Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2012

− na Fundusz Rezerwy Demograficznej będzie przekazywana część składki emerytalnej
w wysokości 0,35% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne,
− wskaźnik ściągalności składek ukształtuje się na poziomie 99%,
− odpis na działalność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyniesie 4.057.000 tys. zł,
− Fundusz nie zwróci do budżetu państwa pożyczki otrzymanej w 2010 r.
Koszty realizacji zadań finansowanych z FUS w 2012 r. oszacowano na kwotę
176.633.387 tys. zł.
Podstawową pozycję kosztów (wydatków) Funduszu w kwocie 171.750.076 tys. zł
(tj. 97,2% wszystkich wydatków) stanowią wypłaty świadczeń na rzecz ludności (emerytury,
renty, dodatki do emerytur i rent: pielęgnacyjne, dla sierot zupełnych i za tajne nauczanie,
zasiłki: chorobowe, pogrzebowe, macierzyńskie itp.).
W ramach Funduszu wyodrębnione są cztery fundusze, w podziale na które
dokonywana jest wypłata świadczeń i realizacja innych wydatków:
− fundusz emerytalny, z którego finansowane są wypłaty emerytur – 111.505.928 tys. zł,
− fundusz rentowy, z którego finansowane są wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy,
rent szkoleniowych, rent rodzinnych, dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych,
dodatków pielęgnacyjnych i zasiłków pogrzebowych, wypłaty emerytur przyznanych
z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy oraz finansowane są zadania
w zakresie prewencji rentowej – 42.070.355 tys. zł,
− fundusz chorobowy, z którego finansowane są świadczenia z tytułu niezdolności do pracy
spowodowanej chorobą lub macierzyństwem – 12.887.094 tys. zł,
− fundusz wypadkowy, z którego finansowane są świadczenia z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych wraz z prewencją wypadkową – 5.473.699 tys. zł.
W granicach określonych w ustawie budżetowej Fundusz może otrzymywać z budżetu
państwa dotacje z przeznaczeniem na uzupełnienie środków na wypłaty świadczeń
gwarantowanych przez państwo, jeżeli przychody funduszy: emerytalnego, rentowego,
chorobowego i wypadkowego nie zapewniają pełnej i terminowej wypłaty świadczeń
finansowanych z przychodów Funduszu. Fundusz może także otrzymać nieoprocentowane
pożyczki z budżetu państwa.
Biorąc pod uwagę planowane w 2012 r. przychody Funduszu obejmujące wpływy
składek, refundację składek przekazanych do OFE, środki z FRD i wpływy pozostałych
przychodów oraz przewidywane wydatki na świadczenia i wydatki bieżące Funduszu w roku
2012 dotacja z budżetu państwa została zaplanowana w wysokości 40.519.301 tys. zł.
Planowana na 2012 r. dotacja jest wyższa od przewidywanej w 2011 r. o 9,1%.

