Rządowy projekt ustawy o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców

6

zaangażowania w projekt, przekonywanie o zasadności proponowanych rozwiązań, wsparcie
administracji rządowej
8) Organizacje przedsiębiorców
informowanie i konsultowanie członków o propozycjach rozwiązań i wypracowywanie opinii,
zapraszanie do debaty publicznej w
mediach, wyjaśnianie rozbieżności i proponowanie
kierunków działań
9) Media
rzetelne, rzeczowe informowanie o projektach rozwiązań legislacyjnych, prowadzonych pracach
i przyjmowanych rozwiązaniach, wyjaśnianie problemów w trakcie organizowanych debat
publicznych
10) Samorząd terytorialny
informowanie przez zapraszanie do debaty publicznej w
mediach oraz konsultacji
opracowywanych rozwiązań, wyjaśnianie rozbieżności, przekazywanie informacji i propozycji
do administracji
11) Ośrodki naukowe i niezależni eksperci
informowanie, zapraszanie do udziału w debacie publicznej w mediach oraz współpracy przy
opracowywaniu rozwiązań, wspieranie administracji autorytetem naukowym.

3. Cele interwencji
3.1. Cel projektu
Głównym celem projektu ustawy jest doprowadzenie do ograniczenia skali reglamentacji
działalności gospodarczej przez zmniejszenie liczby rodzajów działalności reglamentowanej,
złagodzenie sposobu reglamentacji lub uproszczenie sposobu uzyskiwania określonego rodzaju
zezwolenia.
W oparciu o cel główny należy wyodrębnić następujące cele (działania) cząstkowe:
–
ograniczenie biurokracji,
–
zmniejszenie kosztów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
–
redukcja liczby wymaganych zezwoleń, rejestrów działalności regulowanej, licencji,
upoważnień,
–
ograniczenie sprawozdawczości,
–
zmniejszenie obciążeń reglamentacji,
7

–
wprowadzenie instytucji oświadczenia w miejsce obowiązku przedkładania zaświadczeń,
–
złagodzenie przepisów w zakresie odpowiedzialności przedsiębiorców,
–
uproszczenie procedur towarzyszących podejmowaniu działalności gospodarczej,
–
eliminowanie z systemu prawa krajowego przepisów niekorzystnych dla przedsiębiorców,
–
poprawa jakości przepisów prawa dotyczących przedsiębiorców,
–
uzupełnienie ustaw potrzebnymi, z punktu widzenia przedsiębiorców, rozwiązaniami
prawnymi,
–
rozszerzenie katalogu możliwych form prowadzenia działalności gospodarczej oraz
możliwości dokonywania zmian form prowadzenia działalności.
Szacowany czas realizacji celu – 1 rok.
Wskaźnik realizacji celu – możliwe działania dereglamentacyjne w odniesieniu do około 90 z 209
analizowanych ustaw (szczegóły w dalszej części rozdziału).
Akceptowalność celu przez adresatów zmian (przedsiębiorców) należy oszacować jako bardzo
wysoką, z uwagi na znaczną presję środowisk przedsiębiorców na ograniczenie poziomu i sposobu
reglamentacji działalności gospodarczej. Akceptowalność ze strony realizatorów rozwiązań będzie
zróżnicowana ze względu na konieczność realizacji określonych celów i dotychczas przyjętych
metod osiągania zamierzonych rezultatów. Dlatego można zauważyć różne nastawienie do samej
polityki redukcji obciążeń, zróżnicowane opinie na temat określonych instrumentów i rozwiązań
oraz obawy, iż nowe rozwiązania prawne mogą utrudnić realizację zadań nałożonych na konkretne
grupy interesariuszy (w szczególności regulatorów).
Cel projektu jest możliwy do zrealizowania przy założeniu, że zostanie osiągnięty przez
rozwiązanie, które zostanie zaakceptowane na szczeblu politycznym oraz, w przypadku działania
legislacyjnego, zostanie przyjęte bez istotnych zmian przez Parlament i podpisane przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej.
3.2. Uwarunkowania
1. Likwidacja reglamentacji jest możliwa głównie w odniesieniu do najłagodniejszych form
reglamentacji, w sytuacji, w której nie spowoduje to żadnego lub znaczącego naruszenia
bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, zdrowia konsumentów, zasad konkurencji na rynku
oraz innych ważnych – odpowiednio i wyczerpująco uzasadnionych powodów społeczno-
-gospodarczych. Rezultatem realizacji tego konkretnego celu powinno być znaczne
obniżenie lub wręcz likwidacja kosztów regulacyjnych związanych z podejmowaniem
działalności w regulowanym obszarze.
8

