Wykreślenie spółki z KRS a odpowiedzialność członków zarządu

Przeczytaj także: Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców byłego członka zarządu spółki z o.o.

Zgodnie z art. 299 § 3 k.s.h., członkowie zarządu mogą ponosić jeszcze dalej idącą odpowiedzialność. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2012 r. (II CSK 410/11, Legalis) „Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 ksh nie wyklucza odpowiedzialności odszkodowawczej tych członków na podstawie art. 415 kc”.

Dodatkowo, zgodnie z treścią art. 586 k.s.h., członek zarządu, który nie zgłosił wniosku o upadłość spółki pomimo zaistnienia warunków do jej zgłoszenia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Ponadto wierzyciel zawsze może posiłkować się art. 21 ust. 3 Prawa upadłościowego i naprawczego, na mocy którego członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w przepisanym terminie. Odpowiedzialność wynikającą z ww. artykułu ponoszą osoby, na których ciąży obowiązek zgłoszenia upadłości - członkowie zarządu spółki z o.o., a w czasie likwidacji likwidatorzy.

Natomiast na podstawie art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe spółki z o.o. (również spółki z o.o. w organizacji) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okazała się w całości lub w części bezskuteczna. W uchwale z dnia 13 maja 2009 r. (I UZP 4/09, Pr.Sp. 2010, nr 4, s. 50) Sąd Najwyższy podkreślił, że bezskuteczność egzekucji z majątku spółki z o.o., o której mowa w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, może być stwierdzona wyłącznie w postępowaniu w sprawie egzekucji należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, poprzedzającym wydanie decyzji o odpowiedzialności członka zarządu za te należności. Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 sierpnia 2010 r. (I FSK 872/09, LEX nr 744559) stwierdził, że egzekucja z majątku spółki z o.o. albo spółki akcyjnej jest bezskuteczna – staje się bezskuteczna w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej – także wówczas, gdy występują przeszkody uniemożliwiające wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec spółki, obejmującego jej zaległości podatkowe oraz gdy spółka taka uległa już rozwiązaniu.

Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności wynikającej z art. 116 Ordynacji podatkowej, gdy wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy bądź też - co charakterystyczne - wskaże on mienie, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Z przedstawionej powyższej argumentacji wynika, że wykreślenie spółki z KRS nie pozbawia ochrony wierzycieli, którzy wyposażeni zostają w dodatkowe instrumenty umożliwiające im skuteczne dochodzenie należności bezpośrednio od członków zarządu spółki.