Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

2. Przeniesione na przyszłe okresy sprawozdawcze koszty akwizycji, o których mowa w ust.
1, ujmowane są w aktywach bilansu, pod warunkiem że nie zostały uwzględnione w wyliczeniu
rezerwy ubezpieczeń na życie.
3. W ubezpieczeniach działu I koszty akwizycji podlegają rozliczeniu w czasie wyłącznie
przy zastosowaniu metod aktuarialnych.
4. W przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia przed terminem, aktywowane koszty
akwizycji dotyczące tej umowy ujmowane są w koszty w tym samym miesiącu, w którym
następuje rozwiązanie umowy ubezpieczenia.
5. Koszty akwizycji nie podlegają aktywowaniu w ubezpieczeniach na życie, gdy ryzyko
lokaty ponosi ubezpieczający, jeżeli dla tych ubezpieczeń nie jest określona częstotliwość i
wysokość opłacanej składki, jak również w ubezpieczeniach ze składką jednorazową
skalkulowaną przy założeniu wypłaty prowizji akwizycyjnej.
§ 17. 1. W odniesieniu do transakcji połączenia z innym zakładem ubezpieczeń lub przejęcia
innego zakładu ubezpieczeń stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 4a ustawy.
2. W odniesieniu do transakcji przeniesienia portfela ubezpieczeń stosuje się te same
przepisy co do transakcji przejęcia innego zakładu ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 3-5.
3. Na dzień przejęcia portfela ubezpieczeń rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe wyceniane
są według zasad obowiązujących w zakładzie ubezpieczeń przejmującym, powstałe zaś z tego
tytułu różnice odpowiednio zwiększają lub zmniejszają powstałą w wyniku przejęcia wartość
firmy lub ujemną wartość firmy.
4. Wartość firmy powstała w wyniku przejęcia portfela ubezpieczeń ulega umorzeniu
proporcjonalnie do terminów rozwiązywania przejętych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
ale nie może przekroczyć 5 lat. W przypadkach uzasadnionych szczególnym charakterem
przejmowanych zobowiązań zakład ubezpieczeń może wydłużyć termin umorzenia wartości
firmy do 20 lat.
5. Jeżeli w wyniku zaistniałych po dniu przeniesienia portfela zdarzeń lub uzyskanych
informacji stwierdzono, iż wartość bilansowa aktywów i zobowiązań określona na dzień
przeniesienia portfela była niewłaściwa, należy dokonać do końca następnego roku obrotowego,
po roku w którym nastąpiło przeniesienie portfela ubezpieczeń, odpowiedniej korekty wartości
firmy lub ujemnej wartości firmy, pod warunkiem że jednostka przewiduje odzyskanie wartości
korekty z przyszłych korzyści ekonomicznych. W przeciwnym przypadku korektę taką zalicza
się odpowiednio do pozostałych przychodów lub kosztów operacyjnych.
§ 18.
W przypadku likwidacji szkód komunikacyjnych zgodnie z postanowieniami
Jednolitego Porozumienia między Biurami Narodowymi - Regulaminu Wewnętrznego, o którym
mowa w art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.4)), dowodem księgowym stanowiącym
podstawę ewidencji zdarzenia gospodarczego może być dokument obciążeniowy przesłany w
formie określonej w tym Regulaminie.
Rozdział 3
Szczególne zasady rachunkowości w zakresie lokat

9
§ 19. 1. Zakład ubezpieczeń dokonuje, z zachowaniem zasady ostrożności, wyceny lokat na
dzień bilansowy, z zastrzeżeniem ust. 3:
1) aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu oraz aktywów finansowych dostępnych do
sprzedaży, gdy możliwe jest ustalenie wartości godziwej w sposób wiarygodny - według
wartości godziwej, z zastrzeżeniem pkt 3;
2) aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu oraz aktywów finansowych dostępnych do
sprzedaży, gdy wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić:
a) w przypadku aktywów finansowych, dla których jest ustalony termin wymagalności -
według skorygowanej ceny nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty
wartości,
b) w przypadkach innych niż określone w lit. a - według wartości nabycia z uwzględnieniem
odpisów z tytułu trwałej utraty wartości
- z zastrzeżeniem pkt 3;
3) udziałów w jednostkach podporządkowanych - metodą praw własności, z uwzględnieniem
zasad wyceny określonych w art. 63 ustawy;
4) aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności - według skorygowanej
ceny nabycia, z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej oraz odpisów z tytułu trwałej
utraty wartości;
5) lokat terminowych w instytucjach finansowych - według wartości nominalnej;
6) pożyczek udzielonych - w kwocie wymaganej zapłaty, z uwzględnieniem odpisów z tytułu
trwałej utraty wartości;
7) nieruchomości - według wartości nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszonej o wartość
naliczonego na dzień bilansowy umorzenia;
8) pozostałych lokat - według wartości nabycia lub kosztu wytworzenia, z uwzględnieniem
trwałej utraty wartości.
