Urlop wypoczynkowy w trakcie kolejnego zatrudnienia

Przeczytaj także: Zaległy urlop wypoczynkowy

Od generalnej zasady wykorzystywania urlopu "w naturze" (czyli niedopuszczalności zamiany urlopu wypoczynkowego na świadczenie pieniężne) istnieje jedno odstępstwo. Art. 171 KP przewiduje bowiem obowiązek wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w zamian urlopu wypoczynkowego w przypadku niewykorzystania urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Taki sposób rozliczenia prawa do urlopu dotyczy zarówno urlopu za dany rok (oczywiście z zachowaniem zasady proporcjonalności - ekwiwalent przysługuje tylko za tę część niewykorzystanego urlopu, która przysługuje odpowiednio do długości zatrudnienia w tym roku u danego pracodawcy), jak i niewykorzystanego urlopu zaległego.

Urlop wypoczynkowy powinien zostać rozliczony proporcjonalnie do okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy. Pracodawca zobowiązany jest wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop zaległy (urlop z lat ubiegłych) oraz część urlopu należną pracownikowi w odniesieniu do okresu trwania łączącego ich stosunku pracy w danym roku kalendarzowym.

Literalne stosowanie tej zasady jest w wielu przypadkach niekorzystne dla obu stron stosunku pracy. Prowadzi bowiem do obowiązku rozliczenia każdego zakończonego stosunku pracy, nawet wówczas, gdy zawierają kolejną umowę. Ustawodawca dał możliwość niejako przeniesienia urlopu w naturze na kolejny łączący strony stosunek pracy. Aby było to możliwe muszą być jednak spełnione pewne warunki.

Pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego w zamian za niewykorzystany urlop, w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Muszą zatem wystąpić tutaj łącznie dwie przesłanki:

• strony stosunku pracy (pracodawca i pracownik) zgodnie ustaliły, że niewykorzystany urlop wypoczynkowy zostanie udzielony w trakcie trwania kolejnego stosunku pracy łączącego te dwa podmioty,
• następny stosunek pracy powstaje bezpośrednio po zakończeniu aktualnego.

Pracodawca nie może jednostronnie narzucić takiego rozwiązania. Co więcej, nie może być ono zastosowane, gdy tylko pracownik będzie za nim optował, a nie zgodzi się na to pracodawca. Trudności sprawia wymóg "bezpośredniości" kolejnej umowy o pracę po zakończeniu poprzedniej. Słownikowo "bezpośrednio" oznacza "natychmiast, zaraz po". Przyjmuje się jednak, że warunek ten spełniony jest również wówczas, gdy umowy o pracę przedzielone są dniami wolnymi (święta, niedziele, wolny dla danego zakładu pracy weekend). Nie można jednak uznać, że warunek "bezpośredniości" jest zachowany wówczas, gdy przerwa pomiędzy umowami obejmuje dni, które byłyby dla danej osoby dniami pracy.