Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

− pojazdu zarządu drogi,
− pojazdu Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży
Granicznej, Służby Więziennej, Służby Celnej oraz jednostek ochrony przeciwpożarowej
związanego z wykonywaniem zadań tych służb.
Przepisy projektu ustawy dają możliwość ministrowi właściwemu do spraw transportu
zwolnienia, w drodze decyzji administracyjnej, z obowiązku uzyskania zezwolenia na
przejazd pojazdu nienormatywnego, podmiotu wykonującego przejazd w ramach pomocy
humanitarnej lub medycznej, pod warunkiem uzyskania zgody na przejazd zarządcy drogi
właściwego dla trasy przejazdu. Zwolnienie będzie następowało na wniosek
zainteresowanego podmiotu wykonującego przejazd i właściwego organu państwowego,
samorządowego lub organizacji humanitarnej. W art. 5 projektu proponuje się wprowadzenie
zmiany w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635,
z późn. zm.), polegającej na zwolnieniu z opłaty skarbowej decyzji zwalniającej z obowiązku
uzyskania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego, wykonującego przejazd
w ramach pomocy humanitarnej lub medycznej. Obecnie przepisy art. 13 ustawy o drogach
publicznych dają jedynie możliwość zwolnienia z opłat za przejazd pojazdu
nienormatywnego po drogach publicznych, a zezwolenie na przejazd pojazdu
nienormatywnego wydawał właściwy organ. Dotychczas minister właściwy do spraw
transportu nie wydał żadnej decyzji zwalniającej z opłat za przejazd pojazdu
nienormatywnego.
Przepisy projektu w dziale V po rozdziale 3 dodają rozdział 4 do ustawy – Prawo
o ruchu progowym „Kary pieniężne za przejazd pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia
lub niezgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu”. Nowe przepisy dodanych
art. 140aa – 140ae w przypadku wykonywania przejazdu pojazdem nienormatywnym bez
zezwolenia lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu określają tryb postępowania
w sprawie nałożenia kar oraz ich wysokości. Kary pieniężne nakładane będą w formie decyzji
administracyjnej przez uprawniony organ (Policję, Inspekcję Transportu Drogowego, Straż
Graniczną, Służbę Celną lub zarządcę drogi), właściwy ze względu na miejsce
przeprowadzonej kontroli. Postępowanie w sprawie nałożenia kary będzie wszczynane wobec
podmiotu wykonującego przejazd. Przepisy projektu dają możliwość wszczęcia takiego
postępowania również wobec organizatora transportu, nadawcy, odbiorcy, załadowcy,
spedytora, którzy wykonują inne czynności związane z przewozem drogowym,


16
o ile dowody jednoznacznie wskazują, iż miały one wpływ lub godziły się na wykonywanie
przewozu bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami podanymi w nim.
W dotychczas obowiązujących przepisach − ustawa o drogach publicznych − wysokość
kar pieniężnych określona jest w załączniku do tej ustawy, natomiast nowe przepisy ustalają
wysokość kar pieniężnych jako stałą wartość w zależności od rodzaju naruszenia, która
wynosi odpowiednio:
− 1 500 zł – za brak zezwolenia w kategorii I i II,
− 6 000 zł – za brak zezwolenia w kategoriach od III do VI,
− 15 000 zł – za brak zezwolenia w kategorii VII,
− 5 000 zł – za przejazd pojazdu nienormatywnego przez most lub wiadukt bez
potwierdzonego zawiadomienia zarządcy drogi, o którym mowa w art. 64c ust. 8,
− 3 000 zł – za przejazd pojazdu nienormatywnego przez most lub wiadukt
niezgodnie z warunkami określonymi przez zarządcę drogi, o którym mowa w art. 64c
ust. 8,
− 6 000 zł – za przejazd pojazdu nienormatywnego przez most lub wiadukt przy
zgłoszonym przez zarządcę drogi sprzeciwie, o którym mowa w art. 64c ust. 9,
− 6 000 zł – za niedotrzymanie warunków przejazdu podanych w zezwoleniu na
przejazd pojazdu nienormatywnego kategorii VII.
Projektowane przepisy przewidują możliwość niewszczynania postępowania w sprawie
nałożenia kary, a wszczęte postępowanie umorzyć w sytuacji, gdy podmiot wykonujący
przejazd spełni warunki określone w projektowanym art. 140aa ust. 4 pkt 1 projektowanej
ustawy. Nowym rozwiązaniem jest możliwość nienakładania kary pieniężnej w przypadku
przekroczenia nacisku osi przez pojazd przewożący drewno lub sypki ładunek w sytuacji, gdy
rzeczywista masa całkowita pojazdu nie przekracza parametrów przewidzianych dla danej
drogi oraz mieści się w ramach dopuszczalnej masy całkowitej dla danego pojazdu. Ma to
szczególne znaczenie, ponieważ w projekcie ustawy wprowadzono przepis, że pomiaru masy
przewożonego drewna dokonuje się w oparciu o jego objętość i normatywną gęstość
właściwą. Organ kontroli (Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Straż Graniczna, Służba
Celna oraz zarządca drogi) w przypadku stwierdzenia, że wykonującego przejazd pojazdem
nienormatywnym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej bez wojskowego zezwolenia na
przejazd drogowy lub niezgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu nie wszczyna
postępowania, a wszczęte umarza i powiadamia właściwy terytorialnie do miejsca