2. Depozyty nieprawidłowe wycenia się tak jak pożyczki.
3. Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający, wyceniane są przez zakład ubezpieczeń
prowadzący działalność w dziale ubezpieczeń na życie według wartości godziwej.
4. Należności depozytowe od cedentów są wyceniane w kwocie wymaganej zapłaty
określanej zgodnie z warunkami umowy reasekuracji, uwzględniającej, w przypadku gdy depozyt
stanowi instrument finansowy, również wycenę tego instrumentu. Przy wycenie depozytu
uwzględnia się ewentualne odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
§ 20. 1. Zakład ubezpieczeń zarządzając odpowiednio portfelami aktywów finansowych
przeznaczonych do obrotu, utrzymywanych do terminu wymagalności oraz dostępnych do
sprzedaży, uwzględnia w szczególności dotychczasowe i prognozowane wpływy i wydatki z
tytułu prowadzonej działalności operacyjnej oraz działalności inwestycyjnej, terminy
wymagalności zobowiązań wynikających z zawartych umów ubezpieczenia, w oparciu o przyjętą
przez zakład ubezpieczeń strategię inwestycyjną, a w przypadku ubezpieczeń działu I grupa 3 w
oparciu o zasady określonych w regulaminie lokowania środków ubezpieczeniowego funduszu
kapitałowego, o którym mowa w art. 13 ust. 4 pkt 3 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.
2. Przy ustalaniu trwałej utraty wartości aktywów finansowych, o której mowa w § 19,
uwzględnia się sytuację finansową podmiotów, w których te aktywa zostały ulokowane, spadek
wartości aktywów netto tych podmiotów, zaistniały pomiędzy dniem ich nabycia a dniem
bilansowym, przypadający na posiadane przez zakład ubezpieczeń aktywa finansowe. W
przypadku aktywów finansowych objętych gwarancjami przy ustalaniu trwałej utraty wartości
uwzględnia się również sytuację finansową gwaranta.

10
§ 21. 1. Do lokat krótkoterminowych zalicza się lokaty, które ze względu na stopień
płynności są możliwe do realizacji w okresie krótszym niż rok oraz które zakład ubezpieczeń
zamierza w tym okresie zrealizować.
2. Do lokat długoterminowych zalicza się lokaty inne niż wymienione w ust. 1.
§ 22. 1. Różnice z tytułu aktualizacji wyceny lokat, o których mowa w § 19 ust. 1, ujmuje się
odpowiednio w przychodach lub kosztach działalności lokacyjnej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 5.
2. Różnice z tytułu aktualizacji wyceny lokat zaliczonych do kategorii aktywów finansowych
dostępnych do sprzedaży, które nie są uwzględnianie przy ustalaniu wartości rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym w pozycji "kapitał z
aktualizacji wyceny" zgodnie z § 21 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12
grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i
sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674, z 2004 r. Nr 31, poz.
266 oraz z 2005 r. Nr 256, poz. 2146), z zastrzeżeniem ust. 4.
3. Różnice z tytułu aktualizacji wyceny lokat zaliczonych do kategorii udziały w jednostkach
podporządkowanych ujmuje się w kapitale własnym w pozycji "kapitał z aktualizacji wyceny", z
zastrzeżeniem art. 35 ust. 4-5 ustawy.
4. Utworzone w okresie sprawozdawczym odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lokat
obciążają wynik finansowy zakładu ubezpieczeń.
