
urbanistyki w celu uzyskania uprawnień urbanisty, a 15 z nich uzyskało te uprawnienia tą
drogą. Pozwala to stwierdzić że nie jest to preferowana ścieżka uzyskania uprawnień
urbanisty przez kandydatów do tego zawodu. Zdecydowanie częściej uprawnienia do
wykonywania zawodu urbanisty uzyskiwane są na podstawie dwóch pozostałych ścieżek,
tzn. osobom, które posiadają bądź wykształcenie wyższe o kierunkach architektura,
urbanistyka lub gospodarka przestrzenna i dwuletnie doświadczenie zawodowe związane
z gospodarką przestrzenną, bądź inne wykształcenie wyższe na kierunkach, które
w obowiązującym programie nauczania realizują zagadnienia związane z architekturą
i urbanistyką lub gospodarką przestrzenną w wymiarze co najmniej 90 godzin,
uzupełnionych studiami podyplomowymi w zakresie planowania przestrzennego,
urbanistyki lub gospodarki przestrzennej i trzyletnie doświadczenie zawodowe związane
z gospodarką przestrzenną.


89
Likwidacja samorządu urbanistów
Projekt przewiduje likwidację samorządu urbanistów. Czynności likwidacyjne podejmą
organy samorządu na podstawie przepisów dotychczasowych, które stosuje się w zakresie
niezbędnym do przeprowadzania likwidacji samorządu. Do czynności likwidacyjnych
należą w szczególności:
1) zakończenie interesów bieżących;
2) ściągnięcie wierzytelności;
3) wypełnienie zobowiązań;
4) upłynnienie majątku samorządu.

Tabela 6. Wartość majątku trwałego i oprogramowania komputerowego poszczególnych izb
urbanistów
Lp.
Nazwa izby
Wartość majątku
1
Północna Okręgowa Izba Urbanistów
40 544,00 zł
2
Zachodnia Okręgowa Izba Urbanistów
52 198,00 zł
3
Południowa Okręgowa Izba Urbanistów
60 333,93 zł
4
Okręgowa Izba Urbanistów w Warszawie
44 423,36 zł
5
Krajowa Izba Urbanistów
43 399,41 zł
Razem
240 898,70 zł
Źródło: Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

Izby urbanistów zatrudniają łącznie 12 osób na umowę o pracę oraz z 20 osobami
(fizycznymi lub prawnymi) zawarte są umowy cywilnoprawne. Umowy te trzeba będzie po
likwidacji samorządu zawodowego rozwiązać.

Porównanie międzynarodowe

Zawód urbanisty spośród państw Unii Europejskiej, zgodnie z danymi bazy zawodów
regulowanych jest zawodem regulowanym w takich państwach jak: Cypr (Πολεοδόμος –
Χωροτάκτης), Niemcy (Stadtplanner), Irlandia (Chartered town planner, Town planner),
Holandia (Stedenbouwkundige), Rumunia (Urbanist), Słowenia (Odgovorni projektant,
Pooblaščeni prostorski načrtovalec), Szwajcaria (Urbaniste) i Wielka Brytania (Chartered
town planner).

41 http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=profession&id_profession=6670

90
4.2. Deregulacja dostępu do zawodu architekta i inżyniera posiadających uprawnienia
budowlane
Aktualne wymogi dotyczące dostępu do zawodu architekta i inżyniera posiadających
uprawnienia budowlane zostały szczegółowo opisane w części uzasadnienia dotyczącej
zmiany ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. Zbiorcze zestawienie wymogów
odnośnie do wykształcenia i praktyki, w zależności od rodzaju uprawnień budowlanych,
zawier

