Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2008

a) czy relacja ta ulegała zasadniczemu i trwałemu spadkowi i osi gn ła poziom zbli ony do
warto ci referencyjnej, lub
b) czy przekroczenie warto ci referencyjnej ma jedynie charakter wyj tkowy i czasowy
a relacja pozostaje blisko warto ci referencyjnej.
W przypadku kryterium długu Komisja bada czy relacja długu sektora instytucji
rz dowych i samorz dowych do PKB przekracza warto referencyjn (60%PKB),
a w sytuacji gdy relacja ta jest wy sza, czy maleje ona w sposób wystarczaj cy i zbli a si
do warto ci referencyjnej w satysfakcjonuj cym tempie.
Je li na podstawie przesyłanych przez kraj danych2 lub swojej własnej oceny sytuacji
fiskalnej, Komisja Europejska stwierdzi, e kraj nie spełnia jednego lub obu z powy szych
kryteriów, uzyskuje prawn podstaw do podj cia w stosunku do kraju procedury słu cej
ograniczeniu nadmiernego deficytu.
Osi gni ciu w ramach Uni Europejskiej stabilno ci makroekonomicznej oraz
utrzymywaniu finansów publicznych w stanie równowagi ma słu y Pakt Stabilno ci
i Wzrostu. W ramach przeprowadzonej w 2005 r. reformy Paktu zwrócono wi ksz uwag na
strukturaln miar deficytu sektora instytucji rz dowych i samorz dowych, ustanawiaj c
rednioterminowy cel bud etowy wyznaczany indywidualnie dla poszczególnych krajów
(z ang. medium term budgetary objective - MTO). Kolejn , wa n z punktu widzenia oceny
równowagi fiskalnej zmian było zwi kszenie nacisku na ograniczanie poziomu długu.
W ramach dyskusji nad reform Paktu kraje członkowskie UE zgodziły si równie na
szczególne traktowanie przy ocenie polityki fiskalnej kosztów reform emerytalnych
zwi zanych z wprowadzeniem elementów kapitałowych o zdefiniowanej składce. Decyzja ta
powinna pozwoli na relatywnie szybsze zako czenie wobec Polski procedury nadmiernego
deficytu. Analizuj c wynik sektora instytucji rz dowych i samorz dowych w Polsce za rok
2007 nale ałoby go skorygowa o 60% kosztów netto reformy emerytalnej, a za lata
2008-2009 odpowiednio o 40% i 20% kosztów netto reformy.


2 Komisja Europejska dokonuje oceny polityki fiskalnej na podstawie przesłanych przez kraj członkowski
notyfikacji fiskalnych (danych o faktycznym poziomie deficytu i długu sektora instytucji rz dowych i
samorz dowych) oraz aktualizacji programów konwergencji/stabilno ci (w tym zawartych w nich
rednioterminowych prognoz). Zgodnie z obowi zuj cymi przepisami notyfikacje fiskalne opracowywane s 2
razy do roku (wiosn i jesieni ), za programy przesyłane s do Komisji Europejskiej do 1 grudnia ka dego
roku.
2
76
Zgodnie z ponown rekomendacj Rady Ecofin z lutego br. (na podstawie art. 104.7
Traktatu), Polska powinna ograniczy nadmierny deficyt do 2007 r., zapewniaj c spadek
deficytu strukturalnego o 0,5 pp mi dzy 2006 i 2007 rokiem oraz redukcj deficytu w sposób
trwały i wiarygodny. Zgodnie z rekomendacjami konsolidacja fiskalna powinna zapewni
w przyszło ci realizacj celu redniookresowego (MTO) jakim jest deficyt strukturalny na
poziomie 1% PKB.
2. Prognoza stanu sektora finansów publicznych
2.1. Dochody, wydatki oraz saldo sektora finansów publicznych
Dochody oraz wydatki sektora finansów publicznych prezentowane s po
wyeliminowaniu transferów wewn trz sektora. Oznacza to, e dochodami sektora s tylko te,
które pochodz spoza sektora finansów publicznych, a wydatkami te, które s realizowane
poza sektor.
Dochody sektora finansów publicznych uzale nione s od kształtowania si sytuacji
makroekonomicznej oraz od przyj tych rozwi za systemowych. Szacuje si , e dochody
sektora finansów publicznych w relacji do PKB w latach 2007-2008 b d kształtowały si
odpowiednio na poziomie 40,9% i 41,7%. Wydatki sektora finansów publicznych w relacji do
PKB wzrosn z poziomu 42,9% PKB w 2007 r. do 43,7% PKB w roku 2008.
Deficyt sektora finansów publicznych w relacji do PKB w 2008 r. pozostanie na poziomie
z roku 2007 i wyniesie 2,0%.
2
77
Poni sze tabele przedstawiaj dochody, wydatki oraz wynik kasowy sektora finansów
publicznych w latach 2006-2008.

