eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo gospodarcze › Wykreślenie spółki z KRS a odpowiedzialność członków zarządu

Wykreślenie spółki z KRS a odpowiedzialność członków zarządu

2014-03-20 00:40

Wykreślenie spółki z KRS a odpowiedzialność członków zarządu

Wykreślenie spółki z KRS a odpowiedzialność członków zarządu © Brocreative - Fotolia.com

W praktyce możliwe jest wystąpienie sytuacji, w której spółka kapitałowa zostanie wykreślona z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pomimo posiadania niespłaconych zobowiązań. Na podstawie obowiązujących przepisów, a także orzecznictwa Sądu Najwyższego, wykreślenie spółek posiadających niespłacone zobowiązania jest w pełni dopuszczalne i zgodne z prawem. Kodeks spółek handlowych jak też Prawo upadłościowe i naprawcze zawierają stosowne instrumenty służące zabezpieczeniu interesów wierzycieli pozwalając im na pociągnięcie do odpowiedzialności członków zarządu spółki, gdy nie złożyli w odpowiednim momencie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Przeczytaj także: Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców byłego członka zarządu spółki z o.o.

I tak na przykładzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, możliwość dochodzenia długów wykreślonej spółki stwarza regulacja określona w art. 299 k.s.h. Zgodnie z treścią art. 299 § 1 i 2 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postepowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postepowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Powołany przepis reguluje ustawową, subsydiarną, osobistą oraz solidarną odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. za jej zobowiązania, których egzekucja okazała się bezskuteczna. Odpowiedzialność ta uzależniona jest od wykazania przez wierzyciela jedynie istnienia zobowiązania spółki oraz bezskuteczności egzekucji z majątku spółki. Typowym dowodem wskazującym na istnienie zobowiązania spółki jest tytuł wykonawczy (w wyjątkowych przypadkach – jedynie tytuł egzekucyjny) wystawiony przeciwko niej. Wiąże się to również z istotą odpowiedzialności członków zarządu, jako odpowiedzialnością subsydiarną, wyrażającą się w możliwości sformułowania roszczeń przeciwko nim dopiero po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. Przesłankami odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. są: 1) istnienie określonego zobowiązania spółki z o.o. w czasie, kiedy dana osoba była członkiem zarządu spółki, 2) bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce czy to w czasie pozostawania przez te osobę członkiem zarządu, czy to już po jej odwołaniu z zarządu (tak m. in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1999 r., II CKN 608/98, OSNC 2000, nr 4, poz. 67 i z dnia 16 maja 2002 r., IV CKN 933/00, niepubl.).

Ustalenie bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu (tak m. in. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 416/01, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 129 i powołane tam orzecznictwo). Co się zaś tyczy sposobu stwierdzenia istnienia zobowiązania spółki, jako zasadę należy przyjąć uzyskanie przez wierzyciela tytułu egzekucyjnego. Takim tytułem egzekucyjnym może być np. nakaz zapłaty.

fot. Brocreative - Fotolia.com

Wykreślenie spółki z KRS a odpowiedzialność członków zarządu

Wykreślenie spółki z KRS nie pozbawia ochrony wierzycieli, którzy wyposażeni zostają w dodatkowe instrumenty umożliwiające im skuteczne dochodzenie należności bezpośrednio od członków zarządu spółki.


Kolejną przesłanką ponoszenia odpowiedzialności przez członków zarządu za zobowiązania spółki jest stwierdzenie bezskuteczności egzekucji z majątku tejże spółki. Pod pojęciem bezskuteczności egzekucji należy rozumieć przede wszystkim sytuację, w której prawnie zorganizowane działania organów egzekucyjnych, mające na celu zadośćuczynienie interesom wierzyciela, które znalazło odzwierciedlenie w tytule egzekucyjnym, nie doprowadziły do spełnienia świadczenia przez dłużnika. Wskazać jednak należy, że przewidziana w art. 299 § 1 k.s.h. przesłanka odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki w postaci bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, oznacza bezskuteczność egzekucji z całego majątku spółki (tak m. in. wyrok SN z dnia 13.01.2010 r., II CSK 372/09, Lex nr 577688, wyrok SN z dnia 20.10.2005 r., II CK 152/05, „Biuletyn SN” 2005, Nr 12, s. 10, wyrok SN z dnia 19.01.2000 r., II CKN 682/98, Lex nr 51055, wyrok SN z dnia 21.10.2003 r., I CK 160/02 niepubl.).

Istota posiłkowej, represyjnej odpowiedzialności polega na tym, że członek zarządu ponoszący odpowiedzialność może odpowiadać dopiero w dalszej kolejności, tj. po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji w stosunku do dłużnika głównego, czyli spółki. Brak jest także jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia, nawet w duchu wykładni celowościowej, dla rozszerzenia dopuszczalności odpowiedzialności członków zarządu z art. 299 k.s.h. w sytuacji, gdy istnieje możliwość przeprowadzenia skutecznej egzekucji od samej spółki, lecz z innego majątku niż ten, od którego wierzyciel egzekucję tę skierował. Jak słusznie bowiem wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 października 2005 r. (II CK 152/05, OSNC 2006, Nr 7-8, poz. 134), jest oczywiste, że jeżeli spółka posiada majątek, z którego może być zaspokojone roszczenie wierzyciela, nie zachodzi potrzeba subsydiarnego zaspokajania się wierzyciela z majątku członka zarządu.

 

1 2

następna

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (1)

  • Odpowiedzialność członka zarządu spółki

    Jak / 2017-06-08 17:58:06

    W podobnym temacie
    https://pbkb-adwokaci.pl/odpowiedzialnosc-czlonka-zarzadu-spolki-o-o-a-wpis-krs/ odpowiedz ] [ cytuj ]

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: