Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2008

1. Podatkowe i niepodatkowe nale no ci pozostałe do zapłaty
Zaległo ci podatkowe brutto (nale no ci pozostałe do zapłaty) obejmuj zaległo ci
zarówno wymagalne jak i niewymagalne, z nast puj cych tytułów:
- płatne w ratach i odroczone,
- w post powaniu egzekucyjnym,
- wobec których wydano decyzje o zawieszeniu poboru,
- w post powaniu ugodowym, układowym i upadło ciowym,
- obj te egzekucj s dow ,
- w stosunku do których nie podj to adnych czynno ci.
W latach 2007-2008 przewiduje si wzrost nale no ci z tytułu zaległych podatków.
W przypadku podatków po rednich (VAT, akcyza i podatek od gier) oraz podatku CIT wzrost
przewidywany jest w obydwu latach, w przypadku podatku PIT prognozuje si spadek
zaległo ci w 2007 r. i ich wzrost w 2008 r.
Na wysoki stan zaległo ci podatkowych wpływ maj nast puj ce czynniki:
1) wzrost zaległo ci nie ci galnych i trudno ci galnych powstałych głównie w wyniku
wydania decyzji pokontrolnych po dłu szym czasie od okresu rozliczeniowego, jak
równie w wyniku braku mo liwo ci odzyskania niezapłaconych zobowi za
podatkowych od powi kszaj cej si liczby podmiotów w upadło ci lub likwidacji oraz
braku płynno ci finansowej firm prowadz cych działalno gospodarcz ,
2) trwaj ce przez kilka lat post powania upadło ciowe nie przyczyniaj si do likwidacji
zadłu e podatkowych, bowiem uzyskane kwoty najcz ciej nie wystarczaj na
zaspokojenie nawet I kategori wierzytelno ci,
3) obni ona skuteczno post powa egzekucyjnych spowodowana:
- niemo no ci egzekwowania zaległo ci obj tych wstrzymaniem wykonania decyzji
przez organ podatkowy lub s d administracyjny,
- utrudnion egzekucj z ruchomo ci, gdy maszyny, rodki transportu i inne rodki
trwałe w firmach obj te s najcz ciej zastawami bankowymi lub umow leasingu,
- wznowieniem egzekucji w stosunku do podatników, których zaległo ci – wobec
niedopełnienia warunków ustawowych nie zostały umorzone w ramach wcze niej
prowadzonych post powa restrukturyzacyjnych,
- przewlekło ci prowadzonych post powa s dowych,
- ustanowieniem rozdzielno ci maj tkowej współmał onków.

270
Zaległo ci podmiotów wobec SP z tytułu ceł w ponad 60% wynikaj z nieprawidłowo ci
stwierdzonych w trakcie powtórnych kontroli celnych. Równie w zakresie zaległo ci
w podatku akcyzowym, ponad 70% to zaległo ci wynikaj ce z decyzji dyrektorów urz dów
kontroli skarbowej oraz nieprawidłowo ci stwierdzonych w trakcie powtórnych kontroli
celnych. Kwoty te s bardzo trudne lub niemo liwe do wyegzekwowania (firma b d ca
dłu nikiem najcz ciej nie istnieje lub nie posiada maj tku). Zmniejszenie tych zaległo ci
mogłoby nast pi poprzez ich umorzenie lub w wyniku przedawnienia. Przewiduje si , e
w 2008 r. tendencje si nie zmieni i nast pi wzrost zaległo ci.
2. Nale no ci z tytułu przej ciowego wykupu ze rodków bud etu pa stwa odsetek
od kredytów mieszkaniowych
Na zmniejszenie stanu nale no ci z tytułu przej ciowego wykupienia ze rodków
bud etu pa stwa odsetek od kredytów mieszkaniowych w 2007 r. i 2008 r. b dzie miała
wpływ, podobnie jak w 2006 r., wysoko umorze oraz dokonanie przez kredytobiorców
spłat zadłu enia.
3. Nale no ci Skarbu Pa stwa z tytułu udzielonych gwarancji i por cze
Spadek prognozowanej warto ci nale no ci SP na koniec 2007 r., w stosunku do stanu
na koniec 2006 r., jest wynikiem uregulowania (w lutym 2007 r.) przez Agencj Rynku
Rolnego zadłu enia wobec SP.
Na koniec 2008 r. przewiduje si wzrost nale no ci SP z tytułu udzielonych gwarancji
i por cze w stosunku do prognozowanego stanu na koniec 2007 r. Wzrost ten wynika
b dzie głównie ze zwi kszenia nale no ci SP w wyniku prognozowanej spłaty ze rodków
bud etowych zobowi za wynikaj cych z udzielonych gwarancji i por cze tj. spłaty rat
kapitałowych i odsetek bie cych od gwarantowanych i por czonych, krajowych
i zagranicznych kredytów bankowych.
4. Nale no ci z tytułu udzielonych kredytów zagranicznych
W 2007 r. przewidywany jest wzrost nale no ci z tego tytułu, natomiast w 2008 r.
prognozuje si , e warto nale no ci z tytułu udzielonych kredytów zagranicznych spadnie
poni ej poziomu notowanego na koniec 2006 r.
Zmiany tej pozycji wynikaj w głównej mierze ze zmian warto ci nale no ci z tytułu
kredytów zagranicznych udzielanych przez SP w walutach wymienialnych.



