Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

22) lokaty wolnych środków - lokaty zakładu ubezpieczeń nieuznane przez kierownika jednostki
za lokaty, które mogą być wykorzystane na spłatę zobowiązań wynikających z zawartych
umów ubezpieczenia;
23) koszt odszkodowań i świadczeń ustalany dla roku kalendarzowego zaistnienia szkody na
potrzeby wyliczenia oszacowania, o którym mowa w § 35 ust. 1 - odszkodowania i
świadczenia wypłacone brutto powiększone o stan rezerw na niewypłacone odszkodowania i
świadczenia z tytułu szkód zaistniałych do dnia bilansowego; przy ustalaniu kosztu
odszkodowań i świadczeń uwzględnia się koszty likwidacji szkód, a nie uwzględnia się
regresów i odzysków oraz kosztów windykacji z nimi związanych;
24) grupy i rodzaje ubezpieczeń - grupy i rodzaje ubezpieczeń, o których mowa w art. 4 ustawy o
działalności ubezpieczeniowej.
2. Dla wszystkich przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 15, nie uwzględnia się
przyznawanych premii. Umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 15, w których okres
opłacania składki jest krótszy niż okres trwania umowy ubezpieczenia, suma kapitału oznacza
wartość rezerwy matematycznej dla ryzyka śmierci lub dożycia wyliczonej na koniec okresu
opłacania składki.
§ 3. 1. Przepisy rozporządzenia dotyczące ubezpieczeń na życie (grupy 1-5 działu I) stosuje
się również do ubezpieczeń ujętych w grupach 1, 2, 10, 11, 12 i 13 działu II, z uwzględnieniem
istniejących różnic wynikających z istoty tych ubezpieczeń.
2. W przypadku gdy z umów ubezpieczenia zaliczanych do działu II powstaną świadczenia
płatne okresowo w formie rent, rezerwę na skapitalizowaną wartość rent ustala się przy
zastosowaniu metody aktuarialnej w trybie przewidzianym dla ubezpieczeń na życie (grupy 1-5
działu I) zgodnie z § 39.
§ 4. Główne oddziały oraz oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń stosują zasady
rachunkowości określone przez jednostkę macierzystą, o ile nie są sprzeczne z przepisami
ustawy.
Rozdział 2
Prowadzenie ksiąg rachunkowych zakładu ubezpieczeń i dokumentacja ubezpieczeniowa
§ 5. 1. Księgi rachunkowe zakładu ubezpieczeń prowadzone są zgodnie z przepisami ustawy.
2. W przypadku prowadzenia działalności w dziale I grupa 3 tworzone ze składek
ubezpieczeniowych i inwestowane w sposób określony w umowie ubezpieczenia aktywa
ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych podlegają wydzieleniu.
3. W ramach działalności ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń rejestruje na bieżąco w
szczególności:
1) zawarte umowy ubezpieczenia;
2) zawarte umowy reasekuracji czynnej;
3) zawarte umowy cesji ochrony ubezpieczeniowej (reasekuracji biernej);
4) zgłoszone szkody;
5) regresy i odzyski z tytułu zawartych umów ubezpieczenia;
6) ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe.
4. Zakład ubezpieczeń aktualizuje, z zachowaniem możliwości weryfikacji uprzednio
dokonanych zapisów, księgi rachunkowe oraz rejestry co najmniej na koniec każdego miesiąca.

