Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw
projekt dotyczy wdrożenia rozwiązań zawartych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszących sie do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającej mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 4123
- Data wpłynięcia: 2011-04-15
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2011-05-27
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 153, poz. 902
4123
w paliwach ciekłych (jest to odstępstwo od Założeń, w których zostało zapisane, że
podmiotem odpowiedzialnym za realizację tego obowiązku będą przedsiębiorcy
wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu paliw
ciekłych).
Kontrolę realizacji spełniania obowiązku nałożonego na przedsiębiorców w art. 2a
prowadzi (zgodnie z nowym art. 14a) Inspekcja Handlowa. Za niespełnienie
powyższych wymogów zamieszczania na stacjach paliwowych czytelnych informacji
dotyczących zawartości biokomponentów w paliwach ciekłych będzie groziła kara
grzywny (art. 31a). Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 31a,
następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania
w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.).
W celu ułatwienia przeprowadzania kontroli obowiązków nałożonych niniejszą
regulacją wyłączono spod obowiązku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia tych
kontroli przedsiębiorcę (jak ma to miejsce w przypadku badania jakości paliw),
wprowadzając zmiany w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Jest to odstępstwo od Założeń, które nie przewidywały takiej zmiany. Rozwiązanie to
wprowadzono zgodnie z przedstawioną podczas uzgodnień międzyresortowych
propozycją Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zarządzającego systemem
monitorowania i kontrolowania jakości paliw, w celu usprawnienia i obniżenia kosztów
tej kontroli.
Przepisy karne są łagodniejsze niż przyjęte w Założeniach. Zostały one sformułowane
w taki sposób, aby zapewnić spójność z istotą obowiązków określonych w art. 2a
projektu ustawy. Odstępstwem od Założeń jest również nieuwzględnienie w projekcie
ustawy przepisów dotyczących wydłużenia do 3 lat okresu, na który są zawierane
umowy kontraktacji surowców rolniczych. W trakcie konferencji uzgodnieniowej
w ramach konsultacji społecznych wszyscy jej uczestnicy wnioskowali o usunięcie tych
przepisów. Stanowisko takie poparło również Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Modyfikacją w stosunku do Założeń jest również nieuwzględnienie przepisów
zmieniających delegację ustawową do wydania rozporządzenia w sprawie wymagań
jakościowych dla paliw ciekłych. Proponowany przepis umożliwiłby wydanie
rozporządzenia nie tylko na podstawie postanowień właściwych norm, ale również
przepisów Unii Europejskiej (w tym przypadku dyrektyw). W pierwotnej wersji
5
projektu ustawy znalazł się taki przepis, jednak został on usunięty na wniosek Ministra
Spraw Zagranicznych. Konsekwencją powyższego było usunięcie z projektu ustawy
przepisu, w którym został określony okres utrzymujący w mocy przepisy wykonawcze
wydane na podstawie dotychczas obowiązującej delegacji ustawowej.
W projekcie ustawy w art. 3 pkt 3 znalazł się przepis, w myśl którego dla podmiotów
realizujących Narodowy Cel Wskaźnikowy, które wykorzystały w danym roku nie
mniej niż 70 % biokomponentów wytworzonych przez wytwórców
z surowców rolniczych pozyskiwanych z gospodarstwa rolnego położonego na obszarze
co najmniej jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym na podstawie umowy kontraktacji
zawartej między producentem rolnym prowadzącym to gospodarstwo a wytwórcą lub
pośrednikiem, lub biomasy pozyskiwanej na podstawie umowy dostawy zawartej
między pośrednikiem a wytwórcą, lub surowców rolniczych pozyskiwanych z produkcji
własnej wytwórców, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia,
wysokość współczynnika na poziomie mniejszym niż jeden, który będzie stanowił
podstawę do ustalenia Narodowego Celu Wskaźnikowego na dany rok dla tych
podmiotów w taki sposób, że Narodowy Cel Wskaźnikowy stanowi iloczyn
Narodowego Celu Wskaźnikowego określonego w rozporządzeniu wydanym na
podstawie art. 24 ust. 1 i współczynnika.
W konsekwencji wprowadzenia powyższego przepisu w art. 3 pkt 4 projektu ustawy
zostało nadane nowe brzmienie symbolom W i R we wzorze na wyliczanie wysokości
kar pieniężnych za niezrealizowanie Narodowego Celu Wskaźnikowego.
W projektowanej wersji symbole W i R uwzględniają sytuację niezrealizowania
obowiązku wynikającego nie tylko z art. 23 ust. 1 ustawy o biokomponentach
i biopaliwach ciekłych, ale również z przepisów wydanych na podstawie art. 23 ust. 4.
Wprowadzenie przepisu art. 3 pkt 3 jest wynikiem rozważań na temat ostatecznego
kształtu projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Narodowych Celów
Wskaźnikowych na lata 2011– 2016 oraz wniosków wynikających z przyjętego przez
Radę Ministrów w dniu 26 stycznia 2010 r. dokumentu pt. „Kompleksowa informacja
na temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw
odnawialnych na lata 2008 – 2014” przyjętych w kontekście dokonania krytycznej
6
analizy funkcjonowania dotychczasowego systemu wsparcia rynku biokomponentów
i biopaliw ciekłych w Polsce.
