Praca w godzinach nadliczbowych: odmowa jej wykonania

Przeczytaj także: Praca w godzinach nadliczbowych: czy można odmówić?

Ważne

Awaria, akcja ratownicza niekiedy uzasadniają pracę w godzinach nadliczbowych

Pracodawca może nakazać pracę w godzinach nadliczbowych w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej lub w celu usunięcia awarii pracownikom, którzy przekroczyli limity nadgodzin lub odpoczynku, lub którzy pracują w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.

Przepisy prawa pracy zabraniają wymienionym pracownikom wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych lub pracę tę uzależniają jedynie od dobrowolnej zgody pracownika Dlatego też, w opisanych wyżej sytuacjach, pracownik mimo odmowy wykonania pracy w godzinach nadliczbowych nie poniesie negatywnych konsekwencji. W sytuacji, gdy odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych wynika ze zwykłych zasad współżycia społecznego, jak np. gdy jest podyktowana koniecznością załatwienia ważnych spraw osobistych, których nie można odłożyć w czasie, takich jak np. wcześniej umówiona wizyta u lekarza czy odebranie dziecka z przedszkola w sytuacji, gdy żaden inny członek rodziny nie może tego zrobić, również uzasadnia to brak możliwości wyciągnięcia negatywnych konsekwencji wobec pracownika.

3. Bezzasadna odmowa pracy w nadgodzinach może skutkować negatywnymi konsekwencjami

Jeśli natomiast potrzeba pracy w godzinach nadliczbowych była rzeczywista i obiektywnie uzasadniona, a polecenie pracodawcy nie było sprzeczne z przepisami prawa, postanowieniami umowy, czy też zasadami współżycia społecznego, a mimo to pracownik odmówił wykonywania polecenia, wówczas w zależności od okoliczności może:

• zostać ukarany karą porządkową (upomnienie lub nagana),
• w wyjątkowych sytuacjach zostać zwolniony za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia.

W sytuacji, gdy odmowa wykonania polecenia służbowego nie wynika z uzasadnionej (jak wyżej wskazano) przyczyny - takie zachowanie może zostać zakwalifikowana jako naruszenie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy i skutkować zastosowaniem kary upomnienia bądź nagany.

Rozwiązanie umowy o pracę może zaś nastąpić w skrajnych sytuacjach, kiedy nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych spowodował np. poważne konsekwencje w funkcjonowaniu zakładu pracy.

Podstawa prawna:

• art. 8, art. 108 § 1, art. 132 § 1, § 2 pkt. 2, art. 133 § 2, art. 151 § 1 i §2, § 3, art. 178 § 1 i § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94),
• art. 15 ust. 3 i art. 16 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 14, poz. 92).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.