17
przeprowadzenia kontroli organ andarmerii Wojskowej. Organ andarmerii Wojskowej
sporządza wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego do dowódcy jednostki
wojskowej organizującej przejazd drogowy lub do jego przełożonego.
Od decyzji o wymierzeniu kary pieniężnej, przysługiwało będzie odwołanie do organu
nadrzędnego w stosunku do organu, który tę karę wymierzył, w terminie 14 dni od dnia jej
doręczenia. Projekt ustawy przewiduje obowiązek uiszczenia kary w formie przekazu na
wskazany w decyzji rachunek bankowy w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja o jej
nałożeniu stała się ostateczna. Wszelkie koszty związane z uiszczeniem kary pokrywać będzie
obowiązany podmiot, a w razie uchylania się od zapłaty, kara podlegała będzie
przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji. Projekt ustawy określa przedawnienie obowiązku uiszczenia kary

z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym kara powinna zostać
uiszczona.
Jeżeli podczas kontroli stwierdzone zostanie naruszenie u zagranicznego podmiotu
mającego siedzibę w państwie, z którym Rzeczpospolita Polska nie jest związana umową
o wzajemnej egzekucji kar pieniężnych, kontrolujący będzie obowiązany do pobrania kaucji
w wysokości odpowiadającej przewidywanej karze pieniężnej. Projekt przewiduje możliwość
uiszczenia kaucji podczas kontroli na drodze w formie gotówkowej, za pokwitowaniem na
druku ścisłego zarachowania lub za pomocą karty płatniczej. Kaucję będzie można uiścić
także w terminie późniejszym w formie przelewu na wyodrębniony rachunek bankowy
organu prowadzącego postępowanie administracyjne w sprawie o nałożenie kary. Koszty
takiego przelewu ponosił będzie obowiązany podmiot. W przypadku uiszczenia kaucji
w terminie późniejszym osoba przeprowadzająca kontrolę na drodze będzie kierować lub
usuwać pojazd na koszt podmiotu wykonującego przewóz drogowy na najbliższy
przystosowany parking strzeżony, do czasu uiszczenia przez zagraniczny podmiot kaucji.
W tym zakresie stosowany będzie art. 130a ust. 10 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.
Kaucja przekazywana będzie na rachunek bankowy, określony w decyzji o nałożeniu kary,
w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. W przypadku gdy wysokość
nałożonej kary jest mniejsza od wysokości pobranej kaucji, to różnica zwracana będzie na
rachunek bankowy podmiotu, który ją wpłacił, w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się
decyzji lub orzeczenia uchylającego decyzję o nałożeniu kary pieniężnej.
Odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem pojazdów nienormatywnych ponosił
będzie wykonujący przejazd pojazdem nienormatywnym.