146
W planie Funduszu na 2012 r. przyjęto, że na koniec roku stan funduszu wyniesie
(minus) 17.777.074 tys. zł, środki pieniężne – 40.970 tys. zł, należności – 6.632.707 tys. zł,
a zobowiązania (minus) 24.450.751 tys. zł, w tym zadłużenie w bankach z tytułu
zaciągniętego kredytu –3.028.546 tys. zł oraz wobec budżetu państwa z tytułu otrzymanych
pożyczek w latach 2009-2012 w wysokości 15.281.771 tys. zł, przy przewidywanym
zadłużeniu FUS w bankach i w budżecie na koniec 2011 r. odpowiednio: 1.624.322 tys. zł
i 13.877.546 tys. zł.
Fundusz Emerytalno-Rentowy
Fundusz emerytalno-rentowy (FER) funkcjonuje na podstawie przepisów ustawy z dnia
20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291,
z późn. zm.). Ubezpieczenia społeczne dla rolników realizuje Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego, która prowadzi samodzielną gospodarkę finansową.
Głównym zadaniem funduszu emerytalno-rentowego jest finansowanie gwarantowanych
przez państwo świadczeń wypłacanych rolnikom z zakresu ubezpieczenia emerytalno-
rentowego, a ponadto finansowanie emerytur i rent z innego ubezpieczenia społecznego
wypłacanych łącznie ze świadczeniami z ubezpieczenia emerytalno-rentowego wraz
z dodatkami, ubezpieczeń zdrowotnych rolników i ich domowników oraz refundacji
określonych kosztów Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli przepisy emerytalne
przewidują taką refundację.
Fundusz finansowany jest przede wszystkim z dotacji budżetowej, bowiem składka
płacona przez rolników pokrywa tylko część wydatków.
Przychody funduszu na rok 2012 zaplanowano w wysokości 16.756.812 tys. zł, z czego
kwota 15.267.383 tys. zł przypada na dotację celową z budżetu państwa. Planowana dotacja
jest wyższa od przewidywanej dotacji w 2011 r. o 147.346 tys. zł ze względu na waloryzację
świadczeń emerytalno-rentowych.
Wydatki funduszu oszacowano na kwotę 16.752.791 tys. zł.
Na kształt planu dochodów i wydatków Funduszu Emerytalno-Rentowego na rok 2012
oraz planowany niedobór, który zostanie sfinansowany dotacją z budżetu, mają wpływ
następujące założenia:
− od marca 2012 r. nastąpi waloryzacja emerytur i rent wskaźnikiem wynoszącym 104,2%;
przyjęto, iż wskaźnik waloryzacji emerytur i rent wyniesie nie mniej niż średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2011 r. w stosunku do 2010 r.,
zwiększony o 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2011 r. w stosunku
do 2010 r.,
− wskaźnik ściągalności składek ukształtuje się na poziomie 99%,

147
− wpływy ze składek wyniosą 1.437.410 tys. zł i będą stanowić jedynie 8,6% przychodów
funduszu ogółem,
− odpis na Fundusz Administracyjny wyniesie 456.600 tys. zł.
Fundusz Prewencji i Rehabilitacji
Fundusz prewencji i rehabilitacji działa na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.).
Przeznaczony
jest
na
finansowanie
kosztów
rzeczowych
Kasy
Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego związanych z zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom
zawodowym rolników oraz działań na rzecz pomocy ubezpieczonym osobom uprawnionym
do świadczeń z ubezpieczenia, wykazującym całkowitą niezdolność do pracy
w gospodarstwie rolnym, ale rokującym jej odzyskanie w wyniku leczenia i rehabilitacji.
Przychody Funduszu zaplanowano na kwotę 33.937 tys. zł, z czego środki w wysokości
1.038 tys. zł przeznacza się na dotację z budżetu państwa. Stanowi ona 3,1% przychodów
ogółem funduszu.
Przychodem Funduszu Prewencji i Rehabilitacji jest także odpis z funduszu
składkowego, który na 2012 r. zaplanowano w wysokości 32.639 tys. zł.
Wydatki funduszu zaplanowano w wysokości 33.934 tys. zł, z tego na:
− wydatki bieżące – 30.634 tys. zł obejmujące wydatki na świadczenia zdrowotne
i działania prewencyjne,
− wydatki inwestycyjne – 3.300 tys. zł.
Fundusz Administracyjny
Fundusz administracyjny działa na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.).
Przeznaczony jest na finansowanie kosztów obsługi ubezpieczenia społecznego
rolników i kosztów obsługi zadań w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego.
Podstawowym dochodem Funduszu Administracyjnego w 2012 r. będzie odpis
z Funduszu Emerytalno-Rentowego w wysokości 456.600 tys. zł, który stanowi de facto
dotację z budżetu państwa. Łącznie z odpisem z Funduszu Składkowego (58.750 tys. zł)
oraz z uwzględnieniem pozostałych przychodów (78.683 tys. zł) przychody funduszu
administracyjnego wyniosą 594.033 tys. zł.

