Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

§ 4. 1. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej obejmuje sprawozdanie
finansowe jednostki dominującej oraz sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych,
sporządzone na ten sam dzień bilansowy i za ten sam okres sprawozdawczy.
2. Dzień bilansowy, na który sporządzane jest sprawozdanie finansowe objętej
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostki podporządkowanej, może wyprzedzać
dzień bilansowy, na który sporządza się skonsolidowane sprawozdanie finansowe, nie więcej
jednak niż o trzy miesiące. Sprawozdanie to obejmuje taką samą liczbę kolejnych miesięcy jak
skonsolidowane sprawozdanie finansowe i jest sporządzane za taki sam okres i na taki sam dzień
bilansowy w kolejnych latach. W takim przypadku, w dodatkowych informacjach i objaśnieniach
skonsolidowanego sprawozdania finansowego, podaje się istotne zdarzenia dotyczące zmian
stanu aktywów, pasywów oraz zysków i strat tej jednostki podporządkowanej, jakie nastąpiły w
okresie między dniem bilansowym jednostki podporządkowanej, a dniem bilansowym na który
sporządzono skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
3. W przypadkach innych niż określone w ust. 2 jednostki podporządkowane sporządzające
sprawozdania finansowe na inny dzień bilansowy, aniżeli przyjęty dla skonsolidowanego
sprawozdania finansowego, sporządzają dodatkowo oddzielne sprawozdania finansowe za okres
objęty skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.
§ 5. 1. Jednostka dominująca, mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
obejmując nim swoje dane oraz dane jednostek podporządkowanych, bez względu na ich
siedzibę, z zastrzeżeniem art. 57 i 58 ustawy.
2. Jeżeli jednostka dominująca nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego,
w przypadkach, o których mowa w art. 56-58 ustawy, to fakt ten ujawnia się we wprowadzeniu
do sprawozdania finansowego jednostki dominującej.
3. Jeżeli udziały w jednostce podporządkowanej są przeznaczone do zbycia w okresie
jednego roku od dnia ich nabycia, to fakt ten powinien być wiarygodnie uzasadniony. Jeśli te
udziały nie zostaną zbyte w ciągu jednego roku od dnia ich nabycia, to do czasu ich zbycia taką
jednostkę obejmuje się skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.
4. Jeżeli występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli lub współkontroli nad jednostką
podporządkowaną, a zarazem jednostka dominująca nie jest zdolna do wywierania co najmniej
znaczącego wpływu, to udział jednostki podporządkowanej wycenia się w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym w kolejnych latach obrotowych w wartości wynikającej z
zastosowania metody praw własności, o której mowa w art. 63 ustawy, na dzień wystąpienia tych
ograniczeń.
5. W celu spełnienia wymagań, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, dane jednostek
zależnych i współzależnych wobec których w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
stosowana jest metoda proporcjonalna, prowadzących odmienny rodzaj działalności od
działalności jednostki dominującej, wykazuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
w odrębnych pozycjach, uzupełniających odpowiednio poszczególne części skonsolidowanego
sprawozdania finansowego.
§ 6. 1. Jeżeli jednostka dominująca niższego szczebla sporządza skonsolidowane
sprawozdanie finansowe, to jednostka dominująca wyższego szczebla obejmuje swoim
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym skonsolidowane sprawozdanie finansowe
sporządzone przez jednostkę dominującą niższego szczebla. W przypadku gdy jednostka
dominująca wyższego szczebla posiada bezpośrednio udziały w jednostce podporządkowanej,
objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostki dominującej niższego szczebla,