5. Szczegółowy sposób prezentacji przychodów i kosztów z działalności lokacyjnej określa
pkt 7, 14, 15 i 19 załącznika nr 2 do rozporządzenia.
§ 23. 1. W przypadku realizacji lokat jednakowych lub uznanych za jednakowe ze względu
na podobieństwo ich rodzaju lub przeznaczenie rozchód tych składników wycenia się kolejno po
cenach (kosztach) tych składników aktywów, które zakład ubezpieczeń nabył (wytworzył)
najwcześniej, lub według cen przeciętnych ustalonych w wysokości średniej ważonej cen
(kosztów) danego składnika aktywów.
2. Dokonując wyceny lokat, zakład ubezpieczeń stosuje zasady wyceny w ramach danego
portfela lokat jednakowych lub uznanych za jednakowe ze względu na podobieństwo ich rodzaju.
§ 24. 1. Ujmowane w wyniku roku obrotowego zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane
przychody z lokat oraz koszty działalności lokacyjnej zakłady ubezpieczeń działu I prezentują w
technicznym rachunku ubezpieczeń na życie, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Przychody z lokat wolnych środków są przenoszone z technicznego rachunku ubezpieczeń
na życie do ogólnego rachunku zysków i strat i ujmowane w pozycji "przychody z lokat netto po
uwzględnieniu kosztów, przeniesione z technicznego rachunku ubezpieczeń na życie".
3. Przychody, o których mowa w ust. 2, pomniejszane są o koszty działalności lokacyjnej
związane z tymi przychodami.
§ 25. 1. Ujmowane w wyniku roku obrotowego przychody i koszty działalności lokacyjnej
zakłady ubezpieczeń działu II prezentują w ogólnym rachunku zysków i strat, z zastrzeżeniem
ust. 2.
2. Przychody z lokat uwzględniane w wyliczeniu rezerwy na skapitalizowaną wartość rent
oraz rezerwy na premie i rabaty są przenoszone z ogólnego rachunku zysków i strat do
technicznego rachunku ubezpieczeń i prezentowane w pozycji "przychody z lokat netto po
uwzględnieniu kosztów, przeniesione z ogólnego rachunku zysków i strat".

11
3. Przychody, o których mowa w ust. 2, pomniejszane są o koszty działalności lokacyjnej
związane z tymi przychodami.
§ 26. Zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane różnice kursowe związane z działalnością
lokacyjną ujmuje się w sposób analogiczny jak zrealizowane i niezrealizowane przychody i
koszty z lokat.
§ 27. Zakład ubezpieczeń prowadzi ewidencję lokat zakładu ubezpieczeń oraz związanych z
nimi przychodów i kosztów w sposób umożliwiający:
1) ustalenie wartości poszczególnych rodzajów lokat stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych oraz pozostałych lokat;
2) ustalenie wartości poszczególnych rodzajów lokat, o których mowa w § 19 ust. 1;
3) określenie poszczególnych rodzajów przychodów i kosztów działalności związanych z
lokatami, o których mowa w pkt 1 i 2, ujmowanych odpowiednio w technicznym rachunku
ubezpieczeń, ogólnym rachunku zysków i strat oraz w kapitale własnym zakładu
ubezpieczeń.
§ 28. 1. rodki funduszu organizacyjnego traktuje się tak jak środki innych funduszy
specjalnych i utrzymuje się na odrębnym rachunku bankowym. rodki te mogą być wykorzystane
jedynie na wydatki związane z utworzeniem administracji zakładu ubezpieczeń oraz z
zorganizowaniem sieci jego przedstawicielstw.
2. Sposób tworzenia funduszu oraz sposób wydatkowania środków tego funduszu określa
statut zakładu ubezpieczeń.
3. rodki z tytułu wniesionej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń kaucji na rzecz oddziału
ujmowane są pozabilansowo, chyba że spełniają warunki określone w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy.
4. Przychody tytułem środków, o których mowa w ust. 3, uzyskane przez zakład
ubezpieczeń, odpowiednio zwiększają wartość kaucji, chyba że statut oddziału stanowi inaczej.
§ 29.
Do szczególnych zasad rachunkowości dotyczących lokat, w zakresie
nieuregulowanym w niniejszym rozdziale, stosuje się odpowiednio zasady określone w
rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad
uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych.