2006*
2007 PW
2008
Wyszczególnienie
mld zł
Dochody ogółem, w tym:
419,9
473,0
521,9
Dochody bie ce
413,4
449,7
475,9
1. dochody podatkowe
218,1
255,6
279,4
a) podatki po rednie
127,3
146,8
164,6
b) pozostałe podatki
90,9
108,9
114,8
2. składki na ubezpieczenie społeczne
108,4
118,0
113,3
3. dochody niepodatkowe
86,9
76,0
83,1
Dochody kapitałowe
6,5
6,7
6,8
rodki z UE i z innych ródeł
niepodlegaj ce zwrotowi
0,0
16,6
39,2
Wydatki ogółem, w tym:
442,5
496,5
547,1
Wydatki bie ce
401,8
438,2
480,5
1. wydatki socjalne
181,3
190,6
204,1
2. obsługa długu publicznego
29,4
29,2
29,2
3. pozostałe
191,2
218,5
247,3
a) wydatki własne
181,3
207,8
235,2
b) rodki własne UE
9,8
10,7
12,1
Wydatki kapitałowe
40,6
58,3
66,6
Wynik kasowy
-22,5
-23,5
-25,2
Wynik pierwotny
6,9
5,6
4,0

2006*
2007 PW
2008
Wyszczególnienie
% PKB
Dochody ogółem, w tym:
39,7
40,9
41,7
Dochody bie ce
39,1
38,9
38,0
1. dochody podatkowe
20,6
22,1
22,3
a) podatki po rednie
12,0
12,7
13,1
b) pozostałe podatki
8,6
9,4
9,2
2. składki na ubezpieczenie społeczne
10,3
10,2
9,1
3. dochody niepodatkowe
8,2
6,6
6,6
Dochody kapitałowe
0,6
0,6
0,5
rodki z UE i z innych ródeł
niepodlegaj ce zwrotowi
0,0
1,4
3,1
Wydatki ogółem, w tym:
41,8
42,9
43,7
Wydatki bie ce
38,0
37,9
38,4
1. wydatki socjalne
17,1
16,5
16,3
2. obsługa długu publicznego
2,8
2,5
2,3
3. pozostałe
18,1
18,9
19,7
a) wydatki własne
17,1
18,0
18,8
b) rodki własne UE
0,9
0,9
1,0
Wydatki kapitałowe
3,8
5,0
5,3
Wynik kasowy
-2,1
-2,0
-2,0
Wynik pierwotny
0,6
0,5
0,3
* Dane skorygowane w stosunku do sprawozdania z wykonania bud etu pa stwa za rok 2006
z maja br.
Uwaga: od 2007 r. nast piła zmiana w klasyfikowaniu rodków z Uni Europejskiej i z innych ródeł
niepodlegaj cych zwrotowi. Od 2007 r. s one traktowane jako dochody i wydatki bud etu pa stwa.
2
78
W strukturze dochodów sektora finansów publicznych dominuj cy udział maj dochody
podatkowe, stanowi ce w latach 2007-2008 odpowiednio 54,0% i 53,5% dochodów ogółem
oraz składki na ubezpieczenia społeczne, na które przypada odpowiednio 25,0% i 21,7%
dochodów. Ł czny udział podatków i składek w dochodach ogółem, a wi c elementów
decyduj cych o poziomie obci e fiskalnych, wyniesie w latach 2007-2008 odpowiednio
79,0% i 75,3%, tj. 32,3% i 31,4% PKB.
Po stronie wydatków sektora finansów publicznych znacz cym obci eniem pozostaj
wydatki socjalne, cho ich udział w wydatkach ogółem spadnie z ok. 38,4% w roku 2007 do
ok. 37,3% w roku 2008.
Członkostwo Polski w UE wi e si nie tylko z uzyskaniem szerszego dost pu do
funduszy unijnych, ale te z konieczno ci ponoszenia wydatków na rzecz bud etu unijnego.
Szacuje si , e składka płacona przez Polsk na rzecz UE stanowi b dzie w latach 2007-
2008 równowarto około 0,9-1,0% PKB rocznie. Dodatkowo ze rodków bud etu pa stwa
finansowane s równie koszty zwi zane ze współfinansowaniem projektów realizowanych
z wykorzystaniem
rodków unijnych oraz z uzupełniaj cym finansowaniem dopłat
bezpo rednich dla rolników.
Istotne obci enie dla finansów publicznych stanowi równie koszty obsługi długu
publicznego, b d ce pochodn potrzeb po yczkowych, w tym zwłaszcza deficytu sektora.