2. Złagodzenie sposobu reglamentacji jest możliwe w sytuacji, gdy istnienie reglamentacji
przez państwo jest w wyczerpujący i odpowiedni sposób uzasadnione względami społeczno-
-gospodarczymi. Jednak jeżeli dotychczasowy sposób reglamentacji jest zbyt restrykcyjny,
powinien zostać zastąpiony przez mniej uciążliwą formę (np. wpis do rejestru zamiast
uzyskania zezwolenia). Rezultatem realizacji tego celu będzie ograniczenie kosztów
i
skrócenie czasu niezbędnego do rozpoczęcia określonego rodzaju działalności
gospodarczej, w tym zmniejszenie kosztów administracyjnych, dostosowawczych
i finansowych.
3. Uproszczenie sposobu uzyskiwania stosownych zezwoleń, licencji, koncesji jest możliwe
w sytuacji, gdy istnienie określonej formy reglamentacji jest w wyczerpujący i odpowiedni
sposób uzasadnione względami społeczno-gospodarczymi, lecz procedury jej towarzyszące
są nadmiernie skomplikowane i zbyt uciążliwe dla podmiotów, które chcą rozpocząć
działalność objętą określoną reglamentacją. W tym przypadku rezultatem realizacji tego
celu będzie uproszczenie owych procedur, a przez to ograniczenie kosztów i skrócenie czasu
niezbędnego do rozpoczęcia określonego rodzaju działalności gospodarczej, w tym kosztów
administracyjnych, dostosowawczych oraz finansowych.
4. Krajowe akty prawne nakładają na obywateli obowiązek przedkładania w kontaktach
z organami administracji publicznej zaświadczeń, w celu udowodnienia w toczącym się
postępowaniu stanu faktycznego lub prawnego. Liczba wymaganych od obywateli
i przedsiębiorców zaświadczeń jest odbierana często jako brak zaufania organów
administracji do petentów. Realizacja procedur administracyjnych dla wielu pozostaje
uciążliwa, czasochłonna i kosztowna, gdyż większość zaświadczeń wydawanych jest
odpłatnie. Dlatego też istnieje pilna potrzeba redukcji obowiązków administracyjnych
nałożonych na obywateli i przedsiębiorców, a tym samym ułatwienie kontaktów z organami
administracji rządowej i samorządowej. Takie podejście umożliwi wzajemne zwiększenie
zaufania między przedsiębiorcą, obywatelem a administracją.
5. Wzmocnienie weryfikacji uwarunkowań wprowadzania nowych form reglamentacji oraz
szersze wykorzystanie narzędzi analitycznych przy projektowaniu interwencji publicznych
mogących zwiększać poziom reglamentacji gospodarki jest związane ze zmianami
systemowymi w procesie projektowania regulacji oraz w zarządzaniu legislacyjnym, czyli
też zmianami polityki tworzenia prawa. Wynika to z faktu, że reglamentacja, z racji swojej
natury, może być wprowadzana wyłącznie przez instrumenty legislacyjne.