3
to jednostka dominująca wyższego szczebla obejmuje tę jednostkę podporządkowaną
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym z zastosowaniem odpowiedniej metody, w
zależności od stopnia podporządkowania tych jednostek.
2. Jeżeli jednostka dominująca niższego szczebla prowadzi całkowicie odmienny rodzaj
działalności od jednostki dominującej wyższego szczebla i sporządza skonsolidowane
sprawozdanie finansowe, obejmujące dane jednostki podporządkowanej, prowadzącej rodzaj
działalności niebędący odmiennym rodzajem od działalności prowadzonej przez jednostkę
dominującą wyższego szczebla, to przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania
finansowego przez jednostkę dominującą wyższego szczebla należy dostosować metodę
konsolidacji do stopnia podporządkowania jednostki zależnej lub współzależnej od jednostki
dominującej niższego szczebla.
§ 7. 1. Jeżeli jednostka dominująca niższego szczebla, stosownie do art. 56 ust. 2 ustawy, nie
sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego, to jednostka dominująca wyższego
szczebla obejmuje skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym zarówno zależne od niej
jednostki, jak i wszystkie jednostki podporządkowane jednostce dominującej niższego szczebla, z
zastrzeżeniem art. 56 ust. 4 ustawy oraz § 6 ust. 2.
2. Własność jednostki dominującej wyższego szczebla w jednostce zależnej od jednostki
dominującej niższego szczebla ustala się jako iloczyn procentu udziałów posiadanych przez
jednostkę dominującą wyższego szczebla w jednostce dominującej niższego szczebla oraz
procentu udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą niższego szczebla w jednostce od
niej zależnej. Wielkość tę powiększa się o procent udziałów, jakie jednostka dominująca
wyższego szczebla posiada bezpośrednio w jednostce zależnej od jednostki dominującej niższego
szczebla oraz o procent udziałów, jakie jednostka dominująca wyższego szczebla posiada w
jednostce zależnej od jednostki dominującej niższego szczebla pośrednio, poprzez udziały
posiadane w jednostkach zależnych objętych metodą konsolidacji pełnej.
3. Jednostka dominująca niższego szczebla niesporządzająca, stosownie do art. 56 ust. 2
ustawy, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, powinna o tym poinformować we
wprowadzeniu do sprawozdania finansowego, podając nazwę i siedzibę jednostki dominującej
wyższego szczebla sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Rozdział 3
Składniki skonsolidowanego sprawozdania finansowego
§ 8. 1. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się:
1) z wprowadzenia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które wchodzi w skład
informacji dodatkowej, obejmującego co najmniej informacje określone w załączniku nr 1 do
rozporządzenia;
2) ze skonsolidowanego bilansu, zawierającego składniki wykazane w kolejności i w sposób
określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
3) ze skonsolidowanego rachunku zysków i strat, zawierającego przychody i koszty w
kolejności i w sposób określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;
4) ze skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych, obejmującego informacje w
zakresie określonym w załączniku nr 4 do rozporządzenia;
5) z zestawienia zmian w skonsolidowanym kapitale własnym, obejmującego informacje o
zmianach poszczególnych składników skonsolidowanego kapitału, w zakresie określonym w
załączniku nr 5 do rozporządzenia;

4
6) z dodatkowych informacji i objaśnień, wchodzących w skład informacji dodatkowej,
określonych w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z
działalności sporządzone odpowiednio według zasad, o których mowa w art. 49 ust. 2 i 3 oraz art.
55 ust. 2 ustawy.
2. W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się dane za rok obrotowy oraz
za rok poprzedzający, jeżeli jednostka dominująca była obowiązana, stosownie do przepisów
ustawy, do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok poprzedzający.
3. W przypadku powstania grupy kapitałowej w ciągu roku, danymi porównawczymi za
poprzedzający rok obrotowy są dane jednostki dominującej.
§ 9. 1. Na dzień objęcia kontroli lub współkontroli nad jednostkami, które mają siedziby lub
miejsca sprawowania zarządu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wszystkie pozycje
wyrażonego w walucie obcej sprawozdania finansowego jednostki podporządkowanej przelicza
się na walutę polską według ogłoszonego dla danej waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu
średniego na ten dzień, z uwzględnieniem przepisu § 3 ust. 2 i 5.
2. Na dzień bilansowy wyrażone w walutach obcych sprawozdania finansowe podlegających
konsolidacji lub ujęciu w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym metodą proporcjonalną
jednostek, o których mowa w ust. 1, przelicza się na walutę polską według następujących zasad:
1) poszczególne pozycje aktywów i pasywów bilansu, z wyjątkiem kapitałów własnych,
przelicza się według ogłoszonego dla danej waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu
średniego na dzień bilansowy;
2) poszczególne pozycje rachunku zysków i strat przelicza się po kursie stanowiącym średnią
arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący każdy miesiąc roku obrotowego, a w
uzasadnionych przypadkach - po kursie będącym średnią arytmetyczną średnich kursów na
dzień kończący poprzedni rok obrotowy i dzień kończący bieżący rok obrotowy,
ogłoszonych dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski;
3) kapitały własne jednostki, przeliczone według ich stanu na dzień objęcia kontroli przez
jednostkę dominującą lub współkontroli przez wspólnika jednostki współzależnej
obejmowanej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym metodą proporcjonalną na
podstawie kursu średniego ogłoszonego na ten dzień przez Narodowy Bank Polski, wykazuje
się w tej wysokości w kolejno sporządzanych skonsolidowanych sprawozdaniach
finansowych, z uwzględnieniem przepisu ust. 4; w przypadku emisji dodatkowych udziałów
do ich przeliczenia stosuje się średni kurs ogłoszony dla danej waluty przez Narodowy Bank
Polski na dzień wpisu do rejestru podwyższenia kapitału.

