Rządowy projekt ustawy o nasiennictwie

w posiedzeniu będzie przysługiwała dieta i zwrot kosztów przejazdów w wysokości oraz
zgodnie z warunkami stosowanymi przy podróżach służbowych na obszarze kraju
pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej,
określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy.
Projekt ustawy uwzględnia przepisy, które zostaną wydane na podstawie art. 7
dyrektywy Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem
rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do
produkcji owoców. Ww. przepis dyrektywy dotyczy rejestracji odmian, w tym określa okres
ważności urzędowej rejestracji odmiany. Dlatego też do 30 lat przedłużono okres wpisu do
krajowego rejestru – w przypadku odmian roślin sadowniczych (obecnie okres ten wynosi
25 lat – w przypadku odmian drzew i 20 lat – w przypadku odmian krzewów i bylin).
Wprowadza się przepis, który umożliwia zachowywanie odmiany niechronionej
wyłącznym prawem do odmiany przez więcej niż jednego zachowującego odmianę. Każdy
zainteresowany zachowaniem określonej odmiany może wystąpić do dyrektora Centralnego
Ośrodka z wnioskiem o wpisanie go w krajowym rejestrze jako zachowującego odmianę. Po
przeprowadzeniu badań OWT dyrektor Centralnego Ośródka wydaje decyzję w sprawie
wpisania zachowującego odmianę do krajowego rejestru jako kolejnego zachowującego daną
odmianę. W przypadku odmian mieszańcowych, kolejny zachowujący odmianę jest
obowiązany przedstawić Centralnemu Ośrodkowi upoważnienie hodowcy tej odmiany do
zachowywania składników mieszańcowych oraz dowód ich nabycia od hodowcy.
W projekcie ustawy zostało dodane upoważnienie dla ministra właściwego do spraw
rolnictwa do ustalenia listy gatunków roślin warzywnych i sadowniczych, dla których będą
przeprowadzane badania WGO. Obecnie lista ta stanowi załącznik nr 4 do obowiązującej
ustawy. Proponowana zmiana uchroni w przyszłości ustawodawcę od konieczności
dokonywania zmian w ustawie w wyniku zmiany gatunków podlegających badaniom WGO.
Projekt ustawy wprowadza przepisy regulujące kwestie związane z rejestracją odmian
genetycznie zmodyfikowanych. Wprowadzenie tych przepisów stało się niezbędne w świetle
wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 17 lipca 2009 r. W wyroku tym
Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że Polska, zakazując swobodnego obrotu
materiałem siewnym odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz zakazując wpisu odmian
genetycznie zmodyfikowanych do krajowego rejestru odmian, uchybiła zobowiązaniom
ciążącym na niej na mocy art. 22 i 23 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska

6
organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylającej dyrektywę Rady 90/220/EWG, jak
również na mocy art. 4 ust. 4 i art. 16 dyrektywy Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r.
w sprawie wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych. Oznacza to, że zakaz,
który został wprowadzony do obowiązującej ustawy w 2006 r., okazał się dla Polski
wyjątkowo niekorzystny. Inne państwa członkowskie Unii Europejskiej nie wprowadziły tak
jak Polska generalnego zakazu stosowania materiału siewnego genetycznie
zmodyfikowanego. Starają się one jedynie o indywidualne odstępstwa, poparte badaniami
naukowymi, uzasadniającymi szkodliwość danego produktu.
W tym celu projekt ustawy przewiduje, że do krajowego rejestru będą mogły zostać wpisane
jedynie te odmiany genetycznie zmodyfikowane, w których znajduje się modyfikacja
dopuszczona do obrotu z możliwością uprawy na terytorium Unii Europejskiej, zgodnie
z decyzją właściwego organu Unii Europejskiej. Przepis ten wdraża do prawa krajowego
art. 7 ust. 4 lit. b dyrektywy Rady 2002/53/WE.
Jednocześnie wprowadzono przepis, który reguluje kwestię rejestracji odmian genetycznie
zmodyfikowanych zawierających modyfikacje, co do których nie został zakończony proces
dopuszczania do obrotu w Unii Europejskiej zgodnie z częścią C dyrektywy 2001/18/WE
z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów
zmodyfikowanych genetycznie oraz uchylającej dyrektywę 90/220/EWG lub rozporządzenie
(WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie
genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy. W takiej sytuacji zgłaszający odmianę będzie
obowiązany dołączyć do wniosku o wpis odmiany do krajowego rejestru kopię zgody
ministra właściwego do spraw środowiska w sprawie zamierzonego uwolnienia do
środowiska organizmów genetycznie zmodyfikowanych w celach eksperymentalnych. Przepis
ten stanowi wdrożenie art. 4 ust. 4 dyrektywy Rady 2002/53/WE.
W przypadku odmian genetycznie zmodyfikowanych, co do których zakończono badania
rejestrowe, ale nie został w Unii Europejskiej zakończony proces autoryzacji modyfikacji
wprowadzonej do takiej odmiany i nie została wydana w tym zakresie decyzja przez właściwy
organ Unii Europejskiej, nie ma podstawy wpisania takiej odmiany do rejestru.
Dział II projektu ustawy, który dotyczy rejestracji odmian regionalnych i odmian
amatorskich, implementuje przepisy dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca
2008 r. przewidującej pewne odstępstwa w odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych
i odmian roślin rolniczych przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych
i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną oraz obrót materiałem siewnym