W roku 2008 przewiduje si , e osi gn one poziom 2,3% PKB wobec 2,5% PKB w roku
2007.
2.2. Saldo sektora instytucji rz dowych i samorz dowych
Polska, podobnie jak inne kraje członkowskie Uni Europejskiej w celu zachowania
jednolito ci i porównywalno ci danych mi dzynarodowych zobligowana jest do sporz dzania
sprawozda i prognoz z zakresu sektora instytucji rz dowych i samorz dowych zgodnie
z metodologi unijn , opart na ESA’95. System ESA’95 zawiera jednolite zasady rejestracji
przepływów i stanów oraz wyznacza granice sektora instytucji rz dowych i samorz dowych.
Zasadniczo zakres sektora wg ESA’95 jest zgodny z ramami ustawy o finansach
publicznych. Wyj tki wynikaj ce z charakteru przeprowadzanych operacji ekonomicznych
dotycz głównie nast puj cych podmiotów:
-
Krajowego Funduszu Drogowego, który zgodnie z wymogami ESA’95 został
zaklasyfikowany, jako element sektora, a wg polskiej metodologi nie jest zaliczany do
sektora finansów publicznych.
2
79
-
jednostek badawczo-rozwojowych, które zgodnie z metodologi krajow s cz ci
sektora finansów publicznych, a nie s zaliczane do sektora instytucji rz dowych
i samorz dowych.
Zgodnie z decyzj Eurostatu pocz wszy od marca 2007 r. otwarte fundusze emerytalne
klasyfikowane s poza sektorem instytucji rz dowych i samorz dowych. Rezultatem
realizacji decyzji Eurostatu było zarówno dokonanie korekty w szeregach historycznych, jak
i opracowywanie prognoz z uwzgl dnieniem nowego zakresu sektora. Przeklasyfikowanie
OFE i traktowanie ich jako podmioty prywatne wpłyn ło na pogorszenie dotychczas
prezentowanego wyniku sektora, na skutek wył czenia nadwy ki jak co roku odnotowywały
OFE.
Szacowanie deficytu według metodologi Uni Europejskiej oraz metodologi krajowej
odbywa si przy zastosowaniu odmiennych koncepcji rachunkowych – memoriałowej
w przypadku metodologi ESA’95 oraz kasowej według metodologi krajowej. Ponadto
memoriałowe podatki i składki na ubezpieczenia społeczne s wykazywane w wysoko ci
faktycznie mo liwej do ci gni cia (czyli po korekcie o tzw. wska nik ci galno ci).
W poni szej tabeli przedstawiono prognozowane kształtowanie si deficytu sektora
instytucji rz dowych i samorz dowych w relacji do PKB w latach 2007-10.
2007 PW
2008
2009
2010
Wyszczególnienie
w % PKB
Kasowy wynik sektora finansów publicznych
-2,0
-2,0
-2,0
-1,6
Dostosowania zakresu sektora
-0,1
0,0
0,1
0,0
Dostosowania metodologiczne
-0,8
-1,0
-1,0
-0,9
w tym:
korekta transferu do FUS z tytułu ubytku składki
-1,4
-1,4
-1,5
-1,6
w zwi zku z reform emerytaln
rodki z bezzwrotnej pomocy z UE
0,4
0,5
0,3
0,4
wydatki militarne
-0,3
-0,2
0,0
0,0
Wynik sektora instytucji rz dowych i samorz dowych
-3,0
-3,0
-2,9
-2,5

Dostosowania metodologiczne obejmuj :
- korekty transakcyjne - głównie korekta wpłat z zysku NBP zwi zana z wył czeniem
z dochodów bud etu kwot wynikaj cych z przeszacowania rezerw oraz z tytułu ró nic
kursowych oraz zakupu lub sprzeda y udziałów i akcji,
- dostosowania do memoriału, na które składaj si głównie:
- korekta transferu do FUS z tytułu ubytku składki w zwi zku z reform emerytaln .
Kwota transferu do OFE ksi gowana jest zgodnie z polsk metodologi po stronie
2
80