Mimo wprowadzenia w ramach przepisów dyrektywy 2009/28/WE wymogu
weryfikowania kryteriów zrównoważonego rozwoju, niestety do dnia dzisiejszego
niemal we wszystkich krajach Unii Europejskiej (w tym także w Polsce) nie zostały
jeszcze wprowadzone niezbędne do tego celu systemy certyfikacji surowców rolniczych
i biomasy. Jak wynika z dotychczasowego doświadczenia w zakresie implementacji
dyrektywy, działanie dotyczące opracowania i skutecznego wdrożenia w życie
systemów certyfikacji jest procesem niezwykle skomplikowanym i wymaga czasu, nie
należy się zatem spodziewać poprawy sytuacji w tym zakresie w krótkim czasie.
Rozszerzenie wymogu dotyczącego sposobu zaopatrywania się w surowiec na potrzeby
wytwarzania biokomponentów również na producentów paliw należy uznać jako
pierwszy krok gwarantujący ostatecznie zrównoważony charakter zarówno produkcji,
jak i konsumpcji biokomponentów i biopaliw przeznaczonych do realizacji
Narodowego Celu Wskaźnikowego.
Jak wynika z Kompleksowej informacji na temat realizacji Wieloletniego programu
promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014 przyjętej na
Radzie Ministrów w dniu 26 stycznia 2010 r., wsparcie rynku biokomponentów
i biopaliw ze środków publicznych nie znajduje uzasadnienia, ponieważ nie przekłada
się na realizację zapisanych w Programie podstawowych celów gospodarczych
i społecznych, bowiem wspierane są biokomponenty w coraz większych ilościach
sprowadzane z zagranicy, przy jednoczesnym niewykorzystaniu krajowego potencjału
surowcowego i wytwórczego. Analiza poprzedzająca wprowadzenie zmian do
Programu będzie uwzględniać decyzję Komisji Europejskiej w zakresie terminu
stosowania obecnego systemu ulg w podatku akcyzowym dla biokomponentów, paliw
z udziałem biokomponentów i biopaliw, który upływa z końcem kwietnia 2011 r., oraz
zmierzać m.in. do ustalenia, czy w obecnych warunkach stosowanie obniżonych stawek
akcyzy nie powoduje nadkompensaty.
Ministerstwo Gospodarki jako koordynator Wieloletniego programu promocji biopaliw
lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014 we współpracy z organami
i jednostkami odpowiedzialnymi za realizację Programu przystąpi niezwłocznie do prac
nad jego zmianą.
7
Zgodnie z art. 4 projektu ustawy w przypadku wydania w 2011 r. rozporządzenia,
o którym mowa w art. 3 pkt 3 projektu ustawy, może mieć ono także zastosowanie do
realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego w 2011 r. z uwagi na konieczność
bieżącej realizacji wniosków wynikających z Kompleksowej informacji.
Art. 3 pkt 2 projektu ustawy wprowadza nowe brzmienie art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy
o
biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w myśl którego, wytwarzając
biokomponenty, należy wykorzystywać surowce rolnicze pozyskiwane z gospodarstwa
rolnego położonego na obszarze co najmniej jednego z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym na podstawie
umowy kontraktacji zawartej między producentem rolnym prowadzącym to
gospodarstwo a wytwórcą lub pośrednikiem.
Dokonanie tej zmiany jest konieczne ze względu na zapewnienie zgodności projektu
ustawy z prawem Unii Europejskiej. Ponadto jest to konieczne ze względu na
zagwarantowanie spójności projektowanego art. 23 ust. 4 ustawy o biokomponentach
i biopaliwach ciekłych z pozostałymi przepisami tej ustawy.
Projekt ustawy z chwilą przekazania do uzgodnień międzyresortowych został
udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej, zgodnie z ustawą z dnia
7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa
(Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337).
Zainteresowanie pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie
monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw zgłosili
kolejno:
1) Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju,
2) Krajowa Rada Gorzelnictwa i Produkcji Biopaliw,
3) Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A.,
4) Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku,
5) Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego,
6) Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Rafineryjnego,
7) Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego,
8) Grupa LOTOS S.A.,
8
9) Instytut Nafty i Gazu.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Ze względu na fakt, że projekt ustawy zawiera przepisy o charakterze technicznym,
które wynikają bezpośrednio z aktów prawnych Wspólnoty Europejskiej, nie podlega
on procedurze notyfikacji Komisji Europejskiej – zgodnie z rozporządzeniem Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r.
Nr 65, poz. 597).
Do projektu ustawy dołączono tabelaryczne zestawienie przepisów dyrektywy
2009/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniającej
dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do jakości benzyny i olejów napędowych oraz
wprowadzającej mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych
oraz zmieniającej dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw
wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylającej dyrektywę
93/12/EWG (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009, str. 88) z przepisami projektu ustawy
o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz
niektórych innych ustaw.
9