Rozdział 4
Szczególne zasady tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
§ 30. 1. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe obejmują następujące rodzaje rezerw:
1) rezerwę składek;
2) rezerwę na ryzyka niewygasłe;
3) rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia, w tym rezerwę na skapitalizowaną
wartość rent;
4) rezerwy na wyrównanie szkodowości (ryzyka);
5) rezerwę ubezpieczeń na życie;
6) rezerwy ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający;
7) rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych;
8) rezerwy na zwrot składek dla członków;

12
9) pozostałe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe przewidziane w statucie zakładu
ubezpieczeń.
2. Zakład ubezpieczeń jest zobowiązany posiadać dokumentację pozwalającą na odtworzenie
odpowiednich obliczeń rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
§ 31. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe tworzy się, stosując metody:
1) indywidualną - polegającą na ustalaniu odrębnie dla każdej umowy ubezpieczenia lub każdej
szkody dokładnej wielkości rezerwy, a w przypadku niemożności ustalenia dokładnej
wielkości rezerwy - zastosowanie jej wiarygodnego oszacowania;
2) ryczałtową - polegającą na ustalaniu rezerwy zbiorczo dla całego portfela ubezpieczeń lub
jego części, jako ustalonego procentu (wskaźnik ryczałtowy) składki lub wartości
wypłaconych odszkodowań i świadczeń; metoda ryczałtowa może być stosowana tylko
wtedy, jeżeli uzyskane przy jej użyciu wyniki będą zbliżone do wyników uzyskanych przy
użyciu metody indywidualnej; wskaźnik ryczałtowy powinien być ustalany przy zachowaniu
zasady ciągłości; nieuzasadnione zmiany wielkości wskaźnika są niedopuszczalne;
3) aktuarialną - polegającą na ustalaniu rezerwy przy zastosowaniu matematyki
ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki.
§ 32. 1. Rezerwę składek tworzy się indywidualnie dla każdej umowy ubezpieczenia, jako
składkę przypisaną przypadającą na następne okresy sprawozdawcze, proporcjonalnie do okresu,
na jaki składka została przypisana, przy czym w przypadku umów ubezpieczenia, których ryzyko
nie jest rozłożone równomiernie w okresie trwania ubezpieczenia, rezerwę tworzy się
proporcjonalnie do przewidywanego ryzyka w następnych okresach sprawozdawczych.
2. Zakłady ubezpieczeń na życie mogą uwzględniać rezerwę składek w wyliczeniu rezerwy
ubezpieczeń na życie, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Zakłady ubezpieczeń na życie tworzą odrębnie rezerwę składek dla tych umów
ubezpieczenia, w których rezerwa składek nie została uwzględniona w rezerwie ubezpieczeń na
życie.
§ 33. 1. Rezerwę na pokrycie ryzyka niewygasłego tworzy się jako uzupełnienie rezerwy
składek. Powyższą rezerwę przeznacza się na pokrycie przyszłych szkód, świadczeń i kosztów
wynikających z zawartych umów ubezpieczenia.
2. W ubezpieczeniach działu II rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego stanowi różnicę
pomiędzy przewidywaną wartością przyszłych odszkodowań, świadczeń i kosztów a sumą
wielkości rezerwy składek oraz ewentualnych, przewidywanych, zgodnie z już zawartymi
umowami ubezpieczenia, przyszłych składek.
3. W ubezpieczeniach działu I rezerwę na pokrycie ryzyka niewygasłego ustala się metodami
aktuarialnymi.
§ 34. 1. Rezerwę na niewypłacone odszkodowania i świadczenia tworzy się w wysokości
odpowiadającej ustalonej lub przewidywanej ostatecznej wartości przyszłych wypłat
odszkodowań i świadczeń związanych z zaistniałymi, do dnia, na który ustala się rezerwę,
szkodami, powiększonej o koszty likwidacji szkód. W szczególności dotyczy to szkód, które:
1) zostały zgłoszone zakładowi ubezpieczeń do dnia, na który tworzona jest rezerwa, i dla
których została ustalona wysokość odszkodowania i świadczenia bądź gdy posiadane
informacje pozwalają na ocenę wysokości odszkodowań i świadczeń;

13