9

4. Sposoby osiągnięcia celów
Poszczególne cele interwencji można osiągnąć w zróżnicowany sposób. W celu porównania
poszczególnych sposobów, jako punkt odniesienia przyjęto pozostawienie obecnie istniejących
rozwiązań we wszystkich badanych ustawach – opcja 0.
4.1. Opcja interwencji 1 – działania nielegislacyjne
Opcja 1 przewiduje podjęcie działań, które ułatwią przedsiębiorcom uzyskiwanie decyzji
administracyjnej zezwalającej na wykonywanie działalności określonych w analizowanych
ustawach, bez zmian w przepisach. Opcja ta przewiduje, że usprawnienie polegałoby na zmianach
procedur administracyjnych w poszczególnych instytucjach, które reglamentują określone rodzaje
działalności, bez zmiany treści aktów prawnych. Działania polegałyby więc, m.in. na uproszczeniu
formularzy, przygotowaniu instrukcji i grafów procedur wnioskowania, zwiększeniu wymiany
informacji i dokumentów w ramach administracji.
4.2. Opcja interwencji 2 – nowelizacja ustaw szczegółowych
Opcja 2 przewiduje nowelizację 92 ustaw, w których, w wyniku analizy, wskazano możliwość
uproszczenia przepisów. Z racji podziału kompetencji i odpowiedzialności za poszczególne ustawy
opcja ta wymaga przedłożenia co najmniej kilkunastu projektów nowelizacji ustaw szczególnych,
będących – przykładowo – we właściwości następujących ministrów:
− Ministra Gospodarki (ustawa o swobodzie działalności gospodarczej – usdg1),
− Ministra rodowiska (ustawa o lasach),
− Ministra Zdrowia (ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi),
− Ministra Infrastruktury (ustawa o transporcie drogowym, ustawa o transporcie
kolejowym, ustawa – Prawo o ruchu drogowym),
− Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (ustawa o ochronie osób i mienia),
− Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (ustawa o wyścigach konnych, ustawa o ochronie
roślin),
− Ministra Finansów (ustawa o giełdach towarowych, ustawa o opłacie skarbowej),
− Ministra Sprawiedliwości (Kodeks spółek handlowych, ustawa – Prawo o notariacie,
ustawa o komornikach sądowych i egzekucji).

1 usdg – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
10

4.3. Opcja interwencji 3 – deregulacyjna ustawa horyzontalna
Ustawa dereglamentacyjna ma na celu ograniczenie reglamentacji przez uchylenie lub zmianę
przepisów z zakresu koncesjonowanej oraz regulowanej działalności gospodarczej, a także
działalności, która wymaga uzyskania zezwolenia, licencji albo zgody w oparciu o przepisy ustaw
szczególnych. Podjęcie działań w ramach jednego aktu prawnego umożliwia koordynowanie prac
przez jeden zespół i bezpośrednią współpracę z zainteresowanymi resortami przy projektowaniu
przepisów poszczególnych aktów prawnych znajdujących się w projekcie.

5. Analiza poszczególnych rozwiązań
5.1. Analiza silnych i słabych stron poszczególnych opcji
Opcja 0 – punkt wyjścia
Silne strony tej opcji są przede wszystkim związane z brakiem działania, czyli brakiem
zaangażowania zasobów administracji.
Ponadto, nie wpływa ona na poziom dochodów budżetu państwa oraz budżetów jednostek
samorządu terytorialnego, dla których wpływy z opłat za wydanie licencji i zezwoleń stanowią
dochód.
Słabe strony opcji zero związane są przede wszystkim z tym, że nie zostanie osiągnięty przyjęty cel,
czyli dereglamentacja gospodarki. Negatywny wpływ związany z nadmiernymi obciążeniami
przedsiębiorców zostanie utrzymany, co spowoduje dalsze ograniczanie (brak stymulowania)
rozwoju przedsiębiorczości. W efekcie nie nastąpi oczekiwana poprawa poziomu zadowolenia
przedsiębiorców. Co więcej – brak działań Rządu może doprowadzić do zwiększenia ich
niezadowolenia.
Opcja 1 – działania nielegislacyjne
Silną stroną działań nielegislacyjnych jest uniknięcie długotrwałej procedury legislacyjnej oraz
oczekiwane mniejsze wykorzystanie zasobów administracji do przeprowadzenia zmian.
Ponadto, działanie to może wpłynąć na pewne ograniczenie obciążeń administracyjnych dla
przedsiębiorców przy jednoczesnym zachowaniu poziomu dochodów budżetu państwa.
Zmniejszenie skali obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorców będzie miało jednak
ograniczony charakter, gdyż z definicji obciążenia administracyjne są to obowiązki związane
z wykonywaniem
określonych działań informacyjnych (gromadzenia, przetwarzania,
przekazywania i przechowywania informacji) wynikające, przede wszystkim, z przepisów ustaw.
Słabe strony tego rozwiązania wynikają głównie z jego niewiążącego charakteru. Stosunkowo