271
5. Nale no ci z tytułu obligacji stanowi cych zabezpieczenie obligacji Brady’ego
Warto nale no ci w tej pozycji obliczana jest jako warto rynkowa zerokuponowych
obligacji wyemitowanych przez rz d USA, stanowi cych zabezpieczenie spłat zobowi za
wynikaj cych z obligacji wyemitowanych w wykonaniu porozumienia z Klubem Londy skim -
tzw. obligacji Brady’ego. Chocia formalnie zabezpieczenie to stanowi własno SP, to
jednak umowa powiernicza zawarta z Federal Reserve Bank of New York pozwala na jego
uwolnienie jedynie w przepadku wykupu obligacji Brady’ego.
Przewidywana zmiana nale no ci z tytułu ww. obligacji na koniec 2007 r. b dzie
wynikiem zmiany warto ci rynkowej instrumentów stanowi cych zabezpieczenie oraz
dokonanej sprzeda y cz ci tych obligacji o warto ci nominalnej 63,4 mln USD uwolnionych
w wyniku przedterminowego wykupu obligacji Brady’ego o tej samej warto ci nominalnej.
Prognozowane zmiany w 2008 r. b d wynikiem zmian warto ci rynkowej.
6. Nale no ci z tytułu udost pnienia rodków z kredytów zagranicznych podmiotom
krajowym
W latach 2007-2008 przewidywany jest spadek nale no ci SP z tego tytułu. Nale no ci
z tytułu udost pnienia rodków z kredytów zagranicznych podmiotom krajowym pochodz
z odpo yczenia rodków finansowych z kredytów otrzymanych od mi dzynarodowych
instytucji finansowych (Mi dzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz Banku Rozwoju
Rady Europy).
7. Nale no ci z tytułu po yczek udzielonych ze
rodków bud etu pa stwa
podmiotom sektora finansów publicznych
Przewiduje si e globalna kwota nale no ci z tytułu po yczek udzielonych ze rodków
bud etu pa stwa podmiotom sektora finansów publicznych po spadku w 2007 r. w 2008 r.
pozostanie na poziomie zbli onym do roku poprzedniego (niewielki wzrost - o 0,8%).
Nale no ci z tego tytułu obejmuj po yczki udzielone ze rodków bud etu pa stwa dla:
- publicznych zakładów opieki zdrowotnej (PZOZ) i jednostek badawczo - rozwojowych (JBR),
- jednostek samorz du terytorialnego (JST),
- Kas Chorych / Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ),
W przypadku nale no ci SP z tytułu po yczek udzielonych PZOZ i JBR niewielki wzrost
w 2007 r. i spadek w 2008 r. b dzie wypadkow przewidywanych kolejnych wypłat
(w zwi zku z wej ciem w ycie z dniem 1 wrze nia br. ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r.
o zmianie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji finansowej publicznych zakładów
opieki zdrowotnej termin składania wniosków o udzielenie po yczki został przedłu ony do

