Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym

przewidziane w Kodeksie spółek handlowych dla spółek akcyjnych, natomiast wymogi
przewidziane dla spółki zarządzającej UCITS będą leżały w zakresie obowiązków
zagranicznej spółki zarządzającej.
Przedstawiony model, jako bazujący na obecnej konstrukcji funduszu inwestycyjnego,
w opinii projektodawcy, w najmniejszym możliwym stopniu ingeruje w obecną
regulację prawną dotyczącą funkcjonowania funduszy inwestycyjnych, a jednocześnie
pozwala uniknąć konieczności tworzenia nowych „samodzielnych” organów funduszu,
odrębnych od towarzystwa. Dodatkowo należy zauważyć, iż celem dyrektywy UCITS
nie była zmiana konstrukcji prawnych istniejących UCITS. Uznając zatem, że formuła
dyrektywy pozwala implementować prawo unijne przy wyborze środków do tego
najbardziej odpowiednich na gruncie prawa krajowego, z tego też względu w projekcie
przyjęto konstrukcję przedstawioną powyżej.
Zmiany dokonane w dyrektywie UCITS sprawiły, iż zaszła również konieczność
wprowadzenia ulepszonych ram prawnych w zakresie współpracy pomiędzy organami
nadzoru. Konieczne zatem stało się większe ujednolicenie uprawnień przysługujących
właściwym organom w taki sposób, aby doprowadzić do jednolitego egzekwowania
przepisów dyrektywy we wszystkich państwach członkowskich. Skuteczność nadzoru
powinien zapewniać wspólny, minimalny zestaw uprawnień, spójny z uprawnieniami
przyznanymi właściwym organom na mocy innych wspólnotowych przepisów
w dziedzinie usług finansowych.
Implementacja wskazanych wyżej założeń dyrektywy UCITS w projekcie ustawy ma
zostać dokonana poprzez nałożenie na Komisję Nadzoru Finansowego obowiązku
niezwłocznego udzielania odpowiedzi właściwym organom nadzoru innego państwa
członkowskiego w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nie nadzoru w zakresie
wynikającym z dyrektywy UCITS, jak również umożliwienie Komisji Nadzoru
Finansowego występowania z prośbą o podobne informacje do organów nadzorów
innych państw członkowskich. Jednocześnie Komisja Nadzoru Finansowego
zobowiązana będzie do podejmowania działań nadzorczych na wniosek organu nadzoru
innego państwa członkowskiego w sytuacji, gdy dany podmiot będzie prowadził
działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sprzecznie z zasadami określonymi
w dyrektywie UCITS. Dodatkowo w ramach swoich uprawnień właściwe organy
państwa członkowskiego będą mogły zwrócić się do Komisji Nadzoru Finansowego
o współpracę w zakresie działalności nadzorczej. Podobne uprawnienia będą
17

przysługiwały Komisji Nadzoru Finansowego względem organów nadzoru innych
państw członkowskich.
Zasadnicza część przepisów projektowanej ustawy związana jest bezpośrednio
z implementacją ww. dyrektywy lub jest konsekwencją wprowadzanych zmian
transpozycyjnych. Niemniej jednak z uwagi na dotychczasowe doświadczenia związane
z praktycznym stosowaniem przepisów nowelizowanej ustawy w projekcie dodatkowo
przewidziano zmianę:
– w art. 27 ust. 1 – zmiana ma na celu umożliwienie towarzystwom przyjmowania
zapisów na certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych zamkniętych
niebędących publicznymi funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi za pośrednictwem
banku krajowego wykonującego działalność, o której mowa w art. 70 ust. 2 ustawy
o obrocie instrumentami finansowymi oraz krajowego oddziału instytucji kredytowej;
dotychczasowe wyłączenie tych podmiotów z procesu oferowania certyfikatów
inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych niebędących publicznymi
funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi jest nieuzasadnione w świetle przewidzianej
w zmienianym przepisie możliwości korzystania z usług wskazanych podmiotów przy
prowadzeniu zapisów na jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych,
a także w związku z faktem, iż przed ostatnią zmianą przedmiotowego przepisu
wspomniane wyżej banki krajowe i instytucje kredytowe były uprawnione do
prowadzenia zapisów na niepubliczne certyfikaty inwestycyjne,
– w art. 33 ust. 1 – zmiana ma na celu doprecyzowanie przepisu w zakresie możliwości
składania oświadczeń woli związanych z przystąpieniem lub uczestnictwem
w funduszu inwestycyjnym za pośrednictwem osób fizycznych; dotychczasowe
brzmienie zmienianego przepisu, z uwagi na początkowe odwołanie się do funduszu
inwestycyjnego, mogło błędnie sugerować, iż dotyczy on również funduszy
inwestycyjnych zamkniętych, co byłoby sprzeczne z ogólnymi zasadami
dotyczącymi przyjmowania oświadczeń woli związanych z obrotem papierami
wartościowymi,
– w art. 45 ust. 3 – zmiana ma na celu zapewnienie spójności przedmiotowego
przepisu z innymi przepisami ustawy, które w jednoznaczny sposób wskazują, iż
towarzystwa funduszy inwestycyjnych są uprawnione do wykonywania działalności
w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa
funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach EEA oraz funduszy
18

inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do OECD innych niż
państwo członkowskie lub państwo należące do EEA; mając na uwadze
przewidziane ustawą dla towarzystw funduszy inwestycyjnych analogiczne wymogi
odnośnie do sposobu prowadzenia działalności pośrednictwa w zbywaniu jednostek
uczestnictwa wskazanych funduszy przez podmioty, o których mowa w art. 32 ust. 2
ustawy. Dotychczasowe ograniczenie należy uznać za nieuzasadnione i niespójne
z pozostałymi normami ustawy,
– w art. 84 ust. 1 i 2, art. 89 ust. 3 oraz art. 90 ust. 1 – zmiana ma na celu przeniesienie
z prospektu informacyjnego do statutu funduszu takich kwestii, jak: częstotliwość
zbywania i odkupywania jednostek uczestnictwa, wartość aktywów netto, po
przekroczeniu której fundusz może zawiesić zbywanie jednostek uczestnictwa,
sposób wypłaty kwoty z odkupienia jednostek uczestnictwa, terminy w jakich
najpóźniej nastąpi zbycie i odkupienie jednostek uczestnictwa (postanowień
kształtujących prawa i obowiązki uczestników funduszu inwestycyjnego); zgodnie
z nazwą prospekt informacyjny z założenia pełnić ma wyłącznie funkcję
informacyjną, stanowiąc główne źródło dodatkowych informacji o jednostkach
uczestnictwa danego funduszu inwestycyjnego, z tego też względu nie powinny być
w nim zawarte postanowienia kształtujące prawa i obowiązki uczestników; tym
samym proponowana zmiana, w opinii projektodawcy, wyeliminuje ryzyko prawne
uznania prospektu informacyjnego za wzorzec umowny w rozumieniu przepisów
Kodeksu cywilnego,
– w art. 119 ust. 4 – zmiana ma na celu ograniczenie możliwości niestosowania
terminów, o których mowa w ustawie o ofercie publicznej do zatwierdzenia
prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego funduszy inwestycyjnych
zamkniętych, co wynika z faktu, iż wyłącznie pierwsza oferta certyfikatów
inwestycyjnych związana jest z utworzeniem funduszu inwestycyjnego zamkniętego,
a co za tym idzie z przyjętymi w ustawie o funduszach inwestycyjnych terminami
wyrażenia zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego na utworzenie funduszu
i jednoczesne zatwierdzenie przedmiotowych dokumentów informacyjnych,
– w art. 164 dodanie ust. 5 oraz w art. 165 dodanie ust. 2a – zmiana ma na celu
odpowiednio doprecyzowanie terminu utworzenia subfunduszu funduszu
inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami oraz obowiązku dokonania zmiany
statutu funduszu z wydzielonymi subfunduszami w związku z odkupieniem
19

wszystkich jednostek uczestnictwa subfunduszu albo umorzenia wszystkich
certyfikatów inwestycyjnych subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi
subfunduszami; proponowane zmiany wynikają z braku jednolitego podejścia
funduszy inwestycyjnych w przedmiotowym zakresie.
Przewidziana projektowaną ustawą zmiana ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze
nad rynkiem finansowym (Dz. U. ="about:blankAKT%5b%5d70236806#mip"z późn. zm.) polegająca na
uchyleniu lit. v w art. 12 w ust. 2 w pkt 4 jest zmianą dostosowującą wynikającą
z przewidzianego w projekcie uchylenia przepisów art. 253 ust. 6 i art. 270 ust. 6
ustawy o funduszach inwestycyjnych.
Wejście w życie projektowanej ustawy nie wpłynie na sektor finansów publicznych,
w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. Stosownie do
art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157,
poz. 1240, z późn. zm.), zauważyć należy, iż w wyniku zaproponowanych w projekcie
rozwiązań nie dojdzie do zmiany poziomu wydatków jednostek sektora finansów
publicznych w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów,
w związku z czym nie ma konieczności zamieszczania w projekcie maksymalnego
limitu tych wydatków.
Projekt nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach
dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.)).
Projekt został udostępniony na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej,
w związku z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.). W trybie przepisów
o działalności lobbingowej zainteresowanie pracami nad projektem ustawy zgłosiła
Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Matczuk Wieczorek i Wspólnicy.
Kancelaria ta po wyrażonym początkowo ogólnym zainteresowaniu prawidłową
implementacją dyrektywy UCITS IV do polskiego porządku prawnego poprzez zmianę
ustawy o funduszach inwestycyjnych w kolejnym zgłoszeniu podniosła, iż w jej ocenie
projektowana ustawa nie implementuje w pełni dyrektywy UCITS, a w niektórych
przypadkach zawiera przepisy oczywiście z nią sprzeczne. Zastrzeżenia te dotyczą
sposobu implementacji paszportu dla spółki zarządzającej, wprowadzenia zgromadzenia
20

uczestników funduszu inwestycyjnego otwartego oraz wymogów informacyjnych
związanych z procedurą powiadamiania o zbywaniu tytułów uczestnictwa przez
zagraniczne fundusze inwestycyjne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Mając na
uwadze, iż projektodawca podtrzymał przedstawione w uzasadnieniu wyjaśnienia
odnośnie do przyjętego sposobu implementacji dyrektywy UCITS Kancelaria
Adwokatów i Radców Prawnych Matczuk Wieczorek i Wspólnicy nie wywarła żadnego
wpływu na kształt przedmiotowego projektu ustawy.


21