Rządowy projekt ustawy o Agencji Mienia Wojskowego

c) w kontrolowanej osobie prawnej nie ma bezpośredniego udziału kapitału
prywatnego (z wyjątkiem form udziału kapitału prywatnego o charakterze
niekontrolującym i nieblokującym, wymaganych na mocy krajowych przepisów
ustawowych zgodnych z Traktatami oraz niewywierających decydującego wpływu
na kontrolowaną osobę prawną).
W związku z tym zlecanie Agencji przez Ministra Obrony Narodowej zadań
– z pominięciem ustawy – Prawo zamówień publicznych – nie stoi w sprzeczności
z wyżej powołanymi dyrektywami.
Agencja będzie mogła zaciągać kredyty po uzyskaniu zgody Ministra Obrony
Narodowej wydanej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych. Możliwość zaciągania kredytów pozwoli Agencji na realizację zadań
zleconych przez MON związanych z logistyką i bezpieczeństwem państwa wiążącą się
jednocześnie np. z koniecznością zapewnienia potrzeb mieszkaniowych dla żołnierzy.
Taką możliwość przewiduje obecnie ustawa o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP.
Projektowana ustawa przewiduje również zasady i warunki umarzania, odraczania
terminów płatności należności pieniężnych przysługujących Agencji oraz rozkładania
ich na raty, w całości lub w części.
Regulacja zawarta w art. 42 projektu ustawy o Agencji Mienia Wojskowego
o możliwości umarzania należności Agencji została przeniesiona z art. 19a ustawy
o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz z rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
z dnia 29 października 2004 r. w sprawie umarzania, odraczania i rozkładania na raty
należności przysługujących Wojskowej Agencji Mieszkaniowej (Dz. U. Nr 245,
poz. 2460, z późn. zm.), jako materia właściwa do uregulowania w ustawie.
Przepis ten jest niezbędny z uwagi na fakt, iż odpowiednia regulacja o umarzaniu
należności zawarta w art. 55 ustawy o finansach publicznych nie może w pełni znaleźć
zastosowania do należności agencji wykonawczych.
Przepis art. 42 ust. 1 pkt 5 projektu ustawy o Agencji Mienia Wojskowego, zgodnie
z którym umorzenie należności WAM nastąpić może w sytuacji, gdy postępowanie
egzekucyjne okazało się nieskuteczne, nie jest przepisem nowym. Został on
przeniesiony w jego literalnym brzmieniu z art. 56 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach
publicznych, który następnie znalazł odzwierciedlenie w rozporządzeniu Ministra
Obrony Narodowej z dnia 29 października 2004 r. w sprawie umarzania, odraczania
19

i rozkładania na raty należności przysługujących Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.
W szczególności omawiany przepis dotyczy sytuacji, gdy:
– było prowadzone postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi, który posiadał
składniki majątkowe podlegające egzekucji, ale w kwocie wolnej od potrąceń (czym
nie spełniał przesłanek z pkt 2 art. 42 ust. 1 projektu ustawy o Agencji Mienia
Wojskowego),
– było prowadzone postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi, który posiadał
składniki majątkowe (a więc również nie spełniał przesłanek z pkt 2 art. 42 ust. 1
projektu ustawy o Agencji Mienia Wojskowego), jednakże z uwagi na zbieg
egzekucji oraz wysokość kwot uzyskiwanych zgodnie z planem podziału, egzekucja
ta nie była skuteczna, co było zawsze poprzedzone dokonanym przez komornika
sądowego lub naczelnika urzędu skarbowego na podstawie dokonanych uprzednio
czynności stwierdzeniem, że z egzekucji nie da się uzyskać sumy wyższej od
kosztów postępowania egzekucyjnego, i kończyło się wydaniem w związku z tym
stosownego postanowienia.
Przewidziano również regulację, zgodnie z którą roszczenia Agencji o charakterze
administracyjnoprawnym ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia,
w którym roszczenie stało się wymagalne. Przepis ten zaproponowano w wyniku
wielokrotnych monitów zarówno ze strony Rzecznika Praw Obywatelskich, jak również
interpelacji poselskich w celu równego traktowania osób, które korzystają z mieszkań
z zasobów Agencji na podstawie decyzji administracyjnoprawnej, jak i tych, którzy
zasiedlają je na podstawie umowy najmu. W drugim przypadku przedawnienie roszczeń
następuje w ciągu 3 lat stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego, w pierwszym,
z uwagi na brak regulacji w tym zakresie (dotyczy żołnierzy zawodowych), nie
następuje nigdy. W związku z powyższym w celu zrównania praw żołnierzy
zawodowych z osobami wynajmującymi mieszkania zaproponowano wprowadzenie
trzyletniego okresu przedawnienia roszczeń administracyjnoprawnych.
Projektowana ustawa reguluje również kwestie zasad i trybu wykonywania niektórych
zadań Agencji, ujętych dotychczas w ustawie o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, oraz zadań Agencji Mienia Wojskowego realizowanych na
podstawie ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa
oraz o Agencji Mienia Wojskowego.
20