4
5. Główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń mają obowiązek prowadzenia
rejestrów, o których mowa w ust. 3.
6. Oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń są zwolnione z obowiązku prowadzenia
rejestrów, o których mowa w ust. 3, pod warunkiem że przepisy obowiązujące w kraju jednostki
macierzystej nakładają na zagraniczny zakład ubezpieczeń obowiązek gromadzenia informacji co
najmniej w zakresie określonym w rozporządzeniu.
§ 6. 1. Rejestr zawartych umów ubezpieczenia należy prowadzić w sposób umożliwiający
uzyskanie o umowie ubezpieczenia co najmniej następujących informacji:
1) grupa i rodzaj ubezpieczeń, których umowa ubezpieczenia dotyczy;
2) dane identyfikujące umowę ubezpieczenia (numer polisy, data rejestracji polisy, data
wystawienia polisy, data zawarcia umowy);
3) dane identyfikujące ubezpieczającego, w przypadku zaś umów indywidualnych również dane
identyfikujące ubezpieczonego i uposażonych z umowy ubezpieczenia;
4) dane identyfikujące pośrednika ubezpieczeniowego, jeżeli umowa ubezpieczenia została
zawarta za jego pośrednictwem;
5) okres ubezpieczenia, należna składka lub sposób jej obliczenia oraz suma ubezpieczenia lub
suma gwarancyjna, w przypadku zaś umów ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym - wartości jednostek funduszu lub funduszy przysługujących ubezpieczonemu.
2. Zawarte umowy koasekuracji powinny być wyodrębniane w rejestrze i zawierać dane
identyfikujące koasekuratora wiodącego.
3. W przypadku umów koasekuracji dane dotyczące wielkości należnej składki oraz sumy
ubezpieczenia lub sumy gwarancyjnej, o których mowa w ust. 1 pkt 5, podlegają rejestracji w
części przypadającej na zakład ubezpieczeń, a w przypadku solidarnej odpowiedzialności zakładu
dodatkowo dane o całkowitej wysokości składki oraz o pełnym zakresie odpowiedzialności
wynikającym z umowy.
4. W przypadku ubezpieczeń objętych umowami generalnymi, o których mowa w § 7 ust. 2
pkt 3, może mieć zastosowanie zbiorcza rejestracja umów ubezpieczenia, pod warunkiem
ewidencji informacji określonych w ust. 1 w odniesieniu do każdego ubezpieczającego
oddzielnie oraz dodatkowo danych umożliwiających ustalanie zakresu odpowiedzialności
zakładu ubezpieczeń.
5. W przypadku grupowych umów ubezpieczenia dane, o których mowa w ust. 1 pkt 5,
podlegają rejestracji w wartościach przypadających na każdego ubezpieczonego.
§ 7. 1. Podstawę ewidencji składki przypisanej stanowi kopia polisy ubezpieczeniowej lub
inny dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia, w tym aneksy do zawieranych
umów ubezpieczenia zawierające obliczenie składki, zwane dalej "dokumentami
ubezpieczeniowymi". Dokumenty ubezpieczeniowe określają co najmniej: strony umowy
ubezpieczenia, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, okres ubezpieczenia, wysokość
sumy ubezpieczenia lub gwarancyjnej oraz wysokość należnej składki.
2. Zestawienia zbiorcze dokumentów ubezpieczeniowych mogą mieć zastosowanie:
1) w przypadku, gdy dokument ubezpieczenia wydawany jest z chwilą opłacenia całej składki;
2) w rozliczeniach z pośrednikami ubezpieczeniowymi - w odniesieniu do każdego pośrednika
oddzielnie;
3) w rozliczeniach z ubezpieczającymi z tytułu ubezpieczeń objętych umowami generalnymi -
w odniesieniu do każdego ubezpieczającego oddzielnie.

5
3. Zestawienia zbiorcze dokumentów ubezpieczenia sporządza się według grup i rodzajów
ubezpieczeń.
4. Polisy lub inne dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia wraz z
wszelkimi załącznikami oraz dodatkowymi dokumentami związanymi z umową ubezpieczenia
należy wystawiać w sposób chronologiczny, uniemożliwiający ich podwójną rejestrację.
5. Niewykorzystane druki polis oraz inne druki ścisłego zarachowania potwierdzające
zawarcie umowy ubezpieczenia należy inwentaryzować co najmniej raz w roku obrotowym, a
ewentualne różnice w ilości tych druków - rozliczać w tym samym roku obrotowym.
6. Ewidencję składki przypisanej należy prowadzić w sposób umożliwiający identyfikację
umowy ubezpieczenia, której składka dotyczy.
§ 8.
Rejestr zawartych umów reasekuracji czynnej należy prowadzić w sposób
umożliwiający uzyskanie co najmniej następujących informacji:
1) danych identyfikujących umowę reasekuracji (rodzaj umowy, numer umowy);
2) danych identyfikujących cedenta oraz danych identyfikujących brokera, jeżeli umowa została
zawarta za jego pośrednictwem;

3) daty rejestracji umowy reasekuracji, daty wejścia w życie umowy oraz okresu
obowiązywania umowy;
4) grup i rodzajów ubezpieczeń objętych umową;
5) danych umożliwiających ustalenie udziału oraz maksymalnej odpowiedzialności zakładu
ubezpieczeń w umowie reasekuracji czynnej;
6) danych umożliwiających ustalenie na dzień bilansowy salda rozliczeń z każdym cedentem z
umowy reasekuracji czynnej.
§ 9. Rejestr zawartych umów cesji ochrony ubezpieczeniowej należy prowadzić w sposób
umożliwiający uzyskanie co najmniej następujących informacji:
1) określenia rodzaju umowy reasekuracji oraz numeru umowy, jeżeli występuje;
2) danych identyfikujących reasekuratorów i ich udziałów w cesji oraz danych identyfikujących
brokera, jeżeli umowa została zawarta za jego pośrednictwem;