148
Biorąc pod uwagę katalog zadań finansowanych ze środków funduszu, wydatki
zaplanowano w wysokości 596.909 tys. zł. Podstawową pozycję wydatków w 2012 r. będą
stanowić wydatki bieżące w kwocie 571.386 tys. zł przeznaczone w szczególności na:
− koszty przekazywania świadczeń (opłaty pocztowe, wydatki na usługi bankowe),
− wypłaty wynagrodzeń (z pochodnymi) dla pracowników Kasy,
− zakup materiałów i wyposażenia, zakup energii, zakup usług remontowych, zakładowy
fundusz świadczeń socjalnych oraz różne opłaty i składki.
Fundusz Emerytur Pomostowych
Z dniem 1 stycznia 2010 r. na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r.
o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) został utworzony Fundusz Emerytur
Pomostowych, który jako państwowy fundusz celowy powołany został w celu finansowania
emerytur pomostowych.
Przychody Funduszu Emerytur Pomostowych (FEP) pochodzą głównie ze składek,
w całości finansowanych przez płatników w wysokości 1,5% podstawy wymiaru oraz dotacji
z budżetu państwa.
Główną pozycję kosztów stanowią wydatki na emerytury pomostowe.
Przychody FEP na 2012 r. zaplanowano w wysokości 232.181 tys. zł, z tego:
− składki – 225.196 tys. zł,
− pozostałe przychody – 6.985 tys. zł.
Ze środków zgromadzonych w FEP finansowane są głównie emerytury pomostowe oraz
odpis stanowiący przychód Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Koszty Funduszu zaplanowano w wysokości 241.976 tys. zł, z tego:
− emerytury pomostowe – 237.496 tys. zł,
− odpis na działalność ZUS – 2.266 tys. zł,
− rezerwy – 2.198 tys. zł,
− pozostałe świadczenia – 16 tys. zł.
Przewiduje się, iż przeciętna liczba świadczeniobiorców ukształtuje się na poziomie
8,1 tys. osób, a przeciętna emerytura pomostowa wyniesie 2.451,09 zł.
Na koniec 2012 r. stan FEP wyniesie 193.658 tys. zł, z tego:
− środki pieniężne – 196.167 tys. zł,
− należności – 2.597 tys. zł,

149
− zobowiązania (minus) 5.106 tys. zł.
2. Fundusze związane z zadaniami socjalnymi państwa
Zadania realizowane przez te fundusze to m. in.: finansowanie zasiłków dla
bezrobotnych
łącznie
ze
składkami
na
ubezpieczenia
społeczne,
zasiłków
przedemerytalnych, realizacja szkoleń dla bezrobotnych, dofinansowanie do wynagrodzeń
pracowników niepełnosprawnych oraz zrekompensowanie gminom 50% utraconych
dochodów z tytułu zwolnień przysługujących prowadzącemu zakład pracy chronionej lub
zakład aktywności zawodowej z podatków od nieruchomości, rolnego, leśnego i od
czynności cywilnoprawnych, refundacja części składek na ubezpieczenia społeczne osobom
niepełnosprawnym
prowadzącym
działalność
gospodarczą,
ochrona
roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.
Łączne przychody dla tej grupy funduszy wyniosą 16.189.237 tys. zł, co stanowi 7,7%
przychodów ogółem. W stosunku do roku 2011 jest to kwota o 1.157.723 tys. zł wyższa.
Wydatki natomiast przewiduje się na poziomie 14.148.040 tys. zł.
Fundusz Pracy
Fundusz Pracy działa na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.).
Stan funduszu na początek 2012 roku wyniesie 5.366.140 tys. zł, z tego:
− środki pieniężne – 5.296.140 tys. zł,
− należności – 200.000 tys. zł,
− zobowiązania (minus) – 130.000 tys. zł.
Przychody Funduszu Pracy zaplanowano w wysokości 10.670.826 tys. zł. Na przychody
Funduszu Pracy składają się:
− składki płacone przez pracodawców za zatrudnionych pracowników oraz składki płacone
przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność – 9.983.323 tys. zł,
− płatności w ramach budżetu środków europejskich – 387.503 tys. zł,
− pozostałe przychody Funduszu Pracy, przede wszystkim z tytułu odsetek od środków
Funduszu Pracy znajdujących się na rachunkach bankowych, wpływów ze sprzedaży
akcji i udziałów, o których mowa w ustawie z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji
i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397, z późn. zm.), odsetek od udzielonych
z Funduszu Pracy pożyczek oraz kar i grzywien z tytułu nieprzestrzegania przepisów
ustawy – 300.000 tys. zł.

150