18
Wpływy z pobranych kar pieniężnych stanowić będą dochód odpowiednio jednostek
samorządu terytorialnego lub na wyodrębniony rachunek bankowy Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w terminie
pierwszych dwóch dni roboczych po zakończeniu tygodnia, w którym wpłynęły środki z kar
będzie przekazywała je do Krajowego Funduszu Drogowego. Przekazane środki finansowe
zostaną przeznaczone na budowę lub przebudowę dróg krajowych, drogowych obiektów
inżynierskich i przepraw promowych oraz na zakup urządzeń do ważenia pojazdów.
Urzędy celne i wojewódzkie inspektoraty transportu drogowego po odliczeniu 12 % prowizji
od nałożonej kary, w terminie 4 dni po każdych kolejnych 10 dniach miesiąca, pozostałą
część będą przekazywały do jednostek samorządu terytorialnego lub na wyodrębniony
rachunek bankowy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Pobrana prowizja
stanowić będzie dochód budżetu państwa.
Wprowadzona stawka 12 % prowizji od nałożonej kary pieniężnej, podobnie jak wysokość
prowizji od pobranych opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego,
stanowi wielkość przeniesioną bezpośrednio z rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2002 r.
przywołanego w uzasadnieniu niniejszego projektu ustawy. Prowizja ta stanowi również
dochód budżetu państwa.
Zmiany ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19,
poz. 115, z późn. zm.), ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz
Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, z późn. zm.) oraz
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874,
z późn. zm.) wprowadzone w art. 2 – 4 projektu związane są z przeniesieniem przepisów
dotyczących opłat za przejazd pojazdu nienormatywnego i kar za przejazd takiego pojazdu
bez zezwolenia do ustawy – Prawo o ruchu drogowym, a także z wprowadzanym systemem
poboru elektronicznych opłat drogowych.
Zaproponowane w art. 2 pkt 11 brzmienie art. 41 ustawy o drogach publicznych wprowadza
jako zasadę ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t
– stosownie do postanowień art. 3 dyrektywy Rady 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 r.
ustanawiającej dla niektórych pojazdów drogowych poruszających się na terytorium
Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu krajowym i międzynarodowym oraz
maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu międzynarodowym (Dz. Urz. UE. L 235
z 17.09.1996, str. 59; Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 2, str. 478). Natomiast
proponowane przepisy ust. 2 i 3 w art. 41 zawierają wyjątki od ogólnej zasady ruchu

19
pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t – stosownie do
postanowień art. 7 dyrektywy 96/53/WE, zgodnie z którym przedmiotowa dyrektywa nie
stanowi przeszkody dla stosowania obowiązujących przepisów drogowych w każdym
Państwie Członkowskim i ograniczających ciężar i/lub wymiary pojazdów na niektórych
drogach lub obiektach inżynieryjnych – niezależnie od państwa rejestracji lub dopuszczenia
do ruchu takich pojazdów. Obejmuje to również możliwość nakładania lokalnych ograniczeń
na maksymalne dopuszczalne wymiary i/lub ciężary pojazdów, które mogą być używane,
w przypadku gdy infrastruktura nie jest przystosowana do długich i ciężkich pojazdów,
w określonych obszarach lub na określonych drogach, takich jak centra miast, małe wioski
lub miejsca o szczególnym znaczeniu przyrodniczym. Na podstawie wyżej wymienionego
art. 7 dyrektywy 96/53/WE na drogach gminnych, powiatowych i części wojewódzkich
będzie dopuszczony ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t,
ponieważ drogi te zasadniczo nie są przeznaczone do ruchu międzynarodowego pojazdów
ciężkich. Drogi krajowe oraz drogi wojewódzkie, po których mogą poruszać się pojazdy
o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, a także drogi krajowe, po których mogą
poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t zostaną określone
w rozporządzeniach ministra właściwego do spraw transportu.
Proponowana w projekcie ustawy data wejścia w życie nowych przepisów, 12 miesięcy
od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów art. 64h (który wchodzi w życie
z dniem ogłoszenia ustawy), wynika z potrzeby zastosowania okresu niezbędnego na
przygotowanie przepisów wykonawczych, które zostaną wydane po wejściu w życie
niniejszej ustawy z upoważnienia w: art. 61 ust. 16, art. 63 ust. 6 i 7 oraz art. 64i ust. 1 – 4.
Wydane na tej podstawie akty wykonawcze określą:
− wysokość pobieranych stawek opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu
nienormatywnego,
− wzór oraz warunki dystrybucji blankietów zezwoleń,
− sposób i tryb wydawania zezwoleń, w tym zezwoleń wojskowych,
− wzory zezwoleń oraz wzory dokumentów związanych z ich wydawaniem,
− warunki i sposób pilotowania pojazdów nienormatywnych,
− wyposażenie i oznakowanie pojazdów wykonujących pilotaż,
− warunki poruszania się po drogach pojazdów nienormatywnych, o których mowa
w art. 64e ust. 1 pkt 5,

20