3) daty rejestracji umowy reasekuracji, daty wejścia w życie umowy oraz okresu
obowiązywania umowy;
4) grup i rodzajów ubezpieczeń objętych umową reasekuracji;
5) danych umożliwiających ustalenie udziału własnego oraz maksymalnej odpowiedzialności
zakładu ubezpieczeń w umowie reasekuracji biernej;
6) danych umożliwiających ustalenie na dzień bilansowy salda rozliczeń z każdym
reasekuratorem z umowy reasekuracji biernej.
§ 10. Podstawę zapisów w rejestrach, o których mowa w § 8 i 9, stanowi umowa reasekuracji
oraz wystawiane na jej podstawie odpowiednie dokumenty rozliczeniowe (rachunki techniczne)
lub inne dokumenty określające co najmniej: strony umowy, rodzaje ryzyk objętych umową,
okres obowiązywania umowy, dane umożliwiające ustalenie zakresu ochrony reasekuracyjnej
oraz wszelkie niezbędne dane umożliwiające ustalenie udziału zakładu ubezpieczeń w umowie,
w szczególności w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, jak również w zakresie
podziału zysku z umowy, jeżeli wynika to z warunków umowy.
§ 11. 1. Rejestry w zakresie szkód (roszczeń) zgłoszonych prowadzone są w sposób
umożliwiający uzyskanie dla każdej szkody oddzielnie co najmniej następujących informacji:

6
1) daty i numeru rejestracji szkody, daty wystąpienia szkody oraz daty zgłoszenia szkody
(roszczenia);
2) danych identyfikujących umowę ubezpieczenia, której szkoda dotyczy;
3) grupy i rodzaju ubezpieczenia, którego szkoda dotyczy;
4) danych identyfikujących osobę trzecią, jeżeli jest ustalony sprawca szkody;
5) wartości roszczenia odszkodowawczego lub jego oszacowania;
6) wartości (części lub całości) wypłaconego odszkodowania i daty wypłaty;
7) wartości niewypłaconego odszkodowania ujętego w rezerwie.
2. Rejestry należy prowadzić w sposób umożliwiający sporządzenie na dzień bilansowy
wykazu szkód zgłoszonych do zakładu ubezpieczeń, o których mowa w § 12 ust. 3, w podziale na
lata kalendarzowe zgłoszenia szkody oraz w podziale na lata zaistnienia szkody.
3. Rejestry w zakresie szkód, o których mowa w ust. 1, prowadzi się wyłącznie dla
działalności bezpośredniej.
§ 12. 1. Dla każdej szkody tworzona jest dokumentacja szkodowa opatrzona numerem
rejestracji szkody.
2. Dokumentacja szkodowa zawiera ponumerowane dokumenty dotyczące zdarzenia i
związanego z nim zgłoszenia szkody, dokumenty przedstawiające opis elementów szkody,
szczegóły wpłat i wypłat związanych ze szkodą.
3. Na dzień bilansowy, dla każdej grupy ubezpieczeń oddzielnie, sporządza się, z
zastrzeżeniem ust. 5:
1) wykaz szkód zgłoszonych w okresie sprawozdawczym obejmujący dla każdej szkody: numer
rejestracji szkody, datę zgłoszenia szkody, datę zajścia szkody, kwoty wypłacone w
bieżącym okresie sprawozdawczym z tytułu tej szkody, wartość utworzonej na koniec okresu
sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną;
2) wykaz szkód zgłoszonych w poprzednich okresach sprawozdawczych, a niezlikwidowanych
do końca poprzedniego okresu sprawozdawczego, obejmujący dla każdej szkody: numer
rejestracji szkody, datę zgłoszenia szkody, datę zajścia szkody, wartość utworzonej na koniec
poprzedniego okresu sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną, kwoty wypłacone w
bieżącym okresie sprawozdawczym oraz wartość utworzonej na koniec okresu
sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną.
4. Zakłady ubezpieczeń, które nie ustalają rezerwy na niewypłacone odszkodowania metodą
indywidualną w wykazie szkód zgłoszonych, odpowiednio zamiast wartości rezerwy na szkodę
zgłoszoną dla każdej szkody oddzielnie przedstawiają łączną wartość utworzonej dla tych szkód
rezerwy na szkody zgłoszone.
5. Na dzień bilansowy sporządza się, oprócz wykazu określonego w ust. 3, wykaz szkód, z
tytułu których zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty części lub całości odszkodowania,
wierzyciel zaś wystąpił na drogę postępowania sądowego. Powyższy wykaz obejmuje dla każdej
szkody oddzielnie: numer rejestracji szkody, datę zgłoszenia szkody, datę zaistnienia szkody,
wartość spornej kwoty roszczenia, koszty procesu sądowego, łącznie zaś dla szkód, z tytułu
których zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty części lub całości odszkodowania - wartość
rezerwy na sprawy sporne z tytułu szkód zgłoszonych.
§ 13. 1. Rejestry regresów i odzysków należy prowadzić wyłącznie dla działalności
bezpośredniej oraz w sposób umożliwiający uzyskanie co najmniej następujących informacji:
1) numeru rejestracji szkody oraz wartości szkody, której regres lub odzysk dotyczy;
2) danych identyfikujących:

7
a) dłużnika - w przypadku regresów,
b) przedmiot odzysku - w przypadku odzysków;
3) wartości roszczeń;
4) wartości otrzymanych regresów i odzysków.
2. Rejestry należy prowadzić w sposób umożliwiający ustalenie wartości regresów i
odzysków związanych z daną szkodą, jak również ustalenie wartości regresów i odzysków w
podziale na lata zgłoszenia szkody oraz lata zaistnienia szkody, których regresy i odzyski
dotyczą.
§ 14. 1. Zakład ubezpieczeń prowadzący działalność w grupie 3 działu I prowadzi rejestry
funduszy odrębnie dla każdego ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego.
2. Rejestr funduszu służy ustaleniu wartości aktywów netto przypadających na jednostkę
rozrachunkową funduszu, a w przypadku, gdy ryzyko lokaty ponosi zakład ubezpieczeń,
odpowiednio wartości zobowiązania przypadającego na jednostkę.
3. Przychody i koszty oraz aktywa i pasywa danego funduszu nie mogą być kompensowane
z innymi przychodami i kosztami oraz aktywami i pasywami zakładu ubezpieczeń.
4. W przypadku ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający, rejestry
funduszu prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie wartości lokaty, o której mowa w § 40.
5. Rejestry prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie wielkości wyodrębnionych
aktywów funduszu oraz zmian wielkości tych aktywów w okresie sprawozdawczym, w tym co
najmniej ustalenie dla każdego funduszu:
1) wartości składek otrzymanych przez zakład ubezpieczeń i przeznaczonych na fundusz (przed
potrąceniem wszelkich opłat z rachunku jednostek) oraz wartości przychodów z lokat - w
ramach przychodów funduszu;
2) wartości opłat potrącanych ze składek, wartości opłat potrącanych ze środków funduszu,
wartości kosztów zarządzania lokatami funduszu - w ramach kosztów funduszu;
3) stanów oraz zmian aktywów i zobowiązań funduszu, w szczególności w zakresie lokat
funduszu;
4) wartości aktywów zakładu ubezpieczeń przeznaczonych na zwiększenie ubezpieczeniowego
funduszu kapitałowego w przypadku, gdy gwarantowana stopa zwrotu z lokat funduszu jest
wyższa od faktycznie osiągniętej przez zakład ubezpieczeń w okresie sprawozdawczym.
6. Rejestry należy prowadzić w sposób umożliwiający ustalenie wartości nabycia jednostek
uczestnictwa przydzielonych każdemu ubezpieczonemu, wartości bieżącej tych jednostek oraz
wartości jednostek, po której są one umarzane.
§ 15. 1. W ubezpieczeniach działu II poniesione w okresie sprawozdawczym koszty
akwizycji w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze mogą być rozliczone w
czasie, na zasadach obowiązujących przy tworzeniu rezerwy składek.
2. Przeniesione na przyszłe okresy sprawozdawcze koszty akwizycji, o których mowa w ust.
1, ujmowane są w aktywach bilansu.
3.
W przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia, aktywowane koszty akwizycji
dotyczące tej umowy ujmowane są w koszty w tym samym miesiącu, w którym następuje
rozwiązanie umowy ubezpieczenia.
§ 16.
1.
W ubezpieczeniach działu I poniesione w okresie sprawozdawczym koszty
akwizycji w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze mogą być rozliczone w
czasie.

8