Tabela 7. Aktualne wymogi odnośnie do wykształcenia i praktyki, w zależności od rodzaju
uprawnień budowlanych
projektowanie bez
ograniczeń i
kierowanie
kierowanie robotami
sprawdzanie
projektowanie w
robotami

budowlanymi w
projektów
ograniczonym zakresie
budowlanymi bez
ograniczonym zakresie
architektoniczno-
ograniczeń
-budowlanych
wymagane
• studia
• wyższe studia
• studia
• wyższe studia
wykształcenie
magisterskie, na
zawodowe (I stopnia),
magisterskie,
zawodowe (I stopnia),
kierunku
na kierunku
na kierunku od-
na kierunku
odpowiednim dla
odpowiednim dla danej
powiednim dla
odpowiednim dla
danej
specjalności, lub
danej specjalno-
danej specjalności, lub
specjalności

ści

• studia magisterskie, na
• studia magisterskie, na
kierunku pokrewnym
kierunku pokrewnym
dla danej specjalności
dla danej specjalności
praktyka przy
sporządzaniu
2 lata
2 lata
−
−
projektów
praktyka na
1 rok
1 rok
2 lata
3 lata
budowie


egzamin
zdany egzamin na uprawnienia budowlane

Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim
uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie
pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane,
a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej
uprawnienia odpowiednie w danym kraju.
Egzamin na uprawnienia budowlane jest przeprowadzany co najmniej dwa razy w roku,
w terminach ustalanych przez izbę. Egzaminy przeprowadzają okręgowe komisje
kwalifikacyjne izb inżynierów budownictwa.

91
Zakres proponowanych zmian w uzyskiwaniu uprawnień budowlanych, w odniesieniu do
aktualnych wymogów, przedstawia
Tabela 8. Proponowane wymogi odnośnie do wykształcenia i praktyki, w zależności od rodzaju
uprawnień budowlanych
projektowanie bez
ograniczeń i
kierowanie
projektowanie w
kierowanie robotami
sprawdzanie
robotami

ograniczonym
budowlanymi w
projektów
budowlanymi bez
zakresie
ograniczonym zakresie
architektoniczno-
ograniczeń
-budowlanych
wymagane
• studia
• wyższe studia
• studia
• wyższe studia zawodowe
wykształcenie
magisterskie, na
zawodowe (I
magisterskie lub
(I stopnia),
kierunku
stopnia), na
studia zawodowe
na kierunku odpowiednim
odpowiednim dla
kierunku
(I stopnia), na
dla danej specjalności lub
danej
odpowiednim
kierunku
• studia magisterskie, na
specjalności
dla danej
odpowiednim dla
kierunku pokrewnym dla
specjalności lub
danej specjalności
danej specjalności, lub

• studia zawodowe
• studia
(I stopnia) na kierunku
magisterskie, na
pokrewnym, lub
kierunku
• tytuł zawodowy technika
pokrewnym dla
albo dyplom
danej
potwierdzający
specjalności
kwalifikacje zawodowe w
zawodzie nauczanym na
poziomie technika w
zawodach związanych z
budownictwem w
zakresie odpowiednim
dla tej specjalności
praktyka przy
sporządzaniu
1 rok*
1 rok*
−
−
projektów
praktyka
na
1,5 roku dla studiów
budowie
zawodowych (I stopnia)
odpowiednich i
magisterskich pokrewnych
3 lata dla studiów
1,5 roku dla
zawodowych pokrewnych
studiów
4 lata dla dyplomu technika
magisterskich lub
1 rok**
1 rok**
albo dyplom potwierdzający
3 lata dla studiów
kwalifikacje zawodowe w
zawodowych (I
zawodzie nauczanym na
stopnia)**
poziomie technika w
zawodach związanych z
budownictwem w zakresie
odpowiednim dla tej
specjalności **
egzamin
• Proponuje się możliwość zwolnienia z egzaminu na uprawnienia budowlane
absolwentów studiów wyższych prowadzonych na podstawie umowy uczelni
z właściwym samorządem zawodowym w zakresie odpowiadającym programowi
kształcenia opracowanemu z udziałem organu samorządu zawodowego oraz na
podstawie przepisów wykonawczych wydanych na odstawie projektowanego
upoważnienia ustawowego.