Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji decyzji Rady z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej (2014/335/UE, Euratom)

Druk nr 3198


Warszawa, 23 lutego 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-4-15



Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o ratyfikacji decyzji Rady z dnia 26
maja 2014 r. w sprawie systemu
zasobów własnych Unii Europejskiej
(2014/335/UE, Euratom).

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister
Finansów oraz Minister Spraw Zagranicznych

Z poważaniem

(-) Ewa Kopacz
Projekt
U S T A W A
z dnia
o ratyfikacji decyzji Rady z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych
Unii Europejskiej (2014/335/UE, Euratom)
Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
ratyfikacji decyzji Rady z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii
Europejskiej (2014/335/UE, Euratom).
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
UZASADNIENIE
I.
Potrzeba, cel i wybór trybu zatwierdzenia decyzji (2014/335/UE, Euratom)
Na posiedzeniu Rady Europejskiej (RE) w dniach 7–8 lutego 2013 r. zapadły ustalenia
dotyczące Wieloletnich Ram Finansowych UE na lata 2014–2020 (WRF). Określono
m.in. roczne pułapy budżetowe, dokonano wyboru i ustalenia wysokości alokacji
wydatków na poszczególne polityki UE, a także zadecydowano o zmianach w systemie
finansowania budżetu UE. W ramach realizacji ustaleń RE opracowano
i zmodyfikowano szereg aktów prawnych UE, w tym zaktualizowano pierwotny
wniosek Komisji Europejskiej (KE) dotyczący decyzji w sprawie systemu zasobów
własnych Unii Europejskiej.
Po negocjacjach w ramach prac grupy roboczej ds. zasobów własnych UE (WPOR)
oraz COREPER II, Rada UE ds. Konkurencyjności (COMPET) w dniu 26 maja 2014 r.
ostatecznie przyjęła nową decyzję w sprawie systemu zasobów własnych UE
(2014/335/UE, Euratom – Dz. Urz. UE L 168 z 07.06.2014, str. 105), która regulować
będzie pobór dochodów budżetu UE w okresie 2014–2020. Zgodnie z przepisami
art. 311 akapit trzeci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) decyzja ta
wejdzie w życie dopiero po jej zatwierdzeniu przez wszystkie państwa członkowskie,
zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
W Polsce zatwierdzenie przedmiotowej decyzji wymaga procedury ratyfikacji. Na
podstawie bowiem art. 12 ust. 2a ustawy z 14 kwietnia 2000 r. o umowach
międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.) ratyfikacji podlegają akty
prawne Unii Europejskiej, o których mowa m.in. w art. 311 akapit trzeci TFUE.
Ponadto z uwagi na fakt, że sprawy regulowane tą decyzją dotyczą kwestii określonych
w art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, tj. członkostwa RP
w organizacji międzynarodowej oraz znacznego obciążenia państwa pod względem
finansowym (ok. 4,3 mld EUR średniorocznie w cenach z 2011 r.), wymagane w tym
względzie będzie zastosowanie procedury ratyfikacji, po uzyskaniu zgody Parlamentu
wyrażonej w ustawie.
Tym samym trybem zatwierdzona została poprzednia decyzja Rady UE z dnia
7 czerwca 2007 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej
(2007/436/WE, Euratom), która stanowiła podstawę do przekazywania do budżetu UE
polskiej składki w okresie 2007–2013. Przepisy decyzji (2007/436/WE, Euratom), które
nie wygasły z końcem 2013 r., nadal obowiązują do czasu zatwierdzenia nowej decyzji
(2014/335/UE, Euratom).
Nowa decyzja wprowadza stosunkowo niewiele nowych rozwiązań w porównaniu do
nadal obowiązującej decyzji (2007/436/WE, Euratom), m.in. dostosowuje metodologię
obliczania zasobu związanego z dochodem narodowym brutto do systemu rachunków
narodowych ESA 2010 oraz wprowadza nieznaczne zmiany w systemie płatności
składek, które dotyczą mechanizmów korekcyjnych. Decyzja ta stanowi jednak nowy