272
1 pa dziernika 2007 r.), ustawowych umorze udzielonych po yczek, jak równie spłat
kapitału przez po yczkobiorców.
W przypadku po yczek udzielonych jednostkom samorz du terytorialnego prognozuje
si zmniejszenie warto ci nale no ci SP w 2007 r. i wzrost na koniec 2008 r. Spadek w
2007 r. b dzie rezultatem dokonywania przez poszczególne gminy spłaty swoich
zobowi za , natomiast prognozowany wzrost na koniec 2008 r., b dzie zwi zany
z planowanym udzieleniem w 2008 r. nowych po yczek.
W dniu 30 marca 2007 r. NFZ dokonał spłaty ostatniej raty kapitałowej oraz odsetkowej
po yczek udzielonych w 2000 r. Kasom Chorych z bud etu pa stwa i tym samym cało
po yczek wraz z oprocentowaniem została spłacona.
8. Po yczki na prefinansowanie
W 2007 r. prognozowane jest znacz cy wzrost stanu nale no ci z tytułu po yczek na
prefinansowanie zada realizowanych z udziałem rodków pochodz cych z bud etu Uni
Europejskiej. W 2008 r. warto ww. nale no ci nieznacznie spadnie. Sytuacja ta b dzie
wypadkow wzrostu nale no ci z tytułu po yczek na prefinansowanie Wspólnej Polityki
Rolnej (WPR) oraz spadku nale no ci z tytułu po yczek udzielanych na prefinansowanie
projektów finansowanych ze rodków pochodz cych z funduszy strukturalnych.
9. Inne nale no ci
Inne nale no ci obejmuj : nale no ci z tytułu po yczek udzielonych ze rodków bud etu
pa stwa Korporacji Ubezpiecze Kredytów Eksportowych S.A. (KUKE), nale no ci od
Mi dzynarodowego Banku Inwestycyjnego w Moskwie, nale no ci z tytułu Porozumienia
Generalnego z Rosj oraz Funduszu Rozwoju Eksportu, jak równie nale no ci z tytułu sald
na rachunkach clearingowych, barterowych oraz specjalnych.

273
Rozdział IX
Sektor finansów publicznych

1. Kształt sektora finansów publicznych
Stabilno finansów publicznych jest jednym z fundamentów trwałego rozwoju
gospodarczego. O znaczeniu długu i deficytu sektora finansów publicznych dla prowadzonej
polityki gospodarczej wiadczy uregulowanie zagadnie z nimi zwi zanych w Konstytucji RP
oraz w ustawie o finansach publicznych. Obydwa akty prawne stanowi , e w danym roku
relacja pa stwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto nie mo e przekroczy
60%. Ustawa o finansach publicznych przewiduje ponadto zastosowanie specjalnych
procedur ostro no ciowych i sanacyjnych w przypadku przekroczenia przez relacj
pa stwowego długu publicznego do PKB progów 50, 55 i 60%. Wprowadza ona równie
ograniczenia dotycz ce zasad konstruowania bud etu pa stwa i bud etów pozostałych
jednostek sektora finansów publicznych, w tym kształtowania wydatków i rozchodów oraz
zaci gania zobowi za .
Kształt sektora finansów publicznych jest determinowany zarówno przez uwarunkowania
instytucjonalne, jak i wynikaj ce z realizowanej polityki gospodarczej. Wraz z wst pieniem do
Uni Europejskiej Polska uczestniczy w III etapie Uni Gospodarczej i Walutowej ze statusem
kraju z derogacj . Uwarunkowania instytucjonalne wynikaj wi c zarówno z polskiego
prawodawstwa, jak i zwi zane s z uruchomieniem w lipcu 2004 r. przez Rad Ecofin
w stosunku do Polski procedury nadmiernego deficytu (z ang. excessive deficit procedure – EDP).
Procedura nadmiernego deficytu zwi zana jest z fiskalnym kryterium konwergencji
i uruchamiana jest przez Rad Ecofin w sytuacji, gdy dopuszczalny poziom deficytu lub
długu sektora instytucji rz dowych i samorz dowych1 został przekroczony. Komisja
Europejska dokonuj c oceny czy kraj członkowski spełnia kryterium fiskalne w zakresie
deficytu ocenia, czy obecna lub planowana relacja deficytu sektora instytucji rz dowych
i samorz dowych do PKB przekracza warto referencyjn ustanowion na poziomie 3%
PKB. W przypadku relacji wy szej ni referencyjna Komisja bierze pod uwag :

1 Obliczany zgodnie z jednolitymi dla wszystkich krajów członkowskich UE zasadami European System of
National and Regional Accounts (ESA’95). ESA’95 posługuje si poj ciem general government, którego
oficjalne tłumaczenie to sektor instytucji rz dowych i samorz dowych. W niniejszym dokumencie przyj to wi c
nast puj c terminologi : sektor instytucji rz dowych i samorz dowych – dla systemu ESA’95 oraz sektor
finansów publicznych – dla metodologi polskiej jako zgodny z ustaw o finansach publicznych.
2
75