3. Kapitały własne, o których mowa w ust. 2 pkt 3, obejmują wykazane odrębnie:
1) kapitał podstawowy;
2) pozostałe kapitały własne;
3) wynik finansowy netto za rok obrotowy, przeliczony zgodnie z ust. 2 pkt 2;
4) różnice kursowe z przeliczenia, na które składają się w szczególności:
a) różnice kursowe powstałe przy przeliczeniu na walutę polską kapitału własnego zgodnie z
ust. 2 pkt 3, a także różnice powstałe z jego przeliczania, według ogłoszonego dla danej
waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu średniego na dzień bilansowy,
b) różnice kursowe powstałe z przeliczenia na walutę polską wyniku finansowego netto,
obliczonego zgodnie z ust. 2 pkt 2, a także różnice powstałe z jego przeliczenia, według
ogłoszonego dla danej waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu średniego na dzień
bilansowy.

5
4. Na dzień zbycia udziałów jednostki objętej skonsolidowanym sprawozdaniem
finansowym różnice kursowe z przeliczenia, o których mowa w ust. 4 pkt 4, związane z tą
jednostką, podlegają odpisaniu na skonsolidowany rachunek zysków i strat.
Rozdział 4
Metoda konsolidacji pełnej
§ 10. Jednostka dominująca obejmuje skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym dane
jednostek zależnych metodą konsolidacji pełnej, o której mowa w art. 60 ustawy.
§ 11. 1. Przy stosowaniu metody konsolidacji pełnej, w pierwszej kolejności sumuje się
kwoty poszczególnych pozycji:
1) bilansów;
2) rachunków zysków i strat;
3) rachunków przepływów pieniężnych, w przypadku sporządzania tego rachunku w sposób
określony w § 16 ust. 1 pkt 2;
4) zestawień zmian w kapitale własnym, w przypadku sporządzania tego zestawienia w sposób
określony w § 16 ust. 3 pkt 2;
jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych, bez względu na udział jednostki
dominującej we własności jednostek zależnych.
2. Jeżeli jednostka dominująca objęła kontrolą jednostkę zależną w ciągu roku obrotowego,
to do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości wszystkie te,
wykazane w rachunku zysków i strat tej jednostki, przychody i koszty, które powstały w okresie
następującym od dnia objęcia tej jednostki kontrolą przez jednostkę dominującą do dnia
bilansowego.
3. Po dokonaniu sumowań, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się korekty i wyłączenia
konsolidacyjne, o których mowa w art. 60 ustawy, stosując zasady określone w § 12-16
rozporządzenia.
§ 12. 1. Na dzień objęcia kontroli przez jednostkę dominującą nad jednostką zależną ustala
się wartość godziwą aktywów netto jednostki zależnej, rozliczając tę wartość proporcjonalnie do
udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą i inne jednostki grupy kapitałowej, objęte
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz udziałowców mniejszościowych.
2. Jeżeli różnica pomiędzy wartością godziwą a księgową aktywów netto nie jest istotna, to
za wartość godziwą aktywów netto jednostki zależnej można przyjąć jej wartość księgową.
3. Jeżeli skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym objętych jest kilka jednostek
zależnych, to dotyczącą tych jednostek wartość firmy lub ujemną wartość firmy wykazuje się w
skonsolidowanym bilansie odrębnie, bez dokonywania kompensat.
4. W skonsolidowanym rachunku zysków i strat odpisy wartości firmy lub ujemnej wartości
firmy wykazuje się odpowiednio w pozycji "Odpis wartości firmy jednostek zależnych" lub
"Odpis ujemnej wartości firmy jednostek zależnych", według zasad określonych w ustawie,
począwszy od miesiąca, w którym objęto kontrolę nad jednostką zależną. Jeżeli składnik
aktywów "wartość firmy" uległ trwałej utracie wartości, to dokonuje się odpisu tej wartości na
skonsolidowany rachunek zysków i strat.
5. Jeżeli jednostka dominująca nabywa w jednostce zależnej dodatkowe udziały lub na
skutek nabycia dodatkowych udziałów jednostka stowarzyszona staje się jednostką zależną, to na
dzień nabycia ustala się wartość firmy lub ujemną wartość firmy poprzez porównanie ceny
nabycia dodatkowych udziałów i odpowiadającej im wartości aktywów netto wyrażonych w

6
wartości godziwej. Taki sposób postępowania stosuje się do każdej istotnej transakcji nabycia
udziałów, następującej w dłuższym odstępie czasu.
6.
W dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania
finansowego należy objaśnić sposób ustalenia wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.
§ 13. 1. Kapitałem podstawowym grupy kapitałowej jest kapitał podstawowy jednostki
dominującej.
2. Kapitał podstawowy jednostek zależnych, w części odpowiadającej udziałowi jednostki
dominującej w kapitale podstawowym tych jednostek, jest kompensowany z wartością nabycia
udziałów ujętych w bilansie jednostki dominującej na dzień objęcia kontroli; pozostałą część
kapitału podstawowego jednostek zależnych zalicza się do kapitałów mniejszości, o których
mowa w ust. 4.
3. Do poszczególnych składników kapitału własnego jednostki dominującej, z wyjątkiem jej
kapitału podstawowego, dodaje się część odpowiednich składników kapitału własnego jednostek
zależnych, odpowiadającą udziałowi jednostki dominującej we własności jednostek zależnych
według stanu na dzień bilansowy. Do kapitału własnego grupy zalicza się tylko te części
odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, które powstały od dnia objęcia
nad nimi kontroli przez jednostkę dominującą. W szczególności dotyczy to zmiany wysokości
kapitału własnego spowodowanej osiągniętymi przez jednostki zależne wynikami finansowymi,
aktualizacją wyceny oraz różnicami kursowymi z przeliczenia.
4. Jeżeli udział w objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostce zależnej
posiadają także inni udziałowcy niż jednostki objęte skonsolidowanym sprawozdaniem
finansowym, wówczas w odrębnych pozycjach, po uwzględnieniu udziału w wyniku finansowym
udziałowców uprzywilejowanych, odpowiednio do udziału we własności jednostki zależnej, z
uwzględnieniem zasady wyceny określonej § 12 ust. 1, wykazuje się:
1) w bilansie - kapitały mniejszości;
2) w rachunku zysków i strat - zyski (straty) mniejszości.
5. Udziały w jednostce dominującej, posiadane przez inne jednostki objęte skonsolidowanym
sprawozdaniem finansowym, wykazuje się w pasywach skonsolidowanego bilansu jako udziały
własne ze znakiem ujemnym.
§ 14. 1. Przy dokonywaniu wyłączeń, o których mowa w art. 60 ustawy, z tytułu transakcji
dokonywanych pomiędzy jednostkami powiązanymi stosuje się następujące zasady:
1) środki pieniężne w drodze i dostawy w drodze, dotyczące jednostek objętych
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się jako otrzymane przez jednostki
będące ich odbiorcą;
2) wzajemne należności i zobowiązania wymagające wyłączenia obejmują wszelkie uprzednio
uzgodnione rozrachunki między jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem
finansowym, zarówno dotyczące dostaw i usług oraz z innych tytułów, w tym także
spowodowanych niewniesieniem wkładów, należnościami wekslowymi, zaliczkami i
pożyczkami;

3)
obroty z operacji dokonanych między jednostkami objętymi skonsolidowanym
sprawozdaniem finansowym z zastosowaniem metody konsolidacji pełnej wyłącza się, z
zastrzeżeniem pkt 4, bez względu na to, czy zawarte są w nich zyski czy straty;
4) zawarte w skonsolidowanych aktywach zyski lub straty niezrealizowane przez grupę
kapitałową, powstałe na skutek dokonania między jednostkami objętymi skonsolidowanym
sprawozdaniem finansowym sprzedaży składników majątkowych, po innych cenach niż ich
wartość księgowa netto, wykazana w księgach rachunkowych jednostki sprzedającej,

7