akt prawny, który uchyla przepisy poprzedniej decyzji i określa zobowiązania
finansowe RP wobec UE na lata 2014–2020. Wobec powyższego związanie się Polski
nową decyzją (2014/335/UE, Euratom) powinno nastąpić w sposób analogiczny do
poprzedniej decyzji (2007/436/WE, Euratom), tj. w drodze ratyfikacji po uzyskaniu
zgody wyrażonej w ustawie.
II. Różnice między dotychczasowym i proponowanym stanem prawnym
1) Obecny system zasobów własnych
Na podstawie przepisów obowiązującej decyzji (2007/436/WE, Euratom) do systemu
zasobów własnych UE zalicza się następujące kategorie wydatków:
– tradycyjne zasoby własne (TZW), do których należą opłaty celne pobierane
w odniesieniu do handlu z państwami nieczłonkowskimi na podstawie Wspólnej
Taryfy Celnej oraz opłaty cukrowe nałożone na producentów cukru i izoglukozy oraz
przetwórców w ramach wspólnej organizacji rynku cukru. W odniesieniu do TZW
państwa członkowskie odprowadzają do budżetu ogólnego UE 75% pobranych opłat,
natomiast pozostałe 25% zatrzymują jako tzw. koszty poboru,
– zasób własny z tytułu VAT – jego wysokość określa się przez zastosowanie
jednolitej stawki wynoszącej 0,3% do zharmonizowanej podstawy VAT, obliczonej
przez państwo członkowskie w zgodzie z zasadami unijnymi. Zharmonizowana
podstawa VAT ograniczona jest do wysokości 50% DNB danego państwa,
– zasób własny z tytułu dochodu narodowego brutto (DNB) – główne źródło
finansowania działalności UE o charakterze uzupełniającym. Niepokryte potrzeby
budżetowe UE dzieli się pomiędzy państwa członkowskie UE proporcjonalnie do
udziału DNB danego państwa członkowskiego w DNB UE ogółem,
2
– rabat brytyjski – tj. korekta brytyjskiej wpłaty do budżetu UE. Rabat ten jest
finansowany przez wszystkie kraje członkowskie z zastrzeżeniem, że udział
Niemiec, Niderlandów, Austrii i Szwecji został zredukowany do 25% wysokości
(tzw. rabaty od rabatu).
Należy zauważyć, że w okresie 2007–2013 do systemu zasobów własnych należały
również tymczasowe mechanizmy korekcyjne, uzgodnione na rzecz wybranych państw-
płatników netto na okres trwania WRF, które obciążały wpłaty do budżetu UE
pozostałych państw członkowskich. Były to w szczególności:
– redukcja stawki VAT dla Austrii (do poziomu 0,225%), Niemiec (do 0,15%),
Niderlandów i Szwecji (do 0,10%),
– redukcja wpłat z tytułu DNB dla Niderlandów i Szwecji (odpowiednio o kwotę
605 mln EUR oraz 150 mln EUR rocznie).
2) Uzgodnione zmiany w systemie zasobów własnych
Nowa decyzja (2014/335/UE, Euratom) zachowuje dotychczasowe kategorie wpłat do
budżetu UE. Jednakże w związku z uchwaleniem rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego
systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej zaproponowano
dostosowanie kalkulacji zasobu własnego DNB oraz pułapów zasobów własnych UE do
systemu rachunków narodowych ESA 2010.
Zachowano również dotychczasową metodologię kalkulacji rabatu brytyjskiego. Rabat
brytyjski nadal będzie korygowany o tzw. pozarolne) wydatki alokowane w państwach
członkowskich, które przystąpiły do UE po 30 kwietnia 2004 r. Pozostały również
tzw. rabaty na finansowanie rabatu brytyjskiego, przyznane Niemcom, Austrii, Szwecji
i Niderlandom – państwa te nadal będą płacić jedynie 25% normalnie obowiązującej je
stawki na finansowanie korekty brytyjskiej.
Zmiany uzgodnione przez Radę Europejską w dniach 7–8 lutego 2013 r. skupiły się
przede wszystkich na pozostałych kategoriach mechanizmów korekcyjnych.
W porównaniu z obecnym systemem zmniejszono liczbę i wysokość rabatów z tytułu
obniżki stawki VAT. Rabat nie będzie dotyczył Austrii, a wysokość jednolitej stawki

1) W cenach z 2004 r.
2) Tj. z wyłączaniem wydatków na dopłaty bezpośrednie, interwencje rynkowe oraz części wydatków na
rozwój obszarów wiejskich pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji
i Gwarancji Rolnych (EFOGR).
3