7
i sadzeniakami ziemniaka tych populacji miejscowych i odmian oraz dyrektywy Komisji
2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne odstępstwa w odniesieniu do
zatwierdzania populacji miejscowych i odmian warzyw tradycyjnie uprawianych
w poszczególnych miejscach i rejonach zagrożonych erozją genetyczną oraz odmian warzyw
niemających wewnętrznej wartości dla plonów o przeznaczeniu handlowym,
wyprodukowanych w celu uprawy w określonych warunkach, oraz wprowadzania do obrotu
materiału siewnego populacji miejscowych i odmian.
Zgodnie z projektowanymi przepisami za wpis odmiany regionalnej albo odmiany
amatorskiej do krajowego rejestru, za zachowanie jej w trakcie badań rejestrowych, a także
za zachowanie odmiany po wpisie do krajowego rejestru odpowiada zachowujący odmianę.
W projekcie określono warunki, jakie powinny być spełnione, aby odmiana regionalna mogła
zostać uznana za odmianę regionalną (dla zachowania bioróżnorodności). Odmiana taka
powinna mieć znaczenie w regionie pochodzenia, czyli w regionie, w którym odmiana była
tradycyjnie uprawiana i do którego naturalnie się przystosowała. Jako odmiany regionalne
będzie można wpisywać do krajowego rejestru odmiany, które znajdowały się wcześniej
w krajowym rejestrze lub we wspólnotowym katalogu, ale zostały z niego wykreślone co
najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ich wpis. Nie będzie można wpisywać
jako odmiany regionalnej odmian chronionych wyłącznym prawem do odmiany na podstawie
przepisów krajowych lub wspólnotowych. Minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze
rozporządzenia, określi jednostki odpowiedzialne za genetyczne zasoby roślin. Jednostki te
będą opiniować wnioski składane do ministra właściwego do spraw rolnictwa w sprawie
uznania odmiany za odmianę regionalną lub amatorską.
W odróżnieniu od odmian regionalnych dla odmiany amatorskiej nie określa się
regionu pochodzenia i wymogu zachowywania jej w regionie pochodzenia.
Tytuł III projektu ustawy obejmuje pięć działów podzielonych dodatkowo
w przypadku działu II na trzy rozdziały, a w przypadku działu III na dwa rozdziały. Przepisy
zawarte w tym tytule regulują zasady wytwarzania i oceny różnych rodzajów materiału
siewnego, w tym materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, materiału siewnego
odmian regionalnych roślin rolniczych i warzywnych, odmian amatorskich, mieszanek
materiału siewnego oraz materiału szkółkarskiego, materiału rozmnożeniowego
i nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych oraz sadzonek winorośli.
Dział I stanowią przepisy wspólne dla wszystkich rodzajów materiału siewnego. Są
w nich określone ogólne warunki, które należy spełnić przy wytwarzaniu materiału siewnego