W projektowanej ustawie przewidziano zatem regulacje dotyczące:
1) zasad wykonywania prawa własności i innych praw rzeczowych na rzecz Skarbu
Państwa w stosunku do mienia będącego we władaniu jednostek organizacyjnych
podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, a także
innego mienia będącego we władaniu tych jednostek niewykorzystywanego do
realizacji ich zadań, jak również mienia pozostałego po likwidacji państwowych
osób prawnych, dla których organem założycielskim lub organem nadzoru był
Minister Obrony Narodowej, oraz pozostałego mienia przekazywanego w trybie
przewidzianym przez ustawę. Analogicznie zasady te obejmują zadania realizowane
dotychczas przez Agencję Mienia Wojskowego na rzecz jednostek organizacyjnych
podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
2) zasad realizacji prawa do zakwaterowania żołnierzy zawodowych, w tym
świadczenia mieszkaniowego, wynikających z ustawy o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w tym zasad gospodarki lokalowej
i internatowej.
A zatem projektowane przepisy ustawy przewidują zasady postępowania z mieniem
Skarbu Państwa powierzonym przekazanym do zagospodarowania oraz mieniem
użyczonym Skarbu Państwa.
Mienie powierzone Skarbu Państwa będzie podlegało przekazaniu na rzecz Agencji
odpowiednio przez Ministra Obrony Narodowej albo ministra właściwego do spraw
wewnętrznych. Przekazywanie mienia zarządza minister, natomiast odbywa się ono
zgodnie z planem przekazywania tego mienia w terminach uzgodnionych przez
Ministra Obrony Narodowej albo ministra właściwego do spraw wewnętrznych
z Prezesem Agencji.
Ponadto z dotychczasowej regulacji przeniesiono możliwość, aby Minister Obrony
Narodowej mógł, na podstawie umowy, użyczyć Agencji nieruchomości lub ich części
będących w trwałym zarządzie jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi
Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych oraz innego mienia będącego we
władaniu tych jednostek, niewykorzystywanego przez te jednostki do realizacji ich
zadań, a niezbędnego do celów obronności lub bezpieczeństwa państwa.
Mienie przekazane do zagospodarowania podlega ewidencjonowaniu. W ewidencji
ujmuje się:
1) mienie przekazane, które pozostawało w trwałym zarządzie lub we władaniu
21

jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej albo
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez nich nadzorowanych,
w tym dobra niematerialne o charakterze majątkowym;
2) mienie przekazane pozostałe po likwidacji państwowych osób prawnych, dla
których organem założycielskim lub organem nadzoru był Minister Obrony
Narodowej albo minister właściwy do spraw wewnętrznych;
3) mienie użyczone Agencji;
4) inne mienie niż wskazane powyżej.
Zasady przechowywania dokumentacji określają m.in. przepisy o narodowym zasobie
archiwalnym i archiwach.
Gospodarowanie mieniem powierzonym będzie, zgodnie z projektem, odbywało się
zgodnie z wymogami racjonalnej gospodarki i będzie polegało w szczególności na:
1) sprzedaży lokali mieszkalnych na zasadach określonych w ustawie oraz sprzedaży,
najmie, dzierżawie i użyczeniu niezamieszkałych lokali mieszkalnych;
2) sprzedaży lub zamianie, oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, oddaniu
nieruchomości w trwały zarząd lub ustanawianiu i nabywaniu ustanowionych
ograniczonych praw rzeczowych;
3) oddaniu w najem, dzierżawę, użyczenie lub do korzystania na podstawie innego
stosunku prawnego;
4) nieodpłatnym zbywaniu, w drodze umowy, jednostkom samorządu terytorialnego
nieruchomości gruntowych, budynków i lokali oraz budowli i urządzeń
infrastruktury;
5) nieodpłatnym przejmowaniu od Skarbu Państwa nieruchomości, które mogą być
zagospodarowane lub przeznaczone do obrotu w celu realizacji zadań Agencji;
6) nieodpłatnym przekazywaniu nieruchomości do zasobu nieruchomości Skarbu
Państwa, którymi gospodaruje starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji
rządowej lub agencje państwowe, jeżeli nieruchomości te stały się zbędne do
wykonywania zadań Agencji;
7) sprzedaży jednostkom samorządu terytorialnego, a także samorządowym
jednostkom organizacyjnym na ich wniosek nieruchomości lub ich części
stanowiących przedmiot najmu przez te podmioty;
8) sprzedaży, likwidacji lub utylizacji mienia ruchomego.
22

Mienie, z wyjątkiem nieruchomości, którego zagospodarowanie na powyższych
zasadach nie jest możliwe, a względy ekonomiczne nie uzasadniają jego utrzymywania,
będzie mogło zostać przekazane nieodpłatnie.
Ponadto regulacja przewiduje, że lotniska wojskowe i lądowiska cywilne przekazane
Agencji do zagospodarowania z obowiązkiem zachowania lotniczego charakteru tych
lotnisk mogą być przedmiotem najmu, dzierżawy lub użyczenia, co najmniej na lat 30,
wyłącznie na rzecz podmiotu zakładającego lub zarządzającego lotniskiem cywilnym
użytku publicznego albo instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego. Natomiast
lotniska wojskowe i lądowiska cywilne przekazane Agencji w użyczenie mogą być
przedmiotem najmu, dzierżawy lub użyczenia, co najmniej na lat 30, wyłącznie na rzecz
podmiotu zakładającego lub zarządzającego lotniskiem cywilnym użytku publicznego
albo instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego.
Zgodnie z dotychczasowymi regulacjami, również w projektowanej ustawie
przewidziano, że Agencja gospodaruje nieruchomościami powierzonymi Skarbu
Państwa, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami.
Podtrzymano zasadę, że w zakresie gospodarowania nieruchomościami powierzonymi
Skarbu Państwa przysługują:
1) Prezesowi Agencji – uprawnienia wojewody;
2) dyrektorom oddziałów regionalnych Agencji – uprawnienia starosty wykonującego
zadania z zakresu administracji rządowej.
W związku z tym, iż Agencja jedynie gospodaruje powierzonymi jej nieruchomościami
Skarbu Państwa, Prezes Agencji oraz dyrektorzy oddziałów regionalnych nie wykonują
uprawnień dotyczących wywłaszczania nieruchomości.
Wyłączenie dotyczące spraw wywłaszczeniowych jest uzasadnione tym, że w praktyce
orzecznictwa sądów administracyjnych w Warszawie pojawiał się pogląd, że sprawy
z dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na
obszarze m.st. Warszawy, dotyczące nieruchomości z zasobu Wojskowej Agencji
Mieszkaniowej, powinna prowadzić Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, mimo wyżej
przywołanego brzmienia art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r.
o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP. Agencja Mienia Wojskowego nie powinna
prowadzić spraw wywłaszczeń na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami
oraz wywłaszczeń dekretowych. Sprawy te nie leżą w zakresie zadań Agencji. Obecnie
23