8
oraz rodzaje dokonywanych ocen.
Dział II, regulujący zasady wytwarzania i oceny materiału siewnego roślin rolniczych
i warzywnych, podzielony został na trzy rozdziały.
Rozdział 1 obejmuje przepisy dotyczące wytwarzania i oceny materiału siewnego roślin
rolniczych i warzywnych. W stosunku do obecnie obowiązujących przepisów proponuje się,
aby wniosek o dokonanie oceny polowej odmian niechronionych wyłącznym prawem do
odmiany składał podmiot prowadzący obrót, a nie hodowca. Zmiana ta uprości i ułatwi
podmiotom proces wytwarzania materiału siewnego, gdyż w przypadku odmian
niechronionych wyłącznym prawem do odmiany, zachowaniem odmiany może zajmować się
kilka podmiotów. Jest to rozwiązanie praktykowane w innych państwach członkowskich Unii
Europejskiej. W przypadku odmian chronionych wyłącznym prawem do odmiany, wniosek
o dokonanie oceny polowej będzie tak jak dotychczas składał hodowca odmiany lub osoba
przez niego upoważniona, z tym że obecnie proponuje się, aby minister właściwy do spraw
rolnictwa określił, w drodze rozporządzenia, również wzór tego upoważnienia.
W przypadku materiału matecznego, wniosek o dokonanie oceny polowej materiału
siewnego własnych odmian składa zachowujący te odmiany. Przepis ten został rozszerzony
o materiał siewny kategorii elitarny o obniżonej zdolności kiełkowania.
Stworzenie możliwości oceny polowej plantacji obsianej materiałem siewnym
kategorii elitarny o obniżonej zdolności kiełkowania umożliwia wykorzystanie
w procesie reprodukcji nasiennej wartościowych materiałów na plantacjach zachowującego
odmianę, który daje gwarancję, że wyprodukowany materiał siewny będzie spełniał wszystkie
wymagania w zakresie tożsamości i czystości odmianowej, a także wymagania w zakresie
jakości.
Tak jak w obowiązujących przepisach wprowadzone zostały ograniczenia wielkości
dla plantacji nasiennych, obsianych materiałem siewnym roślin zbożowych – 2 ha,
obsadzonymi sadzeniakami ziemniaka – 1 ha, obsianymi materiałem siewnym pozostałych
gatunków roślin rolniczych – 0,5 ha. Ograniczenie to dotyczy wyłącznie plantacji
przeznaczonych do produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany, tak aby ocena
była możliwa zgodnie z obowiązującymi metodykami. Nie dotyczy to plantacji nasiennych,
obsianych materiałem matecznym przeznaczonym do produkcji materiału siewnego kategorii
elitarny, ponieważ uprawa ta stanowi punkt wyjściowy do dalszej reprodukcji materiału
siewnego, a powierzchnie te są niewielkie.

9
W części dotyczącej zgłaszania do oceny polowej plantacji nasiennej wprowadzono
przepisy porządkujące i upraszczające działania. Informacje zawarte we wniosku o dokonanie
oceny polowej zostały rozszerzone o numer identyfikacji podatkowej prowadzącego obrót
oraz imię i nazwisko oraz adres i miejsce zamieszkania albo nazwę oraz adres i siedzibę
producenta. W przypadku dokumentów, które dołącza się do wniosku o dokonanie oceny
polowy roślin wieloletnich, wymagane załączniki dołącza się tylko w pierwszym roku oceny,
a w przypadku zgłaszania odmian roślin rolniczych i warzywnych znajdujących się
w badaniach rejestrowych dołącza się decyzję dyrektora Centralnego Ośrodka lub
właściwego urzędu rejestracyjnego innego państwa członkowskiego. W przypadku odmian
wpisywanych do katalogów wspólnotowych, do wniosku dołącza się opis odmiany wraz
z tłumaczeniem na język polski. Zrezygnowano z dołączania uwierzytelnionego tłumaczenia
na język polski.
W przypadku gdy po złożeniu wniosku o dokonanie oceny polowej plantacji nasiennej
danej odmiany, odmiana ta została skreślona z krajowego rejestru, odpowiedniego rejestru
państwa członkowskiego lub wspólnotowego katalogu, plantacja taka jest poddana ocenie,
a materiał siewny jest oceniany w najniższym stopniu lub kategorii przewidzianej dla danego
gatunku.
W odróżnieniu od obowiązujących przepisów rozszerzony został zakres akredytacji
dla próbobiorców oraz laboratoriów samodzielnych i laboratoriów należących do
prowadzących obrót. Zgodnie z zaproponowanymi przepisami akredytowani próbobiorcy
mogą pobierać próby materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany, a ww.
laboratoria mogą oceniać materiał siewny tych kategorii. Rozszerzenie akredytacji na
pobieranie prób i ocenę laboratoryjną dla materiału siewnego kategorii elitarny ma na celu
pełną implementację przepisów wspólnotowych do prawodawstwa krajowego. Przepisy te nie
dotyczą sadzeniaków ziemniaka, który podlega pełnej urzędowej ocenie zgodnie z przepisami
Unii Europejskiej.
Wprowadza się przepis, zgodnie z którym, w przypadku ponownej polowej oceny materiału
siewnego, zakazuje się dokonywania zmian na plantacji od dnia złożenia wniosku o ponowne
dokonanie oceny oraz umożliwia się uczestniczenie w tej ocenie kwalifikatora, który dokonał
pierwotnej oceny. Wniosek o ponowne dokonanie oceny składa się bezpośrednio w siedzibie
wojewódzkiego inspektora właściwego ze względu na położenie plantacji nasiennej, tak aby
możliwe było dokonanie ponownej oceny w czasie właściwym dla jej dokonania zgodnie
z metodami oceny, a także ze względu na krótkie terminy składania wniosków o dokonanie

10